Podatek od zakupu samochodu to obowiązek osób, które kupują pojazd od osób niebędących podatnikami VAT. Dlatego PCC zapłacą przede wszystkim osoby zawierające umowę sprzedaży z osobami fizycznymi, nieprowadzącymi firmy. Ile wynosi podatek od zakupu samochodu?
Choć ceny rosną, kupno samochodu używanego to wciąż wsteczna oszczędność pieniędzy. Nic więc dziwnego, że rynek samochodów używanych w Polsce kwitnie, a podaż aut używanych rośnie. Jednak kupując samochód od osoby prywatnej, która nie prowadzi działalności gospodarczej, trzeba mieć na uwadze dodatkowe obowiązki kupującego. Przede wszystkim transakcja objęta jest opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). W niektórych sytuacjach jednak czynność zwolniona jest z opodatkowania. O obowiązku podatkowym warto pamiętać, jeśli nie chcemy się narazić na poważne konsekwencje.
Spis treści
Podatek PCC od zakupu samochodu
Istnienie PCC reguluje Ustawa z dnia 9 września 2000 r. O podatku od czynności cywilnoprawnych. Z tym rodzajem podatku mamy do czynienia, gdy transakcja zawierana jest między osobami, które nie zajmują się prowadzeniem działalności gospodarczej. Najczęściej podatek dotyczy umowy sprzedaży, czyli sytuacji, gdy jedna ze stron zobowiązuje się przekazać własność i wydać ją za określoną zapłatę.
Podatek od czynności cywilnoprawnych, zwany także podatkiem od wzbogacenia to danina, którą trzeba opłacić w razie zakupu rzeczy ruchomych, nieruchomości, czy praw majątkowych. PCC muszą zapłacić nabywcy kupujący samochód od osoby prywatnej, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Jeśli zakupu dokonujemy w salonie, od osoby, która prowadzi działalność gospodarczą, wówczas wystawia nam ona fakturę VAT i nie ma konieczności uiszczania dodatkowo podatku od czynności cywilnoprawnych.
Kto musi zapłacić podatek od zakupu samochodu?
To kupujący zobowiązany jest do zapłaty podatku. W przypadku gdy jeden samochód kupuje kilka osób w ramach współwłasności, każdy skupujących musi zapłacić podatek. Podatek może zostać opłacony przez nich w równych częściach lub w całości przez jedną, lub część osób, co może doprowadzić do wygaśnięcia zobowiązania podatkowego wobec pozostałych. Ważne, aby suma części dała pełną kwotę podatku.
Podatek od zakupu samochodu używanego
Skoro podatek płacimy przy transakcji, w której udziału nie bierze firma, to naturalnie płacimy PCC, kupując samochód używany. Warto jednak zaznaczyć, że kupno samochodu w komisie, jeśli podmiot tylko pośredniczy między dwoma osobami fizycznymi i tak wiąże się z koniecznością zapłaty podatku. Jeśli transakcja podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług, wówczas nie trzeba płacić PCC. Tak jest, gdy samochód kupujemy bezpośrednio od komisu.
Podatek od zakupu samochodu z zagranicy
Samochód objęty jest opodatkowaniem, pod warunkiem, że w chwili zakupu znajduje się w Polsce, lub za granicą, lecz kupujący mieszka w Polsce i umowa została zawarta w Polsce. Zatem, jeśli kupimy samochód za granicą i tam podpiszemy umowę, to transakcja zwolniona jest z opodatkowania PCC. Jeśli jednak samochód znajduje się za granicą, lecz umowę zawieramy w Polsce, to trzeba ten podatek uiścić.
Jaki podatek od zakupu samochodu? Ile wynosi?
Podatek od czynności cywilnoprawnych od lat utrzymuje się na tym samym poziomie. Jest to 2% wartości samochodu wskazanej na umowie sprzedaży. Określenie wartości jest niezwykle istotne, ponieważ niektórzy próbują zaniżać tę kwotę, aby opłacić niższy podatek. Urząd skarbowy może jednak uznać, że wartość rynkowa samochodu jest w rzeczywistości wyższa.
Wówczas to od tej wartości zostanie naliczone 2% podatku. W przypadku wysokiego zaniżenia wartości, urząd może pociągnąć kupującego do odpowiedzialności karno-skarbowej. Zdarzają się jednak i takie sytuacje, że kwota zakupu samochodu może zostać zawyżona. Wówczas urząd może naliczyć podatek od wyższej kwoty, wskazanej w umowie, a nie wartości rynkowej.
Kwota wolna od podatku a zakup samochodu. Od jakiej kwoty trzeba zapłacić?
W przypadku podatku od czynności cywilnoprawnych także obowiązuje kwota wolna od podatku. Sprzedaż rzeczy ruchomych, w przypadku których podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł, obowiązuje zwolnienie z PCC. Choć pojazdy przeznaczone do sprzedaży zwykle cechuje wyższa wartość, to wciąż sprzedawane są pojazdy, które rzeczywiście mogą nie przekraczać 1000 zł wartości rynkowej. Wówczas nie trzeba składać deklaracji PCC-3 ani płacić podatku.
Jak obliczyć podatek od zakupu samochodu?
To wartość rynkowa pojazdu jest podstawą opodatkowania. Nawet jeśli w umowie ustali się inną cenę pojazdu, to i tak znaczenie ma jego wartość rynkowa. Aby ustalić wartość rynkową, należy przeanalizować przeciętne ceny podobnych ofert sprzedaży na rynku. Muszą się zgadzać podstawowe parametry samochodu. Pod uwagę należy wziąć model, rok produkcji i przebieg.
Oczywiście nie bez znaczenia zostaje również stopień zużycia. Analizujemy wartość obowiązującą na dzień zawarcia umowy sprzedaży, bez odliczenia długów i ciężarów. Jeśli organ podatkowy uzna, że zadeklarowana wartość nie jest zgodna z wartością rynkową, może wezwać podatnika do ponownego określenia wartości przedmiotu umowy.
Organ podatkowy może również sam powołać biegłego, który wyda opinie na temat wartości pojazdu. Jeśli wartość rynkowa określona z uwzględnieniem opinii biegłego będzie się różnić o więcej niż 33% od tej wartości, którą wskazał podatnik, to właśnie on ponosi koszty opinii. Aby obliczyć podatek od kupna samochodu, należy wartość rynkową samochodu pomnożyć przez 2%. Wynik oznacza wysokość podatku. Przykładowo, jeśli pojazd kosztuje 40 000 zł, to należy dokonać obliczenia: 40000 x 2% = 800 zł.
800 zł to kwota podatku do zapłacenia.
Warto pamiętać, że fiskus ma 5 lat od daty zawarcia umowy kupna-sprzedaży na roszczenia w przypadku ewentualnego zaniżenia ceny pojazdu. Od decyzji można się jednak odwołać.
Jak opłacić podatek od zakupu samochodu?
Aby zapłacić podatek od kupna samochodu, należy złożyć deklarację PCC-3. Gdzie zapłacić podatek od zakupu samochodu? Deklarację składa się osobiście lub drogą pocztową albo przez Internet do urzędu skarbowego. Właściwy urząd to ten, w którym nabywca pojazdu rozlicza się ze względu na miejsce zamieszkania. Kwotę podatku wyznaczoną na podstawie wartości pojazdów wpisuje się właśnie do wskazanej deklaracji.
Wskazaną kwotę przelewa się na konto bankowe wskazane przez urząd skarbowy. Jeśli deklaracje chcemy złożyć online, musimy ją podpisać danymi autoryzacyjnymi lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Papierowy dokument składamy natomiast w urzędzie skarbowym.
Jeśli opłacenie podatku dotyczy kilku osób, to deklarację należy złożyć do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub adres siedziby jednego z kupujących. Deklaracji nie trzeba składać, jeśli umowa sprzedaży została zawarta u notariusza, ponieważ jest on płatnikiem PCC.
Termin zapłaty podatku od zakupu samochodu
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy sprzedaży. Od tego momentu podatnik ma 14 dni na złożenie deklaracji PCC-3 wraz z załącznikami (i na zapłatę podatku). Możemy także złożyć zbiorczą deklarację PCC-4. Ma ona zastosowanie, gdy w ciągu miesiąca podatnik zawrze trzy lub więcej czynności cywilnoprawne. Może wykazać je zbiorczo na deklaracji, gdy dotyczą umów sprzedaży rzeczy ruchomych, sprzedaży praw majątkowych, czy pożyczki.
Ostatnia z dokonanych czynności musi zostać zawarta przed upływem 14 dni od dokonania pierwszej z nich. Deklarację zbiorczą wraz z załącznikami należy złożyć w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Podatek od zakupu samochodu – druk
Jak już wyżej wspomniano, w celu rozliczania podatku, należy złożyć deklarację PCC-3 (deklaracja w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych). Jeśli umowa sprzedaży została zawarta przez co najmniej dwie osoby kupujące, wówczas do deklaracji PCC-3 należy złożyć załącznik PCC-3/A (informacja o pozostałych podatnikach). Jednak tylko jeden ze współwłaścicieli wypełnia główną deklarację i ją podpisuje. Pozostali współwłaściciele przygotowują deklaracje PCC-3/A. Podczas rozliczenia podatnik samodzielnie wyznacza podstawę opodatkowania oraz wysokość podatku do zapłacenia. Do deklaracji nie trzeba załączać umowy sprzedaży. Formularz PCC-3 można pobrać na portalu podatkowym. Dokument można wypełnić samodzielnie lub przy pomocy kreatora online. Na formularzu należy wskazać m.in.:
- datę dokonania czynności;
- miejsce i cel składania deklaracji;
- dane podatnika;
- adres siedziby lub adres zamieszkania;
- dane przedmiotu opodatkowania, takie jak przedmiot opodatkowania (umowa, zmiana umowy, orzeczenie sądu lub ugodę, inne), miejsce położenia rzeczy lub miejsce wykonywania prawa majątkowego, miejsce dokonania czynności cywilnoprawnej, określenie treści i przedmiotu czynności;
- obliczenia należnego podatku od czynności cywilnoprawnych (podstawa opodatkowania, rodzaj czynności cywilnoprawnej, stawka podatku, obliczony należny podatek od czynności cywilnoprawnej);
- informacje dodatkowe;
- informacja o załącznikach;
- podpisy podatnika i osób go reprezentujących.
Jak uniknąć podatku od zakupu samochodu?
W niektórych przypadkach można uniknąć podatku od zakupu samochodu. Pomijając sytuacje, w których wartość rynkowa samochodu nie przekracza 1000 zł, możemy także wyróżnić okoliczność, w której to osoba z niepełnosprawnością kupuje samochód na własny użytek. Dotyczy to osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia. W przypadku osób o lekkim stopniu niepełnosprawności, zwolnienie obowiązuje, gdy niepełnosprawność ma związek ze schorzeniami narządów ruchu.
Umowa sprzedaży nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdy jest opodatkowana VAT lub gdy przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej umowy jest zwolniona z VAT. Z podatku zwolnione są także organizacje pożytku publicznego, pod warunkiem, że dokonują czynności w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego w zgodzie z przepisami o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Co grozi za niezapłacenie podatku od zakupu samochodu w terminie?
Nie bez powodu kwestie podatkowe wzbudzają w wielu obywatelach niepokój. Za niedopełnienie obowiązków podatkowych grożą bowiem konsekwencje. Jeśli nie uregulujemy obowiązku opłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych, jest to traktowane jako wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. Jeśli nie zdążymy zapłacić podatku w terminie, możemy złożyć czynny żal. Jest to przyznanie się do błędu oraz zobowiązanie do zapłaty zaległości wraz z odsetkami. To naczelnik urzędu skarbowego podejmuje decyzję w tej sprawie.
Kara za spóźnienie jest uzależniona od wysokości płacy minimalnej w danym roku. W 2024 roku do końca czerwca jest to 4242 zł, a od lipca do końca roku 4300 zł. Kara może wynieść od 1/10 i płacy minimalnej do 20-krotności płacy minimalnej. Jej wysokość mieści się więc w granicach od kilkuset złotych do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Obowiązek zapłaty podatku od kupna auta przedawnia się po pięciu latach.
