Jakie są kompetencje przyszłości? Czy automatyzacja i digitalizacja na stałe opanują rynek pracy? Jakie umiejętności twarde i miękkie są najbardziej potrzebne? Wyjaśniamy.
Jak czytamy na stronie Bankier.pl, aż 27 procent firm w Polsce decyduje się przyspieszyć decyzję o digitalizacji i automatyzacji, natomiast 25 procent na razie pozostaje przy obecnych rozwiązaniach. Przyczyną przyspieszenia i tworzenia tak zwanej transformacji cyfrowej jest kryzys związany z pandemią koronawirusa oraz chęć ułatwienia pracownikom wykonywania obowiązków zawodowych. Kompetencje przyszłości to przede wszystkim posiadanie specjalistycznej wiedzy z zakresu różnych dziedzin oraz nieustanne uczenie się i rozwijanie swoich umiejętności.
Kompetencje przyszłości – co to znaczy?
Kompetencje przyszłości to zestaw umiejętności, wiedzy i postaw, które będą niezbędne w nadchodzących dekadach, aby sprostać dynamicznym zmianom społecznym, technologicznym i gospodarczym. W miarę jak świat staje się coraz bardziej zglobalizowany, zautomatyzowany i złożony, tradycyjne umiejętności przestają być wystarczające. Kompetencje przyszłości pozwalają jednostkom adaptować się do nowych realiów i odnosić sukcesy w szybko zmieniającym się środowisku pracy.
Obecnie to kompetencje cyfrowe królują na rynku pracy – szczególnie te związane ze sztuczną inteligencją. AI jest uznawane jednocześnie za nieocenioną pomoc, jak i zagrożenie. Według Światowego Forum Ekonomicznego do 2022 roku miało zniknąć 75 milionów miejsc pracy. Te prognozy jednak się nie sprawdził, a pracodawcy nadal cenią inteligencję emocjonalną oraz inne kompetencje miękkie. Chociaż wymagają od pracowników, aby byli otwarci na nowe doświadczenia ze sztuczną inteligencją.
Kompetencje przyszłości: umiejętności miękkie
Jak wskazuje raport ManpowerGroup, masowe przejście na pracę zdalną w czasie pandemii koronawirusa spowodowało ogromny popyt na umiejętności miękkie, czyli współpracę i pracę zespołową. Kompetencje przyszłości idealnego kandydata do pracy według modelu LAD to: stawianie sobie wyzwań, duży potencjał poznawczy i wysoko rozwinięte umiejętności interpersonalne. Na drugim miejscu jest kandydat, który biernie podchodzi do swoich obowiązków służbowych, nie wychodzi z własną inicjatywą, tylko czeka na zlecenie zadań, ma gorsze zdolności poznawcze i jest niesympatyczny. Firmy są również nastawione na pracowników, którzy nieustannie poszerzają swoje umiejętności twarde.
Jeśli twoje kwalifikacje nie są spójne z zawodami przyszłości, możesz się przebranżowić. Wystarczy mieć średnie wykształcenie, by zdobyć kwalifikacje do pracy w branży logistycznej, czy medycznej. W szkołach policealnych GoWork dostępne są takie kierunki nauczania jak asystentka stomatologiczna, masażysta, czy logistyka.
Umiejętność rozwiązywania problemów i krytyczne myślenie
W miarę jak automatyzacja przejmuje rutynowe zadania, ludzie będą musieli skupić się na rozwiązywaniu złożonych problemów, które wymagają analizy, kreatywnego podejścia i krytycznego myślenia. Warto pamiętać, że niezwykle ważne jest także myślenie analityczne, które pozwala na wyszukiwaniu związków przyczynowo-skutkowych.
Adaptacyjność i elastyczność
Zdolność do szybkiego przystosowywania się do zmieniających się warunków i ciągłego uczenia się nowych rzeczy jest kluczowa. Elastyczność w podejściu do pracy i gotowość do zmiany kariery lub nauki nowych umiejętności będzie coraz bardziej ceniona.
Kreatywność i innowacyjność
Twórcze myślenie i umiejętność generowania nowych pomysłów są niezbędne w rozwijających się branżach. Innowacyjność pomaga firmom i jednostkom wyróżniać się na tle konkurencji.
Kompetencje społeczne i komunikacyjne
Umiejętność efektywnej komunikacji, pracy zespołowej i budowania relacji jest kluczowa. Współpraca w zróżnicowanych, często wirtualnych zespołach wymaga zaawansowanych umiejętności interpersonalnych.
Umiejętność zarządzania czasem i organizacja pracy
Efektywne zarządzanie czasem, priorytetyzacja zadań i organizacja pracy są niezbędne w dynamicznym środowisku, gdzie równowaga między życiem zawodowym a prywatnym jest ważna. Dzięki temu można rozwijać i utrwalać umiejętności przywódcze, które przez wielu określane są jednymi z najbardziej pożądanymi kompetencjami przyszłości.
Wiedza o zrównoważonym rozwoju
Świadomość ekologiczna i umiejętność podejmowania działań na rzecz zrównoważonego rozwoju będą coraz ważniejsze. Firmy i organizacje szukają sposobów na minimalizowanie wpływu na środowisko, a pracownicy z wiedzą w tym zakresie będą na wagę złota.
Emocjonalna inteligencja
Zdolność do zarządzania własnymi emocjami, rozumienia emocji innych i nawiązywania pozytywnych relacji jest kluczowa w pracy zespołowej i przywództwie.
Umiejętność uczenia się przez całe życie
Ciągłe kształcenie się, zdobywanie nowych umiejętności i dostosowywanie się do nowych technologii i trendów jest niezbędne. Pracownicy muszą być otwarci na naukę i rozwój przez całe życie zawodowe.
Szukasz pracy w Katowicach? Aplikuj na nasze oferty praca Katowice
Kompetencje przyszłości: umiejętności twarde
Barometr zawodów 2021 opracowany przez różne urzędy pracy w Polsce wskazuje, że mimo umiejętności miękkich, na liście kompetencji przyszłości ważną rolę odgrywają również umiejętności twarde, czyli bardzo dobra znajomość danej dziedziny i fachowe wykonywanie swoich obowiązków. Co ciekawe, ekonomista to według specjalistów zawód nadwyżkowy. Według barometru deficyt na rynku pracy od 2015 roku utrzymuje się głównie w zawodach:
- branży budowlanej (dekarze, murarze, tynkarze, blacharze budowlani, operatorzy i mechanicy sprzętu do robót ziemnych czy pracownicy robót wykończeniowych);
- branży produkcyjnej (na przykład spawacz, krawiec, ślusarz, pracownik produkcji odzieży);
- branży medyczno-opiekuńczej (fizjoterapeuci, masażyści, opiekunowie osób starszych lub osób z niepełnosprawnościami, lekarze, pielęgniarki i położne);
- logistyce i spedycji (kierowcy autobusów, kierowcy ciągników siodłowych, kierowcy samochodów ciężarowych, magazynierzy).
Techniczne kompetencje przyszłości – umiejętności cyfrowe
Technologiczna biegłość
Znajomość nowych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, big data, blockchain, czy Internet Rzeczy (IoT), staje się coraz bardziej niezbędna. Umiejętność programowania, zarządzania danymi i korzystania z narzędzi cyfrowych już jest kluczowa na wielu stanowiskach, które nawet nie są związane stricte z IT. Możliwość kreowania nowych technologii i odczytywania danych, zestawiona z takimi umiejętnościami jak analityczne myślenie czy aktywne uczenie to gotowy przepis na sukces na współczesnym rynku pracy.
Programowanie i kodowanie
Umiejętność programowania w popularnych językach, takich jak Python, Java, C++, JavaScript czy R, jest podstawą wielu technicznych zawodów. Znajomość frameworków i bibliotek, takich jak TensorFlow, Django, czy React, również jest bardzo ceniona.
Znajomość big data i analizy danych
Umiejętność pracy z dużymi zbiorami danych, analiza danych i wyciąganie z nich wniosków za pomocą narzędzi takich jak SQL, Hadoop, Spark czy Tableau jest coraz bardziej potrzebna w różnych branżach, od marketingu po medycynę.
Umiejętność pracy z chmurą obliczeniową
Znajomość platform chmurowych, takich jak Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure czy Google Cloud Platform (GCP), oraz umiejętność zarządzania infrastrukturą chmurową i wdrażania aplikacji w chmurze to kluczowe kompetencje.
Cyberbezpieczeństwo
Znajomość zasad bezpieczeństwa sieci, ochrony danych i zarządzania ryzykiem cybernetycznym jest niezbędna. Umiejętność identyfikowania zagrożeń, zarządzania incydentami bezpieczeństwa i wdrażania środków ochrony to kluczowe umiejętności w tej dziedzinie.
Internet Rzeczy (IoT)
Znajomość technologii IoT, umiejętność tworzenia i zarządzania sieciami urządzeń oraz analizowania danych zbieranych przez te urządzenia są coraz bardziej potrzebne w przemyśle, medycynie i domach inteligentnych.
Blockchain i technologia rozproszonych rejestrów (DLT)
Zrozumienie, jak działa blockchain, oraz umiejętność tworzenia i wdrażania aplikacji opartych na blockchainie, takich jak smart kontrakty, jest ważna, zwłaszcza w sektorach finansowym, logistycznym i energetycznym.
Rozwój aplikacji mobilnych
Umiejętność projektowania, tworzenia i testowania aplikacji mobilnych na platformach takich jak iOS i Android jest kluczowa, zważywszy na rosnącą popularność urządzeń mobilnych.
Inżynieria DevOps
Zrozumienie praktyk DevOps, umiejętność automatyzacji procesów wdrażania, monitorowania i zarządzania aplikacjami oraz współpraca między zespołami deweloperskimi a operacyjnymi są niezbędne dla efektywnego tworzenia i utrzymania oprogramowania.
Zarządzanie projektami IT
Znajomość metodologii zarządzania projektami, takich jak Agile, Scrum czy Kanban, oraz umiejętność efektywnego zarządzania zespołami i zasobami technicznymi są kluczowe dla sukcesu projektów informatycznych.
