Co to jest ryczałt? Podatek dochodowy – ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Ryczałt to jedna z możliwości rozliczenia podatku dochodowego. Prowadzenie działalności wiąże się bowiem z obowiązkiem opłacania podatków, w tym podatku dochodowego, który należy rozliczać z urzędem skarbowym. Jakie są formy opodatkowania? Dzisiaj skupimy się na ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to jedna z częściej wybieranych form opodatkowania przychodów osiąganych z działalności gospodarczej. Prowadzenie działalności gospodarczej (oraz podjęcie pracy zarobkowej) wiąże się bowiem z koniecznością regulowania podatku dochodowego. Rozpoczynając swoją przygodę z własną firmą, konieczne jest zarejestrowanie działalności na formularzu Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, czyli CEIDG-1. Wiąże się to także z koniecznością wybrania formy opodatkowania, jaką chcesz się rozliczać. Jeśli przedsiębiorca nie wybierze konkretnego sposobu odprowadzania podatku dochodowego, automatycznie zostanie przydzielony do podatku na zasadach ogólnych, który w niektórych przypadkach może okazać się mniej korzystną formą. Dlatego też warto przeanalizować, jaka forma opodatkowania będzie najlepsza dla Twojej działalności gospodarczej. Aby to zrobić, konieczne jest poznanie wszystkich dostępnych opcji, w tym także ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Czym dokładnie jest ta forma rozliczenia? Na jakich zasadach działa podatek dochodowy? Czy warto zdecydować się na rozliczanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych?

Podatek dochodowy

Każda osoba fizyczna i prawka, która w danym roku rozliczeniowym osiągnęła dochody, musi rozliczyć się z podatku dochodowego z urzędem skarbowym. W Polsce mamy aktualnie dwa rodzaje podatku:

• PIT

Jest to podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym także tych, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą, są wspólnikami spółki cywilnej lub spółek osobowych – m.in. przedsiębiorców, emerytów i rencistów, zatrudnionych na umowę o pracę, zlecenia czy dzieło. W przypadku podatku dochodowego PIT źródłem opodatkowania jest dochód, czyli przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu.PIT reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

• CIT

Podatek CIT dotyczy tylko osób prawnych i określany jest przez ustawę regulująca podatek dochodowy od osób prawnych. Na stronie Biznes.gov.pl możemy znaleźć informacje, kogo dokładnie dotyczy ta forma podatku dochodowego:

• osoby prawne (między innymi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, fundacje, stowarzyszenia, spółdzielnie),
• spółki kapitałowe w organizacji,
• jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (między innymi wspólnoty mieszkaniowe, placówki oświatowe), z wyjątkiem spółek niemających osobowości prawnej,
• spółki jawne mające siedzibę lub zarząd w Polsce, jeżeli wspólnikami tej spółki nie są wyłącznie osoby fizyczne i spółka nie złoży przed rozpoczęciem roku obrotowego informacji o podatnikach podatku CIT oraz podatnikach podatku PIT posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki,
• spółki komandytowo-akcyjne mające siedzibę lub zarząd w Polsce,
• spółki komandytowe mające siedzibę lub zarząd w Polsce,
• podatkowe grupy kapitałowe (zarejestrowane w urzędzie skarbowym grupy składające się z co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które funkcjonują w związkach kapitałowych i spełniają określone warunki),
• spółki niemające osobowości prawnej, mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.

Założenie działalności gospodarczej wiąże się z możliwością wyboru formy podatku dochodowego PIT. Chociaż dużo zależy także od rodzaju prowadzonej działalności oraz od dochodów, to jednak możemy zaznaczyć, że istnieje pewna dowolność w wyborze. Jakie są zatem rodzaje podatku dochodowego?

Formy opodatkowania – rodzaje

Składając formularz CEIDG-1 przedsiębiorca ma możliwość zaznaczenia jeden z kilku form opodatkowania. Podstawowym rodzajem jest podatek na zasadach ogólnych, jednak to nie jedyna opcja. Na co jeszcze możesz się zdecydować?

• wspomniany wyżej podatek na zasadach ogólnych,
• podatek liniowy,
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
• karta podatkowa (nie jest dostępna dla nowych przedsiębiorców, możliwość ta została zlikwidowana przez zmiany związane z Polskim Ładem).

Warto zaznaczyć, że wybór lub jego brak, nie jest ostateczny. Można dokonać zmiany formy opodatkowania, jednak zostały ustalone co do tego pewne zasady. Zmiany można więc dokonać do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został uzyskany pierwszy przychód w danym roku podatkowym. Podatek dochodowy można rozliczać co miesiąc, co kwartał lub w sposób uproszczony, czyli w formie zaliczek wyliczanych na podstawie ubiegłorocznych dochodów. Dlatego też z uproszczonego płacenia podatku dochodowego nie mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy dopiero rozpoczęli prowadzenie działalności.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych: co to?

Często wybieraną opcją jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Co to dokładnie jest? W serwisie Biznes.gov.pl znajdziemy wyjaśnienie:

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest uproszczoną formą opodatkowania działalności gospodarczej. Stawki podatku zależą od rodzaju prowadzonej działalności i wahają się od 2% do 17%.

Podstawą opodatkowania jest osiągnięty przychód po uwzględnieniu przysługujących odliczeń, ale bez pomniejszenia o koszty uzyskania przychodu. Oznacza to, że rozliczając się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, nie możesz odliczyć kosztów uzyskania przychodów, dlatego tez najczęściej z tego rozwiązani korzystają przedsiębiorcy, u których te koszty są niskie np. w zakresie wolnych zawodów.

Na Podatki.gov.pl znajdziesz także informacje, o tym, kiedy możesz zmienić dotychczasową formę opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Zmianę należy zgłosić do naczelnika urzędu skarbowego.

W przypadku kontynuacji działalności prawo do wyboru tej formy opodatkowania (zmiany z innej formy) mają podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym uzyskali przychody z tej działalności w wysokości, która nie przekracza równowartości 2 000 000 euro.

Kto może korzystać z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych?

Opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych znajduje zastosowanie w przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Dotyczy to także przedsiębiorców, którzy działają w formie spółki jawnej osób fizycznych lub spółki cywilnej. Z ustawy wynika, że z ryczałtu mogą korzystać:

• osoby fizyczne osiągające przychody z działalności gospodarczej,
• przedsiębiorstwa uzyskane w spadku,
• spółki cywilne, których jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne,
• spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstw w spadku,
• spółki jawne, których jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne.

Warto jednak zaznaczyć, że przychód nie może przekroczyć 2 milionów euro. Kwotę oblicza się na podstawie kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedniego. Jednocześnie jeśli jesteś przedsiębiorcą, który prowadzi dwie działalności gospodarczej rozliczne ryczałtem, to dla każdej z nich obowiązuje osobny limit. Dochody w takim przypadku się nie sumują.

Oprócz tego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mogą rozliczać się także rolnicy, którzy zarabiają z handlu rolniczego detalicznego. Jeśli dopiero rozpoczynasz działalność, to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych stosuje się od pierwszego dnia, w którym uzyskano pierwszy przychód.

Kto nie może korzystać z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych?

Niestety, istnieją pewne formy działalności, które nie są brane pod uwagę w zryczałtowanym podatku dochodowym. Zgodnie z ustawą regulującą tę formę opodatkowania, czyli ryczałt od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zaliczamy do nich przedsiębiorców, którzy:

• opłacają w tym samym roku podatek w formie karty podatkowej,
• korzystają z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,
• osiągają w całości bądź części przychody z prowadzenia apteki,
• osiągają w całości bądź części przychody z działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
• osiągają w całości bądź części przychody z działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,
• wytwarzają wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym – z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

Co więcej, pozostaje także kryterium dochodów oraz charakteru prowadzonej wcześniej działalności, w przypadku, jeśli chcesz zmienić formę opodatkowania. Nie możesz więc przejść na ryczałt ewidencjonowany jeśli wcześnie osiągałeś dochód z:

• z działalności wykonywanej samodzielnie na działalność wykonywaną w formie spółki z małżonkiem,
• z działalności wykonywanej w formie spółki małżonków na działalność wykonywaną przez jednego lub każdego z małżonków,
• z działalności prowadzonej samodzielnie przez jednego małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka,
• jeżeli przed zmianą którykolwiek z małżonków opłacał z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na zasadach ogólnych. W takim przypadku ryczałt będzie można wybrać dopiero w kolejnym roku podatkowym.

Jakie są stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych?

Ryczałt ewidencjonowany to forma opodatkowania, która charakteryzuje się różnymi progami podatkowymi. Wysokość podatku określa bowiem rodzaj prowadzonej działalności. Każdy przedsiębiorca, który rozlicza się z przychodów osiąganych z prowadzenia firmy ryczałtem, zobligowany jest do prowadzenia ewidencji przychodów osiąganych w danym roku rozliczeniowym. Dodatkowo musi prowadzić wykaz środków trwałych, a także wykazu wartości niematerialnych i prawnych.

Na rządowym portalu Podatki.gov.pl możemy znaleźć rozpiskę regulującą wysokość poszczególnych stawek ryczałtu i wykaz działalności gospodarczych, które zaliczają się do poszczególnych stawek:

• 17% w zakresie wolnych zawodów,

• 15% ze świadczenia niektórych usług niematerialnych m.in. pośrednictwa w sprzedaży hurtowej, reklamowych, fotograficznych,

• 14% ze świadczenia usług:
  a) w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86),
  b) architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71),
  c) w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1),

• 12% ze świadczenia usług związanych m.in. z wydawaniem pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1), pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2), związanych m.in. z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), ale z wyłączeniem pobierania oprogramowania,

• 12,5%  m.in. z tytułu umowy najmu nieruchomości, ze świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem, od nadwyżki ponad 100 000 zł,

• 10% ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek,

• 8,5% m.in. z działalności usługowej, w tym od przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%; od przychodów m.in. z tytułu najmu nieruchomości, ze świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem, do kwoty 100 000 zł,

• 5,5% m.in. z działalności wytwórczej, robót budowlanych,

• 3% m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu, ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą,

• 2% ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych.

Zalety ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Zaletą ryczałtu ewidencjonowanego są przede wszystkim niskie stawki ryczałtu, która pozostaje stała niezależnie od dochodów, o ile mieszczą się one w limicie ustawowym. Takie rozwiązanie jest opłacalne dla przedsiębiorców, którzy mają niskie koszty uzyskania przychodu (np. dochód ze sprzedaży nieruchomości lub wolnych zawodów). Jakie jeszcze zalety ma odprowadzany do urzędu skarbowego ryczałt?

• Uproszczona księgowość – nie trzeba odliczać kosztów uzyskania przychodów, wystarczy wystawianie faktur i prowadzenie ewidencji przychodów,
• Możliwość odliczenia składki zdrowotnej,
• Podatek niższy dla wielu działalności, niż ten proponowany na zasadach ogólnych.

Wady ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Ryczałt ewidencjonowany nie sprawdza się jednak w przypadku każdej prowadzonej działalności gospodarczej i ma swoje wady. Do najczęściej wymienianych wad zaliczyć możemy:

• Brak możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodu – odtrasza to znaczną liczbę osób prowadzącą działalność gospodarczą,
• Brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem,
• Brak możliwość zrezygnowania z ryczałtu w ciągu roku. ,
• limit dochodów według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski.

Czy warto rozliczać się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych?

W tym wypadku decyzja jest bardzo indywidualna, ponieważ ryczałt może doskonale sprawdzić się w niektórych firmach, natomiast w innych ta forma rozliczenia podatku dochodowego nie znajdzie wydajnego zastosowania. W przypadku przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów jest to często korzystniejsza opcja niż podatek na zasadach ogólnych, szczegóknie jeśli mają one wysokie przychody, które łapałaby się na drugi próg podatkowy. Jest to z pewnością też korzystna forma dla osób zarabiających na działalności wytwórczej lub w przypadku przychodów osiąganych z robót budowlanych.

Zryczałtowany podatek dochodowy odprowadzany do urzędu skarbowego jest bez wątpienia ciekawą alternatywą jeśli planujesz prowadzić działalność gospodarczą. Warto jednak dokładnie przeanalizować wszystkie za i przeciw. Możesz również zasięgnąć porady księgowego.