Przychód i dochód to pojęcia, które ze względu na podobnie brzmiące nazwy, błędnie uznaje się za synonimy. Pomylenie ich podczas oceniania sytuacji finansowej firmy, może wiele kosztować przedsiębiorcę. Sprawdź, jakie najważniejsze są różnice między przychodem a dochodem.
Obecność na rynku pracy lub prowadzenie własnej działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością poruszania się w świecie finansów i rachunkowości. w końcu zagadnienia księgowe dotyczą praktycznie każdego obywatela, który odprowadza podatek dochodowy. Koszty uzyskania przychodów, formy opodatkowania bądź fakturowanie to tylko niektóre podjęcia, z którymi mamy styczność na co dzień. Niestety terminologia związana z finansami wielu osobom przysparza trudności. Szczególnie że temat ten nie jest łatwy i wiąże się z licznymi zmianami, rozróżnieniem na indywidualne przypadki Jednak znajomość podstawowych pojęć jest niezbędna w przypadku organizacji formalności, szczególnie tych związanych z wypłatą świadczeń i corocznym zeznaniem podatkowym PIT. Jednymi z podstawowych pojęć, jakie wprowadzają komplikacje, jest przychód a dochód.
Spis treści
Przychód a dochód – wyjaśnienie pojęć
Wiele osób nie wie, co to jest dochód, a co przychód i bardzo często mylą te dwa pojęcia. Chociaż brzmią one podobnie, każde oznacza coś innego, dlatego nie należy używać ich wymiennie. Warto wiedzieć, jaka jest różnica między dochodem a przychodem, aby nie popełnić błędu podczas oceny sytuacji ekonomicznej naszej firmy.
Przychód – co to jest?
Zanim przejdziemy do różnic między przychodem a dochodem, wyjaśnijmy co znaczą oba te pojęcia.
Przychód to uzyskana suma pieniędzy, która nie została opodatkowana, a także pierwszy wpływ, który nie należy do faktycznego stanu sytuacji finansowej. Przykładowo w przypadku firmy handlowej jest to łączna wartość sprzedaży przedsiębiorstwa w danym okresie rozliczeniowym. Przychód można uzyskać w ramach:
- działalności gospodarczej
- stosunku pracy
- sprzedaży/wynajmu nieruchomości
- pracy na podstawie stosunku służbowego
- pracy nakładczej
Według Art. 14 ust. 1 o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 źródła przychodów ust. 1 pkt. 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Dochód – czym jest?
Wiemy już, że uzyskana kwota pieniędzy bez uwzględniania podatków oraz kosztów poniesionych na ich uzyskanie to przychód. Dochód z kolei powstaje w momencie, kiedy kwota przychodu zostaje pomniejszona o koszty jego uzyskania. Jest to jedyny, faktyczny stan sytuacji finansowej firmy. Przychód występuje zarówno u osób realizujących stosunek pracy, jak i u przedsiębiorców. Przychód można uzyskać z różnych źródeł. Jednak kwota, jaką nazywamy przychodem, nie jest kwotą, jaką faktycznie możemy wydać. To, jaką kwotę przedsiębiorca lub pracownik może rozdysponować, jest uzależnione od jego kosztów uzyskania przychodu. Koszty uzyskania przychodu to wydatki:
- związane z prowadzoną działalnością
- odpowiednio i klarownie udokumentowane
- nie są związane z wydatkami osobistymi, np. telefon komórkowy do własnego użytku, samochód osobisty
- które zostały poniesione w celu zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów oraz ich osiągnięcia.
Koszty uzyskania przychodu dzielą się z kolei na dwie formy: pośrednią i bezpośrednią. Koszty pośrednie ponosi się w chwili wynajmu nieruchomości lub obsługi księgowej, a bezpośrednie w przypadku zakup towarów, które następnie zostaną wykorzystane w procesie produkcji.
Art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ujmuje szereg wyłączeń od kosztów uzyskania przychodów. I tak za koszt uzyskania przychodu nie uważa się np.:
- nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów;
- strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1;
- odsetek od udziału kapitałowego wspólnika spółki niebędącej osobą prawną.
Przychód a dochód pracownika – o co chodzi?
Wątpliwości często budzi również kwestia przychodu i dochodu w wynagrodzeniu pracownika. W tym przypadku sytuacja jest prosta – przychód to kwota brutto wynagrodzenia, a dochód – netto. Zarobki brutto oznaczają kwotę całkowitą, od której nie zostały potrącone należności w postaci podatków i składek na ubezpieczenia społeczne. Z kolei kwota netto to wynagrodzenie, które pracownik realnie otrzymał na swoje konto. O kosztach uzyskania przychodów pracowników mówi nam art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Definicja jest jasna – do kosztów uzyskania przychodu zalicza się odpowiednio udokumentowane wydatki, które powstały w celu uzyskania przychodów. Pracownik etatowy może zastosować zryczałtowany koszt uzyskania przychodu w wysokości 250 zł lub 300 zł, jeśli pracuje w miejscu swojego zamieszkania lub w dalszych miejscowościach. Natomiast w przypadku przedsiębiorców za koszty uzyskania przychodu traktuje się wydatki, jakie ponieśli ze względu na prowadzenie działalności. To na przykład zakup urządzeń do prowadzenia firmy, czy materiałów i rachunków za media – w teorii do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystko oprócz kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Umiejętne balansowanie między kosztami uzyskania przychodu a przychodem pozwala na dobre wyniki rentowności przedsiębiorstwa.
Przychód a dochód – różnica
Różnic między przychodem a dochodem jest kilka:
- Dochód to faktyczny zysk osoby fizycznej lub przedsiębiorstwa, a przychód sumą należności, które wpływają na konto firmy lub osoby fizycznej.
- W dochodzie istnieje kwota netto i brutto dla przedsiębiorcy i osoby fizycznej, a w przychodzie – nie. Nadwyżka przychodów nad kosztami po uwzględnieniu podatku dochodowego to kwota netto.
- Dochód odzwierciedla realną sytuację finansową firmy. Przychód nie może być podstawą do oceny sytuacji finansowej firmy, ponieważ ewidencjonowane są w nim również te środki, których przedsiębiorca jeszcze faktycznie nie otrzymał.
- Od wysokości przychodu zależy wysokość podatku, który przedsiębiorca ma obowiązek zapłacić. Dochód to suma, która pozostanie na jego koncie po dopięciu tej formalności.
Przychód i dochód – jak je obliczyć?
Aby obliczyć przychód, należy zsumować należne kwoty netto, czyli bez naliczonego podatku VAT. Aby obliczyć dochód, należy od przychodu odjąć koszty jego uzyskania. Wynikiem będzie różnica pomiędzy poniesionymi kosztami podatkowymi a osiągniętymi przychodami. Mówiąc najprościej:
dochód = przychód – koszty uzyskania przychodu.
Dochód powstaje wtedy, gdy uzyskany przychód jest wyższy od kosztów uzyskania przychodu. Dzieli się na dwie podstawowe kategorie:
- dochód brutto – przychód bez podatku
- dochód netto – przychód po odebraniu podatku dochodowego.
Przychód a dochód – PIT
Ostateczna kwota podatku do zapłacenia jest uzależniona właśnie od wysokości osiągniętego przychodu. Relacja zachodząca między dochodem i przychodem ma również znaczenie w kwestii odprowadzania podatków. Jak stanowi prawo, podatek dochodowy płaci się od dochodów uzyskanych z różnych źródeł. W ten sposób otrzymujemy dochód netto. Jak go obliczyć? Wystarczy odjąć właściwą stawkę procentową podatku od dochodu brutto.
Zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
(…)
Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z:
1) pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
2) działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
3) działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład;
4) położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości;
5) papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;
