Ratownik wodny – jak nim zostać? Wymagania i obowiązki

Ratownik wodny to osoba stojąca na straży bezpieczeństwa pływających ludzi. Taka praca to wielka odpowiedzialność, dlatego ratownicy muszą przejść odpowiedni egzamin i testy sprawnościowe. Jak zostać ratownikiem wodnym? Ile można zarobić?

Ratownik wodny to według wielu osób łatwa i przyjemna praca, która polega na opalaniu się i rozmowach z przypadkowo spotkanymi ludźmi. Ratownik to jeden z pierwszych wyborów wśród osób, które zastanawiają się, jak znaleźć pracę na wakacje. W praktyce to szalenie odpowiedzialne zajęcie, które wymaga ukończenia odpowiednich kursów i wielu godzin ćwiczeń. Takie osoby muszą zachowywać czujność, nierzadko odpowiadając samodzielnie za kilka tysięcy użytkowników np. plaży. Na ratownika wodnego czekają także wyzwania, które są obciążające i fizycznie i psychicznie. Jak zostać ratownikiem wodnym i jakie są jego obowiązki? Czy zarobki ratownika rekompensują dużą odpowiedzialność? Sprawdź!

Obowiązki ratownika wodnego – czym się zajmuje?

Główne obowiązki ratownika wodnego to szeroko pojęta ochrona ludzkiego życia. Ratownicy skupiają się na udzielaniu pomocy osobom, które uległy wypadkowi. Przez większość czasu, osoby dbające o bezpieczeństwo w wodzie, skupiają się na działaniach prewencyjnych, mających nie dopuścić do sytuacji zagrożenia życia – w myśl zasady “dobry ratownik wodny to suchy ratownik”. Osoby wykonujące taką pracę sezonową upominają użytkowników, starają się utrzymać porządek i dbają o tłumienie w zarodku lekkomyślnych zachowań.

Obowiązki ratownika wodnego określa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 18 sierpnia 2012 roku o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych:

Art. 13. W ramach ratownictwa wodnego podejmowane są działania ratownicze, polegające w szczególności na:

1) przyjęciu zgłoszenia o wypadku lub zagrożeniu;

2) dotarciu na miejsce wypadku z odpowiednim sprzętem ratunkowym;

3) udzielaniu kwalifikowanej pierwszej pomocy;

4) zabezpieczeniu miejsca wypadku lub zagrożenia;

5) ewakuacji osób z miejsca stanowiącego zagrożenie dla życia lub zdrowia;

6) transporcie osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia na obszarze wodnym do miejsca, gdzie jest możliwe podjęcie medycznych czynności ratunkowych przez jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego(…);

7) poszukiwaniu osób zaginionych na obszarze wodnym.

Dopiero gdy prewencja zawiedzie, ratownik wodny jest zobowiązany do ratowania ludzkiego życia. Taka osoba pełni służbę na terenie kąpielisk, morskich plaż, jezior i basenów. W razie konieczności musi podjąć decyzję o wskoczeniu do wody i udzieleniu pierwszej pomocy poszkodowanemu. Co zrobić, aby zdobyć uprawnienia ratownika wodnego?

Jak zostać ratownikiem wodnym?

Aby móc pełnić samodzielną wartę na plaży lub basenie, trzeba spełniać wymagania na ratownika wodnego i ukończyć odpowiedni kurs. Zgodnie z przepisami (Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 czerwca 2012 roku w sprawie szkoleń w ratownictwie wodnym), ratownikiem wodnym jest osoba pełnoletnia, która ukończyła kurs trwający minimum 63 jednostki dydaktyczne, zakończony egzaminem praktycznym i teoretycznym. Tytuł ratownika wodnego może przyjąć tylko osoba pełnoletnia, która posiada niezbędną wiedzę oraz umiejętności pływackie i z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Jakie dodatkowe wymagania musi spełnić ratownik wodny?

Osoby, które interesują się sportem, mogą także wybrać inną ścieżkę kariery. Wystarczy, że mają wykształcenie średnie. Szkoły Policealne GoWork oferują nauczanie na kierunkach pokrewnych, takich jak instruktor fitness, organizacja i zarządzanie w ochronie zdrowia, czy masaż z rehabilitacją. Warto rozważyć także karierę dietetyka z suplementacją sportową, czy biomasażysty.

Ratownik wodny – wymagania dodatkowe

Dodatkowe wymagania na ratownika wodnego to przede wszystkim:

• posiadanie wiedzy i umiejętności z zakresu ratownictwa i technik pływackich;
• posiadanie patentu sternika motorowodnego, żeglarskiego lub np. instruktora pływania;
• legitymowanie się zaświadczeniem ukończenia kursu Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy;
• pełnienie służby lub zatrudnienie w podmiocie uprawnionym do wykonywania ratownictwa wodnego.

Ratownik wodny powinien cechować się dobrą sprawnością fizyczną, dobrym stanem zdrowia, odpornością na stres i doskonałymi umiejętnościami pływackimi. Należy pamiętać, że po ukończeniu szkolenia ratowników wodnych ratownik może spotkać się na kąpielisku wodnym z różnymi sytuacjami, które mogą być także traumatyczne. Dlatego tak ważne jest, aby stanowisko to obejmowały osoby o dużej odporności psychicznej, które potrafią opanować emocje i zachować „zimną krew”.

Kurs na ratownika wodnego – wymagania. Jak szkolą się ratownicy?

Kurs na ratownika wodnego składa się z minimum 63 jednostek dydaktycznych, z czego 20 godzin to teoria, a 43 godziny to ćwiczenia praktyczne. Sam kurs ratownika wodnego ma przygotować ratownika do zdania ostatecznego egzaminu, który także składa się z części teoretycznej i praktycznej. Teoria wieńcząca kurs składa się z 30 pytań testowych jednokrotnego wyboru. Aby zaliczyć część teoretyczną, przyszły ratownik wodny musi dobrze odpowiedzieć na co najmniej 80% pytań. Co dalej?

Po części teoretycznej czas na praktykę. Ratownik WOPR, starający się o status ratownika wodnego, zostanie poddany kilku testom sprawności fizycznej na basenie, a także wodach otwartych. Co trzeba zrobić, aby zaliczyć egzamin na ratownika wodnego?

Dodatkowo warto zaznaczyć, że uczestnikiem szkolenia ratownika wodnego może zostać osoba, która ukończyła 16 lat i zaliczy sprawdzian wstępny obejmujący m.in.:

• przepłynięcie stylem dowolnym dystans 100 m w czasie do 1: 50sek,
• przepłynięcie dystansu 200 m (jak na Kartę pływacką),
• przepłynięcie dystansu 15 m pod lustrem wody,
• przepłynięcie po skoku ze słupka żabką na piersiach i sposobem na plecach z pracą NN do żabki /bez pracy RR/, łącznie dystans 100 m.

Ratownik wodny – egzamin praktyczny i teoretyczny

Jak już wspomnieliśmy, tylko zaliczenie części teoretycznej upoważnia do przystąpienia do egzaminu praktycznego. W tym przypadku przyszły ratownik wodny ma dwa podejścia. Jeżeli nie uda mu się zdać egzaminu, będzie musiał zacząć kurs od nowa. Co z częścią praktyczną? Ostateczny egzamin praktyczny na ratownika wodnego (aby uzyskać Stopień Ratownika Wodnego)zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 czerwca 2012 roku w sprawie szkoleń w ratownictwie wodnym wymaga:

1) symulowanej akcji ratowniczej, przy użyciu sprzętu wykorzystywanego do ratownictwa wodnego, do osoby tonącej aktywnej na odległości co najmniej 10 m i głębokości co najmniej 1,60 m;

2) symulowanej akcji ratowniczej, przy użyciu sprzętu wykorzystywanego do ratownictwa wodnego, do osoby tonącej pasywnej na odległości co najmniej 80 m i głębokości co najmniej 1,60 m;

3) 20-minutowych zajęć teoretycznych dla grupy co najmniej pięcioosobowej na temat określony przez komisję, z zakresu objętego ramowym programem szkolenia ratowników wodnych;

4) 20-minutowych zajęć praktycznych z grupą co najmniej pięcioosobową na temat określony przez komisję, z zakresu objętego ramowym programem szkolenia ratowników wodnych.

Oprócz tego egzamin obejmuje także:

1) przepłynięciu sposobem dowolnym po skoku startowym stylem klasycznym 400 m w czasie nie dłuższym niż 8 min;

2) przepłynięciu dystansu 25 m pod lustrem wody z wydobyciem dwóch przedmiotów leżących w odległości od 2 m do 2,5 m po obu stronach linii płynięcia;

3) przepłynięciu sposobem ratowniczym (z głową nad powierzchnią wody) dystansu 50 m w czasie poniżej 55 s;

4) przepłynięciu w czasie nie dłuższym niż 2 min 40 s ratowniczą łodzią wiosłową lub kajakiem za pomocą dwóch wioseł dystansu 75 m w linii prostej do boi (pławy), na dopłynięciu do niej rufą i na powrocie do miejsca startu za pomocą jednego wiosła;

5) przeprowadzeniu symulowanej akcji ratowniczej, polegającej na przepłynięciu dystansu co najmniej 20 m, wydobyciu manekina położonego na dnie i na holowaniu go w pasie ratowniczym do brzegu na dystansie 20 m;

6) holowaniu tonącego bez przerwy i na zatrzymaniu na dystansie 150 m, z zastosowaniem trzech sposobów holowania – każdy na dystansie 50 m;

7) wyciągnięciu na brzeg o wysokości co najmniej 30 cm od lustra wody lub na pokład łodzi osoby poszkodowanej i na ułożeniu jej w pozycji umożliwiającej udzielanie kwalifikowanej pierwszej pomocy.

Testy sprawnościowe – egzaminy na otwartej wodzie

Do tych testów sprawnościowych, które wykonuje się na terenie basenu, dochodzą też egzaminy przeprowadzane na otwartej wodzie. To przede wszystkim:

• przepłynięcie ratowniczą łodzią wiosłową dystansu 75 metrów z wykorzystaniem dwóch wioseł, mieszcząc się w czasie krótszym niż 2 minuty i 40 sekund (powrót z wykorzystaniem jednego wiosła);
• wciągnięcie na pokład łodzi osoby poszkodowanej i ułożenie jej w pozycji umożliwiającej udzielenie pierwszej pomocy.

Po zakończeniu kursu na ratownika wodnego i zdaniu egzaminu kandydat otrzymuje specjalne zaświadczenie i kartę członkowską ratownictwa wodnego.

Ile zarabia ratownik wodny?

Trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, ile zarabia ratownik wodny. W tym przypadku wiele zależy od doświadczenia, dodatkowych patentów i miejsca pracy. W obiegowej opinii zarobki ratownika wodnego w Polsce nie należą do najwyższych. Możliwe, że to dlatego wielu z nich poszukuje pracy w np. Niemczech lub Hiszpanii. Co mówią dane? Z raportu przedstawionego przez stronę wynagrodzenia.pl wynika, że mediana zarobków ratowników wodnych to nieco ponad 3880 złotych brutto.

To znaczy, że dokładnie 50% ratowników wodnych w Polsce zarabia mniej, a 50% więcej. Warto dodać, że 25% wszystkich zatrudnionych otrzymuje powyżej 4750 złotych brutto.

Szukasz pracy? Praca w Gdańsku czeka, aż ją odkryjesz!

Oprócz samego wynagrodzenia ratownik wodny może liczyć na benefity pozapłacowe. Jeśli praca wiąże się z sezonową zmianą pobytu, to mogą liczyć na nocleg i wyżywienie przynajmniej częściowe. W związku z pracą w warunkach niekorzystnych, jak długie przebywanie na słońcu, w wietrze i deszczu, mogą otrzymać ubranie do pracy, koszulki, wodę mineralną, okulary i gwizdek. 

Ratownik wodny a ratownik WOPR – jakie różnice?

Wiele osób uważa, że ratownik WOPR i ratownik wodny to dwa jednoznaczne pojęcia. W praktyce różnice są dość duże i wynikają ze zmian wprowadzonych przez Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 2012 roku. W praktyce odpowiedzi na pytania, jak zostać ratownikiem WOPR, a jak ratownikiem wodnym, będą się od siebie różnić. Dlaczego?

Wszystko przez specjalny kurs na ratownika wodnego, który został podzielony na trzy główne segmenty. Przejście każdego z nich oznacza wejście na wyższy poziom. Pierwsze dwa etapy szkolenia uprawniają do sprawowania funkcji młodszego ratownika WOPR i ratownika WOPR. Dopiero trzeci moduł, zakończony egzaminem, pozwala wykonywać zawód pracownika wodnego. Podsumowując: ratownik WOPR może sprawować pewne funkcje, zanim zdobędzie tytuł ratownika wodnego lub starszego ratownika wodnego.

Jakie kompetencje miękkie powinien mieć ratownik wodny? 

Ratownik wodny jest osobą odpowiedzialną za bezpieczeństwo innych. Dlatego też wymaga się od niego szczególnych kompetencji miękkich. Oczywiście najważniejsza jest sprawność fizyczna, wiedza specjalistyczna i umiejętności pływackie oraz wiedza z zakresu ratownictwa wodnego i zasad udzielania pierwszej pomocy. Jednak oprócz tego powinien także mieć zdolność do komunikacji z różnego rodzaju ludźmi. Często trudno jest wytłumaczyć komuś, że nie wolno skakać do wody “na główkę”. Ratownik musi w jasny sposób potrafić komunikować zasady i instrukcje. 

To praca często wiążąca się z dużymi emocjami. Ratownik musi więc odpowiednio umieć zarządzać swoimi emocjami, panować nad nimi, wiedzieć jak zachować się stresujących sytuacjach. W pracy przydaje się także empatia, ponieważ, gdy dzieje się coś złego i na przykład członek rodziny relaksującej się nad wodą nagle straci przytomność, członkowie rodziny mogą mieć trudności, by odnaleźć się w tej sytuacji i utrudniać pracę ratownika. Ratownik musi wiedzieć, w jaki sposób do nich przemówić. Ważnym aspektem jest także umiejętność szybkiego podejmowania decyzji. Szybka identyfikacja zagrożeń i reakcja to podstawa w tym zawodzie.