Reklama

Jak zacząć grać na giełdzie papierów wartościowych?

Giełda papierów wartościowych to miejsce, które przyciąga coraz więcej osób zainteresowanych inwestowaniem. Czasy są niepewne, dlatego też społeczeństwo obawia się o utratę wartości zamkniętej w oszczędnościach zgromadzonych na kontach. Zatem jak zacząć grać na giełdzie? Czy taki rodzaj inwestowania jest dla każdego?

Początkujący inwestor

Inwestowanie w instrumenty finansowe nabiera coraz większej popularności. Obok inwestowania w nieruchomości i kruszce szlachetne giełda jest najczęściej wybieranym sposobem pomnażania kapitału. Jednak czy rachunek maklerski i wkład finansowy wystarczą, aby móc inwestować na giełdzie? Niestety, to zdecydowanie za mało i może prowadzić do szybkiej utraty zgromadzonych oszczędności, a tego byśmy nie chcieli. Potrzebujesz jeszcze znacznej dawki wiedzy i trochę doświadczenia. Trudno jednak zdobyć doświadczenie bez podejmowania prób. Warto więc na początek nawiązać współpracę z maklerem, który przeprowadzi Cię przez wstępne zawiłości giełdy. Jak zacząć grać na giełdzie i nie stracić?

Giełda papierów wartościowych – co to jest?

Zacznijmy od tego, czym tak naprawdę jest giełda. W najprostszym znaczeniu możemy stwierdzić, że giełda to miejsce, gdzie odbywa się handel określonymi dobrami. Spotykają się tam sprzedający i kupujący. Czym jednak handluje się na giełdzie? Są to przede wszystkim papiery wartościowe, czyli instrumenty finansowe. Zaliczamy do nich między innymi:

  • akcje,
  • obligacje skarbowe,
  • kontrakty terminowe,
  • dewizy.

Oprócz tego możliwy jest handel także innymi instrumentami finansowymi tzw. derywatami, czyli instrumentami pochodnymi. Najczęściej korzysta się z kontraktów futures, które polegają na spekulacjach kupujących i sprzedających dotyczących przewidywań ceny danego aktywu w przyszłości.

W Encyklopedii Zarządzania możemy także znaleźć konkretną definicję giełdy:

Giełda jest to regularne, odbywające się w określonym czasie i miejscu, podporządkowane określonym normom i zasadom spotkanie osób pragnących zawrzeć transakcje kupna-sprzedaży oraz osób pośredniczących w zawieraniu transakcji, których przedmiotem są dobra zamienne.

Warto także zaznaczyć, że giełda jest aktualnie jedną z podstawowych instytucji tworzących gospodarki. To właśnie tam toczy się gra podaży i popytu w rezultacie czego kreowane są ceny rynkowe np. surowców.

Aktualnie w Polsce funkcjonuje jedna giełda, której oficjalna nazwa to Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. – w skrócie GPW. Jest to największa giełda w Europie Środkowo-wschodniej i notuje około 300 instrumentów finansowych. Największe i najbardziej znane giełdy na świecie to:

  • giełda nowojorska – New York Stock Exchange, w skrócie NYSE,
  • giełda londyńska – London Stock Exchange, LSE,
  • giełda tokijska – Tokyo Stock Exchange.

Jak działa giełda papierów wartościowych?

Przede wszystkim należy sobie uświadomić, że papiery wartościowe znajdujące się na giełdzie lub na kontach rachunku maklerskiego nie mają fizycznej papierowej formy, takiej jak np. kartka papieru. Są to zapisy elektroniczne w systemie komputerowym Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Wszystkie procesy kupna i sprzedaży również odbywają się elektronicznie – przez internet. Aby inwestować na giełdzie, nie trzeba być więc fizycznie obecnym w budynku Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Również nad tymi procesami czuwa Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.

Transakcje można zawierać tylko podczas sesji, które zostały ustalone na konkretne godziny w konkretne dni robocze. Można to przyrównać do targowiska miejskiego, które działa tylko w określonych terminach, a na jego placu spotykają się sprzedający określone dobra, oraz osoby, które są zainteresowane ich kupnem.

Na polskiej giełdzie funkcjonują aktualnie trzy rynki, które wchodzą w skład „placu targowego”. Są to:

  • rynek podstawowy – akcje największych spółek,
  • rynek NewConnect – akcje średnich i mniejszych spółek zazwyczaj związane z nowymi technologiami,
  • rynek Catalyst – obligacje i inne papiery dłużne, w tym także listy zastawne.

Rodzaje giełdy

Jednocześnie warto pamiętać, że kupno i sprzedaż papierów wartościowych na giełdzie nie oznacza, że jest to jedyny rodzaj dostępnej giełdy. Możemy dokonać klasyfikacji giełd, biorąc pod uwagę następujące kryteria:

  • przedmiot obrotów towarowych,
  • zakres działania giełdy,
  • rodzaj zawieranych transakcji,
  • sposób prowadzenia handlu,
  • dostępność giełdy.

W Encyklopedii Zarządzania możemy znaleźć przykładowy podział na konkretne giełdy z uwzględnieniem tych kryteriów:

Przedmiot obrotów giełdy:

  • towarowe,
  • pieniężne
  • usług.

Znaczenie giełdy:

  • giełdy o zasięgu międzynarodowym,
  • giełdy o zasięgu wewnątrzkrajowym
  • giełdy lokalne.

Forma prawna giełdy:

  • giełdy organizowane przez państwo (ich statut nadany w trybie ustawowym, prowadzą one swą działalność w granicach ściśle określonych przez państwo),
  • giełdy korporacyjne (organizacje gospodarcze).

Rodzaj transakcji:

  • giełdy transakcji kasowych,
  • giełdy transakcji terminowych.

Sposób prowadzenia handlu:

  • giełdy parkietowe (transakcje zawierane za pomocą głosu),
  • giełdy elektroniczne, (pełni skomputeryzowany sposób prowadzenia handlu).

Jak zacząć grać na giełdzie papierów wartościowych?

Jak zacząć grać na giełdzie papierów wartościowych? Aby rozpocząć swoją przygodę z giełdą, musisz koniecznie poznak kilka podstawowych kroków związanych z inwestowaniem w papiery wartościowe. Istotne jest też nastawienie i odpowiednie podejście, które umożliwi Ci podejmowanie świadomych decyzji opartych na gruntownej wiedzy. Oczywiście w początkowej fazie inwestowania trudno przyswoić wszystkie niezbędne informacje, jednak warto przykładać do tego odpowiednią wagę i sukcesywnie zwiększać swoją wiedzę dotyczącą tego jak działa giełda, oraz tego co aktualnie dzieje się w Polsce i na świecie.

Przed rozpoczęciem inwestowania musisz m.in:

  • odpowiednio przygotować się do tej decyzji i rozpatrzyć wszystkie za i przeciw,
  • wybrać dom maklerski,
  • założyć konto maklerskie,
  • wpłacić pieniądze,
  • wydać dyspozycje.

Podjęcie decyzji

Jest to pierwszy krok, który może doprowadzić Cię do inwestowania w papiery wartościowe lub inne instrumenty finansowe. Przede wszystkim podejmując decyzję o przystąpieniu do tej formy inwestowania, musisz mieć świadomość, że giełda nie jest miejscem, w którym tylko zarabiasz pieniądze. To także miejsce gdzie tracisz. I to czasami całkiem dużo tracisz. Dlatego tak ważne jest podjęcie decyzji o inwestowaniu w sposób świadomy, po zbadaniu wszystkich za i przeciw. Najlepiej też zdecydować się na giełdę wtedy, gdy posiadasz znaczną sumę oszczędności. Jeśli więc przeznaczysz część kapitału i go stracisz, nie będzie to wiązało się z całkowitą utratą płynności finansowej i nie zachwieje to Twojego budżetu domowego.

Wybór domu maklerskiego

Aby inwestować na giełdzie, konieczne jest korzystanie z usług licencjonowanego domu maklerskiego, który w imieniu inwestorów obraca ich majątkiem. Na ten moment w Polsce działa około 50 domów maklerskich nadzorowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego. Jednak nie wszystkie obsługują klientów indywidualnych. Pełną listę domów maklerskich znajdziesz na stronie Komisji Nadzoru Finansowego. Należy sobie uświadomić, że wśród instytucji finansowych zajmujących się pośrednictwem w inwestowaniu na giełdzie są także banki.

Na co zwrócić uwagę wybierając dom maklerski? Przede wszystkim na możliwości inwestycyjne oraz to, w jakie instrumenty będziesz mógł inwestować. Oprócz tego sprawdź koszty i stawki prowizyjne, a także zwróć uwagę na działanie serwisu transakcyjnego, który umożliwia proste zarządzanie rachunkiem przez internet.

Założenie konta maklerskiego (rachunku inwestycyjnego)

Jeśli zdecydowałeś z pełną świadomością, że chcesz zacząć inwestować na giełdzie, wybrałeś dom maklerski i masz przeznaczone na to pewną pulę środków, musisz w kolejnym kroku założyć konto maklerskie. Otwarcie rachunku maklerskiego (rachunku inwestycyjnego) jest konieczne, aby zacząć inwestować. Zrobisz to, podpisując umowę z domem maklerskim, w którym zdecydujesz się otworzyć konto maklerskie.

W celu otwarcia rachunku maklerskiego możesz udać się do punktu obsługi klienta lub zrobić to za pośrednictwem strony internetowej. Musisz mieć jednak ukończone 18 lat i oczywiście posiadać kapitał, którym chcesz obracać na giełdzie. Umowa dotycząca rachunku maklerskiego wygląda nieco jak umowa o otwarcie konta w banku. Oprócz tego dostaniesz do podpisania jeszcze kilka formularzy oraz konieczne jest uzupełnienie prostego testu sprawdzającego Twoją wiedzę o inwestowaniu i o giełdzie.

Wpłata kapitału na rachunek maklerski

Jeśli już posiadasz swój rachunek maklerski, możesz przejść do wpłacenia wcześniej wyznaczonej kwoty, którą chcesz przeznaczyć na inwestowanie. Najlepiej zrobić to przelewem na numer rachunku maklerskiego, choć niektóre domy maklerskie umożliwiają także wpłacenie gotówki. Jednocześnie jeśli chcesz zacząć inwestować na giełdzie, musisz mieć świadomość ryzyka i możliwości straty – szczególnie na początkowym etapie. Dlatego decydując się na przelanie pieniędzy na rachunek maklerski najlepiej wyznaczyć kwotę, której ewentualna starta nie będzie wiązała się ze znacznymi problemami finansowymi oraz – mówiąc kolokwialnie – nie będzie Ci jej żal.

Wydanie dyspozycji

Teraz początkujący inwestor, który ma już wpłacone pieniądze na swoim indywidualnym rachunku maklerskim może zacząć wydawać dyspozycje dotyczące sprzedaży lub kupna giełdowych instrumentów finansowych. Prowadzenie rachunku maklerskiego i inwestowanie w papiery wartościowe wiąże się z ciągłym kalkulowaniem i badaniem rynku. Wydając dyspozycje maklerowi przez internet lub za pomocą dedykowanej aplikacji możesz sprawnie i szybko zainwestować swoje pieniądze. Dyspozycje trafiają najpierw do systemu DM, a następnie są już na giełdzie.

Możesz wydać dyspozycję sprzedaży, czyli zbywasz akcje w zamian za gotówkę, lub kupna, czyli nabywasz akcje w zamian za gotówkę. Warto zdecydować się na skorzystanie z jednej z opcji:

  • zlecenie z limitem – ustawiasz limit dotyczący ceny lub ilości akcji danej spółki, masz wtedy pewność, że nie przekroczysz ustalonego budżetu;
  • zlecenie „po każdej cenie” – w tym wypadku nastawiasz się na dostępność konkretnych akcji niezależnie od ceny i ilości.

Aby wydawać trafione dyspozycje, koniecznie musisz poświęcić czas na badanie rynku. Nie wystarczy raz na jakiś czas zająć się inwestowaniem na giełdzie. Dyspozycje powinny być przemyślane i oparte o spekulacje, których źródłem jest analiza aktualnej sytuacji politycznej, gospodarczej i ekonomicznej. Warto więc śledzić różnego rodzaju newsy branżowe oraz zainteresować się portalami zajmującymi się tematyką giełdy i inwestowania.

Wypłata zysków

Jeśli udało ci się zwiększyć swój kapitał na skutek wzrostu ceny zakupionego aktywa lub dzięki dywidendzie możesz wypłacić pieniądze bezpośrednio na swój rachunek bankowy (wypłata na wskazany przez inwestora rachunek bankowy). Niektóre domy maklerskie umożliwiają także wypłatę gotówki w swoich oddziałach, jednak zazwyczaj jest to związane z dodatkową prowizją. Pamiętaj jednak, że od zysków kapitałowych osiągniętych w skali roku musisz zapłacić 19% podatku.

Ile kosztuje prowadzenie rachunku inwestycyjnego?

Wiele osób zastanawia się, ile kosztuje prowadzenie rachunku inwestycyjnego. Zazwyczaj są to niewielkie kwoty w skali rocznej typu 60 zł na rok oraz niska prowizja dla domu maklerskiego od transkacji – jest to około 0,2%-0,4%. Jednocześnie jeśli chcesz rozwijać swój rachunek maklerski i budować swój portfel inwestycyjny dobrze byłoby skorzystać z dodatkowo płatnych opcji, z których korzystają najbardziej doświadczeni inwestorzy, czyli m.in. dostęp do kolejnych poziomów arkusza zleceń. Nieco inaczej wygląda sprawa z wejściem na giełdę podmiotów gospodarczych.

Jak zmniejszyć ryzyko strat na giełdzie?

Każdy posiadacz konta maklerskiego chciałby poznać sprawdzony przepis na to, aby uchronić się przed stratami finansowymi. Temat inwestowania jest jednak jak rzeka i nie wszystkie tajniki da się zgłębić od razu, a co więcej, nie na wszystkie sytuacje istnieje jedno sprawdzone rozwiązanie. Rachunek inwestycyjny daje duże możliwości z ograniczeniem ryzyka. Są to np. spokojne inwestycje w akcje, które cieszą się dużą popularnością ze względu na stabilność kursu.

Istnieje jeszcze jeden sposób, który wykorzystywany jest przez większość bardziej doświadczonych inwestorów. Jest to dywersyfikacja portfela inwestycyjnego. Na czym to polega? Chodzi o rozdzielenie swojego kapitału i zainwestowanie każdej jego części w inne instrumenty finansowe. Dzięki temu jeśli jedne ceny zakupionych akcji spadną, nie stracisz wszystkich pieniędzy, a jedynie ich część odpowiedzialną za te akcje. W ten sposób można zagwarantować sobie względne bezpieczeństwo inwestowania. Jest jednak pewien haczyk. Jeśli zależy Ci na większych zyskach, dobrze byłoby prowadzić dywersyfikację portfela z dużym kapitałem. Rozdzielenie małego kapitału oznacza pomniejszenie dodatkowo części inwestycyjnych. Jednocześnie starta jednej części nie powoduje tak dużego uszczerbku finansowego, jednak analogicznie zysk z podzielonych finansów również nie jest zbyt wysoki.

Na co uważać grając na giełdzie papierów wartościowych?

Przede wszystkim musisz mieć świadomość, że otwarcie konta maklerskiego nie czyni Cię jeszcze poważnym inwestorem. W wielu przypadkach konieczne są lata praktyki i specjalistyczna wiedza. Osoby, które rachunek maklerski traktują jak sposób na łatwy zarobek, mogą szybko spotkać się z rzeczywistością i niestety stracić swoje fundusze. Giełda to potężna maszyna finansowa, która rządzi się swoimi prawami i tylko poznanie tych praw i ich zrozumienie może doprowadzić do zysków.

Inwestując na giełdzie, warto więc uważać na wszelkiego rodzaju spadki motywacji związane ze zdobywaniem nowej wiedzy i śledzeniem informacji. Łatwo bowiem po pierwszym sukcesie popaść w pewnego rodzaju „zachwyt” nad możliwościami, które stwarza giełda. Jednak możliwości te związane są przede wszystkim z odpowiednim, wyważonym podejściem do inwestowania popartym specjalistyczną wiedzą, która musi być ciągle uzupełniana.

Jak zacząć grać na giełdzie papierów wartościowych – czy to hazard?

Niestety, granie – czy inaczej inwestowanie – na giełdzie wiąże się z emocjami podobnymi do tych, które niektóre osoby odczuwają, uprawiając hazard. Jak pokazują badania, wielu nałogowych hazardzistów znajdziemy właśnie wśród giełdowych inwestorów. Niebezpieczeństwo dotyczy przede wszystkim początkujących graczy, którzy nie mają jeszcze odpowiedniej wiedzy związanej z ekonomią i działaniem giełdy. Takie osoby są szczególnie podatne na wpływy różnych „guru” giełdowych, którzy tworzą wokół siebie otoczkę wielkich pieniędzy zdobytych w szybkim czasie na transakcjach giełdowych.

Inwestowanie na giełdzie powinno cechować się cierpliwością – niektórzy inwestorzy czekają kilka lat na to, aby wkład kapitału im się zwrócił. Jeśli jesteś osobą, która oczekuje natychmiastowych efektów i ogromnych pieniędzy w przeciągu kilku tygodni lub miesięcy, to lepiej nie decyduj się na rozpoczęcie inwestowania.

Spadki i wzrosty akcji mogą powodować emocje podobne do tych, które hazardziści odczuwają w kasynie lub podczas grania w karty. Dreszczyk emocji, lekka niepewność, przypływ adrenaliny i nierealne marzenia o bogactwie. Niestety to nie są emocje, które powinny towarzyszyć Ci podczas inwestowania. Giełda przeznaczona jest dla osób cierpliwych, spokojnych i wyważonych, które podejmują decyzje inwestycyjne pod wpływem gruntownych analiz i sytuacji makroekonomicznej, a nie chwilowej ekscytacji. 

Oceń artykuł
4/5 (1)