Początkujący przedsiębiorcy nie mają łatwego zadania. Obawy, stres i niepewność to częste uczucia, które pojawiają się podczas zakładania firmy. Wiele osób martwi się także, czy uda im się zarobić na podstawowe opłaty, w tym także na składki na ubezpieczenia społeczne oraz na podatki. To właśnie dlatego powstał program Mały ZUS Plus.
Opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne oraz podatku dochodowego to podstawowy obowiązek każdego przedsiębiorcy. Wielu przedsiębiorców martwi się, że na początku działalności gospodarczej nie uda im się wygenerować takich przychodów, aby móc przeżyć, a jednocześnie opłacić wszystkie konieczne opłaty, w tym właśnie odpowiednią ilość składek na ubezpieczenia społeczne. Jak wiadomo, zaległości podatkowe i składkowe mogą doprowadzić do poważnych problemów prawnych, dlatego tak istotne jest, aby wszystkie obowiązkowe rachunki były pokrywane w terminie i w odpowiednich kwotach. Aby wyjść naprzeciw oczekiwaniom nowych przedsiębiorców i zachęcić obywateli do otwierania własnych firm, które są motorem napędowym gospodarki, został stworzony program niegdyś Mały ZUS, a teraz Mały ZUS Plus. Kto może skorzystać z Małego ZUS Plus? Ile wynoszą składki na ubezpieczenia społeczne w Małym ZUS Plus? I tak naprawdę czym dokładnie są preferencyjne składki na ubezpieczenia społeczne?
Co to jest Mały ZUS plus?
Mały ZUS Plus to program, który ma zachęcić przedsiębiorcze osoby do tworzenia własnych działalności gospodarczych. Założenia programu opierają się przede wszystkim na znacznie niższych składkach na ubezpieczenia społeczne, co ma stanowić zachętę dla nowych przedsiębiorców. Dzięki obniżonej wysokości składek na ubezpieczenia społeczne osoby prowadzące własną firmę nie muszą martwić się o brak wystarczających środków na opłacenie należności względem ZUSu.
Warto jednak zaznaczyć, że Mały ZUS Plus nie jest adresowany do wszystkich przedsiębiorców oraz nie obejmuje składki zdrowotnej, która niezależnie od dochodów należy opłacać w całości. Jakie warunki trzeba spełnić, aby załapać się do programu Mały ZUS Plus? Jak możemy przeczytać na stronie Biznes.gov.pl oraz na stronie ZUS.pl
- powinieneś prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG lub innych przepisów szczególnych,
- przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym 2022 nie może przekroczyć kwoty 120 000 zł – jeśli prowadziłeś działalność przez cały rok; a jeśli prowadziłeś ją tylko przez część roku to ten limit jest niższy – ustal wtedy limit w ten sposób: podziel kwotę przychodu 120 000 zł przez liczbę dni kalendarzowych w poprzednim roku (np.365 dni w 2022 r. i pomnóż wynik przez liczbę dni kalendarzowych, w których prowadziłeś działalność gospodarczą w poprzednim roku kalendarzowym),
- prowadziłeś działalność gospodarczą przez co najmniej 60 dni w poprzednim roku kalendarzowym ,
- nie spełniasz warunków do opłacania preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne (od 30% minimalnego wynagrodzenia),
- rozliczałeś się na karcie podatkowej w poprzednim roku i nie mogłeś korzystać ze zwolnienia z VAT,
- nie wykonujesz w ramach działalności gospodarczej tego, co robiłeś jako pracownik dla byłego bądź obecnego pracodawcy, w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym,
- nie podlegałeś w poprzednim roku ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczej działalności (czyli jako twórca i artysta, wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej, jednoosobowej spółki z o.o., prowadzący działalność w zakresie wolnego zawodu czy też prowadzący szkoły lub inne placówki oświatowe).
Oznacza to, że ulga kierowana jest do małych przedsiębiorców, którzy przez minimum 60 dni w poprzednik roku kalendarzowym prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą. Z Małego ZUS-u Plus mogą więc korzystać osoby zarejestrowane jako przedsiębiorcy na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), bądź innych przepisów szczególnych.
Co ciekawe, z powyższego wynika, że Małego ZUS Plus nie można opłacać w pierwszym roku prowadzenia działalności. W tym aspekcie przedsiębiorcy nie są jednak pozostawieni sami sobie, działają bowiem preferencyjne, czyli obniżone składki na ubezpieczenia społeczne w pierwszych dwóch latach prowadzenia działalności.
Mały ZUS Plus a Mały ZUS
Często pojawia się także termin Mały ZUS, a niektórzy biorą go za tożsamy z Małym ZUS Plus. Jest jednak pewna różnica, mimo że założenia tych dwóch programu są bardzo do siebie podobne. Najważniejsza różnica polega na tym, że Mały ZUS obowiązywał do stycznia 2020 roku, natomiast Mały ZUS Plus wszedł w życie po tej dacie. Mały ZUS już nie obowiązuje, jednak nadal uważany jest za program bliźniaczo podobny do Małego ZUS-u Plus.
Jednak w Małym ZUSie składki odprowadzane były od indywidualnie wyliczonej podstawy opodatkowania, która była uwarunkowana przychodem w poprzednim roku kalendarzowym. W lutym 2020 roku weszła ustawa z 12 grudnia 2019 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, czyli składki od dochodu, która obecnie znana jest pod nazwą Mały ZUS Plus.
Kto nie może korzystać z Małego ZUS Plus?
Z Małego ZUS Plus nie mogą korzystać wszyscy przedsiębiorcy. Osoby, którym nie przysługuje ta ulga, zostały wymienione na stronie ZUS.pl, gdzie możemy znaleźć szczegółowe wytyczne związane z tym, kto może, a kto nie może korzystać z małego ZUS Plus. Jeśli więc:
- w ciągu 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej korzystałeś z Małego ZUS lub Małego ZUS Plus łącznie przez 36 miesięcy
- spełniasz warunki do płacenia obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne, od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia
- rozliczasz się na karcie podatkowej i jednocześnie korzystasz ze zwolnienia z VAT – ci przedsiębiorcy nie składają do urzędów skarbowych zeznań PIT lub deklaracji VAT, z których ZUS pozyskuje dane do weryfikacji poprawności ustalenia najniższej podstawy wymiaru składek
- podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczej działalności, na przykład jako wspólnik spółki jawnej
- wykonujesz w ramach działalności gospodarczej te same zadania, które wykonywałeś dla byłego bądź obecnego pracodawcy jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Co ciekawe nie mogą korzystać z Małego ZUS Plus także przedsiębiorcy, tacy jak:
- twórca, artysta
- osoba wykonująca wolny zawód
- wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o.
- osoba prowadząca publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół.
Wysokość składek na ubezpieczenie społeczne – Mały ZUS Plus
Korzystając z Małego ZUS Plus, obliczasz składki na ubezpieczenia społeczne od kwoty podstawy składek. Dlatego też wysokość tych składek będzie różna dla każdego przedsiębiorcy. Jak zatem obliczyć podstawę składek jeśli chcesz skorzystać z Małego ZUS Plus?
Wysokość składki w 2023 roku obliczasz na podstawie dochodów w 2022 roku. W przypadku jeśli chcesz ustalić kwotę samodzielnie, musisz najpierw obliczyć średnie miesięczne dochody w poprzednim roku:
- podziel roczny dochód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej
- wynik pomnóż przez 30 i zaokrąglij do pełnych groszy:
- w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza
- w dół, jeśli jest niższa niż 0,5 grosza.
Natomiast jeśli w 2022 roku rozliczałeś się w formie karty podatkowej i nie korzystałeś ze zwolnienia z podatku VAT lub prowadziłeś rozliczenie w formie zryczałtowanego podatku od przychodów ewidencjonowanych, dochody ustalasz, mnożąc przychód przez 0,5. W przypadku nierównego wyniku musisz go zaokrąglić w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza lub w dół, jeśli jest niższa niż 0,5 grosza.
Kiedy już otrzymałeś średnie miesięczne dochody możesz przejść do ustalania podstawy składki – podziel otrzymany wynik przez współczynnik 0,5 i w razie czego zaokrąglij otrzymany wynik. Następnie sprawdź, czy wartość zgadza się mniej więcej z kwotą równą 30% minimalnego wynagrodzenia i kwotą równą 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Dlaczego? Ponieważ podstawy składek muszą mieścić się w przedziale:
- wartości niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku (w 2023 roku będzie to 1047 zł)
- nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok (w 2023 roku będzie to 4161 zł).
Nawet jeśli wynik wyjdzie Ci niższy niż 30% minimalnego wynagrodzenia, to mimo wszystko obowiązuje Cię podstawa składek w wysokości tych 30%.
Co po Małym ZUSie?
Wiele osób, które korzystają z Małego ZUS Plus, zastanawia się, jak długo można korzystać z tej ulgi oraz co czeka je po małym ZUSie. Otóż okres, w jakim można korzystać z Małego ZUS-u Plus to 36 miesięcy w ciągu 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. W takim wypadku przedsiębiorca przez 3 lata może korzystać z Małego ZUS Plus, natomiast 2 pozostałe lata naliczanie składek odbywać się będzie ryczałtowo. Po upływie 60 pełnego okresu 60 miesięcy będzie mógł powrócić do rozliczeń przewidzianych w ramach Małego ZUS Plus.
W przypadku przedsiębiorców, którzy chcą lub muszą przejść już na „normalny ZUS” konieczne jest dopełnienie formalności w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Chodzi przede wszystkim o wyrejestrowanie się płatnika składek na formularzu ZUS ZWUA. Następnie konieczne jest ponowne zarejestrowanie na formularzu ZUS ZUA.
ZUS ZWUA powinien zostać złożony 7 dni od daty, w której przestały obowiązywać składki z Małego ZUS-u, natomiast nowy formularz ZUS ZUA może być złożony w terminie do 7 dni od daty, w której obowiązują przedsiębiorcę nowe składki.
