PESEL a NIP – co je różni? Oba numery powstały w celu identyfikacji podatkowej, ale różnych osób. Są wykorzystywane w odrębnych sytuacjach i w innych dokumentach. Problem wyboru numeru najczęściej powstaje w momencie wypełnienia PIT. Sprawdźmy, kiedy należy wpisać NIP, a kiedy PESEL w zeznaniu podatkowym.
Zapłata podatku dochodowego to obowiązek większości Polaków. NIP oraz PESEL są więc potrzebne do tego, by Urząd Skarbowy mógł zidentyfikować płatności każdego podatnika z osobna. Nadanie numeru PESEL każdemu obywatelowi Polski następuje tuż po narodzinach. O Numer Identyfikacji Podatkowej należy wnioskować. NIP a PESEL to temat stwarzający wiele problemów osobom rozliczającym się z fiskusem. Jakim identyfikatorem podatkowym posługiwać się w określonych sytuacjach?
Spis treści
Kiedy NIP, a kiedy PESEL?
Identyfikatory podatkowe PESEL i numer NIP mogą służyć do identyfikacji podatkowej działalności gospodarczej. Natomiast sam PESEL rzadko jest do tego używany (np. w przypadku firmy „na próbę”). Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, która wymaga rejestracji, posługują się głównie NIP-em.
Kto ma NIP, a kto PESEL?
Najczęściej o NIP wnioskują osoby już posiadające numer PESEL. NIP i PESEL nie mogą być stosowane naprzemiennie. To, czy podatnik ma posługiwać się numerem PESEL lub NIP zostało określone w art. 3 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Wedle przepisów, numer PESEL dotyczy osób, które:
- są objęte rejestrem PESEL,
- nie prowadzą działalności gospodarczej,
- nie są płatnikami podatku VAT,
- nie są płatnikami składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne.
Kiedy NIP? Numer ten dotyczy osób, które:
- prowadzą działalność gospodarczą i dokonały wpisu do CEIDG,
- prowadzą działalność gospodarczą niepodlegającą wpisowi CEIDG,
- są zarejestrowane lub podlegają zarejestrowaniu jako podatnik VAT,
- nie prowadzą działalności gospodarczej, ale są płatnikiem podatków lub składek, ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego.
Mikrorachunek: kiedy wpisujemy NIP, a kiedy PESEL?
Od niespełna dwóch lat podatnicy zobowiązani są do wpłacania zobowiązań z tytułu VAT, PIT i CIT na tzw. mikrorachunek podatkowy. Identyfikator podatkowy NIP oraz PESEL służą do weryfikacji swojego numeru mikrorachunku. Wchodząc na stronę generatora mikrorachunku podatkowego, jesteśmy proszeni o podanie numeru PESEL lub NIP.
- PESEL podają osoby, nieprowadzące działalności gospodarczej oraz niebędące podatnikami VAT.
- NIP jest właściwym identyfikatorem podatkowym dla przedsiębiorcy, który prowadzi działalność, jest czynnym podatnikiem VAT, płatnikiem podatków, lub składek na ubezpieczenie społeczne, czy zdrowotne.
Kiedy NIP, a kiedy PESEL w zeznaniu podatkowym?
Określone rodzaje PIT-ów różnią się od siebie formularzami i sposobem wypełniania. Sprawdźmy, w którym druku należy wpisać NIP, a w którym PESEL.
Kiedy NIP, a kiedy PESEL w PIT-37?
To kiedy wpisujemy NIP, a kiedy PESEL w PIT-37 jest problematyczne dla wielu osób. Powodem jest długo utrzymujący się sposób identyfikacji ludzi na etacie właśnie poprzez NIP. Jeżeli zastanawiasz się, jak wypełnić PIT-37, musisz wiedzieć o zmianach sprzed kilku lat. Od 2012 roku osoby, które uzyskują dochody w wyniku umowy o pracę, umowy zlecenia lub dzieło muszą podać swój numer PESEL. Wpisywanie numeru NIP to jedna z najczęstszych pomyłek przy wypełnianiu tego formularza.
Kiedy NIP, a kiedy PESEL w PIT-36?
PIT-36 to formularz dla przedsiębiorców, którzy rozliczają się w oparciu o skalę podatkową. Skoro prowadzą działalność, to w swoim zeznaniu rocznym powinni wpisać numer NIP.
PIT-28: kiedy NIP, a kiedy PESEL?
PIT-28 dotyczy osób, które rozliczają się na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z tytułu najmu, dzierżawy i umów podobnych. Jak wypełnić PIT-28? Osoba, która wynajmuje mieszkanie i nie prowadzi działalności gospodarczej, najczęściej nie posiada numeru NIP. Więc kiedy PIT, a kiedy PESEL w zeznaniu rocznym PIT-28? Zazwyczaj do identyfikacji wykorzystuje się numer PESEL. Jeśli podatnik jednocześnie jest właścicielem firmy, wpisuje NIP.
PIT-11 a brak PESEL i NIP. Co wtedy?
Może się zdarzyć, że ktoś nie ma ani numeru PESEL, ani NIP-u. W takiej sytuacji są zazwyczaj cudzoziemcy przebywający w kraju na krótki okres. Jeszcze do niedawna przedsiębiorcy rozliczali PIT-11 wpisując ciąg liczb (np. 9999999999). W 2020 roku taka forma identyfikacji miała być niedozwolona. Ministerstwo Finansów jednak w dalszym ciągu na nią pozwala – dzięki apelom ekspertów.
NIP czy PESEL na paragonie?
Identyfikator podatkowy NIP musi się obowiązkowo znaleźć na paragonie, jeśli stanowi on podstawę do wystawienia faktury. Ma być ona wystawiona podmiotowi, który prowadzi działalność gospodarczą. W przeciwnym razie wystawienie faktury do paragonu nie będzie możliwe.
NIP czy PESEL do faktury?
Jeśli sprzedaż ma miejsce na rzecz osób prywatnych, wówczas nie jest konieczne umieszczenie na fakturze żadnego z powyższych numerów. Jeśli sprzedaż odbywa się z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, który jest płatnikiem VAT, na fakturze należy wpisać NIP.
Kto podaje NIP a kto PESEL?
Numer NIP jest nadawany przedsiębiorcom, którzy zakładają działalność, dokonując wpisu w CEIDG. Innym sposobem jest złożenie wniosku NIP-7. Druk należy przekazać do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na adres zamieszkania.
Poznań to miasto, w którym czeka na Ciebie wiele ofert pracy. Koniecznie sprawdź oferty pracy w Poznaniu na GoWork.pl
Identyfikator podatkowy PESEL nadawany jest z urzędu obywatelom Polski, którzy zasiedlają teren kraju. Na wniosek jest nadawany obywatelom Polski, którzy mieszkają poza granicami kraju i chcą otrzymać polski dokument. PESEL z urzędu nadaje się również cudzoziemcom meldującym się w Polsce. Dokonuje tego organ gminy właściwy do zameldowania na pobyt stały i czasowy.
Zastrzeżenie PESEL – nowa usługa w mObywatelu
Usługa Zastrzeż PESEL w aplikacji mObywatel to przełomowy krok w ochronie Twoich danych osobowych przed kradzieżą tożsamości. Dzięki niej możesz błyskawicznie zastrzec swój numer PESEL, co skutecznie zabezpieczy Cię przed ryzykiem zaciągnięcia kredytu czy pożyczki na Twoje dane. Wszystko odbywa się w czasie rzeczywistym, bez względu na porę dnia czy dzień tygodnia.
Czym wyróżnia się usługa? To pełna kontrola nad Twoimi danymi:
- Zastrzeżenie i cofnięcie PESEL – Możesz to zrobić w dowolnym momencie, a zmiana staje się aktywna natychmiastowo.
- Historia działań – Śledź zastrzeżenia, weryfikacje oraz otrzymuj powiadomienia o statusie swojego numeru PESEL.
- Bezpieczeństwo bez ograniczeń – Zastrzeżony numer PESEL nadal działa w sprawach urzędowych, zdrowotnych, wyborczych czy podróżnych, co oznacza, że Twoje codzienne życie pozostaje niezakłócone.
Zastrzeżenie ma jednak wpływ na sytuacje wymagające weryfikacji Twojej tożsamości w rejestrze PESEL, takie jak otwieranie nowych rachunków bankowych, zaciąganie kredytów czy kupowanie na raty. W takich przypadkach wystarczy chwilowe cofnięcie zastrzeżenia, które jest równie proste i szybkie.
Co ważne, od czerwca 2024 roku wszystkie instytucje finansowe są zobowiązane do sprawdzania rejestru PESEL, co dodatkowo wzmacnia bezpieczeństwo Twoich danych. Dzięki usłudze Zastrzeż PESEL możesz spać spokojnie, wiedząc, że Twoje dane są pod kontrolą.
Numer PESEL a numer NIP służą do tych samych celów. Jednak zmiany wprowadzone w 2012 roku wprowadziły zamieszanie w kwestii ich wykorzystania. Jak wskazuje powyższy artykuł, znajomość kilku prostych zasad rozwiewa wątpliwości, czy właściwy jest wybór PESEL czy NIP.
