Składka zdrowotna w Polskim Ładzie – ile wynosi?

Składka zdrowotna 2022 to przedmiot zainteresowania nie tylko przedsiębiorców, ale też wszystkich osób świadczących stosunek pracy. Polski Ład wprowadził ogromne zmiany w wysokości składek, które znacząco obciążyły portfele Polaków. Ile wynosi składka zdrowotna w 2022 roku? Jak ją obliczyć?

Nowa składka zdrowotna w 2022 roku to obok zmian podatkowych, najszerzej komentowana nowelizacja prawa. Przepisy wprowadzone w życie wraz z Polskim Ładem pogorszyły sytuację wielu lepiej zarabiających pracowników i przedsiębiorców. Sama wysokość składki zdrowotnej nie uległa zmianie i nadal wynosi 9%. W tym przypadku kluczowy jest jednak brak możliwości odliczenia od podatku w rozliczeniu rocznym. Ile wynosi składka zdrowotna w Polskim Ładzie? Jak zmieniły się zasady dla różnych rodzajów rozliczania z fiskusem? Jak obliczyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne? Dowiedz się więcej!

Składka zdrowotna 2022 – co to jest?

Zanim zaczniemy rozkładać składkę zdrowotną na czynniki pierwsze, warto opisać, czym ona tak naprawdę jest. Każdy podatnik, który chce korzystać z bezpłatnej i państwowej opieki zdrowotnej, musi mieć ubezpieczenie zdrowotne. Utrzymanie tego ubezpieczenia wymaga od podatników odprowadzania odpowiednich składek. Do cyklicznych wpłat zobowiązani są prawie wszyscy przedsiębiorcy i pracownicy wypełniający stosunek pracy.

Składkę zdrowotną finansuje każdy ubezpieczony i pokrywa zobowiązania z własnego wynagrodzenia. Odpowiednią w danym roku kwotę składki oblicza jej płatnik, czyli nasz pracodawca. To on pobiera ją z naszego dochodu i reguluje z odpowiednim urzędem skarbowym. Ile wynosi składka zdrowotna w 2022 roku?

Ile wynosi składka zdrowotna?

Wysokość składki zdrowotnej w 2022 roku zależy przede wszystkim od sposobu rozliczania się z urzędami skarbowymi. Osoby rozliczające się na zasadach skali podatkowej (17% i 32%) muszą bezwarunkowo zapłacić składkę w wysokości 9% od swojego dochodu. Warto dodać, że takiej składki nie można już odliczyć od podatku. Realne zobowiązania podatników rozliczających się na zasadach ogólnych wzrosną zatem o 7,75%. 

Aby zmiany podatkowe w Polskim Ładzie nie były tak drastyczne, ustawodawcy wprowadzili dwa mechanizmy osłonowe. Pierwszym z nich jest wyższa kwota wolna od podatku, która w 2022 roku wzrosła aż do 30 tysięcy złotych. Drugim mechanizmem jest tzw. ulga dla klasy średniej, pozwalająca zachować swoje dotychczasowe wynagrodzenie osobom zarabiającym do 11 141 złotych brutto miesięcznie.

Wysokość składki zdrowotnej dla osób rozliczających się na podatku liniowym, to 4,9%. Na początku liniowcy mieli zostać potraktowani tak samo, jak osoby rozliczające się metodą skali, jednak po wstępnych kalkulacjach, zmniejszono wysokość zobowiązania o 2,1%. Warto pamiętać, że osoby na podatku liniowym nie mają prawa do kwoty wolnej od podatku, wspólnego rozliczenia z małżonkiem, a także do ulgi dla klasy średniej.

Zmiany zaszły też w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych. Ludzie na ryczałcie będą musieli zapłacić stałą kwotę, uzależnioną od faktycznych przychodów. Będzie to odpowiednio:

• 335,94 zł dla przychodów do 60 tysięcy złotych rocznie;
• 559,89 zł dla przychodów od 60 do 300 tysięcy zł rocznie;
• 1007,81 zł dla przychodów powyżej 300 tysięcy złotych rocznie.

Podstawa prawna: zmiana w Ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej – ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej.

Składki na ubezpieczenie zdrowotne – jak było do tej pory?

Zmiany w składce zdrowotnej uderzyły w niemal każdą grupę społeczną, zarabiającą w okolicach przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw i więcej. Dlaczego zmiany traktuje się jako wzrost zobowiązań podatkowych?

Wysokość składki zdrowotnej w 2022 roku to wciąż 9% dla osób rozliczających się na zasadach ogólnych, jednak zmiany prawne odebrały możliwość odliczenia znacznej części od podatku dochodowego. Mowa tutaj o 7,75% z wartości 9%. To znaczy, że do 1 stycznia 2022 roku składka zdrowotna wynosiła właściwie zaledwie 1,25%.

Od tego czasu nie można także wliczyć składki do kosztów uzyskania przychodu. Realny wzrost zobowiązań podatkowych większości pracowników i przedsiębiorców wynosi zatem nawet kilka procent. Warto pamiętać, że wysokość składki zdrowotnej uzależniona jest od naszego wynagrodzenia.

Składka zdrowotna 2022 dla emerytów

Polski Ład wprowadził także mnóstwo zmian w wypłacie i opodatkowaniu emerytur. Jednym z szerzej komentowanych przepisem jest wprowadzenie tzw. emerytur bez podatku, z których (według ustawodawców) może skorzystać nawet 90% świadczeniobiorców.

Wprowadzenie wyższej kwoty wolnej od podatku w Polskim Ładzie realnie wpłynęło na wysokość świadczeń emerytalnych. Zgodnie z nowymi przepisami, emeryci otrzymujący świadczenia nieprzekraczające 2500 złotych brutto miesięcznie, zostali całkowicie zwolnieni z konieczności zapłaty podatku. Na poprawę ich sytuacji wpłynęła także stosunkowo wysoka waloryzacja emerytur.

Niestety wraz z kwotą wolną dla emerytów, wzrosła też kwota składki na ubezpieczenia zdrowotne. Emeryci będą musieli zapłacić więcej, ponieważ także im odebrano możliwość odliczenia części składki (7,75%) od podatku. To znaczy, że mniej zarabiający emeryci faktycznie zyskają na zmianach (głównie za sprawą wyższej kwoty wolnej).

Ze zmian nie mogą się cieszyć natomiast emeryci otrzymujący miesięczne świadczenia w przedziale 4920 – 12800 zł brutto. Zgodnie z rozporządzeniem naprawczym, ich emerytury i renty mają być rozliczane na starych zasadach.

Polski Ład – składki zdrowotne dla różnych form opodatkowania

Jak już wspomnieliśmy wysokość składki zdrowotnej, zależy przede wszystkim od dochodu i sposobu rozliczania się z urzędami skarbowymi. Inaczej nalicza się składkę dla osób na skali podatkowej, inaczej dla ryczałtowców i przedsiębiorców na podatku liniowym. W poniższych akapitach postaramy się opisać każdy z przypadków z osobna.

Składka zdrowotna 2022 – ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Składki na ubezpieczenie zdrowotne na ryczałcie opłaca się w nieco inny sposób. Osoby rozliczający się na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych płacą stałą stawkę, która zależy przede wszystkim od ich rocznych przychodów. W zależności od wysokości przychodu podatnik będzie musiał zapłacić 60, 100 lub 180%, a podstawą jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej. Ile wynosi składka zdrowotna na ryczałcie w 2022 roku (zgodnie z opracowaniem zus.info.pl)?

1. Roczny przychód nieprzekraczający 60 000 złotych rocznie – 9% od kwoty 60% przeciętnego wynagrodzenia – 335,94 zł.
2. Roczny przychód w przedziale od 60 000 złotych do 300 000 złotych – 9% od 100% przeciętnego wynagrodzenia – 559,89 zł.
3. Przychód roczny przekraczający 300 000 złotych – 9% od 180% przeciętnego wynagrodzenia – 1007,81 złotych.

Warto dodać, że jedną z niewielu form obniżki podatku dla ryczałtowców będzie ulga dla rodzin 4 plus (ulga dla dużych rodzin).

Ryczałt a uproszczona składka zdrowotna 2022

Rozliczenia w formie ryczałtu można także dokonywać w nieco inny sposób. Przedsiębiorca na ryczałcie może wybrać uproszczoną formę obliczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne. Uproszczona składka w 2022 roku dotyczy przedsiębiorców, którzy w całym poprzednim roku podatkowym prowadzili działalność gospodarczą na zasadach:

• kwalifikowanych praw własności intelektualnej;
• liniowego podatku dochodowego;
• skali podatkowej;
• ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Jak działa stawka uproszczona? Aby obliczyć podstawę wymiaru składki, wystarczy ustalić sumę przychodów z całego 2021 roku i pomniejszyć ją o kwotę opłaconych składek. Następnie taki przychód należy porównać ze stawkami przedstawionymi we wcześniejszym akapicie. Tak ustalona składka zdrowotna na ryczałcie będzie obowiązywała przez cały rok kalendarzowy (be względu na tegoroczny przychód). 

Dopiero podczas rozliczania się z podatku na początku 2023 roku faktyczne zobowiązania zostaną zweryfikowane. Jeżeli przedsiębiorca odprowadził mniejsze lub większe składki, niż powinien, otrzyma stosowny zwrot, lub zostanie zobowiązany do dopłaty w podatku dochodowym.

Składka zdrowotna 2022 – podatek liniowy

Składki na ubezpieczenie zdrowotne zmieniły się także dla tych osób, które rozliczają się na zasadach podatku liniowego w 2022 roku. Zmianą w stosunku do skali podatkowej jest obniżenie stawki składek, która wynosi nie 9%, a 4,9% od miesięcznego dochodu.

Przedsiębiorcy na podatku liniowym muszą zdawać sobie sprawę, że w przepisach określono, jaka jest minimalna składka do zapłaty. Zobowiązanie nie może wynieść mniej niż 9% najniższej krajowej w danym roku kalendarzowym. Zgodnie z powyższym składka nie może być niższa niż 270,90 zł (minimalne wynagrodzenie to 3010 zł brutto).

Ile wynosi składka zdrowotna dla osób rozliczających się podatkiem liniowym?

Zdaniem wielu Polski Ład znacznie ograniczył atrakcyjność rozliczania się metodą liniową. Trudno się z tym nie zgodzić. Zobowiązania “liniowców” wzrosły o kilka procent i nie mogą oni skorzystać, ani z wyższej kwoty wolnej od podatku, ani z ulgi dla klasy średniej.

Składka zdrowotna 2022 – umowa o pracę

Nowa składka zdrowotna w 2022 roku mocno uderzyła w osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Wielu takich pracowników rozlicza się na zasadach ogólnych, stosując tzw. skalę podatkową. Polega ona na zastosowaniu dwóch progów podatkowych 17% i 32%. Wyższe podatki zapłacą pracownicy o dochodach przekraczających 120 tysięcy złotych rocznie.

Do tej pory teoretyczna składka zdrowotna dla takich osób wynosiła 9%, jednak aż 7,75% od tej stawki można było odliczyć od podatku. Od 1 stycznia 2022 roku takiej możliwości nie ma, więc realne zobowiązania podatników na skali wzrosły aż o 7,75%.

W opozycji do strat można postawić pozytywne zmiany, które weszły w życie wraz z Polskim Ładem. Rosnące zobowiązania z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne zostały nieco zniwelowane przez wzrost kwoty wolnej od podatku (do 30 tys. złotych), przeniesienie drugiego progu podatkowego do 120 tys. złotych i wprowadzenie ulgi dla klasy średniej. Wyższa składka zdrowotna w 2022 roku zacznie być odczuwalna dopiero po przekroczeniu zarobków w wysokości 133 tys. złotych rocznie.

Nie zapominajmy, że rozliczanie metodą skali podatkowej uprawnia też do wspólnego rozliczenia się z małżonkiem i skorzystania z wielu ulg podatkowych

Kiedy składka na ubezpieczenie zdrowotne musi zostać opłacona?

Wraz z Polskim Ładem zmieniła się nie tylko wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne, ale też terminy, w których powinny zostać opłacone. Dotyczy to wszystkich składek ZUS. Warto pamiętać, że niżej podane terminy to nie data wysłania przelewu do ZUS-u. Każdy przedsiębiorca powinien dokonywać wpłat z odpowiednim wyprzedzeniem, ponieważ poniższy termin to data faktycznego zaksięgowania wpłat na kontach obsługiwanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Zapłata składki zdrowotnej powinna nastąpić najpóźniej:

• 5. dnia następnego miesiąca (jednostki budżetowe);
• 15. dnia następnego miesiąca (płatnicy z osobowością prawną);
• 20. dnia następnego miesiąca (dla pozostałych płatników składek).

Jaka kara za niezapłacenie składki zdrowotnej w terminie?

Dotrzymywanie powyższych terminów jest ważne, ponieważ w przeciwnym wypadku podatnik może zostać zmuszony do zapłaty odsetek bądź grzywny. Maksymalna kwota kary to w tym przypadku 5000 złotych. Warto wiedzieć, że spóźnialscy nie stracą prawa do otrzymania zasiłku chorobowego. Będą jedynie musieli pokryć narastające odsetki od zaległych składek na ubezpieczenia społeczne.

Owe odsetki mogą zostać anulowane pod jednym warunkiem. Ich kwota nie może przekroczyć 1% najniższej krajowej w danym roku kalendarzowym. Obecnie (w 2022 r.) jest to mniej niż 30 złotych i 50 groszy.

Składka zdrowotna a ulga na start 2022 – czy trzeba płacić?

Przedsiębiorcy rozpoczynający swoją przygodę z własną działalnością gospodarczą, mogą skorzystać z tzw. ulgi na start. Taka ulga zwalnia ich z konieczności opłacania ubezpieczeń społecznych przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia firmy. Tacy przedsiębiorcy są zwolnieni ze składek na ubezpieczenia rentowe, emerytalne, wypadkowe, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Co ze składkami na ubezpieczenie zdrowotne w 2022 roku?

Warto wiedzieć, że ulga na start nie zwalnia przedsiębiorców z zapłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne. To znaczy, że mimo ulgi, wysokość składki zdrowotnej nie ulega zmianom i przedsiębiorcy wciąż muszą opłacać je co miesiąc.