Opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych to jedna z prostszych form rozliczania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Mimo to nie każdy przedsiębiorca może z niej skorzystać. Kto nie może być na ryczałcie w 2023 roku?
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to jedna z częściej wybieranych przez przedsiębiorców form opodatkowania działalności. Wiąże się ona jednak z pewnym zakresem obowiązków. Dodatkowo nie płaci się podatku dochodowego od dochodu, a od przychodu. Oznacza to, że nie można odliczyć kosztów uzyskania przychodu. Taka forma opłaca się więc osobom, które notują niskie koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przeznaczona jest do przedsiębiorców prowadzących działalność w formie indywidualnej oraz w formie spółki osobowej. Na czym dokładnie polega rozliczenie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych? Kto może, a kto nie może korzystać z takiej formy opodatkowania?
Spis treści
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – na czym polega?
Rozliczenie podatku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest dość proste, ponieważ pod uwagę bierzesz tylko przychód po uwzględnieniu przysługujących odliczeń. Warto też zaznaczyć, ze porównując ryczałt do stawek ogólnych wyróżnia się on znacznie niższymi podatkami. Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych to 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12,5%, 15%,17%. Natomiast od 2022 roku mamy jeszcze do wyboru 12% i 14%. Jak wybrać odpowiednią stawkę? Wszystko zależy od formy prowadzonej działalności gospodarczej.
Mimo uproszczonych zasad i często korzystniejszych rozliczeń ryczałt ma pewne ograniczenia związane przede wszystkim z ulgami podatkowymi. Rozliczając się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, nie możesz rozliczać się wspólnie z małżonkiem lub jako samotny rodzic. Co więcej, nie odliczysz także ulgi na dziecko.
Jednocześnie należy pamiętać, że podstawową formą opodatkowania jest podatek liniowy, dlatego też jeśli zdecydujesz się na ryczałt, musisz zgłosić to w urzędzie skarbowym właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania lub dla siedziby firmy. Pamiętaj jednak, aby zgłosić to najpóźniej w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Najlepiej jednak zrobić to od razu na formularzu CEIDG-1, czyli w dniu rejestracji firmy. Jednocześnie nie istnieje możliwość przejścia do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych już w trakcie prowadzenia działalności. Jedyna możliwość zmiany to czas po uzyskaniu pierwszego przychodu w danym roku podatkowym do „20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy w roku podatkowym przychód albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego.”
Kto nie może być na ryczałcie w 2023 roku?
Niestety forma ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie jest dostępna dla wszystkich, a tylko dla niektórych przedsiębiorców działających w zakresie określonych branż oraz na konkretnych zasadach. Dodatkowo z ryczałtu nie mogą korzystać osoby, które świadczą usługi na własnej działalności na rzecz byłego pracodawcy lub ci, którzy przeorganizowali prawnie swoją działalność, aby dopasować się do wymagań ryczałtu. Kto jeszcze nie może skorzystać z tej formy opodatkowania? Na stronie Biznes.gov.pl znajdziemy dokładne wytyczne:
Z ryczałtu nie mogą korzystać osoby, które:
- opłacają w tym samym roku podatek w formie karty podatkowej,
- korzystają z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,
- osiągają w całości bądź części przychody z prowadzenia apteki,
- osiągają w całości bądź części przychody z działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
- osiągają w całości bądź części przychody z działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,
- wytwarzają wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym – z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.
Jednocześnie do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w danym roku podatkowym nie załapią się osoby, które rozpoczęły działalność po zmianach prawnych i organizacyjnych, takich jak:
- zaprzestanie samodzielnej działalności na rzecz spółki z małżonkiem,
- rozdzielenie spółki z małżonkiem na rzecz wykonywania samodzielnej działalności przez każdego z małżonków,
- zmiana właściciela działalności z jednego małżonka na drugiego małżonka,
- zamknięcie prowadzonej działalności przez jednego z małżonków rozliczającego się na zasadach ogólnych i wznowienie działalności jako ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Kto może rozliczać się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych?
Jednocześnie istnieje grupa działalności, które mogą być rozliczane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Zaliczamy do nich przedsiębiorców, którzy:
- są osobami fizycznymi i prowadza działalność gospodarczą,
- są rolnikami prowadzącymi rolniczy handel detaliczny,
- otrzymali przedsiębiorstwo w spadku,
- prowadzą spółki cywilne osób fizycznych,
- prowadzą spółki jawne osób fizycznych.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – limity
Istnieje jeden haczyk – przychody w ramach tych działalności nie mogą przekroczyć 2 milionów euro w roku podatkowym liczonych po średnim kursie walutowym ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski w pierwszym dniu października poprzedniego roku. Jednocześnie należy zaznaczyć, że limit ten dotyczy każdej działalności z osobna. Oznacza to, że jeśli prowadzisz dwie odrębne działalności opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, to każda z tych działalności ma osobny limit 2 milionów euro. Przekroczenie tego pułapu w jednej z działalności nie powoduje automatycznego zmniejszenia limitu drugiej.
Jednocześnie sprawa z limitem nie jest taka prosta, ponieważ przedsiębiorcy, którzy dopiero zaczynają swoją działalność i jednocześnie nie korzystają z karty podatkowej, mogą w danym roku podatkowym rozliczać się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych bez zwracania uwagi na ten limit. Dopiero w kolejnym okresie rozliczeniowym musi on już trzymać się limitu obrotu do 2 milionów euro, który w 2023 roku wynosi 9 654 000 zł.
Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych ustala ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne z dnia 20 listopada 1998 r. w ramach działalności gospodarczej – aktualna również w 2023 roku.
- 17% ryczałtu w przypadku dochodów znajdujących sie w zakresie wolnych zawodów wykonywanych osobiście (działalności usługowej), takich jak:
- tłumacz,
- adwokat,
- notariusz,
- radca prawny,
- biegły rewident,
- księgowy,
- agent ubezpieczeniowy,
- agent oferujący ubezpieczenie uzupełniające,
- broker reasekuracyjny,
- broker ubezpieczeniowy,
- doradca podatkowy,
- doradca restrukturyzacyjny,
- makler papierów wartościowych,
- doradca inwestycyjny,
- agent firm inwestycyjnych
- rzecznik patentowy.
- 15% podatku dotyczy przychodów ze świadczenia usług:
- reprodukcji komputerowych nośników informacji,
- pośrednictwa w sprzedaży hurtowej,
- magazynowania i przechowywania cieczy i gazów,
- magazynowania i przechowywania towarów w strefach wolnocłowych,
- związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją,
- kulturalnych i rozrywkowych,
- reklamowych, usług badania rynku i opinii publicznej.
To tylko niektóre z usług objętych zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 15%. Pełen wykaz można znaleźć art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.
- 14% ryczałtu dotyczy przychodów ze świadczenia usług:
- w zakresie opieki zdrowotnej,
- architektonicznych i inżynierskich, usług badań i analiz technicznych,
- w zakresie specjalistycznego projektowania
- 12% podatku wiąże się z usługami świadczonymi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie IT, takimi jak:
- wydawanie pakietów gier komputerowych (z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie on-line),
- wydawanie pakietów oprogramowania systemowego,
- wydawanie pakietów oprogramowania użytkowego,
- wydawanie oprogramowania komputerowego pobieranego z internetu (z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie on-line),
- doradztwo w zakresie sprzętu komputerowego, w zakresie oprogramowania oraz w zakresie instalowania oprogramowania,
- działania związane z oprogramowaniem (objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego”),
- związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania.
- 10% ryczałtu dotyczy osób, które podejmują się świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek.
- 8,5% ryczałtu do kwoty 100 tysięcy złotych oraz 12,5% podatku od osiągniętej nadwyżki ponad tę kwotę od działalności takiej jak:
- wynajmowanie, wydzierżawianie lub podnajmowanie nieruchomości,
- świadczenia usług związanych z obsługą wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych,
- świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem i noclegami,
- działania w zakresie wykonywania usług badań naukowych oraz prac rozwojowych,
- wynajmowanie i dzierżawa samochodów osobowych oraz furgonetek bez obecności kierowcy,
- działania w zakresie świadczenia usług pomocy społecznej.
Podobnie jak w przypadku ryczałtu 15% tutaj również można znaleźć kompletny wykaz działalności gospodarczych, które zaliczane są do tej konkretnej stawki ryczałtowej w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.
- stałe 8,5% podatku na ryczałcie dotyczy:
- prowadzenia działalności usługowej, w tym działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem punktów 1–4 oraz 6–8,
- świadczenia usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom,
- przychodów ze świadczenia usług w zakresie edukacji,
- przychodów ze świadczenia usług związanych z działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury,
- przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego,
- prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu,
- prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy.
- 5,5% ryczałtu dotyczy przychodów ze świadczenia usług związanych z:
- prowadzeniem działalności wytwórczej, robót budowlanych lub przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,
- otrzymywaniem prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów
- handlem świadectwami pochodzenia otrzymanymi przez podmioty zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.
- 3% ryczałtu moga odporowadzać osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu działalności gospodarczej, takiej jak:
- działalność gastronomiczna, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,
- działalność usługowa w zakresie handlu, z zastrzeżeniem usług opodatkowanych według stawki 17% i 15%,
- usługi związane z produkcją zwierzęcą.
Jest to przykładowy wykaz działalności usługowych, które łapią się na stawkę 3% ryczałtu. Dokładną listę można znaleźć w art.12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.
- 2% ryczałtu od przychodów osiąganych w ramach sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych, które nie zostały wyprodukowane w sposób przemysłowy, czyli pochodzą z własnych upraw.
Wszystkie informacje dotyczące stawek ryczałtu w 2023 roku pochodzą ze strony biznes.gov.pl.
Utrata prawa do rozliczenia ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
Warto zaznaczyć, że oprócz działalności gospodarczej, która nie może braż udziału w rozliczeniach podatku dochodowego w ramach ryczałtu, możemy natrafić także na sytuacje, w których przedsiębiorca traci prawo do takiego opodatkowania. Kiedy zatem grozi Ci utrata możliwości rozliczania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych?
Pierwsza sytuacja dotyczy momentu, w którym przedsiębiorca osiągnie część dochodu z prowadzenia działalności gospodarczej wyłączone z rozliczenia ryczałtowego. W drugim przypadku podatnik traci prawo do rozliczenia ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wtedy, gdy jako wspólnik spółki lub samodzielny przedsiębiorca świadczy usługi na rzecz byłego pracodawcy w zakresie obowiązków podobnym lub takim samym, jak w przypadku pracy na umowe o pracę. Pod uwagę brany jest obecny i zeszły rok podatkowy. Może to dotyczyć także sprzedaży nieruchomości, czy prowadzenia działalności gastronomicznej.
Jeśli stracisz prawo do rozliczania ryczałtem, musisz opłacać podatek na zasadach ogólnych, co wiąże się z koniecznością prowadzenia ksiąg rachunkowych lub podatkowych ksiąg przychodów i rozchodów działalności gospodarczej. Należy jednak zaznaczyć, że obowiązek ten oraz zmiana opodatkowania obowiązuje od dnia utarty prawa do ryczałtu.
