Śmierć pracodawcy – co z wynagrodzeniem i pracownikami? Kto wysyła świadectwo pracy i PIT-11?

Śmierć pracodawcy to jedna z wyjątkowych sytuacji, która może się przytrafić każdemu pracownikowi. Czy takie wydarzenie zawsze oznacza automatyczne rozwiązanie umowy osoby zatrudnionej? Kto wystawia świadectwo pracy po śmierci pracodawcy i co z wynagrodzeniem?

Z zasady śmierć pracodawcy, będącego osobą fizyczną oznacza, że umowy pracowników wygasają jeszcze tego samego dnia. Na szczęście na straży dobra materialnego zatrudnionych stoją przepisy Kodeksu pracy. Konkretne artykuły poruszają nie tylko kwestię obowiązków pracodawcy po śmierci pracownika, ale też obowiązków w razie śmierci samego zatrudniającego. Pracownikom, którzy stracili pracodawcę z dnia na dzień, należą się szczególne środki rekompensaty, takie jak odszkodowania lub wypłata ekwiwalentu urlopowego. Warto wiedzieć, że istnieją przypadki, gdy śmierć pracodawcy nie oznacza automatycznego zwolnienia z pracy. To możliwe dzięki przepisom prawa pracy i ustawie z 5 lipca 2018 roku o zarządzie sukcesyjnym. Taki zarząd (jeśli został powołany) może przedłużyć działanie przedsiębiorstwa i jednocześnie rozliczyć zobowiązania wobec pracowników. Kto wystawia świadectwo pracy po śmierci pracodawcy? Co z wynagrodzeniem? Kto wysyła PIT-11? Sprawdź!

Szukasz pracy? Praca w Krakowie czeka, aż ją odkryjesz! 

Śmierć pracodawcy – co z pracownikami? Zwolnienie jest pewne?

Zgodnie z artykułem 63 Kodeksu pracy w sytuacji, gdy nastąpiła śmierć pracodawcy będącego osobą fizyczną, wszystkie umowy o pracę zatrudnionych ulegają rozwiązaniu. Pracownikowi, którego umowa została natychmiastowo rozwiązana, przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a w przypadku umowy na czas określony – w wysokości wynagrodzenia za czas 2 tygodni. Jednak zgodnie z przepisami istnieje kilka wyjątków, które sprawiają, że pracownicy nie utracą zatrudnienia od razu:

1. Umowy zawarte z pracownikami nie wygasają od razu, gdy dojdzie do przejęcia pracownika przez nowego pracodawcę (w myśl art. 23 Kodeksu pracy).
2. Pracownicy nie zostaną zwolnieni od razu, gdy dojdzie do powołania zarządu sukcesyjnego (zgodnie z ustawą z 2018 roku o zarządzie sukcesyjnym). W tym przypadku umowy pracownicze wygasają w dniu zaprzestania działalności zarządu sukcesyjnego (lub nie wygasają, gdy podczas istnienia tymczasowego zarządu dojdzie do sytuacji z pkt. 1.) 

Śmierć pracodawcy a świadectwo pracy

W przypadku śmierci pracodawcy należy zainteresować się nie tylko pozyskaniem odszkodowania. Świadectwo pracy to bardzo istotny dokument, który jest niezbędny w trakcie ubiegania się o zmianę zatrudnienia. Poświadczenie o odbyciu pracy stanowi podstawę do uregulowania spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych i określenia stażu pracy kandydata. Z oczywistych względów dotychczasowy pracodawca nie będzie w stanie wypełnić świadectwa pracy i przekazać go zatrudnionym.

Niestety przepisy Kodeksu pracy nie precyzują, kto powinien się tym zająć. Jeżeli zmarły przedsiębiorca nie zabezpieczył swojej działalności za pomocą zarządu sukcesyjnego, to należy odwołać się do przepisów prawa spadkowego. Po śmierci pracodawcy przedsiębiorstwo wchodzi w skład spadku. Tym samym spadkobiercy wstępują we wszystkie zobowiązania majątkowe związane z prowadzeniem takiego zakładu pracy. Zatem zgodnie z prawem spadkowym, jeśli praca przedsiębiorstwa nie będzie kontynuowana, to na spadkobierców przechodzi obowiązek przekazania świadectwa pracy. 

Śmierć pracodawcy a wynagrodzenie

Jeśli przedsiębiorca lub spadkobiercy nie podejmą decyzji o ustanowieniu zarządu sukcesyjnego – umowy pracowników wygasną z dniem śmierci pracodawcy. Taka sytuacja pozostawia zobowiązania finansowe w stosunku do osób zatrudnionych. W tym przypadku pracownicy, którzy nie mieli szansy wykorzystać swojego urlopu – powinni otrzymać ekwiwalent za urlop wypoczynkowy, wynagrodzenia za miesiąc, w którym doszło do śmierci pracodawcy, odszkodowanie w wysokości wypłaty za przysługujący okres wypowiedzenia, a także wynagrodzenia za okres 2 tygodni (w przypadku umowy na czas określony).

Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź, w jakich przypadkach obowiązuje odprawa pośmiertna. 

Kto wystawia PIT-11 po śmierci pracodawcy?

PIT-11 po śmierci pracodawcy to kolejny problematyczny przypadek. Jeśli nie został powołany zarząd sukcesyjny, a pracownika nie przejął inny pracodawca – to umowy pracowników wygasają. Kto w takim razie może przesłać ważne dokumenty podatkowe? PIT-11 powinno się otrzymać od pracodawcy, aby na jego podstawie rozliczyć swój podatek dochodowy od osób fizycznych. Przepisy określają, że w tej sytuacji należy ponownie odwołać się do prawa spadkowego. Jako że spadkobiercy pracodawcy przejmują jego obowiązki majątkowe, należy rozumieć, że rozwiązanie problemu śmierci pracodawcy i PIT-11 należy do nich. To spadkobiercy powinni przesyłać byłym pracownikom ich rozliczenia. 

Śmierć pracodawcy a ekwiwalent za urlop

Tak jak wspomnieliśmy, ustanie stosunku pracy w związku ze śmiercią pracodawcy, będzie oznaczało konieczność wypłaty ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Jeśli wypłata dotyczy niewykorzystanego urlopu z poprzedniego roku, to ekwiwalent powinien zostać wypłacony w całości (za dni niewykorzystane). Gdy mówimy o wypłacie środków za dni w roku bieżącym, osoba uprawniona powinna wypłacić środki proporcjonalnie do przepracowanego czasu.