Psychiatra to lekarz zajmujący się diagnozowaniem i leczeniem zaburzeń psychicznych. Jeszcze nie tak dawno temu było to zawód, który nie konotował pozytywnych skojarzeń, jednak postrzeganie zdrowia psychicznego w ostatnim czasie przechodzi znaczną zmianę. Jak zatem wygląda praca psychiatry?
Zaburzenia psychiczne i choroby psychiczne były jednym z tematów tabu. Przez wiele lat ludzie cierpiący z powodu chorób psychicznych nie mieli szansy na trafną diagnozę, a jeśli już trafili na leczenie psychiatryczne, z całą pewnością nie kończyło się to happy endem i powrotem do zdrowia. Mimo że stan polskiej służby zdrowia pozostawia wiele do życzenia, to jednak nie da się nie zauważyć rozwinięcia i lekkiej poprawy sytuacji osób z problemami natury psychicznej. Coraz więcej aktorów i celebrytów ma odwagę mówić o swoich problemach, a społeczeństwo powoli zdobywa wiedzę na temat tego, jak wygląda leczenie psychiatryczne, jakie są choroby i ich objawy oraz jak wspierać siebie i bliskich w sytuacji, gdy pojawią się w rodzinie zaburzenia psychiczne. Jeszcze mamy przed sobą długą drogę, jednak jesteśmy już o krok bliżej do tego, że choroby psychiczne przestaną być powodem do wstydu. Najważniejszym elementem tej układanki jest jednak odpowiedni lekarz psychiatra, który podchodzi do swojego zawodu jak do powołania. Jak dokładnie wygląda praca psychiatry? Jak zostać psychiatrą?
Spis treści
Psychiatra — czym się zajmuje?
Psychiatra zajmuje się przede wszystkim diagnozowaniem i leczeniem zaburzeń psychicznych. Jednak jego praca polega na badaniu tego, co niematerialne, a co jednocześnie ma wpływ na całościowe funkcjonowanie człowieka w społeczeństwie. Wykonywanie zawodu psychiatry łączy się ze zrozumieniem faktu, że każdy nasz organ może zachorować. W przypadku chorób psychicznych organem, który zaczyna szwankować, jest mózg, czyli nasze centrum dowodzenia. Warto jednak zauważyć, że psychiatrzy mają utrudnione zadanie, ponieważ chorób psychicznych nie da się wychwycić na prześwietleniu, rezonansie lub innym badaniu. Zaburzenia osobowości bądź depresja nie wyjdą podczas badania krwi. Zdrowie psychiczne to bardzo krucha konstrukcja, na której podtrzymanie składa się ogromna ilość filarów. Zadaniem psychiatry jest poprzez rozmowę postawić wstępną diagnozę i uznać, który z tych filarów nie spełnia swojego zadania.
Spotkanie z psychiatrą to po prostu wizyta lekarska, podczas której pacjenci opowiadają o tym, jak się czują. Tak naprawdę spotkanie to, od spotkania u lekarza rodzinnego różni się tylko tym, że lekarz psychiatrii pozostaje przede wszystkim w kręgu wywiadu medycznego.
Warto zaznaczyć, że to, czym się zajmuje psychiatra to często poważne schorzenia, które bez pomocy lekarskiej mogą doprowadzić nawet do śmierci chorego — anoreksja, bulimia, skłonności samobójcze, depresja, zespół stresu pourazowego, schizofrenia, czy choroba afektywna dwubiegunowa to tylko niektóre zaburzenia, którymi zajmuje się psychiatra. Z większości z nich da się wyjść, niezbędne jest jednak leczenie farmakologiczne i regularna terapia. Niektóre z chorób są tak poważne, że wymagają pobytu w szpitalu psychiatrycznym. Rolą psychiatry jest zlokalizowanie problemu, zlecenie badań psychologicznych czy wysłanie pacjenta na konsultację neurologiczną. W celu przeprowadzenia odpowiedniego leczenia psychiatra musi przestrzegać Kodeksu Etyki Lekarskiej oraz posługiwać się konkretnym zestawem kryteriów diagnostycznych (Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 ustalona przez Międzynarodową Organizację Zdrowia WHO).
Psychiatra — zakres obowiązków
To, czym się zajmuje psychiatra w codziennych obowiązkach, jest w dużej mierze zależne od tego, w jakiej placówce medycznej pracuje oraz z jakiego rodzaju pacjentami przyjdzie mu się spotkać. Inaczej wygląda dzień lekarza psychiatrii w przychodni medycznej, a inaczej w zamkniętym zakładzie karnym. Zazwyczaj prowadzi on pacjentów z zakresu swojej specjalizacji. Możemy jednak wyszczególnić główny zakres obowiązków psychiatry. Zaliczamy do nich:
- rozmowa z pacjentem
- zagłębienie się w dzieciństwo, atmosferę panującą w relacjach rodzinnych (np. śmierć bliskiej osoby), czy nawet przebieg edukacji
- przestrzeganie Kodeksu Etyki Lekarskiej i poszanowanie pacjenta
- empatyczne i uważne wysłuchanie pacjenta
- postawienie diagnozy na podstawie przeprowadzonego wywiadu
- zlecenie dodatkowych badań, aby wykluczyć inne przyczyny zaburzeń (testy psychologiczne, konsultacje neurologiczne)
- dobranie odpowiedniego leczenia farmakologicznego
- prowadzenie terapii
- badanie postępów w leczeniu poprzez wizyty kontrolne
Jak zostać psychiatrą? Studia medyczne
Podstawą wykonywania zawodu psychiatry są studia medyczne. Jednak dopiero staż specjalizacyjny z zakresu psychiatrii pozwala na podjęcie pracy na stanowisku lekarza psychiatry. Z racji tego psychiatra jest lekarzem medycyny, posiada on wiedzę z zakresu anatomii i fizjologii człowieka. Jako lekarz medycyny kandydat na psychiatrę musi odbyć roczny staż oraz co najmniej 5 lat szkolenia specjalizacyjnego, którego celem jest zebranie doświadczenia poprzez pracę w placówkach związanych ze zdrowiem psychicznym. Dopiero wtedy uzyskujesz prawo do wykonywania zawodu psychiatry.
Warto jednak zauważyć, że w zawodzie psychiatry liczą się również kompetencje miękkie. Lekarz powinien odznaczać się cierpliwością, empatią i zrozumieniem. Powinien dawać swoim pacjentom poczucie bezpieczeństwa i zachęcać ich do szczerej rozmowy. Dodatkowo ktoś, to chce kształcić się w dziedzinie psychiatrii, musi być gotowy do stałego poszerzania umiejętności i szybkiego przyswajania wiedzy. Z racji tego, że medycyna jest dziedziną, która stale się rozwija, lekarze, niezależnie od specjalności powinni być nastawieni na ciągłe poszerzanie i aktualizację wiedzy medycznej.
Osoby, które chcą pracować w branży zdrowia psychicznego, nie muszą wcale realizować kilkuletnich studiów. Są także inne ścieżki kariery. Zdobycie wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych z zakresu psychologii oferuje Szkoła Policealna GoWork. W ofercie szkoły zajmują się takie kierunki nauczania jak Psychologia i socjologia, czy Psychologia biznesu.
Psychiatra a psycholog i psychoterapeuta
Wiele osób często zastanawia się, jak wygląda różnica pomiędzy zawodem psychiatry, psychologa a psychoterapeuty. Zawody te równią się przede wszystkim zakresem uprawnień i posiadaną wiedzą. Tylko psychiatra może wypisywać recepty, ponieważ jest on lekarzem medycyny i ukończył studia medyczne. Może on także pracować w szpitalu państwowym i kierować pacjentów na inne, dodatkowe badania.
Psycholog również musi posiadać wyższe wykształcenie, jednak jego studia nie są związane ze studiami medycznymi, z racji tego nie może on wypisywać recept i tytułować się lekarzem medycyny. Zazwyczaj psycholodzy zajmują się lżejszymi przypadkami chorób, które związane są brakiem zrozumienia lub traumą. Ma on uprawienia do przeprowadzania diagnostyki psychologicznej i przeprowadzania testów psychologicznych. Warto zaznaczyć, że psycholog to osoba po studiach psychologicznych (absolwent studiów magisterskich), jednak same studia nie uprawniają go do prowadzenia psychoterapii.
Psychoterapeuta to natomiast osoba, która ukończyła studia magisterskie oraz szkolenie psychoterapeutyczne. Takie szkolenie powinno wiązać się z dodatkową edukacją wyższą (studia podyplomowe lub szkołę psychoterapii), jednak obecnie w Polsce nie istnieje żadna regulacja prawna, gwarantująca jednolitość wiedzy psychoterapeutów. Z racji tego warto wybrać taką szkołę, która uprawnia do otrzymania certyfikatu uznawanego przez NFZ. Psychoterapeuta prowadzi ciąg spotkań, na których stara się pomóc osobom cierpiącym na między innymi zaburzenia odżywiania, wahania łaknienia lub depresję. Często z usług psychoterapeuty korzystają sportowy lub biznesmeni bądź po prostu osoby, które chcą zmienić swoje samopoczucie na co dzień.
Psychiatra: zarobki
Zarobki psychiatry zależne są od wielu czynników. Pod uwagę należy wziąć przede wszystkim fakt, czy psychiatra współpracuje z placówkami medycznymi, czy prowadzi prywatną praktykę. Często lekarze łącza te dwie drogi, dzięki czemu ich perspektywy zawodowe i finansowe są znacznie lepsze.
Jak podaje portal Wynagrodzenia.pl mediana zarobków psychiatrów w Polsce to 6208 zł brutto. Jednak mediana nie jest równa ze średnią, a jej wartość oznacza, że połowa psychiatrów zarabia mniej, natomiast druga połowa lekarzy zarabia więcej od podanej kwoty. To właśnie ta rozbieżność, która zależna jest od trybu i sposobu pracy psychiatry. Co więcej, na wysokość wynagrodzenia wpływa również region, w którym pracuje psychiatra oraz jego doświadczenie zawodowe i specjalizacje. Jak wynika z danych zawartych na Wynagrodzenia.pl, około 25% wszystkich psychiatrów zarabia ponad 7 tysięcy zł brutto.
