Urlop okolicznościowy na urodzenie dziecka to prawnie zagwarantowany czas wolny na załatwienie wszelkich formalności. Czy urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia dziecka przysługuje tylko ojcu? Ile dni wolnego można dostać i czy szef ma obowiązek Ci za to zapłacić? Sprawdź!
Narodziny potomka to jedna z wyjątkowych okazji, które pozwolą Ci wziąć urlop okolicznościowy. Urodzenie dziecka jest tytanicznym wysiłkiem jego matki, która może wymagać opieki i wsparcia bliskiej osoby. Taka chwila rodzi też pewne zobowiązania prawne i finansowe, dlatego dzień wolny tego typu można wykorzystać na załatwianie formalności urzędowych, zakup niezbędnych przyborów i gwarantowanie poczucia bezpieczeństwa nowemu członkowi rodziny. Urlop okolicznościowy wiąże się z pewnymi przywilejami i obowiązkami dla pracowników. Ile dni urlopu z tytułu urodzenia dziecka Ci przysługuje? Czy szef ma obowiązek zapłacić za nieobecność? Dlaczego taki urlop z zasady dostaje tylko ojciec?
Spis treści
Urlop okolicznościowy urodzenie dziecka – przepisy
Zanim zaczniemy rozbijać urlop okolicznościowy z tyt. urodzenia dziecka na czynniki pierwsze, warto zająć się podstawą prawną, umożliwiającą dodatkowy odpoczynek. Wykorzystanie takiego urlopu pozwala nam urwać się z pracy i zająć jedną z ważniejszych chwil w życiu wielu młodych rodziców. Gdzie znajdziesz szczegółowy wykaz przepisów o urlopie okolicznościowym związanym z urodzeniem dziecka?
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Art. 15. i 16.).
Jak można zauważyć, nastąpił tu pewien wyjątek w sposobie opisywania przywilejów i obowiązków pracowniczych. Tym razem to rozporządzenie ministra pracy (a nie Kodeks pracy) decyduje o liczbie dni urlopu, ewentualnej zapłacie i okolicznościach uprawniających do wzięcia 1 lub 2 dni wolnego.
Dla kogo urlop okolicznościowy na urodzenie dziecka?
Z zasady urlop okolicznościowy na urodzenie dziecka przysługuje tylko osobom zatrudnionym na podstawie stosunku pracy. Mogą się o niego ubiegać ludzie pracujący na umowach o pracę, z tytułu mianowania, powołania, wyboru i spółdzielczych umowach o pracę.
Co za tym idzie, dni wolne z tytułu urodzenia dziecka nie będą przysługiwały osobom wykonującym obowiązki na podstawie umów cywilnoprawnych. Teoretycznie nie mają do niego prawa ludzie wykonujący umowy zlecenia i umowy o dzieło. W praktyce wystarczy zapytać Twojego zleceniodawcę. Większość osób rozumie, że są takie chwile w życiu człowieka, gdy trzeba zająć się sprawami ważniejszymi od pracy.
Jeżeli wykonujesz obowiązki na podstawie umowy cywilnoprawnej i chcesz wziąć np. urlop okolicznościowy na ślub lub pogrzeb bliskiej osoby – zapytaj o to przełożonego.
Urlop okolicznościowy urodzenie dziecka – dla ojca i matki?
Co ciekawe, urlop okolicznościowy za urodzenie dziecka dla matki to najczęściej niedozwolona praktyka. Przyjmuje się, że tylko ojciec ma prawo wykorzystać dni wolne z tego powodu. Dlaczego tak jest, skoro to matka wykonała tytaniczną pracę i jak nikt inny potrzebuje chwili dla siebie?
To wszystko wynika z kolejnych przywilejów pracowniczych, jakimi są: urlop macierzyński lub urlop rodzicielski. Matka dziecka po jego urodzeniu przebywa na obowiązkowym urlopie macierzyńskim, wynoszącym 8 tygodni. Ta prawna obligacja ma pozwolić na regenerację po porodzie. Już po narodzinach potomka, matki zazwyczaj wykorzystują pełnię urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. To dlatego udzielenie im dodatkowego urlopu związanego z narodzinami dziecka jest właściwie bezzasadne.
Co prawda ojciec dziecka ma prawo do wzięcia tzw. urlopu ojcowskiego. W tym przypadku jednak nie jest to obowiązek.
Ile dni urlopu okolicznościowego na urodzenie dziecka?
Powracając do kwestii związanych z przywilejami pracowniczymi, warto zastanowić się, ile dni urlopu okolicznościowego po urodzeniu dziecka przysługuje ojcu. W tym celu musimy powrócić do aktu prawnego, jakim jest Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy z maja 1996 roku.
Zgodnie z przepisami, urlop okolicznościowy przysługuje w wymiarze jednego lub dwóch dni. To, ile faktycznie urlopu dostaniesz, zależy od okoliczności i Twoich potrzeb. Nieco inaczej przedstawia się liczba dni urlopu okolicznościowego na śmierć matki, a inaczej z powodu pogrzebu teścia, babci, czy dziadka. Jak dokładnie to wygląda?
- Jeden dzień urlopu: w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.
- Dwa dni urlopu: w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika, lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy.
Z powyższego przepisu rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej jasno wynika, że po urodzeniu dziecka przysługują Ci 2 dni wolnego od pracy. Warto dodać, że nie musisz wykorzystywać ich jednocześnie. Możesz wziąć każdy z tych dni osobno i załatwić konkretne sprawy, które dzieli od siebie kilka dni.
Urlop okolicznościowy urodzenie dziecka – do kiedy można wykorzystać?
Nie musisz brać urlopu okolicznościowego z tytułu urodzenia dziecka konkretnie w dniu tego ważnego wydarzenia. Przepisy nie określają jasno, w jakim terminie należy wziąć taki urlop. W tym przypadku najważniejszą kwestią jest powiązanie daty urlopu z konkretnym wydarzeniem. Możesz zostać zmuszony do udowodnienia, że Twój wniosek o urlop po urodzeniu dziecka ma faktyczny związek z jego narodzinami.
Przed złożeniem wniosku przygotuj akt urodzenia dziecka, ponieważ pracodawca może poprosić o potwierdzenie, że przyznanie tego typu urlopu jest zasadne.
Urlop okolicznościowy z okazji urodzenia dziecka a urlop
Pracownicy często zastanawiają się, czy wzięcie urlopu okolicznościowego z okazji urodzenia dziecka skraca wymiar urlopu wypoczynkowego w ciągu roku. Warto wspomnieć, że każdy pracownik ma prawo do określonej liczby dni w zależności od jego stażu pracy (20 lub 26 dni wolnych w ciągu roku).
Urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia dziecka nie obniża wymiaru Twojego urlopu. To inny przepis, który absolutnie nie ma wpływu na urlop wypoczynkowy.
Urodzenie martwego dziecka a urlop okolicznościowy
Trudno wymagać, aby tak trudna chwila pozwoliła rodzicom dziecka na natychmiastowy powrót do pracy. Urlop okolicznościowy na zgon dziecka przysługuje jego ojcu w wymiarze dwóch dodatkowych dni wolnych od pracy. Ojciec zmarłego dziecka może zatem wykorzystać 4 dni urlopu. Tyle dni urlopu okolicznościowego przysługuje tylko ojcu. Co z matką dziecka?
W tym przypadku będziemy musieli zagłębić się w przepisy Kodeksu pracy. Artykuł 180. określa, że matka zmarłego dziecka ma prawo do zachowania 8 tygodni urlopu regeneracyjnego:
W razie urodzenia martwego dziecka lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia, pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, nie krócej jednak niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka.
Jeżeli dziecko zmarło po upływie 8 tygodni życia, przepisy ulegają dość istotnej zmianie:
W przypadku zgonu dziecka po upływie 8 tygodni życia, pracownica zachowuje prawo do urlopu macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka.
Urodzenie dziecka – urlop okolicznościowy jest płatny?
Urlop wypoczynkowy z tyt. urodzenia dziecka nie może pozbawić nas prawa do otrzymywania pełnego wynagrodzenia za pracę. W tej kwestii stosuje się takie same zasady naliczania wypłaty jak w przypadku zwykłego urlopu wypoczynkowego. Szef nie ma prawa odebrać Ci wynagrodzenia ani zmniejszyć jego wymiaru.
Za czas zwolnienia od pracy, o którym mowa w § 8 zdanie drugie, § 9, § 11 ust. 1 pkt 2 i 2b, § 12 oraz § 15, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalonego w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 297 Kodeksu pracy.
Ten przepis dotyczy wszystkich urlopów na specjalną okoliczność. Tak samo płatny jest urlop z okazji ślubu dziecka, urlop okolicznościowy na śmierć babci i wolne związane z urodzeniem dziecka.
Jak złożyć podanie o urlop okolicznościowy na urodzenie dziecka?
Narodziny dziecka to piękny moment, który najpewniej skłoni szefa do złożenia Ci stosownych gratulacji. O samo wzięcie urlopu będziesz jednak musiał postarać się sam. Dnia wolnego, związanego z urodzeniem dziecka nie dostaje się automatycznie. Aby mieć do niego prawo, trzeba złożyć stosowny wniosek z odpowiednim wyprzedzeniem. Nie zapominaj, że może Ci się przydać odpis aktu urodzenia dziecka bądź inny dokument potwierdzający zaistnienie wydarzenia.
W podaniu o urlop okolicznościowy nie może zabraknąć najważniejszych danych. To przede wszystkim:
- Twoje dane osobowe (imię i nazwisko, ewentualnie stanowisko w pracy);
- data i miejsce powstania dokumentu;
- konkretny termin wzięcia urlopu;
- powód wnioskowania o urlop.
Istnieją pewne sytuacje, których nie będziesz w stanie przewidzieć. O urlop okolicznościowy na śmierć ojca lub innego członka rodziny możesz starać się nieco później. Stosowne podanie możesz złożyć najpóźniej do drugiego dnia nieobecności.
Urlop okolicznościowy urodzenie dziecka – wzór do pobrania w formacie PDF
……………………………………..
(data, miejscowość)
……………………………………..
(imię i nazwisko pracownika)
……………………………………..
(imię i nazwisko pracodawcy)
WNIOSEK O UDZIELENIE URLOPU OKOLICZNOŚCIOWEGO
Zwracam się z prośbą o udzielenie urlopu okolicznościowego w wymiarze 1 dnia / 2 dni z powodu:
……………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………..
w terminie ……………………..
Z wyrazami szacunku:
………………………………………………..
(data i podpis pracownika)
………………………………………………..
(data i podpis pracodawcy)
Wzór wniosku o urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia dziecka w formacie PDF
