Otrzymanie spadku i darowizn wiąże się z koniecznością zapłaty podatku. Jego wysokość zależy od grupy podatkowej, do której należy spadkobierca bądź odbiorca darowizny. Jaki podatek muszą zapłacić członkowie pierwszej, drugiej i trzeciej grupy podatkowej? Kto do nich należy?
Spis treści
Podatek od darowizny i spadku
Darowizna i spadek są przekazaniem majątku na rzecz innej osoby. Niestety otrzymanie spadku lub darowizny wiąże się z koniecznością odprowadzenia podatku, którego wysokość zależy od stopnia pokrewieństwa i grupy podatkowej określonej w ustawie. Podatek jest stosunkowo wysoki, ponieważ waha się od 3% do nawet 20% przekazanej kwoty. Dlatego wiele osób powinno się zastanowić, czy jest sens przekazywać pieniądze w ten sposób.
Według art. 14 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Grupy podatkowe to podział beneficjentów spadku lub darowizny ze względu na bliskość z osobą przekazującą swój majątek. Dzieli się je na pierwszą, drugą i trzecią, jednak w wielu przypadkach możesz spotkać się także z “grupą 0”. Kto należy do tych grup?
Pierwsza grupa podatkowa a darowizna i spadek – kto należy?
Pierwsza grupa podatkowa to najbliżsi członkowie rodziny. W ich przypadku kwota wolna od podatku jest stosunkowo wysoka, natomiast stawka oprocentowania jest najniższą z możliwych.
Członkami pierwszej grupy podatkowej są:
- małżonkowie (obecny mąż i żona)
- zstępni (córka, syn, wnuki i prawnuki)
- wstępni (matka, ojciec, dziadek, babcia)
- pasierb, synowa, zięć, rodzeństwo
- ojczym, macocha i teściowie
W przypadku pierwszej grupy podatkowej kwota wolna od podatku wynosi 9637 złotych. Warto wiedzieć, że wśród I grupy podatkowej wyróżnia się także tzw. grupę zerową. Jest to grupa, której ustawa nie wymienia, jednak eksperci wyodrębnili “grupę 0” ze względu na dodatkowe przywileje związane z podatkiem od darowizn i spadków. Członkowie grupy zero nie muszą odprowadzać podatku – nawet od kwoty przekraczającej wyżej wymienione 9637 złotych. Jedyne co muszą zrobić to zgłosić otrzymanie kwoty wyższej do urzędu skarbowego.
Kto należy do podatkowej “grupy 0”?
- małżonek (obecny)
- zstępni (syn, córka, wnuki, prawnuki)
- wstępni (matka, ojciec, dziadkowie)
- rodzeństwo
- ojczym i macocha
Jak widzisz jest to nieznacznie uszczuplony skład pierwszej grupy podatkowej.
Druga grupa podatkowa a darowizna i spadek
Drugą grupą podatkową jest nieco dalsza rodzina, która będzie musiała odprowadzić wyższy podatek. Oprócz tego kwota wolna od podatku w tej grupie jest niższa i wynosi 7276 złotych. Warto wspomnieć, że drugiej grupie podatkowej nie przysługują całkowite zwolnienia z opłat, które obowiązują członków “grupy 0”.
Kto należy do drugiej grupy podatkowej?
- zstępni rodzeństwa (siostrzeniec, bratanek)
- rodzeństwo rodziców (wuj, ciotka)
- zstępni i małżonkowie pasierbów
- małżonkowie rodzeństwa (żona brata)
- rodzeństwo małżonków (szwagier)
- małżonków rodzeństwa małżonków (np. żona brata męża)
- małżonkowie innych zstępnych (np. żona wnuczki)
Sprawdź też: Kwota wolna od podatku 2020 – kiedy nie trzeba płacić podatku dochodowego?
Trzecia grupa podatkowa – kto do niej należy?
Członkowie trzeciej grupy to osoby, które będą musiały zapłacić największy podatek od darowizny lub spadku. W tym przypadku kwota wolna od podatku to tylko 4902 złote. Jej członkami są wszystkie pozostałe osoby, których stopień pokrewieństwa jest wyjątkowo daleki lub nie ma go wcale. To mogą być przyjaciele, znajomi lub np. rodzina macochy darczyńcy.
Dlatego też decydując się na przepisanie dóbr materialnych, warto zastanowić się, jaki będzie ostateczny koszt takiej darowizny. Jednocześnie należy pamiętać, że w przypadku każdego przepisania konieczna jest obecność notariusza, który także pomoże i przeprowadzi przez cały proces otrzymania i opodatkowania takiej darowizny.
