Mały ZUS Plus to rozwiązanie, które pozwala przedsiębiorcom na znaczące zmniejszenie kosztów prowadzenia działalności. Dzięki preferencyjnym składkom, osoby spełniające określone warunki mogą przez pewien czas płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne. Jednak korzystanie z tej ulgi wymaga znajomości zasad i terminów, by nie stracić możliwości oszczędności oraz uniknąć konsekwencji finansowych.
Czy wiesz, że korzystając z preferencyjnych składek, możesz zmniejszyć swoje obciążenia wobec ZUS nawet o kilkaset złotych miesięcznie? Brzmi świetnie, prawda? Ale jest jeden haczyk – niewiedza lub błąd w dokumentach mogą sprawić, że stracisz prawo do ulgi na cały rok. W tym artykule wyjaśniamy, kto może skorzystać z Małego ZUS Plus, jak długo można płacić preferencyjne składki i jakie obowiązki się z tym wiążą.
Spis treści
Dla kogo jest Mały ZUS Plus?
Mały ZUS Plus to forma ulgi w opłacaniu składek ZUS, przeznaczona dla przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, których przychód w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 120 tys. zł. To rozwiązanie pozwala na znaczne obniżenie składek na ubezpieczenia społeczne, jednak nie obejmuje składki zdrowotnej, którą przedsiębiorca wciąż musi opłacać w pełnej wysokości.
Aby skorzystać z Małego ZUS Plus, należy spełnić kilka podstawowych warunków:
- Prowadzenie działalności gospodarczej przez co najmniej 60 dni w poprzednim roku
- Brak możliwości korzystania z ulgi w pierwszym roku działalności
- Nieprzekroczenie limitu 120 000 zł przychodów
Dzięki temu przedsiębiorcy mają szansę na mniejsze obciążenia finansowe, co jest szczególnie istotne w początkowej fazie rozwoju firmy.
Jak długo można korzystać z Małego ZUS Plus?
Obniżone składki można opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. Oznacza to, że po upływie trzech lat korzystania z ulgi, przedsiębiorca musi powrócić do standardowego systemu składek i dopiero po kolejnych dwóch latach może ponownie skorzystać z tego rozwiązania.
Kluczowe jest również to, że w trakcie korzystania z ulgi przedsiębiorca nadal gromadzi prawo do emerytury i renty, choć składki są niższe, co może wpłynąć na wysokość przyszłych świadczeń.
Kto nie może skorzystać z Małego ZUS Plus?
Nie wszyscy przedsiębiorcy mają możliwość opłacania niższych składek na ubezpieczenia społeczne. Do grupy wykluczonych z tej ulgi należą osoby, które:
- Rozliczały się w poprzednim roku na karcie podatkowej i jednocześnie korzystały ze zwolnienia z podatku VAT
- Podlegały ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu innej działalności (np. wspólnik spółki jawnej)
- Świadczą usługi dla byłego lub obecnego pracodawcy – jeśli wykonywana praca w ramach działalności gospodarczej pokrywa się z obowiązkami, które realizowano na etacie
- Przekroczyły limit 36 miesięcy korzystania z Małego ZUS Plus w ciągu ostatnich 60 miesięcy
Ważne jest również to, że Mały ZUS Plus nie dotyczy składki zdrowotnej, którą należy opłacać w pełnej wysokości.
Jak i kiedy zgłosić się do Małego ZUS Plus?
Przedsiębiorcy, którzy spełniają warunki do skorzystania z Małego ZUS Plus, muszą zgłosić się do ZUS do 31 stycznia danego roku kalendarzowego. Jeśli spełnią kryteria po tym terminie, mają na to 7 dni od pierwszego dnia spełnienia warunków.
Aby zgłosić się do Małego ZUS Plus, należy:
- Wyrejestrować się z dotychczasowym kodem tytułu ubezpieczenia poprzez formularz ZUS ZWUA.
- Zgłosić się ponownie – kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób korzystających z Małego ZUS Plus to 05 90 lub 05 92.
Brak zgłoszenia w terminie oznacza konieczność płacenia pełnych składek przez cały rok.
Jak ustalić podstawę wymiaru składek?
Ustalenie podstawy wymiaru składek w ramach programu Mały ZUS Plus jest kluczowe dla przedsiębiorców pragnących skorzystać z tej ulgi. Proces ten opiera się na dochodach uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym i wymaga precyzyjnych obliczeń.
Krok 1: Obliczenie przeciętnego miesięcznego dochodu
Najpierw należy ustalić przeciętny miesięczny dochód z prowadzonej działalności gospodarczej w poprzednim roku. W tym celu roczny dochód dzielimy przez liczbę dni, w których prowadziliśmy działalność, a następnie mnożymy przez 30. Otrzymany wynik zaokrąglamy do pełnych groszy: w górę, jeśli końcówka wynosi 0,5 grosza lub więcej, w dół, jeśli jest mniejsza.
Krok 2: Wyznaczenie podstawy wymiaru składek
Uzyskany przeciętny miesięczny dochód mnożymy przez współczynnik 0,5. Wynik stanowi wstępną podstawę wymiaru składek. Należy jednak pamiętać, że podstawa ta nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku ani wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok. Na przykład w 2025 roku minimalna podstawa wynosi 1 399,80 zł, a maksymalna 5 203,80 zł.
Przykład obliczenia
Jeśli przedsiębiorca w 2024 roku osiągnął dochód w wysokości 67 500 zł i prowadził działalność przez cały rok (365 dni), obliczenia będą wyglądały następująco:
- Przeciętny miesięczny dochód:
- 67 500 zł / 365 dni × 30 = 5 547,95 zł
- Podstawa wymiaru składek:
- 5 547,95 zł × 0,5 = 2 773,98 zł
Ostateczna podstawa (2 773,98 zł) mieści się w dopuszczalnym przedziale między 1 399,80 zł a 5 203,80 zł, więc przedsiębiorca będzie opłacał składki od tej kwoty.
Dodatkowe 12 miesięcy Małego ZUS Plus
W ramach przepisów Zakład Ubezpieczeń Społecznych umożliwia przedsiębiorcom, którzy wcześniej korzystali z Małego ZUS Plus, skorzystanie z dodatkowych 12 miesięcy ulgi, pod warunkiem że:
- W poprzednim roku korzystali z Małego ZUS Plus przez co najmniej jeden miesiąc
- Nie przekroczyli 120 000 zł przychodu
Niektóre osoby musiały zgłosić się do ZUS ponownie, a inne zostały objęte przedłużeniem automatycznie.
Jakie są obowiązki po zgłoszeniu do Małego ZUS Plus?
Po zgłoszeniu się do ulgi przedsiębiorca ma obowiązek:
- Składania dokumentów rozliczeniowych do ZUS
- Przekazywania informacji o przychodzie, dochodzie oraz podstawie wymiaru składek
- Przedstawiania na żądanie ZUS dokumentów podatkowych potwierdzających sposób rozliczenia działalności
Brak dopełnienia tych obowiązków skutkuje ustaleniem najwyższej podstawy wymiaru składek, co oznacza konieczność opłacania standardowych składek.
Jakie są konsekwencje niższych składek na ZUS?
Choć Mały ZUS Plus pozwala na niższe składki i zmniejsza koszty prowadzenia działalności, to wiąże się także z pewnymi konsekwencjami. Składki na ubezpieczenia społeczne liczone od niższej podstawy oznaczają:
- Niższą emeryturę w przyszłości
- Mniejszą podstawę zasiłku chorobowego i macierzyńskiego
- Obniżone świadczenia rentowe
Przedsiębiorcy, którzy chcą uzyskać wyższe świadczenia w przyszłości, mogą zadeklarować wyższą podstawę wymiaru składek lub dobrowolnie zrezygnować z ulgi.
