Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, musisz wybrać na formularzu zgłoszeniowym formę opodatkowania. Jednak jaka jest najlepsza forma opodatkowania dla firmy jednoosobowej? Sprawdź!
Jednoosobowa działalność gospodarcza to najpopularniejsza forma prowadzenia biznesu. Dla wielu osób jest to możliwość rozpoczęcia pracy na własny rachunek i rozwoju zawodowego bez nadzoru przełożonego. Często to także korzystniejsza opcja ze względów finansowych. Zachęcający jest także fakt, że często rozpoczynając jednoosobową działalność gospodarczą nie trzeba mieć dużego kapitału – szczególnie jeśli zajmujesz się niektórymi usługami. Co więcej, można także założyć firmę przez internet. Wystarczy tylko złożyć stosowny wniosek (CEIDG-1). Mimo to, że jednoosobowa działalność gospodarcza jest najprostszą formą prawną, to jednak wiąże się z podjęciem kilku ważnych, wręcz strategicznych decyzji. Jedną z nich jest wybór formy opodatkowania. W zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej możesz wybrać 3 formy opodatkowania dla nowych przedsiębiorców oraz 1 dla już istniejących podmiotów. Która forma opodatkowania jest więc najlepsza?
Spis treści
Jednoosobowa działalność gospodarcza – co to?
Zacznijmy od tego, czym w ogóle jest działalność jednoosobowa. Według Prawa przedsiębiorców, czyli ustawy z dnia 6 marca 2018 roku:
Art. 3. Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły
Ustawa ta określa także, kim jest przedsiębiorca, jak założyć firmę jednoosobową oraz w jakich wypadkach nie trzeba zakładać działalności gospodarczej.
Art. 4. 1. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.
(…)
Art. 5. 1. Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
2. Osoba wykonująca działalność, o której mowa w ust. 1, może złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Działalność ta staje się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku
W momencie, gdy działalności gospodarczej osiągnie wyższy prób niż ten uwzględniony w ustawie, z automatu staje się ona pełnoprawną działalnością gospodarczą. Przedsiębiorca ma wtedy 7 dni od daty przekroczenia progu dochodów na zarejestrowanie działalności gospodarczej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Formy opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej
Na formularzu CEIDG-1, który możesz złożyć także przez internet, musisz uzupełnić niezbędne do założenia działalności gospodarczej informacje takie jak nazwa firmy i jej adres. Oprócz tego konieczne jest podanie kodu PKD, czyli kodu Polskiej Kwalifikacji Działalności, składek ZUS czy właśnie wybór formy opodatkowania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Rozliczenie i podatku to ważna decyzja. Choć można zmienić formę opodatkowania, to jednak warto do tego wyboru podejść odpowiedzialnie i świadomie.
Obecnie w polskim prawie obowiązują 4 formy opodatkowania – 3 z nich przeznaczone są także dla nowych przedsiębiorców, natomiast 1 dotyczy tylko przedsiębiorców, którzy są już na rynku i wcześniej korzystali z tej formy opodatkowania działalności gospodarczej.
Są to:
- podatek dochodowy na zasadach ogólnych – skala podatkowa,
- podatek dochodowy liniowy,
- podatek dochodowy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
- karta podatkowa.
Podatek na zasadach ogólnych – skala podatkowa
Rozliczenie podatku PIT według skali podatkowej, na zasadach ogólnych jest podstawową formą opodatkowania. Co to oznacza? W momencie, w którym nie wybierzesz innej formy opodatkowania, urząd skarbowy automatycznie przypisze Cię do skali podatkowej.
Na czym polega skala podatkowa (zasady ogólne)? System skali podatkowej na zasadach ogólnych, opiera się na dwóch progach podatkowych:
- dla dochodów rocznych, które nie przekraczają 120 tysięcy zł – 12% podatku dochodowego (w 2023 roku),
- dla dochodów przekraczających 120 tysięcy zł rocznie – 32% podatku dochodowego.
Oprócz tego mali przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg podatkowych, które opierają się na braku opodatkowania, jeśli Twoje roczne przychody nie przekraczają 30 tysięcy zł. Jest to także ogólna kwota wolna od. Istnieją także inne ulgi takie jak między innymi:
- od darowizny,
- na dzieci,
- wspólne rozliczenie z małżonkiem,
- od strat poniesionych w zeszłym roku (w przypadku dłuższego prowadzenia działalności gospodarczej,
- termomodernizacyjnej,
- rehabilitacyjnej.
Możliwość korzystania z ulg podatkowych oraz z progowego rozliczenia na zasadach ogólnych to przede wszystkim dobre rozwiązanie w przypadku np. małych działalności handlowych. Przedsiębiorca może koszt zakupu towarów wprowadzić jako koszt uzyskania przychodów. Dodatkowo, jeśli spodziewasz się, że na początku Twój biznes będzie przynosił dochodów większych niż 120 tysięcy rocznie, warto skorzystać ze skali podatkowej. Opodatkowanie na zasadach ogólnych uprawnia Cię także do złożenia rozliczenia rocznego na jednym dokumencie, w którym zawrzesz wszystkie dochody opodatkowane skalą podatkową. Natomiast jeśli od razu z wyliczeń wychodzą Ci większe dochody, polecamy zastanowić się również nad innymi formami opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej.
Należy także pamiętać, że zaliczki na podatek na zasadach ogólnych rozliczane są w systemie miesięcznym lub kwartalnym. Po obliczeniu zaliczek odpowiednią kwotę wpłaca się na własny mikrorachunek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozliczeniowym. Roczne rozliczenie na zasadach ogólnych to PIT-36.
Podatek liniowy
Podatek liniowy jest forma opodatkowania, która charakteryzuje się stałym naliczaniem podatku – niezależnie od dochodów. Co to oznacza? Nie ma progów podatkowych, a podatek dochodowy w każdym momencie wynosi 19%. Kiedy sprawdzi się taka forma działalności gospodarczej? Warto tutaj przedstawić przykład, który znajdziemy na stronie InFakt.pl:
Liniówka może być rozsądną alternatywą np. dla adwokata. Jeśli wykonuje on swój zawód w ramach wolnego zawodu, to obowiązuje go 17% ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Adwokat, który wie, że będzie ponosił duże koszty uzyskania przychodu może więc zapłacić mniej podatku, jeśli wybierze 19% podatek liniowy.
Wybierając podatek liniowy ze wszystkich form opodatkowania to przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej szansa na racjonalne zarządzanie funduszami, ponieważ z góry wiesz, ile podatku przyjdzie Ci zapłacić, dzięki temu możesz racjonalnie rozporządzać kapitałem firmy, za który odpowiadasz własnym majątkiem. Ten rodzaj formy opodatkowania (podatek liniowy) umożliwia także odliczenie od przychodów poniesionych kosztów podatkowych oraz odliczenie składki zdrowotnej do limitu 8700 zł w roku.
Jednak przy podatkiem liniowym nie możesz korzystać z większości ulg podatkowych. Co więcej, nie możesz rozliczać się z małżonkiem lub dzieckiem, gdy jesteś rodzicem samotnie wychowującym dziecko. Dodatkowo decydując się na ten rodzaj podatku dochodowego, rezygnujesz również z kwoty wolnej od podatku, która zależy od formy opodatkowania działalności gospodarczej.
Rozliczenie roczne odbywa się na formularzu PIT-36L.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to przede wszystkim jedna z tych form opodatkowania skierowana raczej do małych przedsiębiorców. W tym wypadku płacisz podatek dochodowy od przychodów, a nie od dochodów jak np. w skali podatkowej. Oznacza to, że przedsiębiorcy korzystający z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie mogą odliczyć kosztów uzyskania przychodów ewidencjonowanych. Skala podatkowa w tym wypadku ma znaczną przewagę nad ryczałtem właśnie z tego powodu.
Jednak ten rodzaj formy opodatkowania działalności gospodarczej wiąże się również z niskim stawkami podatkowymi. Tutaj obliczenie kwoty w podatku dochodowym może opierać się na kilku zasadach – 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 12,5%, 14%, 15% oraz 17%, w zależności od wykonywanej działalności gospodarczej.
Ryczałt nie jest jednak przeznaczony dla wszystkich przedsiębiorców. Kto może zdecydować się na ten rodzaj formy opodatkowania? Ryczałt jest przeznaczony dla osób fizycznych, które uzyskują przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Zaliczane są do tego spółki cywilne osób fizycznych oraz spółki jawne osób fizycznych.
Kto nie może skorzystać z ryczałtu? Te informacje zawiera Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Są to między innymi:
1.Opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, z zastrzeżeniem art. 6 opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych ust. 1b, nie stosuje się do podatników:
1)opłacających podatek w formie karty podatkowej na zasadach określonych w rozdziale 3;2)korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego;
3)osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:
a) prowadzenia aptek,
c) działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
f) działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;4)wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii;
Warto zaznaczyć, że w przypadku nowych przedsiębiorców nie jest możliwe skorzystanie z ryczałtu, jeśli byli oni zatrudnieni na umowę o pracę, a następnie przeszli na własną działalność gospodarczą, aby świadczyć usługi na rzecz byłego pracodawcy w tym lub poprzednim roku podatkowym. Chyba że zakres ich obowiązków nie pokrywa się z tym, co robili dotychczas. Zdarzają się także problemy związane z wyborem odpowiedniej stawki, dlatego warto korzystać z pomocy księgowej.
Przedsiębiorcy decydujący się na tę formę opodatkowania powinni prowadzić ewidencję przychodów, a także muszą pamiętać o:
- prowadzeniu wykazów środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
- archiwizowaniu dowodów zakupów,
- tworzeniu wykazów majątkowych – obowiązuje w przypadku przekształcenia przedsiębiorcy w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Karta podatkowa
Od 2022 roku karta podatkowa nie jest już zaliczana do formy opodatkowania dostępnej dla nowych przedsiębiorców, chcących prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą. W tym momencie z tego rozwiązania mogą korzystać tylko osoby, które już prowadzą firmę, a rok wcześniej korzystały z karty podatkowej.
Warto jednak wiedzieć, że w przypadku karty podatkowej podatek dochodowy odprowadzany jest w formie zryczałtowanej. Na jego wysokość nie wpływają ani przychody, ani koszty jego uzyskania. Polega na opłacaniu stałego podatku określanego przez naczelnika urzędu skarbowego. W zależności od tego, jakie przychody uzyskuje przedsiębiorca ze swojej, opłacanie jednej kwoty może być zaletą lub wadą karty podatkowej. Oprócz tego ten rodzaj opodatkowania nie wymaga prowadzenia Księgi Przychodów i Rozchodów jednak nie daje możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodu.
Stawka podatku dochodowego a składki zdrowotne
Skłądka zdrowotna to obowiązkowa składka, którą opłacac musi każdy pracownik oraz przedsiębiorca. Jest to ubezpieczenie, dzieki któremu objęci jesteśmy „darmową”opieką zdrowotną. W przypadku wybory formy opodatkowania działalności gospodarczej bierze się także pod uwagę rozliczenie skłądki zdrotownej. Jak to wygląda w praktyce?
- Skala podatkowa – składka na ubezpieczenie zdrowotne to 9% dochodu, które nie może być mniejsze niż 9% wynagrodzenia minimalnego.
- Podatek liniowy – kwota skłądki to 4,9% dochodu nie mniejszego niż 9% wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w danym roku rozliczeniowym.
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – w tym wypadku wysokość składki obliczana jest konkretnymi kwotami, które zależą od przychodów, i tak:
- 376,16 zł składki dla rocznych przychodów od 0 zł do 60 tys. zł,
- 626,93 zł dla przychodów powyżej 60 tys. zł, ale nie wyższych niż 300 tys. zł,
- 1128,48 zł dla rocznych przychodów powyżej 300 tys. zł.
Jak wybrać formę opodatkowania najlepszą dla Twojej działalności?
W tym wypadku wiele zależy od prowadzonej działalności gospodarczej. Warto mieć na uwadze działanie każdej z tych form i świadomie podejść do decyzji dotyczącej opodatkowania.
Zasady ogólne, czyli skala podatkowa oraz podatek liniowy to najczęściej wybierane formy regulowania podatku dochodowego. Przy czym skala podatkowa to podstawowa forma opodatkowania, która zostaje automatycznie przypisana do każdego początkującego przedsiębiorcy, jesli ten nie wypełni koniecznych okienek w formularzu.
Stawka podatku ma duże znaczenie dla dochodu netto jaki osiągniesz ze swojej działalności, dlatego w wielu przypadkach, warto skorzystać z pomocy księgowego. Przy wyborze opodatkowania dochodów należy kierować się przede wszystkim poprawnościa rozliczenia, wysokością kosztów uzyskania przychodów, oraz danymi takimi jak między innymi stawka podatkowa.
Ustalając dochód do celów podatkowych możesz uwzględnić wydatki poniesione w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wybór korzystniejszej stawki podatkowej zależnej od rodzaju działalności jest prawem przedsiębiorcy, również tego działającego w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej.
