Pełnomocnictwo – rodzaje i elementy pełnomocnictwa. Wzór w PDF

Pełnomocnictwo przydaje się w sytuacjach, gdy sami nie możemy załatwić spraw urzędowych. W zależności od sytuacji istnieje kilka rodzajów pełnomocnictwa. Dowiedz się jak udzielić pełnomocnictwa, a także, kiedy wygasa. Pobierz wzór dokumentu.

Pełnomocnictwo to czynność prawna oznaczająca upoważnienie osoby trzeciej do reprezentacji w kwestiach formalnych i wykonywania czynności prawnych np. w postępowaniu administracyjnym. Do legalnego dokonania czynności prawnej prawo ma tzw. pełnomocnik. Reprezentuje on mocodawcę, czyli osobę, której dotyczy czynność prawna. Pełnomocnictwo przydaje się w momencie, gdy mocodawca np. znajduje się za granicą i nie może szybko przyjechać lub zostać na dłużej w celu dokonania jakiejś istotnej, rozłożonej w czasie sprawy. Pełnomocnictwo jest przydatne szczególnie w bankach, na poczcie, w sądzie, czy w urzędach. Czynności, na które możemy pozwolić poprzez udzielenie pełnomocnictwa to np. zawarcie umowy sprzedaży.

Czym jest pełnomocnictwo?

Pełnomicnictwo to czynność prawna, której treścią jest oświadczenie woli mocodawcy upoważniające osobę lub osoby do dokonania w jego imieniu czynności prawnych określonych w pełnomocnictwie. Mogą więc one wykonywać czynności z zakresu prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

Czynności dokonane przez pełnomocnika są całkowicie legalne i mają charakter wiążący. Do nadania pełnomocnictwa należy określić zakres jego kompetencji i wybrać odpowiednią osobę do reprezentacji. Należy pamiętać, że choć to pełnomocnik dokonuje czynności prawnych, to odpowiedzialność za nie spada na mocodawcę. Jednak sam fakt udzielenia pełnomocnictwa nie pozbawia mocodawcy prawa do samodzielnego działania. Pełnomocnik ma stanowić pomoc, a nie przejąć interesy osoby, którą reprezentuje. Pełnomocnictwo zostało uregulowane w Kodeksie cywilnym. Znajdziemy w nim informacje dotyczące formy i treści pełnomocnictwa. Na mocy Kodeksu możemy wyróżnić 3 rodzaje pełnomocnictwa.

• Pełnomocnictwo ogólne.

Jest to typ pełnomocnictwa ogólnego o szerokim zakresie. Osoba upoważniona ma prawo do dokonywania czynności zwykłego zarządu. Do wszelkich zadań koniecznych do zarządzania daną sprawą. Pełnomocnictwo ogólne nadaje prawo do dokonywania takich czynności jak, np. występowanie przed organami władzy publicznej (sądy, urzędy), składanie oświadczeń i wniosków, odbieranie wezwań, czy korespondencji. Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.

• Pełnomocnictwo rodzajowe.

Pełnomocnictwo rodzajowe jest bardziej skonkretyzowane. Obejmuje określoną kategorię czynności prawnych. To, do czego upoważnia pełnomocnictwo rodzajowe, jest uzależnione od wskazanego zakresu czynności. Mogą one obejmować zwykły zarząd lub go przekraczać. Stosowane jest do określonej kategorii czynności prawnych.

• Pełnomocnictwo szczególne.

Jest to najwęższa forma. Upoważnia pełnomocnika do wykonywania tylko jednej określonej czynności.

Źródła pełnomocnictwa

Pełnomocnictwo może wynikać:

1. Z wyrażenia woli mocodawcy. Czyli w sytuacji, gdy osoba, której dotyczy sprawa, formalnie upoważnia osobę trzecią do reprezentacji w jej imieniu.
2. Z mocy prawa, czyli gdy osoba jest automatycznie zobowiązana do reprezentacji danej osoby, np. na linii dziecko – rodzice (przedstawiciele prawni).

Kto może być pełnomocnikiem?

Wybór pełnomocnika jest uzależniony od czynności, do jakiej ma zostać upoważniony. W sprawach cywilnych przed sądem pełnomocnictwo może pełnić adwokat, radca, czy najbliższa rodzina, jak żona, syn, czy matka. Jeśli w sprawę zaangażowany jest przedstawiciel jakiegoś organu państwowego, to również może być pełnomocnikiem. Przykład stanowi czynność w sprawie ochrony praw konsumenta i rola Rzecznika tych praw.

W sprawach karnych natomiast zwykle tylko adwokat może być pełnomocnikiem. W niektórych przypadkach także radca prawny. Znacznie szersze możliwości w ustanowieniu pełnomocnictwa oferują sprawy administracyjne w urzędach państwowych i instytucjach. Zwykle pełnomocnikiem może być dosłownie każda osoba pełnoletnia. Pod warunkiem, że posiada zdolność do czynności prawnych. Warto pamiętać, że pełnomocnictwo do działania np. w imieniu firmy można nadać więcej niż 1 osobie.

Powstanie i wygaśnięcie stosunku pełnomocnictwa – jak ustanowić pełnomocnika?

To mocodawca nadaje pełnomocnictwo i to on może być sprawcą wygaśnięcia stosunku pełnomocnictwa. Pełnomocnik po zakończeniu stosunku prawnego powinien zwrócić dokument, który zobowiązał go do pełnomocnictwa. Jednak może żądać poświadczonego odpisu dokumentu. Zatem pełnomocnictwo wygasa:

• W wyniku ustania stosunku podstawowego pełnomocnictwa. Czyli, gdy np. minie wyznaczony na wykonanie danej czynności termin.
• Pełnomocnik zostanie odwołany. Mocodawca ma prawo do rezygnacji z przedstawicielstwa w każdym momencie i bez podania przyczyny. Odwołanie ma formę jednostronnego oświadczenia woli. Komunikat o tym musi zostać przekazany pełnomocnikowi w sposób jasny. Prawa do odwołania pełnomocnictwa nie ma mocodawca, który sam się go zrzekł na mocy prawa.
• Jeśli pełnomocnik lub mocodawca umrze. Jeśli zaistnieją przesłanki uzasadnione w treści pełnomocnictwa, to mocodawca może uchronić się przed wygaśnięciem pełnomocnictwa w razie swojej śmierci.
• Podobnie jak w przypadku śmierci, gdy miejsce ma np. likwidacja spółki i to jednostka organizacyjna posiadająca zdolność prawną przestanie istnieć.
• Gdy pełnomocnik sam zrzeknie się woli reprezentanta mocodawcy. Osoba nie może być zaangażowana w stosunek prawny bez własnej zgody.
• Gdy pełnomocnik traci własną zdolność do czynności prawnych. Choć w tym przypadku dalej jest pełnomocnikiem, to nie może wykonywać niektórych czynności, więc jego rola zostaje ograniczona.

Pełnomocnictwo szczególne – forma

Pełnomocnictwo zwykle kojarzy się z jednostronicowym dokumentem. Jednak wbrew pozorom może mieć dowolną formę. Choć zależy także od charakteru czynności prawnej, do jakiej zobowiązany został pełnomocnik. Jeśli ta wymaga formy szczególnej, to również pełnomocnictwo jej wymaga. Przykładowo, jeśli podpisanie umowy pożyczki wymaga zachowania pisemnej formy, to i pełnomocnictwo szczególne musi zostać sporządzone na piśmie. Podobnie w przypadku spraw, które mają formę aktu notarialnego. Np. związanych ze zrzeczeniem się lub przyjęciem spadku wymaga urzędowo poświadczonego pisma. Tak więc jeżeli od ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.

Elementy pełnomocnictwa

Pełnomocnictwo musi zawierać szczegółowe informacje, takie jak:

• data i miejsce,
• wskazanie, kto jest mocodawcą i podanie jego danych osobowych. Na dokumencie musi się znaleźć jego imię i nazwisko, adres, PESEL i oznaczenie dowodu osobistego,
• te same dane należy podać również w przypadku określenia pełnomocnika,
• wskazanie określonej czynności prawnej, do jakich pełnomocnik ma zostać upoważniony,
• podpis mocodawcy.

Pełnomocnictwo – wzór

Pobierz wzór pełnomocnictwa lub skopiuj poniższą treść do edytora tekstu.

…………………………………

(miejscowość, data)

PEŁNOMOCNICTWO

Ja, niżej podpisany Mocodawca…………………………………………………..zamieszkały w miejscowości…………………………..przy ulicy……………………………………i legitymujący się dowodem osobistym o serii i numerze…………………………… z numerem PESEL…………………………….ustanawiam Pełnomocnika ……………………………………..(imię i nazwisko Pełnomocnika) zamieszkałego………………………………………………..……. przy ulicy………..……………….…….legitymującego się dowodem o serii i numerze………………………………… z numerem PESEL ………………………..……

Pełnomocnik na mocy niniejszego dokumentu ma prawo do dokonania w moim imieniu czynności prawnej o charakterze ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. w tym wszystkich czynności koniecznych do realizacji tej czynności. Jednocześnie ustanawiam, że Pełnomocnik nie może w moim imieniu powoływać dalszych pełnomocników.

Pełnomocnictwo może zostać odwołane w każdym czasie.

Wszelkie zmiany niniejszego pełnomocnictwa wymagają zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

…………………………………

(podpis Mocodawcy)

Co powinien zawierać dokument pełnomocnictwa?

Oprócz podstaw formalnych najważniejsze w pełnomocnictwie jest określenie tych czynności, do jakich pełnomocnik ma prawo reprezentacji mocodawcy. W zależności od rodzaju pełnomocnictwa należy ściśle określić zakres udzielonego pełnomocnictwa. Warto przemyśleć każdy aspekt dokumentu i poruszyć także jego bardziej szczegółowe kwestie. Np. określić możliwość odwołania pełnomocnictwa, jego uzupełnienia lub zakazu powoływania kolejnych osób upoważnionych. Forma pełnomocnictwa i jego treść różnią się od siebie w zależności, od tego jakiej czynności mają dotyczyć. Jeśli w pełnomocnictwie zabraknie jakichś rozstrzygających informacji, to Kodeks cywilny narzuca ich rozwiązanie.

Udzielenie pełnomocnictwa

Udzielenie pełnomocnictwa polega na złożeniu oświadczenia woli pełnomocnikowi. Zatem samo publiczne wskazanie pełnomocnika nie wystarcza. Poza sytuacjami, o których wspomniano wyżej, pełnomocnictwo może mieć dowolną formę, także ustną. Jednak należy pamiętać, że takie oświadczenie woli trudniej jest udowodnić. Możliwe jest także ustanowienie tzw. substytutów, czyli dalszych pełnomocników. Podstawę do tego stanowi treść samego oświadczenia lub ustawa w przypadku pełnomocnictwa procesowego. Jednak dalsi pełnomocnicy, także ci ustaleni przez bliższych pełnomocników i tak działają w imieniu mocodawcy.

Pełnomocnictwo a upoważnienie

Pełnomocnictwo i upoważnienie to często terminy używane zamiennie. Jednak można między nimi dostrzec pewne różnice. Przede wszystkim upoważnienie zwykle jest jednorazowe i pozwala na dokonanie konkretnej czynności. Może dotyczyć drobnych spraw jak np. odbiór dokumentacji. Pełnomocnictwo upoważnia natomiast do wyrażania woli w cudzym imieniu. Zatem zawarcia umowy należy dokonać już za pomocą pełnomocnictwa. Jest to bardziej rozbudowana forma reprezentacji. Różnice między pełnomocnictwem a upoważnieniem stanowi również sposób odwołania stosunku. Upoważnienie ze względu na wąski charakter czynności, jaka zwykle szybko zachodzi, nie zawsze może zostać odwołane.

Pełnomocnictwo to niezwykle praktyczny stosunek prawny, jaki pozwala na dokonywanie czynności w przypadku niedyspozycji. Warto jednak pamiętać, że w przypadku pełnomocnictwa zwykle pobierane są drobne opłaty urzędowe.

Pełnomocnictwo – co po upływie czasu pełnomocnictwa?

Pełnomocnictwo wydawane jest zazwyczaj na pewien okres czasu bądź tylko do wypełnienia tej konkretnej czynności prawnej. W przypadku firm, zazwyczaj jest to pełnomocnictwo obejmujące dłuższe okresy po to, aby usprawnić działanie takiego pełnomocnika. W przepisach przewidziane są jednak regulacje, które pomagają określić to kiedy wygasa pełnomocnictwo oraz jak wygląda taki proces.

Pełnomocnictwo może zostać odwołane przez mocodawcę w każdym czasie oraz wygasa w przypadku śmierci mocodawcy. Co więcej może także zakończyć się wraz z góry ustaloną datą. Mówi o tym między innymi art.101 Kodeksu cywilnego:

§  1.  Pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

§  2.  Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

Jednocześnie po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest do zwrotu dokumentów oraz samego pełnomocnictwa. Co to oznacza w praktyce? Osoba będąca pełnopmocnikiem musi zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa.