Status bezrobotnego poprawia sytuację osoby bez pracy. Aby go uzyskać, trzeba zarejestrować się w urzędzie pracy. Posiadanie statusu upoważnia do korzystania z refundowanej opieki zdrowotnej i może zapewnić bezrobotnemu podstawowy zasiłek. Jak uzyskać status bezrobotnego i co on daje? Po jakim czasie od rejestracji można go uzyskać? Sprawdź!
Nie wszystkie osoby bez pracy starają się o status bezrobotnego. Czasami ze względu na błyskawiczną zmianę zatrudnienia, a czasami ze względu na zwykłą niechęć do rejestracji w urzędzie. Warto wiedzieć, że w wielu przypadkach rejestracja ułatwia poszukiwanie nowego zatrudnienia, gwarantuje dodatkowe świadczenia i ułatwia zdobycie nowych kompetencji. Dlaczego warto ubiegać się o status bezrobotnego? Po jakim czasie od rejestracji możesz go otrzymać? Czy rejestracja bezrobotnego online jest możliwa? Tego dowiesz się z dalszej części artykułu.
Szukasz pracy? Praca w Gdańsku czeka aż ją odkryjesz!
Spis treści
Status bezrobotnego. Kim jest osoba bezrobotna?
Osoba znajdująca się w stanie bezrobocia to osoba, która jest w wieku produkcyjnym oraz ma zdrowie i możliwość podjęcia pracy zarobkowej, jednak nie może tego zrobić przez brak możliwości zatrudnienia, jakie oferuje lokalny rynek pracy. Definicję bezrobotnego znajdziemy w Encyklopedii Zarządzania:
to osoba niezatrudniona i nie wykonująca pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie, służbie albo innej pracy zarobkowej, albo, jeżeli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w minimum połowie etatu. Bezrobotny to osoba nie ucząca się, pełnoletnia, w wieku produkcyjnym, nie odbywa kary pozbawienia wolności, która nie nabyła prawa do renty (i podobnych), oraz nie posiada więcej niż 2ha powierzchni rolnej. Liczbę bezrobotnych mierzy się w określonym punkcie w czasie, jest to zasób.
Status bezrobotnego a przychody
Jak widać, aby zostać osobą bezrobotną, muszą zajść pewne okoliczności, które uniemożliwiają Ci podjęcie pracy. Jedna z nich jest wymienione wyżej nieuzyskiwanie przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że dochód z tych działów specjalnych produkcji rolnej nie przekracza wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych. O co dokładnie chodzi? Będąc rolnikiem bądź mając w swoim posiadaniu ziemię rolną, powyżej 2 ha, możesz bowiem zarabiać na swoje utrzymanie właśnie dzięki działalności rolniczej.
Status bezrobotnego a zasiłek dla bezrobotnych
Osobom bezrobotnym przysługuje zasiłek dla bezrobotnych, którego celem jest wsparcie w czasie bezrobocia. Chodzi o to, aby osoba bezrobotna nie została pozbawiona środków do życia. Kwota zasiłku jest jednak niska, ponieważ w pierwszych trzech miesiącach jest to 1209,94 zł netto lub 1512,42 zł netto dla osób z dłuższym stażem pracy.
Kto może starać się o taki zasiłek? Mają do niego prawo osoby, które są zarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy, jednak nie ma dla nich:
- propozycji odpowiedniej pracy,
- propozycji stażu,
- przygotowania zawodowego dorosłych,
- szkolenia,
- prac interwencyjnych,
- robót publicznych,
Aby uzyskać zasiłek, musisz spełnić określone warunki w ciągu 18 miesięcy poprzedzających rejestrację w urzędzie pracy. W tym okresie, przez co najmniej 365 dni, powinieneś wykonywać pracę, za którą otrzymywałeś wynagrodzenie na poziomie co najmniej minimalnej pensji, z którego były odprowadzane składki na Fundusz Pracy. To może obejmować pracę na umowę o pracę, umowę zlecenia, umowę agencyjną czy prowadzenie działalności gospodarczej. Ważne jest, aby składki na ubezpieczenia społeczne były odprowadzane od wynagrodzenia wynoszącego co najmniej tyle, co minimalna krajowa. Dodatkowo, jeśli byłeś członkiem spółdzielni rolniczej i również spełniałeś te warunki, również masz prawo do zasiłku.
Okresy bezpłatnych urlopów trwających dłużej niż 30 dni nie wliczają się do tych 365 dni, a prawo do zasiłku nie dotyczy posiadaczy nieruchomości rolnych.
Jak uzyskać status bezrobotnego?
Aby dostać status bezrobotnego, trzeba udać się do urzędu pracy w celu rejestracji, wysłać wniosek listem lub wykorzystać drogę online. W trzecim przypadku wystarczy skorzystać ze strony internetowej praca.gov.pl i wypełnić wniosek, który można podpisać Profilem Zaufanym. Dzięki zarejestrowaniu się w urzędzie można:
- nabyć prawo do ubezpieczenia zdrowotnego z NFZ,
- zyskać dostęp do usług pośrednictwa pracy,
- dostęp do szkoleń finansowanych ze środków Funduszu Pracy,
- ubiegać się o wysokie dotacje dla osób otwierających działalność gospodarczą,
- otrzymać zasiłek dla bezrobotnych.
Komu przysługuje status osoby bezrobotnej?
Kto może ubiegać się o status bezrobotnego? Osoba, która między innymi:
- ukończyła 18 lat,
- nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego,
- nie pobiera, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania,
- nie pobiera po ustaniu zatrudnienia świadczenia szkoleniowego,
- nie podlega, obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników,
- nie otrzymuje renty z tytułu niezdolności do pracy,
- nie pobiera zasiłku przedemerytalnego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku chorobowego,
- nie pobiera zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego,
- nie pobiera świadczenia przedemerytalnego,
- nie odbywa kary pozbawienia wolności, chyba że jest ona wykonywana w systemie dozoru elektronicznego,
- nie otrzymuje wynagrodzenia z tytułu stałej pracy,
- zgłosiła do ewidencji działalności gospodarczej wniosek o zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej i okres zawieszenia jeszcze nie upłynął,
- chce skorzystać z zasiłku, ponieważ oczekuje na datę dnia podjęcia działalności gospodarczej,
- nie korzysta z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
- zaprzestała zatrudnienia (mowa również o zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej).
Warto mieć na uwadze, że nie wszyscy mogą się ubiegać o status bezrobotnego. Wniosek zostanie odrzucony, jeśli bezrobotny ma status studenta dziennego, osiągnął wiek emerytalny, pobiera zasiłek stały z pomocy społecznej lub jest osobą zatrudnioną.
Status bezrobotnego – po jakim czasie od rejestracji?
Od kiedy można być pewnym, że wnioskujący otrzymał status bezrobotnego? Po jakim czasie od rejestracji jest się zarejestrowanym bezrobotnym? W tym przypadku warto wiedzieć, że otrzymanie decyzji o przyznaniu statusu nie jest równoznaczne z terminem rozpoczęcia oficjalnego bezrobocia. Z zasady urzędy pracy mają do 30 dni na przesłanie oficjalnej decyzji o przyznaniu statusu bezrobotnego.
Jeśli złożony wniosek spotka się z akceptacją, to terminem uważanym za rozpoczęcie bezrobocia, jest data rejestracji. To znaczy, że niezależnie od tego, kiedy osoba wnioskująca dostała decyzję – prawo do opieki zdrowotnej i status bezrobotnego przysługują od daty zarejestrowania.
Status bezrobotnego a umowa zlecenie i umowa o dzieło
Status bezrobotnego a umowa zlecenie – czy będąc bezrobotnym można dorabiać na umowie innej, niż umowa o pracę? Osoba bezrobotna, która zarejestrowała się w powiatowym urzędzie pracy, musi przestrzegać przepisów. Zarejestrowany bezrobotny musi poinformować urząd o podjętym zatrudnieniu. W tym przypadku nie ma znaczenia, czy podstawą świadczenia pracy jest umowa o pracę, czy umowa zlecenie. Wynika to z artykułu 74 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy:
Bezrobotny jest obowiązany zawiadomić w ciągu 7 dni powiatowy urząd pracy o podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub o złożeniu wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej […]
W czasie wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenie i umowy o dzieło, osoba bezrobotna zostaje wyrejestrowana z urzędu. Po ustaniu zatrudnienia można ponownie ubiegać się o przyznanie statusu bezrobotnego. Warto dbać o poinformowanie urzędu w ciągu 7 dni, ponieważ złamanie przepisów może wiązać się z karą grzywny wynoszącą minimum 500 złotych. Jak uzyskać status bezrobotnego ponownie? Należy przejść całą drogę urzędową, łącznie ze złożeniem wniosku i przedstawieniem wymaganych dokumentów.
Co daje status bezrobotnego?
Zarejestrowanie się w Urzędzie Pracy oznacza uzyskanie dostępu do wsparcia, takiego jak ubezpieczenie zdrowotne, możliwość udziału w szkoleniach i kursach czy otrzymania zasiłku dla bezrobotnych, o ile spełnione są odpowiednie warunki. Urząd Pracy oferuje także pomoc w znalezieniu zatrudnienia, a osoby bezrobotne mogą korzystać z różnych form wsparcia finansowego, na przykład na założenie własnej działalności gospodarczej.
Jednak uzyskanie statusu bezrobotnego wiąże się z obowiązkami. Bezrobotny musi zgłaszać regularne wizyty w urzędzie oraz nie może podjąć żadnej pracy zarobkowej bez poinformowania o tym urzędu. Nieusprawiedliwiona nieobecność na wizycie lub nieprzyjęcie odpowiedniej oferty pracy może skutkować wyrejestrowaniem.
Czy status bezrobotnego wlicza się do emerytury?
Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy status bezrobotnego wlicza się do emerytury. Z zasady tak, jednak pod jednym warunkiem. Aby okres rejestrowanego bezrobocia wliczał się do emerytury, trzeba pobierać zasiłek dla bezrobotnych. To dlatego, że okres pobierania zasiłku jest wliczany do stażu pracy wymaganego do zachowania i nabycia uprawnień pracowniczych, a także okresów składkowych. Okresy, o których mowa są brane pod uwagę podczas ustalania prawa do emerytury.
W takim razie, co daje status bezrobotnego bez prawa do zasiłku? W tym przypadku osobie bezrobotnej wciąż przysługuje darmowa opieka zdrowotna, konsultacja z pośrednictwem pracy, uczestnictwo w programach aktywizacyjnych i wiele więcej.
Jak sprawdzić status bezrobotnego?
Aby sprawdzić status bezrobotnego, tuż po przesłaniu dokumentów do Urzędu Pracy otrzymasz mailowe potwierdzenie ich złożenia. Nie oznacza to jednak automatycznego nadania statusu bezrobotnego, a jedynie informację o poprawnym przekazaniu wniosku.
Potwierdzenie nadania statusu osoby bezrobotnej następuje dopiero po otrzymaniu decyzji z Urzędu Pracy. Informacja o gotowości dokumentu pojawi się na Twoim koncie na gov.pl, a wiadomość o tym zostanie wysłana na podany wcześniej adres e-mail. Odbiór dokumentu należy potwierdzić poprzez Profil Zaufany lub podpis elektroniczny, co formalnie zakończy proces nadania statusu.
