Dyspersja to inaczej rozwarstwienie płac między współpracownikami pracującymi w zakresie tej samej organizacji. Pewnie nie raz spotkałaś/eś się z zachowaniem, gdzie osoby wykonujące ten sam zawód, otrzymują różne wynagrodzenia. Zastanawiasz się więc, o czym to świadczy i czy takie zachowanie ma wpływ na efektywność wykonywanych obowiązków?
Dyspersja, co to takiego?
Dyspersja to rozwarstwienie wynagrodzeń między współpracownikami pracującymi w tej samej organizacji i zasiadających na równorzędnych stanowiskach.
Dyspersja najczęściej badana jest poprzez tak zwany współczynnik Giniego, mający wartość od 0 do 1. Współczynnik Giniego równy 0 oznacza, iż wszyscy współpracownicy pracujący na tym samym szczeblu, otrzymują równą pensję. Jednak w przypadku, gdy współczynnik dochodzi do liczby 1, spotykamy ze sporą dyspersją, kiedy to jeden pracownik otrzymuje znacznie wyższe wynagrodzenie niż jego współpracownicy będący na tym samym stanowisku. Wyróżniamy dwa rodzaje takiego zachowania. Są nimi:
- Dyspersja pozioma – zwana inaczej horyzontalną. Charakteryzuje się rozpatrywaniem płac pomiędzy pracownikami zajmującymi te same stanowiska. Do tej grupy najczęściej zaliczają się handlowcy. Ich pensja często zależy od wysokości wyrobionych obrotów
- Dyspersja pionowa – mówimy o niej wtedy, gdy rozpatrujemy pensję pracowników usytuowanych na różnych szczeblach zawodowych. Na przykład Handlowcy – Managerowie, Recepcjonistka – Office Manager
Co to jest wynagrodzenie zasadnicze?
Dyspersja, jak często ją spotykamy?
Dyspersja to zachowanie, które można podzielić na część pozytywną i negatywną. Zastanawiasz się dlaczego? Otóż celem dobrego pracodawcy jest zmotywowanie swoich pracowników do efektywnej pracy, nakładając na nich wyższe wynagrodzenie. Przypływ dodatkowej gotówki może wywołać pozytywną reakcję, która napędza do działania. Takiego typu zachowanie przyciąga również wielu chętnych z rynku pracy, którzy doceniają niecodzienny system wynagrodzeń. Jednakże są również tacy, którym dyspersja o współczynniku 1 kompletnie nie opowiada. Zmniejszanie systemu zróżnicowania płac w firmie, skutecznie minimalizuje konkurencję oraz stymuluje do współpracy. Dzięki temu atmosfera pomiędzy współpracownikami może być o wiele zdrowsza.
Ostracyzm w pracy jako forma mobbingu
Dlaczego w środowisku pracy występuje zjawisko dyspersji?
W 2014 roku SHAW przeprowadziło badania, których głównym zadaniem było przeanalizowanie charakteru dyspersji w pracy wpływającej na efektywność pracowników. Istnieje wiele powodów, przez które powyższy system wynagrodzeń stosowany jest w danej placówce. Wiele pracowników nie czuje się z tym dobrze i uważa to za mocno niesprawiedliwe zachowanie ze strony pracodawcy. Jednak z drugą częścią jest zupełnie odwrotnie. Najważniejsze jednak, aby tego typu zachowanie było konstruktywnie uzasadnione. W takim wypadku podejście osób, które nie zgadzają się z powyższym systemem, zostanie znacznie złagodzone. Natomiast jeśli pracodawca stosuje taktykę nakładania wyższych wynagrodzeń dla nowo zatrudnionych osób, tłumacząc to jako “rozwój realiów rynkowych” i pomijając starszych pracowników z dłuższym stażem na równorzędnym stanowisku, może spotkać się z negatywnymi konsekwencjami. Jednak realia są takie, iż rynek pracy rzeczywiście się zmienia i kandydaci mają coraz to wyższe wymagania. Aby przyciągnąć wartościowych pracowników, firma musi podnieść oferowaną przez siebie stawkę. Jeśli zaś pracownik z dłuższym stażem nie dostanie podwyżki, może skończyć się to złożeniem wypowiedzenia i szukaniem przez niego innego zatrudnienia, które spełni jego wymagania dotyczące sprawiedliwego traktowania pracowników.
Kolejnym przykładem dyspersji w firmie mogą być wysokie umiejętności negocjacyjne poszczególnych pracowników, którzy potrafią przekonać swojego pracodawcę do otrzymywania wyższego wynagrodzenia za pracę. Sytuacja ta jest o tyle niewygodna, gdyż Ci pomyślni negocjatorzy często nie osiągają najlepszych wyników w pracy. Ich siła perswazji robi swoje. Co za tym idzie? Poczucie niesprawiedliwości i frustracja wśród pracowników, których chęć i mobilizacja do pracy zmaleje, a pracodawca znacznie to odczuje.
Jak ją wprowadzić, żeby nikomu nie zaszkodzić?
Dyspersja wynagrodzeń w firmie musi być skutecznie uzasadniona, w innym wypadku można spotkać się z mocno negatywnymi konsekwencjami, które odczuje nie tylko pracodawca, ale i cała firma. Jeśli planujesz wprowadzić taki system wynagrodzeń, pamiętaj, aby dobrze zweryfikować i przemyśleć, czy Twoje założenia nie wprowadzą destrukcyjnych skutków.
Profity – na czym polega profit sharing między pracownikami?
