Wakacje od ZUS – jak złożyć wniosek? Czym są wakacje składkowe?

Wielu przedsiębiorców z niecierpliwością czekało na przepisy umożliwiające chwilowe „wakacje” od obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Od 1 listopada 2024 roku ten długo oczekiwany moment stał się rzeczywistością. Wakacje składkowe to nowe rozwiązanie, które pozwala przedsiębiorcom na uniknięcie comiesięcznej opłaty ZUS za jeden wybrany miesiąc w roku. Zmiana ta może okazać się zbawienna dla tych, którzy potrzebują krótkiego oddechu finansowego. Zastanawiacie się, jak złożyć wniosek? Jakie warunki trzeba spełnić? W tym artykule znajdziecie odpowiedzi na wszystkie pytania.

W artykule przybliżymy zasady składania wniosków o wakacje składkowe, omówimy szczegóły dotyczące procesu weryfikacji przez ZUS oraz wyjaśnimy, w jaki sposób można skorzystać z tego rozwiązania. Dowiesz się także, co zrobić, jeśli Twój wniosek zostanie odrzucony oraz jakiego rodzaju składki obejmuje ta ulga. Artykuł zawiera kluczowe wskazówki i praktyczne informacje, dzięki którym przygotowanie się do wakacji składkowych stanie się prostsze.

Czym są wakacje składkowe i kto może z nich skorzystać?

Wakacje składkowe to nowe rozwiązanie, które stanowi swoisty „urlop” od obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców. Od listopada 2024 roku właściciele firm mają możliwość wybrania jednego miesiąca w roku, w którym nie będą musieli opłacać składek na ZUS. To propozycja, która wzbudziła duże zainteresowanie – dla wielu przedsiębiorców stanowi realną ulgę w zarządzaniu firmowymi finansami. Co ciekawe, w czasie takiego miesiąca zwolnionego ze składek przedsiębiorca może kontynuować swoją działalność bez żadnych dodatkowych ograniczeń.

Dzięki pokryciu składek przez budżet państwa przedsiębiorcy mogą liczyć na odrobinę oddechu w trudniejszych okresach finansowych. Jest to szczególnie ważne dla osób prowadzących działalność jednoosobową, które często samodzielnie muszą dbać o płynność finansową. Jednak wakacje składkowe to rozwiązanie dostępne jedynie raz w roku, co oznacza, że trzeba je dobrze zaplanować i złożyć odpowiedni wniosek. Ale kto właściwie może skorzystać z tej ulgi? O tym w następnych akapitach.

Podstawowe założenia programu wakacji składkowych

Głównym założeniem programu wakacji składkowych jest umożliwienie przedsiębiorcom wybrania miesiąca w roku, w którym nie będą musieli opłacać składek ZUS. Ulga ta obejmuje składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, takie jak emerytalne, rentowe oraz Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. W praktyce oznacza to, że składki, które przedsiębiorca normalnie musiałby zapłacić za wybrany miesiąc, zostaną sfinansowane ze środków budżetu państwa. Co istotne, ten miesiąc „bez składek” nie wpływa na prawo do emerytury czy innych świadczeń – wszystkie prawa pozostają zachowane.

Program jest dobrowolny, co daje przedsiębiorcom pełną elastyczność w decydowaniu, kiedy chcą skorzystać z ulgi. Jest to więc rozwiązanie stworzone z myślą o tych, którzy potrzebują krótkiej przerwy w płatnościach, a jednocześnie chcą kontynuować swoją działalność bez ograniczeń. Warto jednak pamiętać, że ulga ta dotyczy jedynie składek przedsiębiorcy – nie zwalnia ona z obowiązku opłacania składek za pracowników.

Kto jest uprawniony do skorzystania z ulgi?

Wakacje składkowe nie są dostępne dla wszystkich – aby móc ubiegać się o zwolnienie z opłacania składek, przedsiębiorca musi spełniać określone warunki. Po pierwsze, ulga ta dotyczy tylko osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, zarejestrowanych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Oznacza to, że właściciele spółek kapitałowych, takich jak spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nie mogą ubiegać się o tę formę wsparcia.

Co więcej, wakacje składkowe przysługują tylko przedsiębiorcom, którzy w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku zatrudniają maksymalnie 10 osób ubezpieczonych. Oznacza to, że większe firmy, zatrudniające liczniejszy personel, nie kwalifikują się do skorzystania z tego rozwiązania.

Warunki, które muszą spełnić przedsiębiorcy

Aby móc skorzystać z wakacji składkowych, przedsiębiorcy muszą spełnić kilka jasno określonych warunków. Przepisy są precyzyjne, a wymagania związane są zarówno z liczbą zatrudnionych pracowników, jak i poziomem osiągniętych przychodów. To istotne, ponieważ ulga nie jest dostępna dla wszystkich – jedynie firmy spełniające określone kryteria mogą ubiegać się o zwolnienie ze składek na wybrany miesiąc.

Dzięki tym regulacjom wakacje składkowe są skierowane do mniejszych przedsiębiorstw, które często mają ograniczone zasoby finansowe. W przypadku niespełnienia któregokolwiek z warunków, wniosek o wakacje składkowe zostanie automatycznie odrzucony przez ZUS. Dlatego też istotne jest, aby przedsiębiorcy dokładnie przeanalizowali swoje sytuacje i upewnili się, że spełniają wszystkie kryteria.

Limit liczby ubezpieczonych pracowników

Jednym z podstawowych warunków jest liczba osób zgłoszonych do ubezpieczeń w ZUS przez przedsiębiorcę. Przepisy wskazują, że w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o wakacje składkowe przedsiębiorca nie może mieć zgłoszonych do ubezpieczeń więcej niż 10 pracowników. Liczba ta obejmuje wszystkie osoby zgłoszone do ubezpieczeń emerytalnych, rentowych, wypadkowych lub zdrowotnych.

Dla lepszej orientacji poniżej znajduje się lista osób, które wliczają się do tego limitu:

• Pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę,
• Osoby zatrudnione na umowę zlecenie,
• Osoby współpracujące w ramach prowadzenia działalności gospodarczej.

Ważne jest, aby pamiętać, że limit ten obejmuje osoby zgłoszone do ubezpieczeń na dowolny okres w ciągu danego miesiąca. Nawet jeśli przez część miesiąca liczba zatrudnionych była niższa, ostateczna liczba zgłoszonych ubezpieczonych nie może przekroczyć dziesięciu.

Wymagania dotyczące przychodu przedsiębiorcy

Drugim kluczowym warunkiem jest poziom przychodów osiągniętych przez przedsiębiorcę w poprzednich latach. Wakacje składkowe są dostępne tylko dla firm, które nie przekroczyły rocznego przychodu równowartości 2 milionów euro w jednym z dwóch ostatnich lat kalendarzowych. Przeliczenie tej kwoty na złote odbywa się według kursu euro ogłaszanego przez NBP na koniec roku poprzedzającego złożenie wniosku.

Jeśli przedsiębiorca spełnia ten warunek, ma prawo do skorzystania z wakacji składkowych. Warto jednak pamiętać, że ZUS ma prawo do weryfikacji danych o przychodach, korzystając z informacji od Krajowej Administracji Skarbowej.

Jak i kiedy złożyć wniosek o wakacje składkowe?

Złożenie wniosku o wakacje składkowe to proces, który przedsiębiorcy muszą przeprowadzić w określonym terminie. Wniosek należy składać w miesiącu poprzedzającym ten, za który przedsiębiorca chce uzyskać zwolnienie ze składek. Przykładowo, jeśli przedsiębiorca planuje skorzystać z ulgi w grudniu, wniosek musi zostać złożony najpóźniej do końca listopada. Niezastosowanie się do tego terminu skutkuje automatycznym odrzuceniem wniosku przez ZUS.

Warto zaznaczyć, że złożenie wniosku odbywa się wyłącznie drogą elektroniczną, przez platformę PUE ZUS. Taki wymóg ma na celu usprawnienie obsługi i minimalizację błędów. Wniosek można złożyć osobiście z konta przedsiębiorcy lub za pośrednictwem pełnomocnika, jeśli został on odpowiednio upoważniony. Przedsiębiorca może również w dowolnym momencie wycofać lub skorygować wniosek, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Krok po kroku: Wypełnianie wniosku RWS

Aby wypełnić wniosek o wakacje składkowe, przedsiębiorca powinien postępować zgodnie z poniższymi krokami:

1. Zaloguj się na swoje konto w PUE ZUS.
2. Wybierz sekcję Płatnik.
3. Z bocznego menu przejdź do Kreatory wniosków, a następnie wybierz Kreator wniosku o zwolnienie z obowiązku opłacania składek za wskazany miesiąc – RWS.
4. Wypełnij formularz, gdzie automatycznie pojawią się dane płatnika, a okres zwolnienia będzie ustawiony na miesiąc, za który wnioskujesz.
5. Uzupełnij oświadczenia, dotyczące m.in. pomocy de minimis oraz osiągniętego przychodu, które są niezbędne do weryfikacji przez ZUS.
6. Podpisz wniosek elektronicznie za pomocą profilu PUE.

Po złożeniu wniosku wszystkie informacje dotyczące jego statusu będą dostępne na koncie płatnika w PUE ZUS.

Co zawiera wniosek o wakacje składkowe?

Wniosek o wakacje składkowe, czyli dokument RWS, jest kluczowym elementem pozwalającym przedsiębiorcy na uzyskanie ulgi. Formularz ten jest dostępny wyłącznie na platformie PUE ZUS i zawiera wszystkie niezbędne dane identyfikacyjne przedsiębiorcy oraz okres, za który chce on uzyskać zwolnienie z opłacania składek. Dane przedsiębiorcy, takie jak numer identyfikacyjny NIP i REGON, są automatycznie uzupełniane w systemie, co upraszcza proces i minimalizuje ryzyko błędów.

Ważnym elementem wniosku są oświadczenia, które przedsiębiorca musi wypełnić. Dotyczą one m.in. przychodu osiągniętego w poprzednich latach oraz ewentualnego korzystania z pomocy de minimis. ZUS wymaga tych informacji, aby sprawdzić, czy przedsiębiorca spełnia wszystkie warunki umożliwiające przyznanie ulgi. Dodatkowo, formularz przewiduje opcje korekty i wycofania wniosku w przypadku, gdy przedsiębiorca zauważy błędy lub zdecyduje się zmienić decyzję.

Jakie składki obejmują wakacje składkowe?

Wakacje składkowe dają możliwość zwolnienia przedsiębiorcy z opłacania większości składek ZUS przez jeden wybrany miesiąc w roku. Składki, które obejmuje to zwolnienie, to obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne, w tym emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Dzięki tej uldze przedsiębiorcy mogą zaoszczędzić na kosztach prowadzenia działalności, nie tracąc przy tym prawa do przyszłych świadczeń.

Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne

Warto podkreślić, że wakacje składkowe obejmują tylko składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy. Zwolnienie nie obejmuje składki na ubezpieczenie zdrowotne, którą przedsiębiorca nadal musi opłacać. Oznacza to, że nawet w miesiącu zwolnienia przedsiębiorca jest zobowiązany do uregulowania składki zdrowotnej, której wysokość zależy od formy opodatkowania jego działalności.

Zasady składania wniosku przez wspólników spółek cywilnych

Wakacje składkowe to ulga, z której mogą skorzystać również wspólnicy spółek cywilnych. Zasady składania wniosku są jednak nieco inne w przypadku przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą i wspólników spółek cywilnych. Wspólnicy nie mogą złożyć wniosku z konta spółki, lecz muszą to zrobić indywidualnie ze swojego profilu płatnika na platformie PUE ZUS. Wynika to z faktu, że spółka cywilna nie jest traktowana jako odrębna jednostka gospodarcza w kontekście składek – to wspólnicy są indywidualnymi płatnikami, a nie spółka jako całość.

W przypadku, gdy wspólnik spełnia warunki określone przez przepisy dotyczące wakacji składkowych, ma prawo do zwolnienia z opłacania składek za jeden wybrany miesiąc. Ważne jest jednak, by każdy ze wspólników złożył wniosek samodzielnie. Jeśli tylko jeden z nich spełnia warunki, to tylko ten wspólnik może liczyć na ulgę.

Konto indywidualne a konto spółki cywilnej

Przy składaniu wniosku o wakacje składkowe wspólnicy spółek cywilnych muszą korzystać ze swoich indywidualnych kont na platformie PUE ZUS. Konto spółki cywilnej nie jest przeznaczone do składania wniosków o zwolnienie ze składek, ponieważ składki na ubezpieczenia społeczne są przypisane do poszczególnych wspólników, a nie do spółki jako podmiotu. Oznacza to, że każdy wspólnik rozlicza się bezpośrednio z ZUS za siebie i nie może korzystać z konta spółki do składania wniosku RWS.

Taka zasada jest kluczowa, ponieważ wspólnicy spółek cywilnych są traktowani indywidualnie pod względem składek ZUS. Każdy wspólnik odpowiada za swoje zobowiązania wobec ZUS, dlatego wnioski o wakacje składkowe muszą być składane z indywidualnych kont.

Weryfikacja wniosków przez ZUS

Po złożeniu wniosku o wakacje składkowe ZUS dokładnie sprawdza, czy przedsiębiorca spełnia wszystkie wymagane warunki. Proces ten obejmuje analizę informacji zawartych w formularzu, takich jak liczba ubezpieczonych pracowników, osiągnięty przychód oraz wcześniejsze korzystanie z pomocy de minimis. Celem tej weryfikacji jest zapewnienie, że ulga trafia do osób faktycznie uprawnionych do skorzystania z wakacji składkowych. ZUS ma prawo skontrolować zgodność danych podanych przez przedsiębiorcę, a także zasięgnąć informacji z innych instytucji, np. Krajowej Administracji Skarbowej, w przypadku wątpliwości dotyczących przychodu.

Warto pamiętać, że ZUS udostępnia informacje o statusie wniosku na koncie płatnika w systemie PUE ZUS, a także powiadamia o decyzji poprzez e-mail lub SMS. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą na bieżąco monitorować postępy w rozpatrywaniu swojego wniosku i szybko reagować na ewentualne problemy. Przejście przez weryfikację to kluczowy krok do uzyskania zwolnienia ze składek.

Procedura sprawdzania danych przez ZUS

ZUS przeprowadza weryfikację danych przekazanych we wniosku, analizując kluczowe kryteria, takie jak:

• liczba osób zgłoszonych do ubezpieczeń,
• wysokość przychodu z działalności gospodarczej,
• zgodność oświadczeń dotyczących pomocy de minimis.

W przypadku wątpliwości ZUS może wystąpić do innych instytucji o dodatkowe informacje. Przykładowo, weryfikacja przychodu przedsiębiorcy może odbyć się za pośrednictwem Krajowej Administracji Skarbowej. Taka procedura ma na celu eliminację nieprawidłowości oraz zapewnienie, że ulga jest przyznawana zgodnie z przepisami. Dzięki temu ZUS unika sytuacji, w których wakacje składkowe trafiają do osób nieuprawnionych.

Konsekwencje błędów we wniosku

Błędy we wniosku mogą skutkować odmową przyznania wakacji składkowych. Jeśli ZUS stwierdzi, że przedsiębiorca nie spełnia wymaganych warunków, wyda decyzję odmawiającą zwolnienia ze składek. Przedsiębiorca zostanie o tym poinformowany, a jego wniosek uzyska status odrzuconego w systemie PUE ZUS.

Warto pamiętać, że w przypadku odmowy przedsiębiorca ma prawo do złożenia odwołania. Jednakże, jeśli błędy wynikły z podania nieprawidłowych informacji lub złożenia niezgodnych z prawdą oświadczeń, ZUS może również wszcząć kontrolę. Konsekwencje mogą obejmować nie tylko konieczność zapłaty zaległych składek, ale także dodatkowe sankcje wynikające z ewentualnego naruszenia przepisów.

Kiedy przedsiębiorca nie uzyska zwolnienia ze składek?

Choć wakacje składkowe są atrakcyjną ulgą, nie każdy przedsiębiorca może z niej skorzystać. Zwolnienie ze składek nie przysługuje, jeśli przedsiębiorca nie spełnia określonych warunków – dotyczy to zarówno limitu liczby zatrudnionych, jak i poziomu osiągniętego przychodu. Oznacza to, że firmy zatrudniające więcej niż 10 pracowników lub osiągające przychody powyżej 2 milionów euro rocznie nie kwalifikują się do tej formy wsparcia. Dodatkowo, przedsiębiorcy, którzy prowadzili działalność na rzecz byłego pracodawcy, również nie mogą ubiegać się o ulgę.

Inną przeszkodą w uzyskaniu zwolnienia jest niepoprawne lub niekompletne wypełnienie wniosku. Jeżeli przedsiębiorca złoży wniosek po terminie, np. w miesiącu, w którym chce uzyskać ulgę, zamiast w miesiącu poprzedzającym, ZUS automatycznie odrzuci taki wniosek. Ważne jest więc, aby przedsiębiorcy dokładnie sprawdzili wszystkie szczegóły przed jego złożeniem.

Zwolnienie ze składek a dokumenty rozliczeniowe

Przedsiębiorcy, którzy uzyskali zwolnienie ze składek, muszą pamiętać o odpowiednim rozliczeniu tej ulgi w dokumentach przesyłanych do ZUS. Choć składki za wybrany miesiąc zostaną pokryte z budżetu państwa, przedsiębiorca nadal jest zobowiązany do złożenia dokumentów rozliczeniowych. Dokumenty te są konieczne, aby ZUS prawidłowo odnotował zwolnienie oraz przypisał finansowanie składek do odpowiednich funduszy.

W przypadku zwolnienia ze składek przedsiębiorca powinien złożyć raport ZUS RCA z kodem „wakacyjnym” oraz deklarację rozliczeniową ZUS DRA, uwzględniającą rozliczenie składek objętych ulgą. Kod raportu zależy od rodzaju składek opłacanych przez przedsiębiorcę:

• 05 14 XX – dla składek liczonych od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia,
• 05 74 XX – dla składek preferencyjnych (30% minimalnego wynagrodzenia),
• 05 94 XX – dla składek w ramach tzw. małego ZUS.

Przedsiębiorcy, którzy nie uzyskali zwolnienia lub odwołali się od decyzji ZUS, powinni przygotować standardowe dokumenty rozliczeniowe i opłacić składki zgodnie z ogólnymi zasadami.

Co zrobić w przypadku odrzucenia wniosku przez ZUS?

Odrzucenie wniosku o wakacje składkowe przez ZUS może być dla przedsiębiorcy nieprzyjemnym zaskoczeniem, ale istnieją kroki, które można podjąć w takiej sytuacji. ZUS może odrzucić wniosek, jeśli przedsiębiorca nie spełnia warunków uprawniających do ulgi lub popełnił błędy w formularzu. Na szczęście przedsiębiorcy mają prawo do złożenia odwołania i możliwość korekty błędów, jeśli decyzja była wynikiem niepoprawnie podanych informacji. Warto dokładnie przeanalizować przyczyny odrzucenia wniosku, aby zrozumieć, czy jest sens w procedurze odwoławczej.

Należy również pamiętać, że odrzucenie wniosku nie jest jednoznaczne z utratą prawa do wakacji składkowych na przyszłość. Przedsiębiorca może spróbować ponownie, jeśli w kolejnych latach spełni wymagane warunki. Tymczasem warto skonsultować się ze specjalistą, aby upewnić się, że procedura składania wniosku i jego korekta są przeprowadzane zgodnie z wymogami ZUS.

Procedura odwoławcza

Jeśli przedsiębiorca uważa, że wniosek został niesłusznie odrzucony, może skorzystać z procedury odwoławczej. Odwołanie należy złożyć do sądu rejonowego za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał decyzję. Przedsiębiorca ma na to 30 dni od dnia doręczenia decyzji o odrzuceniu wniosku. Warto przygotować solidne uzasadnienie, wskazując na okoliczności, które przemawiają za zmianą decyzji, oraz dołączyć wszelkie dokumenty potwierdzające spełnienie warunków.

Odwołanie daje przedsiębiorcy szansę na ponowną ocenę jego sytuacji przez sąd, który przeanalizuje przedstawione dowody i oceni, czy ZUS postąpił zgodnie z przepisami. Warto być jednak przygotowanym na to, że procedura odwoławcza może zająć trochę czasu, dlatego najlepiej upewnić się, że wszystkie formalności są dopięte na ostatni guzik, aby zwiększyć swoje szanse na pozytywne rozstrzygnięcie.

Wakacje od ZUS – podsumowanie

Wakacje składkowe to nowa ulga, która stanowi istotne wsparcie dla wielu przedsiębiorców, umożliwiając im uzyskanie zwolnienia z obowiązku opłacenia składek ZUS za jeden wybrany miesiąc w roku. Program ten, dostępny od listopada 2024 roku, daje przedsiębiorcom możliwość skorzystania z przerwy w płaceniu składek, dzięki czemu mogą oni zaoszczędzić na kosztach prowadzenia działalności. W systemie ubezpieczeń społecznych pojawia się więc dodatkowa elastyczność, co jest odpowiedzią na potrzeby mniejszych firm, które często potrzebują wsparcia w zakresie utrzymania płynności finansowej. Ulga jest dostępna raz w roku, co oznacza, że przedsiębiorcy muszą odpowiednio zaplanować jej wykorzystanie.

Aby skorzystać z wakacji składkowych, przedsiębiorca musi spełnić określone warunki, które zostały precyzyjnie określone w przepisach. Jednym z nich jest limit liczby pracowników – w miesiącu poprzedzającym wniosek firma nie może mieć więcej niż 10 osób zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych właściwego płatnika. Ponadto przedsiębiorcy muszą spełniać wymagania dotyczące przychodu. W przypadku, gdy firma osiągnęła przychody przekraczające równowartość 2 milionów euro, ulga nie będzie przysługiwać. Zwolnienie obejmuje składki na ubezpieczenia społeczne, ale przedsiębiorca musi pamiętać, że nadal jest zobowiązany do opłacania składek ZUS na ubezpieczenie zdrowotne.

Wnioski o wakacje składkowe należy składać wyłącznie drogą elektroniczną, poprzez platformę PUE ZUS. Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, także ci, którzy współpracują ze spółkami cywilnymi, muszą mieć na uwadze, że z ulgi mogą skorzystać jedynie indywidualnie, a nie za pośrednictwem konta spółki. Oznacza to, że każda osoba w ramach spółki powinna złożyć wniosek samodzielnie. Dodatkowo, zgodnie z przepisami, ulga jest dostępna wyłącznie dla osób, które w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej nie wykonywały działalności na rzecz byłego pracodawcy w ramach zbliżonego zakresu obowiązków. Istnieje więc wymóg, aby działalność była prowadzona na rzecz nowych klientów, wyłączając zakres wykonywanej działalności gospodarczej znanej z wcześniejszego zatrudnienia (na rzecz byłego pracodawcy).

Co istotne, wakacje składkowe przysługują przedsiębiorcom wyłącznie wtedy, gdy ich działalność jest aktywna. W przypadku zawieszenia działalności gospodarczej zwolnienie ze składek nie jest dostępne, gdyż warunkiem jest nieprzerwane prowadzenie działalności. Program ten jest więc idealnym rozwiązaniem dla tych, którzy aktywnie rozwijają swoje firmy i potrzebują okresowej ulgi w opłacaniu składek. Dzięki tej zmianie przedsiębiorcy mogą odetchnąć finansowo, nie tracąc przy tym uprawnień emerytalnych czy dostępu do innych świadczeń przysługujących w ramach ubezpieczeń społecznych.