Ryczałt ewidencjonowany – co to? Poznaj stawki

Ryczałt ewidencjonowany to jedna z form opodatkowania działalności gospodarczej. Charakteryzuje się różnymi stawkami w zależności od świadczonych usług. Przy niektórych rodzajach działalności forma może się okazać korzystna. Dowiedz się, na czym polega ryczałt ewidencjonowany i jakie są stawki opodatkowania ryczałtem.

Osoby mieszkające na terytorium Polski muszą opłacać podatek dochodowy. Przedsiębiorca zakładający własną działalność gospodarczą stoi przed wyborem odpowiedniej formy opodatkowania. Wybór formy opodatkowania rzutuje na styl rozliczania przychodów z działalności gospodarczej. Przedsiębiorca ma do wyboru trzy formy opodatkowania: na zasadach ogólnych według skali podatkowej, według stawki liniowej lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W niektórych przypadkach możliwe jest również zastosowanie karty podatkowej. W tym artykule omówimy ryczałt ewidencjonowany.

Ryczałt ewidencjonowany – co to?

Ryczałt ewidencjonowany to tzw. uproszczona forma opodatkowania działalności gospodarczej. W przypadku ryczałtu podatek odprowadzany jest od przychodu. Nie można pomniejszać jego wysokości o koszty uzyskania przychodu. Ryczałt ewidencjonowany jest dedykowany przedsiębiorcom, którzy prowadzą zarówno jednoosobową działalność gospodarczą, jak i w formie spółki osobowej.

W przeciwieństwie do skali podatkowej i podatku liniowego, w których za podstawę opodatkowania przyjmuje się dochód, tak w ryczałcie ewidencjonowanym przedmiot opodatkowania stanowi przychód. Ryczałt ewidencjonowany nie jest swobodną formą opodatkowania dla wszystkich. Skorzystać z niego mogą tylko określone grupy przedsiębiorców.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – ustawa

Kwestie ryczałtu reguluje ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Treść ustawy wskazuje na osoby, które mogą skorzystać z tej formy opodatkowania. Są to:

• Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.
• Osoby, które osiągają przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
• Osoby duchowne.

Przy czym warto zaznaczyć, że aby zastosowanie ryczałtu ewidencjonowanego w przypadku wspólników takich rodzajów spółek jak spółki jawne i cywilne było możliwe, każdy ze wspólników musi wybrać tę formę opodatkowania. 

Ryczałt ewidencjonowany – należy zgłosić do US?

Ryczałt ewidencjonowany należy rozliczyć na formularzu PIT-28. Do druku należy także dołączyć wymagane załączniki. W roku 2022 termin na złożenie formularza PIT-28 mija 28 lutego 2022 roku.

Urząd skarbowy należy poinformować o woli rozliczania się w oparciu o ryczałt ewidencjonowany. Jak? Są dwa sposoby.

1. Przedsiębiorca musi złożyć odpowiednie oświadczenie jeszcze przed rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej. Oświadczenie należy złożyć najpóźniej w dniu uzyskania pierwszego przychodu z działalności. Oświadczenie o wyborze  rozliczenia w formie ryczałtu ewidencjonowanego należy kierować do naczelnika urzędu skarbowego. Wyboru właściwego urzędu skarbowego dokonuje się na podstawie miejsca zamieszkania.
2. Drugi sposób zakłada wykorzystanie w tym celu formularza CEIDG-1. Wówczas już na formularzu dokonuje się wyboru rozliczenia ryczałtem.

Jeśli podatnik zechce dokonać zmiany formy opodatkowania już w czasie prowadzenia działalności gospodarczej, wówczas ma czas na złożenie zawiadomienia w US do 2 dni miesiąca następującego po miesiącu osiągnięcia pierwszego przychodu.

Termin ten dotyczy również rezygnacji z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Co istotne, w przypadku wspólników spółek, każdy z nich powinien złożyć osobno oświadczenie we właściwym dla niego urzędzie skarbowym.

Oświadczenia do urzędu skarbowego nie musi składać natomiast osoba uzyskująca przychody z najmu i dzierżawy (prawo obowiązujące od stycznia 2019 roku). Przy czym warto zaznaczyć, że od roku 2022 osoby uzyskujące przychód z najmu prywatnego mogą wybrać jedynie ryczałt ewidencjonowany.

Kto nie może skorzystać z ryczałtu?

Ryczałt nakłada ograniczenia na wspólników spółki cywilnej i spółki jawnej. Jak już wyżej wspomniano, wszyscy wspólnicy muszą wybrać tę formę, by miała zastosowanie do przychodów ze spółki. Więcej na temat ograniczeń w sprawie zastosowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mówi nam Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Przepisy (art.  8) mówią, że ryczałtu nie stosuje się wobec osób:

1) opłacających podatek w formie karty podatkowej na zasadach określonych w rozdziale 3;

2)korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego;

3) osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:

• prowadzenia aptek,
• działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
• działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;

4) wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii;

5) podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:

a) samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,

b) w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,

c) samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka – jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Przy czym warto zaznaczyć, że powyższe ograniczenia obowiązują również wtedy, gdy podatnik uzyskuje przychód jedynie częściowo z wymienionych działalności.

Ryczałt nie jest także formą opodatkowania dla osób zatrudnionych uprzednio na umowie o pracę, które zdecydowały się na prowadzenie własnej działalności gospodarczej na rzecz byłego bądź obecnego pracodawcy. Mowa o przypadkach, gdy były pracownik wykonuje w swojej działalności dokładnie takie same zadania, jakie wykonywał w czasie świadczenia pracy. Pod tym względem analizie poddany zostaje rok poprzedzający rok podatkowy, a także rok podatkowy. W razie przekroczenia tej granicy, były pracownik, a obecny przedsiębiorca może stracić prawo do rozliczenia na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego. Wówczas przechodzi na opodatkowanie na zasadach ogólnych.

Ryczałt ewidencjonowany – limity

By móc korzystać z opodatkowania na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego, podatnik musi mieścić się w limitach przychodu. W roku poprzedzającym rok podatkowy przychód z działalności nie może przekroczyć:

• 2 000 000 euro z działalności prowadzonej samodzielnie;
• 2 000 000 euro w sumie wszystkich przychodów wspólników spółki.

Sytuacja nieco inaczej wygląda w przypadku przedsiębiorców dopiero rozpoczynających prowadzenie własnej firmy w roku podatkowym, pod warunkiem, że nie korzystają z karty podatkowej. W takiej sytuacji limit 2 000 000 euro nie obowiązuje. Przy przekroczeniu wskazanej kwoty podatnik zachowuje prawo do rozliczania na zasadzie ryczałtu ewidencjonowanego. Może je utracić, dopiero gdy przekroczy limit w latach kolejnych.

Jednak co nam mówi waluta euro? Tak naprawdę ostateczny limit jest uzależniony od kursu waluty. Limit przelicza się na polską walutę według średniego kursu euro, jaki został ogłoszony przez Narodowy Bank Polski i obowiązuje pierwszego dnia roboczego w październiku roku poprzedzającego rok podatkowy.

Limit za rok 2021 r. wynosi zatem 9 030 600 zł i 9 188 200 zł w roku 2022.

Stawki ryczałtu ewidencjonowanego

W przypadku ryczałtu ewidencjonowanego stawka podatku jest inna w zależności od źródła uzyskiwanych przychodów. O wysokości poszczególnych stawek mówi nam art.  12.  [Wysokość ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych].

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – stawka 17%

17% przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów – tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych oraz rzeczników patentowych.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – stawka 15%

15% przychodów ze świadczenia usług:

1) reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0),

2) pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0),

3) pośrednictwa w sprzedaży hurtowej (PKWiU grupa 46.1),

4) magazynowania i przechowywania cieczy i gazów (PKWiU 52.10.12.0),

5) magazynowania i przechowywania towarów w strefach wolnocłowych (PKWiU ex 52.10.19.0), parkingowych (PKWiU 52.21.24.0), obsługi centrali wzywania radio-taxi (PKWiU ex 52.21.29.0), pilotowania na wodach morskich i przybrzeżnych (PKWiU ex 52.22.13.0), pilotowania na wodach śródlądowych (PKWiU ex 52.22.14.0),

6) licencyjnych związanych z:

• nabywaniem praw do książek, broszur, ulotek, map itp. (PKWiU 58.11.60.0),
• nabywaniem praw do korzystania z wykazów i list (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.30.0),
• nabywaniem praw do czasopism i pozostałych periodyków (PKWiU 58.14.40.0),
• nabywaniem praw do pozostałych wyrobów drukowanych (PKWiU 58.19.30.0),
• nabywaniem praw do korzystania z gier komputerowych (PKWiU 58.21.40.0),
• nabywaniem praw do korzystania z programów komputerowych (PKWiU 58.29.50.0),

7) związanych ze sprzedażą miejsca reklamowego w wykazach i listach (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.40.0),

8) związanych z nadawaniem programów ogólnodostępnych i abonamentowych (PKWiU dział 60),

9) przetwarzania danych (PKWiU ex 63.11.1),

10) przesyłania strumieni wideo przez Internet (PKWiU 59.11.25.0),

11) przesyłania strumieni audio przez Internet (PKWiU 59.20.36.0),

12) agencji informacyjnych (PKWiU 63.91.1) oraz pozostałych w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 63.99),

13) finansowych i ubezpieczeniowych (PKWiU sekcja K),

14) innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

15) związanych z obsługą nieruchomości, świadczonych na zlecenie (PKWiU 68.3),

16) prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego (PKWiU dział 69), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

17) firm centralnych (head office); usług doradztwa związanych z zarządzaniem (PKWiU ex dział 70), z wyjątkiem usług doradztwa związanych z zarządzaniem rynkiem rybnym (PKWiU 70.22.16.), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

18) reklamowych; usług badania rynku i opinii publicznej (PKWiU dział 73),

19) fotograficznych (PKWiU 74.2),

20) tłumaczeń pisemnych i ustnych (PKWiU 74.3), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

21) związanych z zatrudnieniem (PKWiU dział 78),

22) przez organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych oraz pozostałych usług rezerwacji i usług z nią związanych (PKWiU dział 79),

23) detektywistycznych i ochroniarskich (PKWiU dział 80), z wyjątkiem robót związanych z instalowaniem systemów przeciwpożarowych i przeciwwłamaniowych z późniejszym monitoringiem,

24) obsługi nieruchomości wykonywanych na zlecenie, polegających m.in. na utrzymaniu porządku w budynkach, kontroli systemów ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, wykonywaniu drobnych napraw (PKWiU 81.10.10.0), dezynfekcji i tępienia szkodników (PKWiU 81.29.11.0), związanych ze wspomaganiem prowadzenia działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 82.9), centrów telefonicznych (call center) (PKWiU 82.20.10.0), powielania (PKWiU 82.19.11.0), związanych z organizowaniem kongresów, targów i wystaw (PKWiU 82.30),

25) w zakresie pomocy społecznej bez zakwaterowania (PKWiU ex dział 88), z wyłączeniem usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy domowej świadczonych osobom niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.14), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczonych osobom dorosłym niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.15), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi, z wyłączeniem opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi (PKWiU 88.91.11), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną (PKWiU 88.91.12), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania świadczonych przez opiekunki do dzieci (PKWiU 88.91.13), pozostałych usług pomocy społecznej bez zakwaterowania, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 88.99.19), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

• kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90),
• związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją (PKWiU dział 93).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – stawka 14%

14% przychodów ze świadczenia usług:

• w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86),
• architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71),
• w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – stawka 12%

12% przychodów ze świadczenia usług:

1) związanych z wydawaniem:

• pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie on-line,
• pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1),
• pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2),
• oprogramowania komputerowego pobieranego z Internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie on-line,2) związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2), związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – stawka 10%

10% przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – stawka 8,5%

8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł z tytułu:

1) przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a (otrzymanych lub postawionych do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniędzy i wartości pieniężnych oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze),

2) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym (z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą),

3) świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU dział 55),

4) świadczenia usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1),

5) wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72),

6) wynajmu i dzierżawy:

• samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0),
• pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), bez kierowcy (PKWiU 77.12.1),
• środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU 77.34.10.0),
• środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU 77.35.10.0),
• pojazdów szynowych (bez obsługi) (PKWiU 77.39.11.0),
• kontenerów (PKWiU 77.39.12.0),
• motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną, bez kierowcy (PKWiU 77.39.13.0),
• własności intelektualnej i podobnych produktów z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim (PKWiU 77.40),

7) świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87).

8) przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem pkt 1-4 oraz 6-9) przychodów ze świadczenia usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom (PKWiU 84.25.11.0),

10) przychodów ze świadczenia usług w zakresie edukacji (PKWiU dział 85),

11) przychodów ze świadczenia usług związanych z działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury (PKWiU dział 91),

12) przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego,

13) prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu,

14) prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy,

15) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – stawka 5,5%

1) przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,

2) prowizji uzyskanej z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów,

3) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – stawka 3%

3,0% przychodów:

1) z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

2) z działalności usługowej w zakresie handlu, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3,

3) ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą (PKWiU 01.62.10.0),

4) z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów,

5) o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2, 5-10 i 19-22 ustawy o podatku dochodowym,

6) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat, będących:

• środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
• składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, nie przekracza 1500 zł,
• składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy rokowi lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

7) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku przedsiębiorstwa w spadku.

Stawka ryczałtu 2%

1) 2% przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1d.:

ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, o których mowa w art. 20 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pełny wykaz działalności zawarty został w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych: jak obliczyć?

Jak już wyżej wspomniano, za podstawę do wyznaczenia podatku w ryczałcie ewidencjonowanym przyjmuje się przychód. Czyli łączna kwota sprzedaży netto, bez pomniejszania o koszty uzyskania przychodu. Samą kwotę ryczałtu można natomiast obniżyć poprzez zastosowanie:

• składki na ubezpieczenia społeczne,
• ulg i odliczeń innego typu, odliczanych od dochodu, wskazanych w art. 26 ustawy o PIT,
• ulgi abolicyjnej,
• straty z działalności poniesione w czasie korzystania z opodatkowania na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jeszcze przed wyborem ryczałtu.

Ryczałt ewidencjonowany – ewidencja przychodów

Przedsiębiorcy, którzy decydują się na rozliczanie podatku w oparciu o ryczałt ewidencjonowany, mogą prowadzić tzw. uproszczoną księgowość. Mowa o ewidencji przychodów. Podatnik sporządza taką ewidencję za każdy rok z osobna.

Co zawiera ewidencja? Głównie przychody z działalności, bez kosztów. Ponadto należy w niej zamieścić:

• datę wpisu,
• numer dowodu księgowego,
• datę uzyskania przychodu,
• wysokość opodatkowanego przychodu w oparciu o dedykowaną stawkę.

Podatnik powinien jednak mieć w celach dowodowych wszelkie dokumenty potwierdzające zakup.

Nie jest istotny sposób prowadzenia ewidencji. Może mieć charakter pisemny, jak i być sporządzona za pomocą dedykowanych programów komputerowych. Istotne jest zachowanie odpowiedniego układu. Wzór formularza można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Jeśli podatnik samodzielnie prowadzi ewidencję, to powinien ją przechowywać w miejscu prowadzenia działalności bądź w siedzibie firmy. Dopiero w 2023 roku planowane są zmiany, które narzucają konieczność prowadzenia ewidencji w formie elektronicznej.

Jeśli przedsiębiorca zatrudnia pracowników lub posiada składniki majątku trwałego, to należy prowadzić również inne dokumenty, np. ewidencja środków trwałych i ewidencja zatrudnienia. Obowiązek prowadzenia samej ewidencji przychodów powstaje w  momencie stosowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Ewidencje wypełnia się danymi wyciągniętymi z faktur, faktur VAT, czy dokumentów i rachunków celnych. Prowadzenie ewidencji jest obowiązkiem ryczałtowca, gdyż jej brak może skutkować naliczeniem wyższej stawki podatku przez organ podatkowy.

Podatek dochodowy a ryczałt ewidencjonowany

Podatek dochodowy można płacić miesięcznie lub kwartalnie (ta opcja wymaga zgłoszenia). Oprócz samego przychodu z działalności opodatkowaniu podlega przychód ze świadczeń w naturze, nieodpłatnych, przychodów ze sprzedaży składników majątku związanego z wykonywaniem działalności, odszkodowania, czy dotacje, a także odsetki ze środków zgromadzony w banku na rzecz prowadzonej działalności. Rozliczenia podatku dochodowego na zasadach ryczałtu dokonuje się na formularzu PIT-28. W przypadku gdy podatnik w roku uzyskał również przychody z innych działalności, to ma czas do 30 kwietnia na osobne zeznanie dotyczące odrębnych przychodów (z pominięciem tych objętych ryczałtem).

Podatek dochodowy zryczałtowany uiszczany miesięcznie należy opłacić do 20 dnia następnego miesiąca. PIT-28, który w roku 2022 należy złożyć do 28 lutego, trzeba przekazać do urzędu, wraz z załącznikami:

• PIT-28/B – informacja o przychodach podatnika z działalności prowadzonej w formie spółki bądź spółek.
• PIT/O – informacja o ulgach i odliczeniach podatkowych.
• PIT/D – informacja o odliczeniu wydatków mieszkaniowych.
• PIT/WZR – do skorzystania z ulgi na złe długi (informacja o wierzytelnościach i zobowiązaniach zmniejszających lub zwiększających przychody, wynikających z transakcji handlowych).
• NIP-2 – zgłoszenie identyfikacyjne (zgłoszenie aktualizacyjne) osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, będącej podatnikiem lub płatnikiem,
• ZAP-3: Zgłoszenie aktualizacyjne osoby fizycznej będącej podatnikiem.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Wady i zalety

Główną kwestią w ryczałtowej formie opodatkowania jest podstawa podatku. W przeciwieństwie do innych form, w tym przypadku podatek wyznaczany jest w oparciu o przychód niepomniejszony o koszty jego uzyskania. Zatem osoby, które muszą ponieść wysokie koszty uzyskania przychodu, nie skorzystają na ryczałcie, gdyż nie będą mogły przychodów ze świadczenia usług odliczyć.

Natomiast jeśli chodzi o zalety ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, to można wskazać uproszczoną księgowość. Przedsiębiorca jest zwolniony z konieczności zapisywania kosztów. Niewątpliwą zaletą ryczałtu są także niższe stawki podatku. Należy je jednak przeanalizować, biorąc pod uwagę brak możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodu. Wadą ryczałtu jest niemożność rozliczenia wspólnie z małżonkiem, czy według zasad dla samotnych rodziców.

Jak zrezygnować z opodatkowania ryczałtem?

Podatnik, który dokonuje rozliczeń w formie ryczałtu od przychodów, ma możliwość rezygnacji z tej formy opodatkowania:

• do 20 dni miesiąca następującego po miesiącu uzyskania pierwszego przychodu z działalności gospodarczej w danym roku;
• do końca roku w przypadku przychodu uzyskanego w grudniu danego roku.

Oświadczenie należy złożyć w urzędzie skarbowym lub przez aktualizację danych w CEIDG.

W przypadku przedsiębiorców, którzy nie dokonają wyboru formy opodatkowania, automatycznie objęci zostaną skalą podatkową na zasadach ogólnych.