Wniosek Z-15A – kiedy i jak go wypełnić? Omówienie krok po kroku

Z – 15A to dokument, który ma zastosowanie w razie starań o zasiłek opiekuńczy. Świadczenie to należy się osobom, które opiekują się chorym dzieckiem. Jesteś rodzicem? Sprawdź jak wypełnić krok po kroku formularz Z – 15A. 

Zasiłek opiekuńczy podobnie jak świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w przypadku konieczności zwolnienia z wykonywania pracy na rzecz opieki nad chorym. Aby móc ubiegać się o zasiłek należy mieć ubezpieczenie chorobowe. Aby otrzymać pomoc, trzeba być pracownikiem. Zasiłek opiekuńczy stanowi pomoc dla osób, które nie chcą rezygnować z zatrudnienia. Wysokość zasiłku stanowi 80% podstawy wymiaru zasiłku. W przypadku dzieci chorych do lat 14 i zdrowych do lat 8 zasiłek można pobierać przez 60 dni w roku. Zasiłek opiekuńczy przysługuje na dzieci własne, jak i dzieci małżonka, dzieci przysposobione i wzięte na wychowanie, np. przez rodzinę zastępczą. Poniżej omawiamy jak uzupełnić wniosek i na co zwrócić uwagę. Pamiętaj, że w internecie znajdziesz formularze w formacie PDF, które z łatwością wydrukujesz i uzupełnisz.

Wniosek o zasiłek opiekuńczy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem

Wniosek Z-15a kojarzy sie przede wszystkim z wystąpieniem choroby dziecka i wolnym z powodu sprawowania opieki nadx nim. Jednak formularz do zasiłku opiekuńczego Z – 15A można złożyć także np. w razie zamknięcia żłobka, szkoły, czy przedszkola. Także wtedy, gdy występuje konieczność izolacji dziecka podejrzanego o chorobę zakaźną. Zasiłek można uzyskać, gdy to niania jest chora, a nie dziecko, a także w przypadku przebywającego w szpitalu małżonka. By złożyć wniosek o zasiłek opiekuńczy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem, należy pamiętać o tym, że świadczenie to nie przysługuje w razie korzystania z bezpłatnego urlopu lub urlopu wychowawczego. Pamiętaj, że pomoc opiekuńczą możesz dostać też w innej sytuacji (na przykład, kiedy nie pracujesz, bo opiekujesz się zdrowym dzieckiem, które ma mniej niż 8 lat, lub opiekujesz się innym chorym z rodziny). Jako rodzic możesz się także ubiegać o wypłatę dodatkowego zasiłku opiekuńczego nad dzieckiem nowonarodzonym do 8 tygodni po porodzie, jeżeli ubezpieczona matka z jakiś powodów nie jest w stanie sie nim zająć np. trafiła do szpitala.

Także wtedy liczba dni, przez które możesz dostawać pomoc, sumuje się i łącznie nie może przekroczyć 60 w roku kalendarzowym. Ponadto można się starać także o zasiłek opiekuńczy na członka rodziny niebędącego dzieckiem (wówczas obowiązuje Z-15B). W takiej sytuacji liczba dni wynosi 14 i wliczają się one do 60-dniowego limitu dni zasiłku rocznego na chore dziecko. Wyżej wspomniano, że świadczenie jest skierowane do osób pracujący, jednak to nie jedyna grupa, która może z niego skorzystać. Osoby bezrobotne sprawujące opiekę nad dzieckiem do lat 8 także mają prawo do zasiłku na własne dziecko, jak i inne chore dziecko w rodzinie. Liczba dni wówczas wynosi tyle samo.

Doprecyzujmy zatem na jaki okres można otrzymać zasiłek, składając formularz Z – 15A. Świadczenie można pobierać przez:

• 60 dni rocznie w razie opieki nad dzieckiem w wieku poniżej lat 14,
• 14 dni rocznie w razie opieki nad chorym dzieckiem, które ma więcej niż 14 lat,
• 30 dni rocznie podczas opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym w wieku między 14 a 18 lat.

Warto zaznaczyć, że maksymalna pula dni do wykorzystania wynosi 60 dni, niezależnie od liczby i wieku dzieci. Z powodu sprawowania opieki nad kilkoma chorymi dziećmi liczba dni się nie podwaja.

Można także wnioskować o wypłatę dodatkowego zasiłku opiekuńczego, o który może wystąpić ojciec dziecka, a także inny członek bliskiej rodziny, jeśli ubezpieczona matka dziecka przebywa w szpitalu, ma orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub o niepełnosprawności w stopniu znacznym i stan zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, czy porzuciła dziecko.

Podstawa wymiaru zasiłku – wysokość

Jak wyżej wspomniano, kwota pomocy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku. ZUS lub płatnik składek zajmuje się jej wyliczeniem, przyjmując, że podstawą wymiaru składki jest:

• w przypadku pracowników przeciętne miesięczne wynagrodzenie w kwocie brutto z ostatniego roku przed miesiącem sprawowania opieki. Od kwoty odejmuje się składki na ubezpieczenie społeczne w części opłacanej przez pracownika.
• W przypadku osób niebędących pracownikami przeciętny miesięczny przychód z ostatniego roku, jaki miał miejsce przed sprawowaniem opieki. Następnie kwota ulega pomniejszeniu o  13,71%.

W przypadku osób, które posiadają ubezpieczenie chorobowe krócej niż rok, to podstawa wymiaru zasiłku jest wyliczana w oparciu o miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, jakie miały miejsce przed miesiącem sprawowania opieki.

Jak poprawnie wypełnić wniosek Z-15A?

Wniosek Z-15A (w internecie dostępny w formacie PDF) składa się z 10 sekcji i informacji. Należy go wypełnić wielkimi literami. W przypadku konieczności zaznaczenia rubryki należy umieścić w niej znak X.

• Sekcja 1

W tym miejscu należy wskazać dane osobowe osoby, która wypełnia wniosek, takie jak numer PESEL, imię i nazwisko oraz adres zamieszkania. Na potrzeby kontaktu należy podać numer telefonu.

• Sekcja 2

W tym miejscu należy wpisać czas, na jaki przyznawane jest świadczenie. Tzn. początek i koniec daty, w której wystąpiła konieczność opieki. To także miejsce na numer elektronicznego zwolnienia lekarskiego.

• Sekcja 3

Tutaj należy wpisać tylko dane dziecka, które wymaga opieki. Należy wpisać PESEL lub dane dokumentu tożsamości w razie, gdy dziecko nie dysponuje numerem PESEL.  Ponadto trzeba wpisać imię i nazwisko dziecka, jego datę urodzenia oraz zaznaczyć informację o orzeczeniu o niepełnosprawności.

• Sekcja 4

Pytania w sekcji 4 są jasne, wystarczy zaznaczyć rubrykę z odpowiedzią zgodną z prawdą TAK/NIE i w przypadku odpowiedzi twierdzącej należy również podać wymagane dni i godziny.

• Sekcja 5

To miejsce na podanie danych drugiego rodzica dziecka. Przypominamy, że tylko jeden rodzic może otrzymać pomoc. Dlatego też trzeba wykazać, czy drugi rodzic korzystał już w danym roku z zasiłku opiekuńczego. Oprócz podstawowych danych takich jak imię i nazwisko, czy numer PESEL należy także określić, czy rodzic pracuje i w jakiej formie.

• Sekcja 6

Dane małżonka to sekcja, którą wypełnia się w przypadku, gdy małżonek nie stanowi ojca dziecka.

• Sekcja 7

Tutaj należy wpisać dane osoby będącej członkiem rodziny dziecka, który otrzymał świadczenie na dziecko, na które wnioskodawca składa dokument. Należy także wskazać liczbę dni, w jakich sprawował opiekę wraz z powodem sprawowania opieki nad dzieckiem.

• Sekcja 8

To miejsca na wpisanie uwag, jakie nie zmieściły się w pozostałej części dokumentu, a które mogą okazać się istotne w procesie udzielania prawa do zasiłku. W razie braku uwag pole należy pozostawić puste.

• Sekcja 9

Wypłatę zasiłku opiekuńczego wnioskodawca otrzyma na konto bankowe podane w tym miejscu. Należy zatem wpisać 26 cyfr rachunku bankowego.

• Sekcja 10

To sekcja, o której wielu zapomina w każdym dokumencie. Należy wpisać datę wypełnienia wniosku (dd/mm/rrrr) i złożyć podpis. W ten sposób wnioskodawca poświadcza o prawdziwości danych.

Czym jest formularz Z-15A i kto może złożyć dokument o zasiłek opiekuńczy do ZUS-u?

Z-15A (wniosek o zasiłek) to dokument, którego wypełnienie i dostarczenie do placówki ZUS stanowi podstawę do wypłaty zasiłku opiekuńczego. To tzw. „Wniosek o zasiłek opiekuńczy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem”. Samo złożenie wniosku jest bezpłatne. Prawo do złożenia formularza dotyczy osoby, która spełni dwa poniższe warunki:

1. Nie może pracować ze względu na opiekę nad chorym i:

• jest rodzicem dziecka,
• jest rodzicem adopcyjnym dziecka,
• jest rodzicem zastępczym dziecka,
• jest opiekunem prawnym dziecka,
• wychowuje i utrzymuje nieswoje dziecko.

1. Ma ubezpieczenie chorobowe i:

• pracuje na umowie o pracę,
• wykonuje umowę zlecenie, umowę agencyjną, umowę uaktywniająca (jako niania),
• wykonuje pracę nakładczą w oparciu o umowę o pracę nakładczą (chałupnictwo),
• prowadzi działalność pozarolniczą,
• jest członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych,
• jest osobą duchowną.

Należy pamiętać, że prawo do zasiłku ma zarówno matka, jak i ojciec, ale tylko jedno z nich może go pobierać. Osoba, która pierwsza złoży wniosek. Przy czym warto pamiętać, że zasiłku nie otrzyma osoba, która ma możliwość pomocy w opiece nad dzieckiem od innych osób z rodziny będących domownikami (pod warunkiem, że dziecko ma mniej niż 2 lata).

ZUS wniosek o zasiłek opiekuńczy. Jak znaleźć druk Z-15 A i gdzie go złożyć?

Z – 15A można uzyskać w placówkach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub online. Pobierz druk Z – 15A w formacie PDF lub z oficjalnej strony ZUS w części, gdzie znajdują się druki wzorów formularzy. Dokument można złożyć:

• drogą elektroniczną za pomocą usługi portalu ZUS PUE,
• bezpośrednio w placówce ZUS samodzielnie lub poprzez pełnomocnictwo,
• u płatnika składek (np. u pracodawcy, jeśli ten zatrudnia powyżej 20 osób),
• pocztą.

Wniosek można złożyć w każdej chwili, także na okres, który już minął w ciągu 6 miesięcy po czasie, za jaki świadczenie mogło zostać przyznane. W razie braku możliwości ze względu na ważny powód, wniosek można złożyć w ciągu 6 miesięcy od jego ustania.

Z-15 A – dokumenty dodatkowe

Oprócz samego druku w zależności od sytuacji należy poświadczyć także inne dokumenty. Na przykład:

• Gdy opieka dotyczy chorego dziecka, należy dostarczyć zwolnienie lekarskie w formie elektronicznej lub papierowej.
• W przypadku opieki sprawowanej podczas pobytu za granicą należy dostarczyć przetłumaczone zwolnienie wraz z nazwą zagranicznego zakładu leczniczego lub imieniem i nazwiskiem zagranicznego lekarza, datą wystawienia i podpisem, a także początkową i końcową datą niezdolności do pracy. Przy czym zaświadczenie wystawione w państwie członkowskim UE, czy Konfederacji Szwajcarskiej nie wymaga tłumaczenia.
• Oświadczenie rodzica o nieprzewidzianym zamknięciu żłobka, przedszkola lub szkoły.
• Decyzja w sprawie izolacji dziecka ze względu na podejrzenie choroby zakaźnej.
• Zwolnienie lekarskie w sprawie pobytu małżonka, czy rodzica dziecka w szpitalu.
• Oświadczenie rodzica o chorobie niani wraz z dowodem tej choroby (np. kopia zwolnienia lekarskiego),
• Zaświadczenie o niekorzystaniu z zasiłku macierzyńskiego do 8 tygodni po porodzie.
• Prawomocne orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym.
• Oświadczenie o porzuceniu dziecka przez matkę.

Po złożeniu Z – 15A i innych dokumentów wnioskodawca powinien otrzymać zasiłek na wskazane przez siebie konto bankowe w ciągu 30 dni kalendarzowych. W razie decyzji odmownej istnieje możliwość odwołania się do rejonowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych poprzez oddział ZUS, w jakim wnioskowano o świadczenie. Termin na tę czynności wynosi miesiąc od momentu otrzymania decyzji.