Renta socjalna – komu przysługuje? Ile wynosi?

Osoba z niepełnosprawnością, która jest całkowicie niezdolna do pracy, nabywa prawo do renty socjalnej. Kwota świadczenia jest corocznie waloryzowana i może również jednocześnie łączyć się z rentą rodzinną. Sprawdź wysokość renty socjalnej w 2022 roku i warunki, które trzeba spełnić, aby ją otrzymać.

Wiele osób z niepełnosprawnością nie jest w stanie podjąć pracy lub wykonywać jej na pełen etat. Renta socjalna od państwa jest dla nich najlepszym rozwiązaniem. Renta może mieć charakter stały lub okresowy. Wysokość kwoty takiego świadczenia zależy od najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Wyjaśniamy, co to jest renta socjalna. Dla kogo się należy? Ile wynosi renta socjalna 2022? Ile można dorobić na rencie socjalnej? Zapraszamy do lektury.

Renta socjalna: dla kogo?

O świadczenie pieniężne z racji całkowitej niezdolności do pracy mogą starać się osoby dorosłe, u których niepełnosprawność z powodu naruszenia sprawności organizmu powstała:

• przed ukończeniem 18. roku życia;
• w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia;
• w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Aby otrzymać rentę socjalną, trzeba być całkowicie niezdolnym do pracy. Nie ma jednak znaczenia, kiedy dokładnie dana niepełnosprawność powstała, a jedynie to, że narusza ona sprawność organizmu we wspomnianym wcześniej okresie. Co więcej, ustalenie całkowitej niezdolności do pracy i przewidywanego okresu trwania wykonuje lekarz orzecznik.

Ważne! Za osobę dorosłą, w kontekście przyznania renty socjalnej, uznaje się również kobietę, która zawarła związek małżeński po 16. roku życia.

Komu przysługuje renta socjalna?

Prawo do świadczenia pieniężnego z racji całkowitej niezdolności do pracy należy się osobie, która zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i posiada polskie obywatelstwo. To jednak nie wszystko. Renta socjalna przysługuje również obcokrajowcom przebywającym na terenie Polski, jeśli tylko posiadają następujące dokumenty:

• zezwolenie na pobyt stały;
• zezwolenie na pobyt czasowy udzielony w związku z zamierzonym wykonywaniem pracy lub prowadzeniem działalności gospodarczej, podjęciem lub kontynuowaniem studiów, szkolenia zawodowego lub innymi okolicznościami uzasadniającymi ich zamieszkanie w Polsce;
• zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
• w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy w Polsce lub ochrony uzupełniającej.

Renta socjalna należy się również cudzoziemcom posiadającym kartę pobytu z adnotacją “dostęp do rynku pracy” oraz tym, którzy mieszkają w Polsce i są obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o wyjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin, którzy mają prawo pobytu lub stałego pobytu w Polsce.

Renta socjalna dla bezrobotnego – czy przysługuje?

Osoba bezrobotna ma prawo ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Musi oczywiście zostać uznana przynajmniej częściowo za niezdolną do pracy. Konieczne jest także udokumentowanie odpowiednio długiego okresu składkowego i nieskładkowego.

Renta socjalna a renta rodzinna

Osoba, która ma prawo do renty socjalnej może równocześnie pobierać rentę rodzinną, natomiast suma tych dwóch kwot nie może przekraczać 200 proc. najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Jeśli kwota zostanie przekroczona, to świadczeniobiorca otrzyma jedynie rentę socjalną. Kwota obniżonej renty socjalnej nie może być niższa niż 10% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy

Renta socjalna ZUS

Świadczenie pieniężne dla osób z niepełnosprawnością wypłacane jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Przyznawane jest dla osób całkowicie niezdolnych do pracy. Może również przybierać charakter stały lub okresowy. Renta socjalna na stałe przeznaczona jest dla osób trwale niezdolnych do pracy, natomiast okresowa – tylko na pewien czas, w którym osoba nie jest w stanie przychodzić do pracy i wykonywać obowiązków służbowych.

Ile wynosi renta socjalna 2022?

Wysokość renty socjalnej od 1 marca 2022 roku wynosi 1338,44 zł. Ile to „na rękę”? Renta socjalna 2022 netto wynosi 1217,98 zł.

Zgodnie z informacją na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od 1 czerwca 2018 roku renta socjalna wynosi 100 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość świadczenia podlega corocznej waloryzacji.

Renta socjalna 2022 (bez podatku)

Zgodnie z założeniami Polskiego Ładu od 2022 roku renciści i emeryci z emeryturą do 2500 zł brutto (2088 zł na rękę) nie płacą podatku dochodowego. Dzięki temu kwoty wypłacane świadczeniobiorcą miały wzrosnąć o blisko 7%. W 2022 świadczenie wyniosło 87,56 zł więcej niż rok temu.

Renta socjalna a renta socjalna z MOPS

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej również zajmuje się wypłatą świadczenia. Renta socjalna z MOPS lub GOPS (Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej) to świadczenie, w wypłacie którego pośredniczą obie instytucje.

Renta socjalna a praca

Jeszcze przed rokiem 2022 prawo do renty socjalnej zostawało zawieszone, jeśli zostały osiągnięte przychody w łącznej kwocie wyższej niż 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ogłoszonego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych. Obecnie nowe przepisy zakładają, że osiągniecie przychodu większego niż  70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, oznacza zmniejszenie renty socjalnej. Natomiast zawieszenie renty nastąpi dopiero po osiągnięciu przychodu w wysokości 130% przeciętnego wynagrodzenia.

Do wspomnianych wyżej przychodów, które mogą wpłynąć na zawieszenie renty socjalnej, zaliczane jest nie tylko wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej, umowy nakładczej, prowadzenia działalności gospodarczej, działalności artystycznej lub twórczej czy pobierania stypendium sportowego, ale również otrzymywane kwoty z zasiłku macierzyńskiego, opiekuńczego, wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Co więcej, wpływ na rentę socjalną ma również otrzymywanie przychodów osiąganych za granicą z wymienionych powyżej tytułów.

Osoby, które podejmą pracę na rencie socjalnej, powinny niezwłocznie dokonać zgłoszenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Możliwe jest dokonanie czynności poprzez formularz EROP – Oświadczenie o osiąganiu przychodu.

Ile można dorobić na rencie socjalnej?

Kwota, jaką można dorobić na rencie socjalnej, ulega zmianie w zależności przeciętnego wynagrodzenia w danym kwartale. Od 1 marca 2022 roku kwotę, do której można dorobić bez, obaw jest 4196,60 zł brutto. Renta zostanie pomniejszona powyżej tej kwoty. Natomiast całkowicie wstrzymana zostanie przy zarobkach w wysokości 7793,70 zł brutto.

Renta socjalna na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności

Co w przypadku osób z lekkim stopniem niepełnosprawności? Podstawą do przyznania renty socjalnej jest orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy. Niestety samo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności nie gwarantuje przyznania renty socjalnej. Nie ma ono także wpływu na stanowisko lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Nowe zasady przyznawania renty socjalnej

Od 2022 roku na wysokość renty nie mają już wpływu przychody uzyskane z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, opodatkowanych na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Kolejna zmiana dotyczy sposobu rozliczania renty socjalnej. Wcześniej każdy miesiąc był kontrolowany pod względem przekroczenia przychodu. Obecnie funkcjonuje rozliczenie po upływie roku kalendarzowego w trybie rocznym lub miesięcznym.

Wniosek o rentę socjalną

Wniosek o rentę socjalną stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 2003 roku. Wniosek składa się z czterech stron podzielonych na 5 głównych sekcji.

• W pierwszej części wniosku należy podać dane osoby ubiegającej się o rentę socjalną. Jest to imię i nazwisko, imiona rodziców, data urodzenia i miejsce, obywatelstwo, a także numer identyfikacyjny.
• Druga część dotyczy danych adresowych (adres zameldowania, adres zamieszkania, adres do korespondencji).
• Dyspozycje – ta część dotyczy określenia sposobu przekazania renty i korespondencji.
• Czwarta sekcja (oświadczenie osoby, której wniosek dotyczy) to część na temat szczegółowych informacji w sprawie statusu wnioskodawcy. Pytania dotyczą między innymi ustalenia prawa do renty rodzinnej, czy zasiłku przedemerytalnego, oraz pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, czy opiekuńczego. Wnioskodawca musi również poświadczyć świadomość odpowiedzialności za poświadczenie nieprawdy.
• Piąta część dotyczy dalszych oświadczeń wnioskodawcy, dotyczących na przykład aresztowania, osadzenia w areszcie, czy statusu osoby samotnie gospodarującej.

Wniosek należy wraz z dokumentacją złożyć i w jednostce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych właściwej dla miejsca zameldowania osoby, która ubiega się o rentę.

Pobierz: wniosek o rentę socjalną