Fundusze unijne to szansa dla przedsiębiorców na rozwój firmy. Wiele programów ma charakter celowy i pozyskane środki można wykorzystać na rozwój konkretnego obszaru, np. cyfryzacji, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, czy rozbudowę obiektów. Dowiedz się, na co możesz pozyskać fundusze unijne dla swojej firmy.
Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku przyniosło Polsce wiele korzyści. Polska dzięki temu rozwinęła się gospodarczo. Obywatele Unii w tym Polacy mogą się dowolnie przemieszczać i osiedlać między krajami członkowskimi. Jakość życia w kraju uległa poprawie, przestrzegamy zachodnich standardów prawnych w obszarze ochrony środowiska, czy praw człowieka. W korzystniej sytuacji znaleźli się także przedsiębiorcy, którzy nie tylko uzyskali dogodniejszy dostęp do rynku unijnego, lecz także mogą liczyć na fundusze unijne na rzecz wsparcia przedsiębiorczości. Na co można pozyskać dotacje dla firm?
Spis treści
Czym są fundusze unijne?
Fundusze unijne to środki finansowe z Unii Europejskiej rozdysponowane między państwami członkowskimi w celu wsparcia społeczeństwa i gospodarki. Fundusze unijne są przekazywane zwykle w formie programów oznaczonych na konkretne lata i dotyczących celów, do realizacji których mają się posłużyć. Dzięki funduszom unijnym możliwe jest osiągnięcie równowagi społeczno-gospodarczej między poszczególnymi regionami Unii, jak i kraju. Przedsiębiorcy otrzymują wsparcie, a jakość życia mieszkańców się zwiększa.
Polska jest jednym z beneficjentów funduszy europejskich. Korzystaliśmy już z budżetu na lata 2000-2006, 2007-2013, 2014-2020. Środki unijne pochodzą z:
- Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego;
- Europejskiego Funduszu Społecznego;
- Funduszu Spójności;
- Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury;
- Funduszu na Rzecz Sprawiedliwej Transformacji.
Dofinansowania unijne skierowane są niemal do wszystkich obywateli Unii Europejskiej. Obejmują różne rodzaje wsparcia, nie tylko dla przedsiębiorców, jednak to zwykłe o tych programach jest najgłośniej. Fundusze te mają duże znaczenie dla rozwoju gospodarki. Wypłacane są w ramach projektów i programów. Mogą mieć formę pożyczek, poręczeń, nagród. Dotacje unijne kierowane są zwykle do:
- mikro, małych i średnich przedsiębiorstw;
- osób fizycznych;
- samorządów, organizacji, czy dużych firm.
Na co można pozyskać fundusze unijne?
Celowość funduszy unijnych jest uzależniona od konkretnych programów. Najwięcej programów skierowanych jest do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w szczególności w ramach regionalnych programów operacyjnych dla poszczególnych województw. Jak czytamy na stronie funduszy europejskich, największe szanse na dotacje unijne mają inwestycje realizowane w takich obszarach jak:
- Projekty badawcze i wdrażanie innowacji – dotyczy prac badawczych i rozwojowych, stworzenie infrastruktury do badań. Takie wsparcie udzielane jest w ramach Programu Inteligentny Rozwój, Programu Polska Wschodnia i w programach regionalnych.
- Rozwój działalności firmy – przedsiębiorcy, który potrzebują funduszy na inwestycje dotyczące podstawowych elementów prowadzenia firmy, czyli np. na zakup sprzętu, czy rozbudowę infrastruktury, mogą skorzystać z pożyczek na korzystnych zasadach.
- Informatyzacja – przedsiębiorcy, który dążą do e-usług, chcący rozwijać handel elektroniczny, czy wprowadzić inne systemy, mogą pozyskać fundusze europejskie na informatyzację.
- Ekologia – niektóre programy przeznaczone są na wdrożenie ekologicznych rozwiązań do przedsiębiorstwa. Obejmuje to termomodernizację budynków, inwestycje w energooszczędne technologie, czy wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Projekty finansują ogrzewanie, klimatyzację, tworzenie elektrowni (np. słonecznych).
- Poszerzenie działalności na inne kraje – dofinansowanie z Unii można także uzyskać w celu opracowania modelu biznesowego na działanie firmy za granicą. Wówczas środki można rozdysponować na przygotowanie strategii, czy udział w targach.
- Szkolenia – przedsiębiorcy mogą się także ubiegać o środki na podnoszenie kwalifikacji pracowników. Na stronie uslugirozwojowe.parp.gov.pl dostępne są informacje na temat m.in. coachingu, szkoleń, mentoringu.
Fundusze Unijne na lata 2021-2027
Na lata 2021-2027 przewidziano trzy główne programy w ramach funduszy europejskich. Są to głównie dofinansowania dla przedsiębiorców działających w różnych regionach i branżach. Jeden z programów koncentruje się wyłącznie na Polsce Wschodniej. Nowa Perspektywa Finansowania na lata 2021-2027 może zostać przeznaczona na:
- projektowanie produktów i usług;
- automatyzację i robotyzację;
- ochronę wzorów i patentów;
- transformację w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym;
- wejścia na rynki zagraniczne;
- wdrożenie innowacji;
- działalność z zakresu badań, rozwoju, innowacji;
- projektowanie produktów i usług;
- startup.
Według informacji zgromadzonych na stronie PARP fundusze skierowane są w szczególności do:
- mikro, małych i średnich przedsiębiorstw;
- ośrodków innowacji;
- jednostek samorządu terytorialnego;
- miast wojewódzkich polski wschodniej;
- partnerów społecznych;
- uczelni.
Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki stanowią kontynuację Programu Inteligentny Rozwój z lat 2014-2020. Korzystając ze środków unijnych, polskie firmy mają szanse na zwiększenie swojego potencjału badawczego, poprawę infrastruktury, wdrożenie nowoczesnych technologii, cyfryzacji oraz zwiększenie swojej konkurencyjności. W dalszej części tekstu wyszczególniono trzy krajowe programy w ramach perspektywy.
W ramach funduszy unijnych każde województwo ma do dyspozycji także własny program. Na lata 2021-2027 łącznie województwa dostaną 155,4 mld złotych. W ramach programów regionalnych Unia wspiera:
- rozwój przedsiębiorczości;
- dostęp do edukacji;
- ochronę zdrowia;
- kulturę;
- poprawę infrastruktury społecznej;
- troskę o środowisko;
- technologie cyfrowe;
- energetykę i transport.
Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki
Program ma na celu zwiększenie potencjału badań innowacji, wykorzystanie zaawansowanych technologii, wsparcie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, transformację przemysłową i transformacja gospodarki w kierunku przemysłu 4.0 i zielonych technologii. Na program składa się kilka rodzajów działań. Szczególnie korzystna wydaje się Ścieżka Smart. To wsparcie działalności badawczo-rozwojowej, innowacyjnej i inwestycyjnej. Fundusze przeznaczone na ten program obejmują ok. 4,4 miliarda euro. Środki można przeznaczyć na moduł badawczy lub modułu rozwojowy. Każdy moduł jest finansowany inaczej. Prace badawczo-rozwojowe obejmują dofinansowanie 80% kosztów kwalifikowanych, a produkcyjne do 75%. Oczywiście wpływ na finansowanie ma również wielkość firmy. Projekt może obejmować m.in. cyfryzację, rozwój kompetencji i internacjonalizacji, czy zazielenienie przedsiębiorstw. Oprócz ścieżki Smart w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki wyróżniamy np.:
- Startup Buster Poland – wsparcie dla innowacyjnych przedsiębiorstw o charakterze akcelerancyjnym i postakceleracyjnym. Wyspecjalizowane podmioty mogą realizować wsparcie na rzecz przyspieszenia rozwoju przedsiębiorstw.
- Promocja marki innowacyjnych MŚP – w ramach wsparcia firmy mogą opracować strategię ekspansji zagranicznej, zbudować swoje kompetencje i dopasować produkty i usługi do konkretnych rynków.
- Współfinansowanie działań EDIH – wsparcie dotyczy zwiększenia konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw w obszarze transformacji cyfrowej, np. w celu rozbudowy potencjału kadrowego, informacyjnego, szkoleniowego.
Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej
Celem programu jest wzmocnienie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw i tworzenie nowych miejsc pracy. Program wspiera rozwój mobilności odpornej na klimat oraz redukcje emisji. Środki częściowo przeznaczone są także na wzmocnienie kultury i turystyki regionu. Wsparcie skierowane jest do pięciu województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego oraz części Mazowsza. W ramach programu planowane są działania związane z automatyzacją i robotyzacją małych i średnich przedsiębiorstw, wsparciem wzornictwa, infrastruktury drogowej, czy pomysłów (startupów).
Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego
Ten program ma na celu edukację, wsparcie nauczania i wzmocnienie kwalifikacji oraz kompetencji cyfrowych i przedsiębiorczości. Program silnie wspiera rynek pracy, w szczególności stara się nadążyć za zmianami demograficznymi, jakie na nim zachodzą. Pracodawcy w ramach programu mogą się przygotować do zmian, jakie trzeba wprowadzić do firmy w związku ze starzeniem się społeczeństwa. To także wsparcie rozwiązań związanych z wprowadzeniem pracy zdalnej, czy automatyzacją.
Jak otrzymać dofinansowanie?
Wiele słyszy się o funduszach europejskich i o tym, jak są w stanie pomóc w rozwoju firmy. Aby skorzystać z funduszy unijnych, należy osobiście ubiegać się o dofinansowanie dla swojej firmy lub wziąć udział w realizowanym projekcie. Każdy z programów ma wyznaczony czas na nabór, w trakcie którego trzeba złożyć wniosek. W pierwszej kolejności najpierw przedsiębiorca powinien się zastanowić, na jaki cel potrzebuje pieniędzy. Następnie warto skorzystać z wyszukiwarki dotacji na stronie Funduszy Europejskich. Wyszukiwarka działa intuicyjnie. Można wybrać województwo, w jakim poszukuje się programów oraz przy użyciu filtrów wybrać obszar finansowania, np. badania i rozwój, transport, rynek pracy i osoby bezrobotne, czy turystyka. Wnioskodawca może także zaznaczyć, czy poszukuje wyłącznie dotacji, czy wsparcia w formie pożyczek, kredytu, czy poręczenia. Po wyborze odpowiednich filtrów wyszukiwarka zwraca dopasowane oferty. Warto poznać dokładne kryteria konkretnego programu i ocenić, czy firma ma szansę otrzymać dofinansowanie.
Widok wyszukiwarki zamieszczonej na stronie Funduszy Unijnych
Ważną informacją są dane na temat terminów naborów i potrzebnych dokumentów. W wyszukiwarce na stronie funduszeeuropejskie.gov.pl, rozwijając wybrany program, otrzymujemy także informacje na temat miejsca, w którym należy złożyć wniosek. W zależności od programu to może być np. Bank Gospodarstwa Krajowego, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, czy oddziały regionalne Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.