Zwolnienie dyscyplinarne to jeden ze sposobów na rozwiązanie umowy z pracownikiem. Najczęściej jest ostatecznością i wiąże się z poważnym naruszeniem firmowych zasad. Jakie konsekwencje za sobą niesie? Z jakiego powodu można zwolnić pracownika dyscyplinarnie? Sprawdź!
Zwolnienie dyscyplinarne to najmniej przyjemna forma rozstania z pracodawcą. Najczęściej dochodzi do niego w związku z łamaniem regulaminu przez pracownika lub niewywiązywaniem się ze swoich obowiązków służbowych. Dyscyplinarkę otrzymuje się z dnia na dzień, bez prawa do ochronnego okresu wypowiedzenia. Takie wydarzenie pozostawia też trwały ślad w dokumentach pracownika starającego się o nową pracę. Warto wiedzieć, że nie wszystkie przewinienia kwalifikują się do zwolnienia pracownika bez wypowiedzenia. Art. 52. Kodeksu pracy reguluje sprawy związane z dyscyplinarką i przedstawia powody do zwolnienia pracownika z jego winy. Co trzeba zrobić, aby być zwolnionym w ten sposób? Jakie konsekwencje niesie ze sobą zwolnienie dyscyplinarne?
Spis treści
Co to jest zwolnienie dyscyplinarne?
Gdy dochodzi do rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika, bez zachowania okresu wypowiedzenia mówimy, że dochodzi do zwolnienia dyscyplinarnego. Przy zwolnieniu dyscyplinarnym musi zajść poważne naruszenie interesów pracodawcy lub do ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych, aby mogło dojść do rozwiązania umowy bez okresu wypowiedzenia.
Jednak co skutkuje zwolnieniem dyscyplinarnym? Zaniedbania i przewinienia, które skutkują zwolnieniem dyscyplinarnym bez okresu wypowiedzenia, określa podstawa prawna zwolnienia dyscyplinarnego w Kodeksie pracy.
O rozwiązaniu umowy w trybie natychmiastowym decyduje pracodawca gdy:
- doszło do uniemożliwiającego pracę przestępstwa, które zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
- miejsce miała zawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku,
- miejsce miało zniszczenie mienia pracodawcy,
- pracownik wykonywał swoje obowiązki pracownicze w stanie nietrzeźwości,
- miało miejsce zagrożenie interesów pracodawcy.
Zwolnienie dyscyplinarne – co to za forma wypowiedzenia?
Zwolnienie dyscyplinarne to inaczej wypowiedzenie umowy o pracę bez wypowiedzenia, do którego dochodzi z winy pracownika. To szczególny rodzaj zakończenia stosunku pracy, ponieważ przed dyscyplinarką nie chroni ani zwolnienie chorobowe, ani nawet urlop macierzyński. Tak, zwolnienie dyscyplinarne na L4 jest możliwe – mimo że jest to okres ochrony przed zwolnieniem. Nie ma znaczenia czy pracownik jest zatrudniony na czas określony, próbny czy nieokreślony. Osoby będące na zwolnieniu lekarskim, czy inni pracownicy podlegający szczególnej ochronie w normalnych warunkach mogą zostać zwolnieni w trybie natychmiastowym bez zachowania okresu wypowiedzenia. Każdy, kto kwalifikuje się do takiego zwolnienia, będzie musiał ponieść konsekwencje – niezależnie od okresów chronionych. Zwolnienie dyscyplinarne pracownika może więc dosięgnąć każdego.
Warto wiedzieć, że dyscyplinarne zwolnienie musi nastąpić w określonym terminie. Pracodawca, który dowiedział się o złamaniu regulaminu lub innym wykroczeniu – ma miesiąc, aby rozwiązać umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia z niezdyscyplinowanym pracownikiem. Trzeba pamiętać, że zwolnienie dyscyplinarne to wciąż wypowiedzenie umowy pracownika. Dlatego pracodawca musi zadbać o wszelkie wymogi formalne i przedstawienie przyczyn takiego obrotu spraw. Przekroczenie miesięcznego terminu oznacza, że przełożony nie ma prawa zwolnić pracownika w ten sposób, jeśli nie doszło do nowych naruszeń regulaminu.
Powody zwolnienia dyscyplinarnego
Jeśli chodzi o powody zwolnienia dyscyplinarnego, to głównym wyznacznikiem jest Kodeks pracy. Każdy człowiek zatrudniony na podstawie umowy o pracę powinien znać swoje prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa pracy. Dyscyplinarne wypowiedzenie umowy o pracę reguluje art. 52 Kodeksu pracy. Według niego pracodawca może zwolnić dyscyplinarnie pracownika, który dopuścił się:
- ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,
- popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem. Popełnienie przestępstwa, czyli zbrodni lub występku musi zostać stwierdzone prawomocnym wyrokiem, ponieważ domysły i same podejrzenia nie dają pracodawcy prawa na zwolnienie dyscyplinarne,
- zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku przez co dalsze zatrudnianie pracownika w zakładzie pracy uniemożliwia mu dalsze wykonywanie podstawowych obowiązków pracowniczych.
Co to jest ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych? To sytuacja, w której pracownik np. wykonywał obowiązki pod wpływem alkoholu, w nieusprawiedliwiony sposób nie przychodził do pracy lub celowo zniszczył własność pracodawcy. Kolejnym powodem do zwolnienia dyscyplinarnego jest utrata koniecznych uprawnień. Kierowca autobusu, który jadąc pod wpływem alkoholu, stracił prawo jazdy, najprawdopodobniej otrzyma zwolnienie dyscyplinarne.
Zwolnienie dyscyplinarne a świadectwo pracy
Oprócz zwolnienia z pracy w atmosferze konfliktu i wzajemnych oskarżeń – zwolnienie dyscyplinarne oznacza też inne konsekwencje. Jedną z bardziej dotkliwych jest wpis do świadectwa pracy, który pozostaje tam już na zawsze. Niestety może okazać się, że dyscyplinarka w świadectwie znacznie utrudni pracownikowi znalezienie nowej firmy. Na szczęście istnieje spore prawdopodobieństwo, że potencjalny pracodawca nie dowie się o zaistniałej sytuacji. Przede wszystkim dlatego, że kandydat na pracownika nie ma obowiązku umieszczania takiej informacji w swoim CV. Jeśli podczas rozmowy nie zostanie poproszony o przedstawienie świadectwa pracy – nie musi o tym wspominać.
Oczywiście, gdy rekruter zapyta Cię o powody rozstania z poprzednią firmą – nie warto kłamać. Prawda i tak może wyjść na jaw, a wtedy Twoja kandydatura zostanie całkowicie przekreślona.
Zwolnienie dyscyplinarne – konsekwencje
Gdy dochodzi do naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych lub utraty niezbędnych uprawnień do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku w czasie trwania umowy z winy pracownika najprawdopodobniej czeka nas zwolnienie dyscyplinarne. W przypadku gdy pracodawca decyduje się na ten rodzaj wypowiedziana umowy pracownika i dochodzi do wniosku, że dalsze zatrudnianie go odbije się negatywnie na firmie, pracownik musi liczyć się z kilkoma konsekwencjami.
Po pierwsze ślad po takim rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika pozostaje w świadectwie pracy na zawsze. Może to mieć ogromne znaczenie i stanowić przeszkodę w znalezieniu nowej pracy, szczególnie jeśli pracodawca będzie wymagał okazania świadectwa pracy. W pewnych zawodach, takie zwolnienie dyscyplinarne praktycznie uniemożliwia dalsze zatrudnianie w zawodzie. Obecność zwolnienia dyscyplinarnego w świadectwie pracy uniemożliwia podjęcie zatrudnienia między innymi na stanowiskach urzędowych.
Po drugie, zwolnienie w trybie natychmiastowym, szczególnie za popełnienie przestępstwa, znacząco odbija się na morałach całego zespołu oraz oczywiście samego pracownika. Najczęściej przy zwolnieniu dyscyplinarnym dochodzi do ostrych wymian słownych lub nawet do kłótni. Jest to sytuacja niezwykle stresująca dla każdej ze stron. Pracodawca, który zdecydował się rozwiązać umowę o pracę i zwolnić pracownika dyscyplinarnie również traci.
Zwolnienie dyscyplinarne nie pomaga – to fakt. Jednak taka sytuacja to nie koniec świata. Nowe oferty pracy pojawiają się na każdym kroku, a nie wszyscy rekruterzy pytają o powody rozstania z poprzednią firmą. Wystarczy zmienić swoje podejście do pracy i traktować takie zdarzenie, jak życiową nauczkę. Mimo wszystko warto zawsze dążyć do rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Takie rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron nie tylko otwiera nam ponownie drzwi na rynek pracy, ale także lepiej wpływa na atmosferę w zakładzie pracy oraz na samopoczucie samego pracownika niż zwolnienie w trybie dyscyplinarnym. Jeśli pracodawca zdecyduje się zastosować zwolnienie dyscyplinarne np. za ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, warto wykazać skruchę i podjąć rozmowę o zmianie sposobu, w jaki nastąpi rozwiązanie umowy o pracę.
Zwolnienie dyscyplinarne pracownika a zasiłek dla bezrobotnych
Jedna z bardziej dotkliwych konsekwencji jest również sprawa zasiłku dla bezrobotnych. Przed urzędem nie ukryjemy faktu, że zostaliśmy zwolnieni w trybie dyscyplinarnym. Pracownik, z którym pracodawca rozwiązał dyscyplinarnie stosunek pracy w ciągu trwania umowy o pracę, w ciągu 6 miesięcy od tego zdarzenia, nabywa prawo do zasiłku dla bezrobotnych dopiero po 180 dniach od zarejestrowania się w urzędzie pracy. Co więcej, prawo do zasiłku zostaje skrócone o ten okres, co w przypadku osób, którym przysługuje 6-miesięczny okres zasiłkowy, może oznaczać zupełne pozbawienie prawa do zasiłku.
Nieuzasadnione zwolnienie dyscyplinarne
Co zrobić w przypadku, gdy spotkało nas nieuzasadnione zwolnienie dyscyplinarne? Z racji tego, że zwolnienie w trybie natychmiastowym musi odbyć się na piśmie, w dokumencie tym znajduje się również informacja o tym, że taki pracownik ma prawo złożyć odwołanie do sądu pracy. Od momentu otrzymania decyzji o zwolnieniu dyscyplinarnym masz 21 dni na odwołanie się do sądu pracy. W ten okres wliczają się również weekendy bądź święta.
Jeśli uznajesz, że zostałeś zwolniony dyscyplinarnie bez wyraźnego powodu wyróżnionego w Kodeksie pracy (m.in. ciężkie naruszenie obowiązków służbowych), możesz domagać się przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach. Pozytywny wyrok wznawia okres trwania umowy o pracę.
Warto także zaznaczyć, że jeśli u pracodawcy działa związek zawodowy, lub pracownik jest członkiem związku zawodowego, pracodawca musi najpierw o swojej decyzji poinformować ten związek. Komisja związkowa ma 3 dni na rozpatrzenie zasadności zwolnienia dyscyplinarnego. Jeśli nie należysz na stałe do związku, a w zaistniałej sytuacji poprosisz radę o wstawienie się za Tobą, to w przypadku pozytywnej decyzji pracodawca również musi skonsultować swoją decyzję o zwolnieniu z tym związkiem.
Zwolnienie dyscyplinarne a wypłata i odprawa
Jeśli dojdzie do zwolnienia dyscyplinarnego wiele osób zastanawia się co z ich wypłatami. W końcu są to wyjątkowo negatywne sytuacje, które odbijają się na przywilejach pracowniczych, jednak nie pozbawiają zwalnianego praw pracowniczych. Dlatego też zwolnienie dyscyplinarne w żaden sposób nie wpływa na wypłatę wynagrodzenia. Pracownik otrzyma więc wypłatę do dnia, w którym otrzymał wypowiedzenie w trybie natychmiastowym.
Niestety w przypadku zwolnienia dyscyplinarnego pracownik nie ma co liczyć na odprawę ani żadne dodatkowe świadczenia oferowane przez pracodawcę „na pożeganie”. Rozstanie w przypadku takiego zwolnienia jest bowiem nacechowane bardzo negatywnymi emocjami, przez co przebiega zazwyczaj maksymalnie szybko, aby ukrócić ten moment.
W przypadku zwolnienia dyscyplinarnego nie przysługuje Ci również możliwość wybrania zaległego urlopu. Jeśli jest to tryb natychmiastowy bez wypowiedzenia, oznacza to, że nie masz po prostu kiedy wykorzystać tych pozostałych dni. Za zaległy urlop zostanie wypłacony Ci ekwiwalent i niestety nie ma tutaj możliwość zdecydowania, która z form byłaby dla Ciebie korzystniejsza.
Zwolnienie dyscyplinarne a emerytura
Jednoczęśnie zwolnienie dyscyplinarne w żaden sposób nie wpływa na Twoje prawo do świadczenia emerytalnego. Niezależnie więc w jaki sposób doszło do zerwania stosunku pracy to masz prawo do emerytury. Jednoczesnie warto podkreślić, że prawo przwiduje tzw. okres ochronny dla osób, które niedługo odchodzą na emeryturę. Jest to okres 4 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Jednak w przypadku zwolnienia dyscyplinarnego ochrona ta nie obowiązuje i taki pracownik również może otrzymać wypowiedzenie w trybie natychmiastowym.
