Czy przejście z UOP na B2B u tego samego pracodawcy jest legalne? Odpowiada ekspertka prawna GoWork.pl! Samozatrudnienie to coraz popularniejsza forma pracy w Polsce, a jednoosobowych działalności gospodarczych wciąż przybywa. Czy zmiana umowy u obecnego pracodawcy jest możliwa?

Oprócz standardowej umowy o pracę, umowy o dzieło lub zlecenie, coraz częściej pracownicy mają do wyboru również współpracę na podstawie umowy B2B. Oczywiście każda z tych form ma swoje plusy i minusy, jednak jak wygląda zmiana formalności, gdy chodzi o tego samego pracodawcę? Duże znaczenie ma tu sama treść umów. Sprawdzamy, jak wygląda przejście z UoP na B2B u tego samego pracodawcy.

Przejście z umowy o pracę na B2B – czy warto?

Niejedna osoba zetknęła z ultimatum – albo założy własną firmę i rozważy przejście z umowy na B2B, albo może od razu zacząć przeglądać nowe oferty pracy. Pracodawcy nie od dziś narzekają na wysokie koszty zatrudniania pracowników w Polsce. To właśnie tym argumentem tłumaczą regularną pracę na podstawie umowy zlecenie lub namowy do tego, aby podwładni otworzyli jednoosobową działalność gospodarczą.

Niektórzy są gotowi nawet do tego, aby opłacać koszty księgowości oraz przejście z uop na b2b u tego samego pracodawcy ze składki ZUS pracownika, ale „pod stołem”. Współcześnie branżą, w której takie rozwiązanie występuje coraz częściej, są usługi programistyczne.

Przeraża Was perspektywa otwarcia własnej firmy, w dodatku świadczącej usługi u jedynego, obecnego pracodawcy? Obawiacie się, co będzie, kiedy dowie się o tym Urząd Skarbowy? A może zwyczajnie nie chcecie być swoimi własnymi szefami i nie rozumiecie, czemu musicie walczyć o umowę o pracę?

Przejście na B2B u obecnego pracodawcy, u którego byliście zatrudnieni już wcześniej, dla wielu brzmi jak kłopoty. Czy to jednak prawda? Czy warto zmieniać zatrudnienie na współpracę?

Koniecznie przeczytaj: B2B a UoP – różnice. Kiedy opłaca się przejść z UoP na B2B?

Przejście na B2B z umowy o pracę – czy jest się czego bać?

Samozatrudnienie wiąże się z dodatkowymi formalnościami oraz koniecznością pilnowania terminów opłacania składek i wystawiania faktur dla swojego zleceniodawcy. Nie wszystkim więc taka forma zatrudnienia w ramach umowy B2B będzie odpowiadać.

Księgowość to dla Was czarna magia? Choć to da się rozwiązać skorzystaniem nawet z internetowych usług doświadczonych księgowych, nie obędzie się bez nabrania podstawowej wiedzy o tym, jak wygląda przejście na B2B z umowy.

Bywa bowiem i tak, że początkowo pracodawca zgodnie z obietnicą wypłaca nam w tajemnicy dodatkowe wynagrodzenie na pokrycie kosztów działalności, a potem nagle zmienia zdanie. A my zostajemy ze stratą kilkuset złotych i wizją konieczności szybkiego zamknięcia lub zawieszenia swojej firmy.

Dlatego jak zwykle w naszym cyklu „Pracodawca to (nie) Twój wróg” pochylamy się nad tym problemem i tłumaczymy wszystko, co musicie wiedzieć o przejściu z umowy w ramach stosunku pracy na współpracę B2B!

Co oznacza przejście na B2B?

Przejście z umowy o pracę na B2B u tego samego pracodawcy polega na przekształceniu stosunku pracy w formę świadczenia usług na podstawie kontraktu B2B, czyli współpracy pomiędzy firmami. Zamiast klasycznej umowy o pracę, zakładasz jednoosobową działalność gospodarczą i świadczysz usługi na rzecz pracodawcy, stając się formalnie przedsiębiorcą.

W ramach B2B:

  • Pracownik przekształca się w samozatrudnionego, który wystawia faktury za świadczone usługi.

  • Znika konieczność prowadzenia stosunku pracy pod kierownictwem pracodawcy – to oznacza większą niezależność w organizacji własnej pracy.

  • Brakuje takich świadczeń, jak płatny urlop wypoczynkowy czy prawo do zwolnienia lekarskiego na takich samych zasadach jak w umowie o pracę.

Decyzja o przejściu na B2B niesie ze sobą wiele korzyści, ale także pewne ryzyka. Kluczowe jest zrozumienie, jak te zmiany wpłyną na Twoje dochody, składki ZUS, podatki i inne świadczenia.

Jakie korzyści daje B2B w porównaniu do umowy o pracę?

Jednym z najczęstszych powodów, dla których osoby decydują się na przejście z umowy o pracę na B2B, jest potencjalnie wyższe wynagrodzenie netto. Wynika to z różnic w podatku dochodowym oraz sposobie naliczania składek ZUS.

Korzyści wynikające z przejścia na B2B to:

  • Możliwość korzystania z podatku liniowego, który wynosi 19% i jest stały niezależnie od dochodów.

  • Możliwość wyboru skali podatkowej lub przychodów ewidencjonowanych, w zależności od poziomu przychodów.

  • Niezależność w wyborze wysokości składek ZUS – przedsiębiorca może dostosować składki do swoich potrzeb i wybrać preferencyjne stawki przez pierwsze 24 miesiące działalności.

  • Możliwość odliczenia kosztów prowadzenia działalności, co pozwala na obniżenie podstawy opodatkowania. Koszty te mogą obejmować m.in. sprzęt komputerowy, oprogramowanie czy usługi telekomunikacyjne.

Jednak warto pamiętać, że decydując się na B2B, tracisz pewne przywileje wynikające z umowy o pracę, takie jak ubezpieczenie chorobowe czy prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego.

Jakie ryzyka wiążą się z B2B u tego samego pracodawcy?

Przejście na B2B, zwłaszcza u tego samego pracodawcy, niesie ze sobą pewne ryzyka, które warto dokładnie przeanalizować. Przede wszystkim, takie przekształcenie stosunku pracy może zostać uznane przez organy kontroli za próbę obejścia przepisów o zatrudnieniu, jeśli nie zmienią się podstawowe zasady wykonywania pracy.

Aby uniknąć takiej sytuacji, konieczne jest spełnienie określonych warunków:

  • Współpraca nie może opierać się na kierownictwie pracodawcy. Oznacza to, że wykonując pracę na podstawie B2B, nie powinieneś podlegać bezpośrednim poleceniom przełożonego.

  • Musisz mieć możliwość elastycznego zarządzania czasem i wykonywania zleceń według własnego harmonogramu.

  • Kontrakt B2B nie powinien przypominać umowy o pracę – ważne, aby różnice były wyraźne, np. brak określonych godzin pracy.

Ponadto, w przypadku rozwiązania umowy B2B, tracisz ochronę prawną, jaką daje stosunek pracy. Oznacza to, że jako samozatrudniony nie przysługuje Ci okres wypowiedzenia, odprawy czy inne formy zabezpieczenia, które chronią pracowników na podstawie umowy o pracę.

Jak przygotować się do przejścia na B2B?

Decyzja o założeniu jednoosobowej działalności gospodarczej i przejściu na B2B wymaga solidnego przygotowania. Oto kilka kroków, które warto podjąć przed podjęciem takiej decyzji:

  • Przeanalizuj swoje finanse – Sprawdź, jak przejście na B2B wpłynie na Twoje dochody, składki ZUS oraz podatek dochodowy. Czy potencjalnie wyższe wynagrodzenie zrekompensuje brak płatnego urlopu i innych świadczeń?

  • Wybierz formę opodatkowania – Możesz zdecydować się na podatek liniowy, skalę podatkową lub przychody ewidencjonowane, w zależności od swoich przewidywanych przychodów i kosztów.

  • Zbadaj wymagania formalne – Upewnij się, że masz pełną wiedzę na temat prowadzenia działalności gospodarczej. Zapoznaj się z obowiązkami dotyczącymi wystawiania faktur, płacenia podatków oraz składania deklaracji ZUS.

  • Negocjuj nowe warunki współpracy – Zanim zdecydujesz się na przejście na B2B u tego samego pracodawcy, warto omówić nowe warunki współpracy, takie jak wysokość wynagrodzenia, terminy płatności czy zakres odpowiedzialności.

Może Cię zainteresować: Umowa o pracę – jakie zmiany w Kodeksie Pracy w 2023 roku?

Przejście z UoP na B2B u tego samego pracodawcy

O tym, czy przejście z umowy w ramach stosunku pracy na B2B jest legalne i z jakimi konsekwencjami może się wiązać samozatrudnienie, opowie ekspertka prawna GoWork.pl, Angelika Kowalczyk.

Czy za przejście z umowy o pracę na B2B u tego samego pracodawcy grożą mi konsekwencje prawne?

W polskim porządku prawnym nie funkcjonują przepisy, które zabraniałyby pracownikowi przejścia z umowy o pracę na B2B (kontrakt), nawet jeżeli charakter wykonywanych obowiązków miałby nie ulec zmianie, istotny bowiem w tej materii jest sposób wykonywania pracy, a nie jej przedmiot.

Zmiana podstawy zatrudnienia wiąże się oczywiście po pierwsze z koniecznością zakończenia stosunku pracy, następnie z założeniem przez pracownika jednoosobowej działalności gospodarczej i później zawarciem z byłym pracodawcą nowej umowy o charakterze cywilnoprawnym.

Ważne, aby nowa umowa nie nosiła znamion stosunku pracy, i to zarówno w wymiarze formalnym (tj. na umowie), jak i faktycznym, tj. nie powinna być wykonywana pod kierownictwem pracodawcy. Nie powinno być również narzucone miejsce i czas wykonywania obowiązków zawodowych. Wykonywana praca na B2B nie może wiązać się z ograniczoną dozą samodzielności – w przeciwnym wypadku wciąż będzie to umowa o pracę.

Jakie są konsekwencje w przypadku uznania B2B za umowę o pracę?

Przypadków, w których umowa B2B nosi znamiona umowy o pracę, jest bardzo dużo. W razie wykrycia nieprawidłowości można decyzją sądu (w przyszłości możliwie również decyzją administracyjną Państwowej Inspekcji Pracy) zamienić B2B na umowę o pracę. W takim wypadku trzeba liczyć się też z koniecznością udzielenia urlopu wypoczynkowego samozatrudnionemu. Pracodawca będzie musiał przede wszystkim zapłacić składek ZUS od wynagrodzenia zatrudnionego do 5 lat wstecz (również te opłacane przez pracownika).

Czy jeśli pracodawca zobowiązał się do opłacania moich składek ZUS i pozostałych w ramach umowy ustnej, to czy ma ona moc prawną?

Z samego faktu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej wynika obowiązek uiszczania samodzielnie składek do ZUS oraz opłacania należnych podatków. Jest to istota tej formy działalności.

Od momentu zakończenia zatrudnienia opartego na umowie o pracę i przejścia na B2B u tego samego pracodawcy (samozatrudnienie), to „pracownik” w świetle prawa jest odpowiedzialny za odprowadzanie składek, a nie „pracodawca”*. Jeśli samozatrudniony jako płatnik składek nie będzie opłacał ich osobiście, to czekają go oczywiście negatywne konsekwencje prawne.

Takie ustne zobowiązanie „pracodawcy” do opłacania składek można byłoby interpretować, jako zobowiązanie do zwrotu uiszczonych przez samozatrudnionego kwot na ten cel, nie może on zaś sam tych składek odprowadzać.

Należałoby jednak dodatkowo rozważyć, czy takie zobowiązanie (stosunek prawny) w świetle prawa nie stanowi jednego z ograniczeń zasady swobody umów, wyrażonej w art. 353[1] ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej: Kodeks cywilny), zgodnie z którym strony zawierające umowę po przejściu na B2B z umowy o pracę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

W odniesieniu zaś do samego znaczenia prawnego ustnego zobowiązania to warto w tym miejscu wskazać, że w świetle art. 60 Kodeksu cywilnego, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, a zatem również ustnie. Obietnica opłacania składek ZUS w formie ustnej jest trudna do udowodnienia i zobligowania do jej realizacji.

Sprawdź też: Work-life balance – definicja i przykłady wykorzystania metody w życiu codziennym!

Co robić w sytuacji, gdy założyłem działalność gospodarczą dla swojego pracodawcy, ale ten nie wywiązał się z obietnicy płacenia składek?

Jak już zostało wskazane powyżej, w świetle prawa to samozatrudniony (osoba, która dokonała przejścia z umowy o pracę na B2B) jest odpowiedzialny za odprowadzanie składek i to właśnie on będzie odpowiadał w przypadku gdy obowiązek taki nie zostanie dopełniony. Co więcej, gdyby to „pracodawca” nadal odprowadzał składki, byłoby to niezgodne z prawem.

Jeżeli jednak „pracodawca” zobowiązał się do zwrotu poniesionych przez „pracownika” kwot na rzecz opłacenia należnych składek, to samozatrudniony mógłby wystąpić o odszkodowanie z tytułu niewykonania zobowiązania na mocy przepisów Kodeksu cywilnego. Jak zostało już jednak wskazane powyżej, trudności z pewnością dostarczyłoby samo udowodnienie ustnego zobowiązania, jak również interpretacja takiego zobowiązania pod kątem zgodności z prawem.

Jeżeli zatem „pracownikowi” zależy na tym, aby po przejściu na B2B z umowy o pracę składki nadal były odprowadzane przez „pracodawcę”, to z pewnością nie powinien decydować się na zmianę formy zatrudnienia. Wykonywanie bowiem pracy w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej wyklucza możliwość zgodnego z prawem opłacania składek przez pracodawcę.

Przejście z umowy zlecenie na b2b u tego samego pracodawcy

Jak się ma sytuacja w przypadku zatrudnienia nie na umowę o pracę, a na podstawie umowy zlecenie? Otóż prowadząc własną działalność gospodarczą, może pracować na podstawie umowy zlecenia, dlatego tutaj obie formy się nie wykluczają. W przypadku wykonywania zlecenia przez przedsiębiorcę w ramach prowadzonej działalności przedsiębiorca wystawia fakturę. Gdy jednak zlecenie dotyczy czynności poza działalnością, wtedy uznawane jest za przychód z działalności wykonywanej osobiście.

Kolejne informacje znajdziesz w artykule: Działalność gospodarcza a umowa o pracę – koszty, ZUS

Zmiana umowy o pracę na B2B – czy to się opłaca?

Aby zakończyć stosunek pracy na podstawie umowy i rozpocząć współpracę B2B u obecnego pracodawcy należy przeanalizować wszystkie „za” i „przeciw”. Skoro istnieje możliwość skorzystania ze zmiany formy zatrudnienia, dlaczego nie spróbować? Niestety obietnice, że pracownik (już jako przedsiębiorca) uzyska wyższe wynagrodzenie, czy większą swobodę pracy nie zawsze są wystarczająco przekonujące.

Umowa o pracę a B2B – różnice

A opłacalność w obu przypadkach jest rozumiana na wiele sposobów. Różnice widać chociażby po przywilejach. W przypadku umowy prawo oferuje wiele uprawnień – pracownik zatrudniony w takiej formie ma minimalne wynagrodzenie i okres wypowiedzenia oraz może skorzystać z płatnego urlopu wypoczynkowego lub zwolnienia lekarskiego z powodu niezdolności do pracy.

Prowadzący działalność gospodarczą jest w gorszej sytuacji, ponieważ aby otrzymać zasiłek chorobowy w tym czasie, musi on wcześniej terminowo opłacać składki chorobowe (jest dobrowolna). Dodatkowo przez pierwsze 90 dni, nawet gdy odprowadza składki, nie może skorzystać z zasiłku.

To, czy warto przejść z umowy na działalność gospodarczą, zależy od indywidualnej sytuacji pracownika – warunków, jakie ma otrzymać i gotowości do rezygnacji z wielu przywilejów i samodzielnego (lub przez współpracę z zewnętrzną księgową) prowadzenia księgowości.

Obiecywane wynagrodzenie na B2B nie zawsze jednak okazuje się znacznie lepsze niż w przypadku tradycyjnej umowy. Wiele zależy od tego, jaką formę opodatkowania wybierze przedsiębiorca – skalę podatkową, podatek liniowy, czy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Czy po założeniu działalności gospodarczej można skorzystać z ulgi na start?

Skorzystanie z ulgi na start to jeden z mocniejszych argumentów, który zachęca do otworzenia działalności gospodarczej umożliwiającej współpracę po rozwiązaniu stosunku pracy na podstawie umowy u obecnego pracodawcy. Jednak z tego przywileju nie mogą skorzystać wszyscy.

Skorzystanie z ulgi na start przysługuje tylko w przypadku, kiedy w ramach prowadzonej działalności praca nie pokrywa się nawet w części z obowiązkami i zadaniami, które wykonywano wcześniej na podstawie umowy. Jeśli więc zmiana formy zatrudnienia nie będzie wiązać się z całkowitą modyfikacją obowiązków, czyli osoba wykonywała czynności wchodzące w zakres wcześniejszego stosunku pracy, koszty nie będą niższe.

Zakres ulgi na start obejmuje zwolnienie z odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne (typu składki emerytalne, chorobowe, rentowe i wypadkowe). Świadczenie usług u byłego pracodawcy w formie współpracy B2B w przypadku skorzystania z ulgi (przez 6 miesięcy) będzie wtedy wymagać opłacenia jedynie składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Przejście na działalność gospodarczą a mały ZUS Plus

Po rozwiązaniu stosunku pracy na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło i otworzeniu działalności gospodarczej, na przedsiębiorcę czekają kolejne ulgi.

Przykładem jest tu mały ZUS Plus, czyli forma obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne. Przysługuje on osobom, których przychód w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 120 000 zł, a własną działalność gospodarczą prowadzono nie krócej niż 60 dni kalendarzowych.

Jeśli okres prowadzenia jednoosobowej firmy obejmował mniej niż 2 miesiące, taka osoba nie może skorzystać z ulgi. Ponadto, jeśli osoba świadczyła te same usługi u jednego pracodawcy w zakresie umowy o pracę i podczas współpracy B2B, obniżenie składek ZUS również jej nie przysługuje.

Działalność gospodarcza na rzecz byłego pracodawcy a podatek liniowy

Zbieżność rodzaju obowiązków utrudnia wybór opodatkowania, które na ogół jest regulowane na zasadach ogólnych. Jeśli osoba uzyskuje przychód z tytułu świadczenia usług u byłego lub obecnego pracodawcy w takim samym zakresie, ma ograniczony wybór w sposobach rozliczania.

Rozwiązanie umowy i współpraca na B2B, gdy zakres wykonywanej działalności gospodarczej obejmuje te same usługi, sprawia, nie ma możliwości wyboru sposobu opodatkowania w postaci podatku liniowego i ryczałtu w danym roku podatkowym.

Warto więc pamiętać, że z dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej trzeba opłacać składki ZUS (ubezpieczenia społeczne i zdrowotne), co generuje wysoki koszt. Dopiero od nowego roku kalendarzowego osoba, która przeszła na współpracę B2B, może skorzystać z podatku liniowego.

Podsumowanie – jakie konsekwencje podatkowe niesie przejście z etatu na B2B?

Przejście z umowy o pracę na B2B wiąże się z istotnymi zmianami w sposobie opodatkowania dochodów. Pracownik przechodzący na działalność gospodarczą przestaje podlegać obowiązkowym składkom ZUS w takim zakresie jak etatowcy – musi je opłacać samodzielnie. Wybór formy opodatkowania jest kluczowy – do wyboru są podatek liniowy (19%), skala podatkowa (12% i 32%) oraz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, który dla niektórych branż może wynosić zaledwie 8,5%.

Zaletą B2B jest możliwość odliczania kosztów uzyskania przychodu, takich jak zakup sprzętu, oprogramowania czy wydatki na paliwo. Jednak minusem jest brak urlopu płatnego oraz konieczność samodzielnego rozliczania podatków. Zmiana formy zatrudnienia musi być dobrze przemyślana i najlepiej skonsultowana z księgowym, aby uniknąć problemów z fiskusem.

* Na potrzeby niniejszego artykułu, celem jednoznacznego i niebudzącego wątpliwości zobrazowania istoty problemu, w odniesieniu do stron umowy B2B użyto określeń „pracownik” oraz „pracodawca”. Zgodnie jednak z prawem, pracownik oraz pracodawca to określenia zarezerwowane dla stron umowy o pracę, natomiast stronami umowy B2B są przedsiębiorcy.

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_111560048_przyci%C4%99ty-obraz-afroamerykanki-bizneswoman-zak%C5%82adaj%C4%85cej-okulary-na-podstawie-umowy-w-biurze.html

Oceń artykuł
2.7/5 (35)