ABW: praca w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Jak się dostać?

Praca w ABW wymaga wielu poświęceń oraz wysokiej odporności psychicznej i fizycznej. Sprawdź, co należy do obowiązków funkcjonariusza ABW i jakie predyspozycje należy posiadać, aby móc nim zostać. Jak wygląda praca w ABW?

Praca w tzw. budżetówce daje poczucie stabilizacji. Wiele osób myśli o tym, by zająć stanowisko w urzędach, służbach mundurowych i instytucjach państwowych. Jednak w wielu przypadkach mityczny ciepły stołek wiąże się z pracą pełną obowiązków, wyrzeczeń i stresu. Tak jest szczególnie w przypadku pracy w CBA, ABW i innych służbach zajmujących się zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku państwa. Chcesz dołączyć do grona funkcjonariuszy służb specjalnych? Sprawdź, jak wygląda praca i zarobki w ABW.

Praca w ABW. Czym jest Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego?

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) to służba specjalna, która broni porządku konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej oraz zajmuje się obroną bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego obywateli. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego podlega pod kontrolę cywilną. To znaczy, że jej działania nadzoruje Premier i kontroluje Sejm. Natomiast zakres ich obowiązków i uprawnień określa głównie Ustawa z dnia 24 maja 2002 roku o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu.

Inne akty prawne, na podstawie których działa ABW to m.in. Ustawa z dn. 24 maja 2013 roku o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, Ustawa z dn. 10 czerwca 2016 roku o działaniach antyterrorystycznych oraz Ustawa z dn. 16 września 2011 roku o wymianie informacji z organami ścigania państw członkowskich Unii Europejskiej.

Ciekawostka! Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego obchodzi swoje polskie święto w dniu 6 kwietnia każdego roku. Jest to czas upamiętniający ustanowienie tzw. pakietu ustaw policyjnych w 1990 roku, tj. Ustawy o Urzędzie Ochrony Państwa (wobec której powołano Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego Ustawą z dn. 24 maja 2002 r.), Ustawy o Policji i Ustawy o przywróceniu Święta Narodowego 3 Maja.

Praca w ABW – na czym polega?

Do zakresu obowiązków Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego należy zapobieganie i zwalczanie zagrożeń niepodległości lub porządku konstytucyjnego Polski, które mogłyby narazić na niebezpieczeństwo zarówno całe państwo, jak i jego obywateli. Oprócz tego zadania ABW to ochrona obywateli przed planowanymi i zorganizowanymi działaniami, które mogą zakłócić funkcjonowanie struktur państwowych i narazić interesy kraju.

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego działa poprzez między innymi uzyskiwanie, analizowanie i przetwarzanie informacji o niebezpieczeństwach. Zadania ABW to przede wszystkim rozpoznawanie i zapobieganie przestępstw w zakresie:

• Terroryzmu i cyberterroryzmu z zakresu cyberbezpieczeństwa
• Naruszenia tajemnicy państwowej
• Szpiegostwa (kontrwywiad)
• Zwalczania przestępczości zorganizowanej
• Oszustw podatkowych
• Korupcji osób pełniących funkcje publiczne
• Nielegalnego wytwarzania, posiadania i obrotu amunicją, bronią i materiałami wybuchowymi lub bronią masowej zagłady itp. w obrocie międzynarodowym
• Produkcji i obrotu towarami lub usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa Polskiego

Praca w ABW – jak zostać funkcjonariuszem?

W Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrudnieni są zarówno funkcjonariusze ABW, jak i pracownicy cywilni. Jednakże każdy kandydat do pracy w ABW powinien spełniać wymagania formalne określone w Ustawie z dnia 24 maja 2002 roku o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2002 r. poz. 27).

To znaczy, że zgodnie z art. 15 Ustawy funkcjonariuszem ABW może zostać osoba:

• Posiadająca obywatelstwo polskie,
• Korzystająca z pełni praw publicznych,
• Wykazująca się nieskazitelną postawą moralną, obywatelską i patriotyczną,
• Dająca rękojmię zachowania tajemnicy stosownie do wymogów określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych;
• Posiadająca co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe i określone kwalifikacje zawodowe oraz zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojonych, wymagających szczególnej dyscypliny służbowej, której gotowa jest się podporządkować.

Ponadto praca w ABW wymaga maksymalnego zaangażowania, odporności psychicznej i fizycznej oraz gotowości do poświęceń, często kosztem swojego życia prywatnego. Każdy kandydat powinien również wykazywać się szacunkiem do państwa i systemu prawnego, interesować się sprawami bezpieczeństwa państwa, a także być w pełni dyspozycyjny (nie jest to praca od poniedziałku do piątku, osiem godzin dziennie).

W ustawie znajdziemy także szczegółowe informacje dotyczące kwalifikacji szefa ABW. Szef musi spełniać wymagania określone w przepisach o ochronie informacji niejawnych w zakresie dostępu do informacji niejawnych o klauzuli tajności “ściśle tajne”

Nie może nim zostać osoba, która pełniła służbę, pracowała lub była współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa, wymienionych w art. 5 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. O Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Szefem nie zostanie także osoba, która była sędzią, uchybiającym godności urzędu, sprzeniewierzając się niezawisłości sędziowskiej.

Praca w ABW – pracownik cywilny

Zgodnie z treścią ustawy o ABW:

Art. 20a. W ABW i AW mogą być zatrudniani pracownicy

Praca jako pracownik cywilny w ABW jest nieco mniej sformalizowana niż w przypadku funkcjonariusza. Jak już wyżej wspomnieliśmy, działania Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego są bardzo szerokie. W związku z tym nie jest to tylko służba, którą pełnią funkcjonariusze ABW, ale również praca dla pracowników cywilnych, głównie absolwentów szkół wyższych. Ludzi o wyjątkowych predyspozycjach, znających się na branży IT, historyków, matematyków, chemików, inżynierów, elektryków, prawników, lingwistów czy absolwentów kierunków językowych.

Natomiast samym funkcjonariuszom przysługuje wiele praw pracowniczych, choćby w zakresie rodzicielstwa.

Praca w ABW – zarobki

Zarobki funkcjonariusza uzależnione są od jego grupy zaszeregowania oraz od zarobków na rynku pracy w sektorach prywatnych. Tabela stawek uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego ujęta w załączniku do Rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z dnia 7 października 2002 roku w sprawie grup zaszeregowania i stawek uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w tych grupach oraz wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat prezentuje się poniżej. Ponadto ich pensje uzupełniane są również przez dodatki takie jak mieszkaniowe, osiedleniowe czy specjalne związane z miejscem pełnienia służby.

Po podwyżkach wprowadzonych Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 maja 2024 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie grup zaszeregowania i stawek uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy agencji bezpieczeństwa wewnętrznego w tych grupach oraz wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat obowiązuje następująca tabela stawek.

Zmieniła się także wysokość dodatku za posiadany stopień służbowy. Po podwyżce jest to od 800 zł za stopień szeregowego do 2700 zł za stopień generała brygady.

ABW: praca. Jak wygląda rekrutacja?

Rekrutacja w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest skierowana do absolwentów szkół średnich oraz szkół wyższych. Potrzebni są specjaliści z wielu dziedzin, dlatego cenne jest zarówno wykształcenie humanistyczne, jak i techniczne. Kandydat najpierw bierze udział w rozmowie kwalifikacyjnej, w trakcie badane są jego kompetencje zawodowe i możliwości ich wykorzystania w służbie. Następnym krokiem są badania psychologiczne, jakie oceniają predyspozycje kandydata do pracy w ABW.

Kandydat jest także sprawdzany pod względem danych, jakie podał w kwestionariuszu osobowym. Nie tylko weryfikacji poddawane są dane ewidencyjne, lecz Agencja może przeprowadzać rozmowy ze znajomymi kandydata. Opinie na temat kandydata może pozyskiwać ze środowiska pracy, czy w miejscu zamieszkania. Kandydat jest badany także pod względem sprawności fizycznej i psychicznej do pracy w ABW. Ponadto bierze on udział w egzaminach sprawności fizycznej, badaniach technicznych i psychofizjologicznych. Jeśli ma jakieś szczególne umiejętności, wówczas czeka na niego test wiedzy sprawdzający jego kompetencje w deklarowanym w zakresie.

Każdy funkcjonariusz przechodzi także przez test urządzeniem do badania prawdomówności (wariograf). Bez zdania testu kandydat nie może pracować w ABW. Dokładnie weryfikowany jest także jego życiorys. W ten sposób minimalizowane jest ryzyko wniknięcia do organizacji osób m.in. podatnych na korupcję.

Dla kogo służba w ABW?

Funkcjonariuszem ABW zajmującym się ochroną państwa, mogą zostać jednostki, które posiadają szereg cech i predyspozycji niezbędnych do wykonywania codziennych obowiązków służbowych. Praca w służbach specjalnych to co innego, niż zwyczajna praca na etacie. W przypadku funkcjonariuszy mówimy bowiem o służbie, co niesie ze sobą szereg wartości, których trzeba przestrzegać. Jaki zatem powinien być dobry funkcjonariusz ABW? Kto może nadawać się na funkcjonariusza ABW?

Istnieje zarządzenie Nr 90 szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego z dnia 8 października 2018 r. w sprawie „Zasad etyki zawodowej funkcjonariusza Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego” w którym zostały określone cechy, jakie powinien wykazywać funkcjonariusz ABW. Są to przede wszystkim:

§  3. Funkcjonariusz ABW działając na podstawie i w granicach prawa powinien kierować się zasadami praworządności, legalizmu i pogłębiania zaufania obywatela do Państwa i jego organów.

§  4. Funkcjonariusz ABW powinien przedkładać dobro publiczne ponad własne interesy, a powierzone czynności służbowe wykonywać według najlepszej woli i wiedzy, z najwyższą starannością oraz rzetelnością, wykazując się profesjonalizmem, odwagą inicjatywą, odpowiedzialnością i ofiarnością.

§  5. Funkcjonariusza ABW powinna cechować godność osobista, patriotyzm, uczciwość, odpowiedzialność i solidarność zawodowa rozumiana, jako poczucie wspólnoty i współodpowiedzialności za realizację zdań ustawowych. Funkcjonariusz ABW powinien dbać o wizerunek i etos służby, z którą się utożsamia.

§  6. Funkcjonariusz ABW wykonując zadania służbowe powinien pamiętać o poszanowaniu godności osób trzecich i ich prawa do prywatności oraz postępować w sposób wykluczający uprzedzenia rasowe, narodowościowe, światopoglądowe i polityczne.

§  7. Funkcjonariusz ABW powinien przestrzegać zasad poprawnego zachowania oraz kultury osobistej, a także dbać o odpowiedni wygląd i ubiór.

§  8. Funkcjonariusz ABW w czasie służby i poza nią powinien postępować w sposób nie godzący w dobre imię ABW i jej funkcjonariuszy, prezentując w środowisku najwyższe wartości moralne.

Oprócz tego znajdują się tam, również zapisy mówiące o dążeniu do zwalczania korupcji i wystrzeganiu się wszelkich jej objawów, szacunku i współpracy z innymi funkcjonariuszami ABW i pracownikami ABW, a także o dążeniu do pogłębiania swoich kompetencji zawodowych.

Wymagania i perspektywy pracy w ABW

Praca w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego to prestiżowa ścieżka kariery dla osób, które posiadają umiejętności analityczne oraz doskonałe predyspozycje w zakresie relacji interpersonalnych. Kandydaci muszą wykazać się nie tylko wysokimi kwalifikacjami, ale także gotowością do pracy w trudnych warunkach, nierzadko pod dużą presją. Obowiązki funkcjonariuszy ABW obejmują zarówno analizę zagrożeń, jak i bezpośrednie działania operacyjne. Osoby ubiegające się o stanowisko w tej instytucji powinny zatem charakteryzować się odpornością psychiczną oraz zdolnością szybkiego reagowania na zmieniające się okoliczności.

Proces rekrutacyjny do ABW jest wieloetapowy i wymaga nie tylko spełnienia formalnych kryteriów, takich jak niekaralność czy polskie obywatelstwo, ale także przejścia testów sprawdzających predyspozycje psychofizyczne i umiejętności analityczne. Kandydaci muszą także zdać egzamin z wiedzy ogólnej oraz wykazać się biegłością w językach obcych. Relacje interpersonalne odgrywają istotną rolę podczas rozmów kwalifikacyjnych i testów psychologicznych, ponieważ praca w ABW wiąże się z częstą współpracą w zespole oraz koniecznością budowania zaufania zarówno wewnątrz agencji, jak i w kontaktach z innymi służbami.

Wielu funkcjonariuszy ABW wykonuje obowiązki związane z przeciwdziałaniem zagrożeniom wewnętrznym, ochroną bezpieczeństwa państwa czy monitorowaniem działalności wywiadowczej obcych państw. Niezwykle istotne jest zatem, aby kandydaci mieli nie tylko wybitne umiejętności analityczne, ale również zdolność do pracy w stresujących warunkach, gdzie kluczowe są szybkie reakcje i elastyczność. Efektywne działanie w ramach ABW wymaga więc doskonałego przystosowania do dynamicznego środowiska pracy oraz umiejętności szybkiego podejmowania decyzji.

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego to miejsce, gdzie współpraca i relacje interpersonalne stanowią fundament skutecznych działań. Dlatego kandydaci muszą wykazać się nie tylko merytoryczną wiedzą, ale także umiejętnością pracy zespołowej i rozwiązywania problemów we współpracy z innymi funkcjonariuszami. Właściwe podejście do budowania relacji ma kluczowe znaczenie w codziennej pracy agencji, gdzie każde działanie wymaga synchronizacji wysiłków wielu osób, by zapewnić skuteczność operacyjną.