Termin złożenia wniosku a wypłata emerytury

Wypłata pierwszej emerytury z ZUS to wielka zmiana dla człowieka, który przez większość życia pracował. Wymarzona emerytura może jednak przysporzyć wielu wątpliwości, szczególnie w pierwszym etapie starania się o jej uzyskanie. Sprawdź, jak wygląda i kiedy ma miejsca wypłata pierwszej emerytury ZUS.

Emerytura jest świadczeniem pieniężnym, które wypłacane jest z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz osób, które zaprzestały aktywności zawodowej. Dzięki temu wieloletni pracownicy w końcu mogą odpocząć i poświęcić czas na realizację pasji. W Polsce o świadczenie emerytalne można się starać od dnia spełnienia warunków, tzn. osoby, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny i wypracowały odpowiedni staż pracy. Natomiast prawo do świadczeń emerytalnych, czyli wypłaty pierwszej emerytury jest ustalane przez ZUS. To Zakład wydaje decyzje w tej sprawie. Najpierw jednak emeryt musi złożyć wniosek o emeryturę albo samodzielnie lub za pośrednictwem pracodawcy.

Wypłata pierwszej emerytury z ZUS – kiedy złożyć wniosek?

Osoba, która planuje zakończyć swoją aktywność zawodową i przejść na emeryturę, może złożyć wniosek na trzydzieści dni przed osiągnięciem wymaganego wieku emerytalnego. Próg, w jakim osiągany jest wiek emerytalny w Polsce, wynosi 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. W zależności od tego, kiedy wniosek zostanie złożony, zmianie ulega również wysokość emerytury.

Uprawnienia emerytalne: termin wypłaty pierwszej emerytury ZUS

Zanim Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokona pierwszej wpłaty, najpierw wydaje decyzję w sprawie przyznania świadczenia. Decyzji udziela na wniosek przyszłego emeryta w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, o czym mówi art. 118 ustawy emerytalnej. To oznacza, że bieg 30 dni rozpoczyna się w momencie, gdy ZUS ustalił już, czy wnioskodawcy w ogóle przysługuje świadczenie emerytalne, czy nie. Jeśli konieczne jest wszczęcie postępowania wyjaśniającego, wówczas termin wydania decyzji organu rentowego, może się przedłużyć.

Wypłata pierwszej emerytury za pierwszy niepełny miesiąc

Emeryt nie musi się jednak obawiać, że przesunięcie w czasie pozbawi go części środków, ponieważ wypłata obejmuje miesiąc, od którego ustalono prawo do świadczenia. Jednak samo spełnienie warunków do świadczenia nie oznacza nadania prawa do niego z urzędu. Trzeba złożyć wniosek o emeryturę i to od tego momentu można mówić o prawie do świadczenia.

Kwotę emerytury za niepełny miesiąc, ustala się, dzieląc miesięczną kwotę świadczenia przez liczbę dni kalendarzowych w całym miesiącu. Następnie kwotę mnoży się przez liczbę dni, za jakie świadczenie przysługuje.

Wypłata emerytury po raz pierwszy – kiedy?

Emerytura wypłacana jest od dnia nabycia prawa do świadczenia, lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w jakim wnioskowano bądź wydano decyzję z urzędu. Nie ma możliwości wypłacania świadczeń wstecznych, po nabyciu prawa, lecz przed złożeniem wniosku. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca emerytury w różnych terminach. Wypłaty wypadają 1, 5, 6, 10, 15, 20 i 25 dnia każdego miesiąca. Jak wskazuje Super Biznes, decyzja w sprawie wypłaty świadczeń dla konkretnego emeryta zapada odgórnie. Dany oddział ZUS wyznacza termin w oparciu o terminy wypłaty świadczeń, liczbę wypłat w danym dniu, czy wpływy ze składek.

Emeryturę można także uzyskać z urzędu bez konieczności składania wniosku. Taka możliwość występuje, gdy osoby, które osiągnęły wiek emerytalny, pobierają rentę z tytułu niezdolności do pracy. Emerytura z urzędu przyznawana jest niezależnie od stażu ubezpieczeniowego. Takie świadczenie nie może być niższe od wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy ani kwoty najniższej emerytury, w przypadku posiadania stażu ubezpieczeniowego 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Zmiana terminu wypłaty emerytury

Termin wypłaty świadczenia można spróbować zmienić podczas składania wniosku o emeryturę, aczkolwiek ZUS nie musi przychylić się do tej prośby. Pomóc może dobre uargumentowanie, np. w sprawie terminu płatności pewnych zobowiązań emeryta. Świadczenia emerytalne mundurowe wypłacane są za miesiąc z góry 5 dnia miesiąca kalendarzowego, za jaki przysługują.

Prawo do emerytury a prawo do świadczenia

Ustalenie prawa do emerytury nie jest tożsame z prawem do świadczenia emerytalnego. Uzyskanie prawa do świadczenia i jego wypłata, zwykle nie mają miejsca w tym samym czasie. Wypłata ma miejsce od dnia złożenia wniosku o świadczenie.

Art. 129. emer. i rent. ZUS
Termin rozpoczęcia wypłacania świadczeń
Świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2.

Zatem podsumowując, wypłacanie świadczenia uwzględnia kwotę od dnia złożenia wniosku.

Przyznanie pierwszej emerytury ZUS

Osiągnięcie wieku emerytalnego, nie obliguje do ustania zatrudnienia. Pracownik może zdecydować, czy chce kontynuować swoją aktywność zawodową, czy przejść na emeryturę. Postępowanie o przyznanie emerytury rozpoczyna się od złożenia wniosku lub z urzędu, jeżeli ustawa przewiduje taki tryb w danym przypadku. ZUS odmówi przyznania świadczenia emerytalnego w przypadku zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy.

Ubiegając się o emeryturę, należy przygotować dokument tożsamości, np. dowód osobisty, czy paszport. Konieczne jest również przygotowanie dokumentów potwierdzających przebyte okresy pracy i wysokości wynagrodzeń. Ponadto należy dostarczyć wniosek EMP, informację ERP-6 (informacja o okresach składkowych i nieskładkowych). Formularze są do pobrania na stronie ZUS lub bezpośrednio w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek o emeryturę można złożyć online przez PUE ZUS lub na miejscu w placówce.

Jeśli dostarczona dokumentacja będzie niepełna, wówczas ZUS wzywa do jej uzupełnienia. Decyzja w sprawie przyznania emerytury przychodzi pocztą.

Przyznanie pierwszej emerytury ZUS a wiek

To, ile wyniesie emerytura, jest uzależnione od wielu czynników. Jest to m.in. średnie dalsze trwanie życia określane w oparciu o komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn. Jest to czas wyrażony w miesiącach uzależniony od tego, ile osób umiera w danym wieku. W tablicach mieszczą się dane dla osób w wieku od 30 do 90 lat. Im mniejsza średnia długość życia w danym wieku, tym większe świadczenie emerytalne.

W przypadku, gdy emeryt złoży wniosek po miesiącu, w jakim uzyskał wiek emerytalny, pod uwagę brane jest dalsze życie dla osób z dnia złożenia wniosku. Jeśli emeryt później złoży wniosek, wówczas emerytura może ulec podwyższeniu, ponieważ ZUS bierze w obliczeniach pod uwagę krótszy czas dalszego trwania życia.

Tablice średniego trwania życia ustala się dla emerytów składających wnioski między od 1 kwietnia do 31 marca roku następnego. Jednak ZUS może wybrać tablice trwania życia obowiązujące, w dniu, w jakim wnioskodawca osiągnął wiek emerytalny, jeśli tak jest dla niego korzystniej.

Wysokość pierwszej emerytury ZUS

Jak wyznacza się wysokość emerytury? Mówi nam o tym art. 25 ust. 1 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173–175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185”.

Obliczenia wysokości emerytury dokonuje się, poprzez podzielenie wysokości uzbieranego kapitału początkowego (podstawy) przez średni czas dalszego trwania życia licząc od momentu przejścia na emeryturę.

Art. 26 ust. 1 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych:

Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych bierze pod uwagę wiek emeryta na dzień zgłoszenia wniosku o emeryturę w przypadku zgłoszenia wniosku w kolejnych miesiącach po miesiącu, w którym osiągnął wiek emerytalny lub dzień osiągnięcia wieku emerytalnego, jeśli emeryt złoży wniosek w miesiącu osiągnięcia wieku emerytalnego lub wcześniej.

W Polskim systemie obowiązuje także pojęcie najniższej emerytury. Od 1 marca 2025 r. jej kwota to 1709,81 zł netto. Emeryturę w kwocie minimalnej ZUS przyznaje osobom, które osiągną wiek emerytalny i wykażą odpowiednio długi staż pracy (20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn). Dzieje się tak, gdy uprawnionemu przysługuje świadczenie niższe od najniższej emerytury. Wówczas kwotę emerytury podwyższa się do kwoty emerytury minimalnej.

Termin złożenia wniosku a wypłata emerytury 2025 – podsumowanie

Kiedy zbliżamy się do wieku emerytalnego, pojawia się wiele pytań związanych z procesem otrzymania pierwszej emerytury. Kluczowym krokiem, aby uzyskać świadczenie, jest złożenie wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Warto pamiętać, że ZUS nie wypłaci emerytury automatycznie, nawet jeśli osiągniemy odpowiedni wiek. Z tego powodu tak ważne jest, aby nie zwlekać z formalnościami i złożyć wniosek w odpowiednim czasie. Im szybciej to zrobimy, tym szybciej otrzymamy swoją pierwszą emeryturę.

Proces przyznawania emerytury w ZUS jest uzależniony od kilku czynników, takich jak długość kariery zawodowej, zgromadzone składki oraz wiek, w którym decydujemy się zakończyć aktywność zawodową. Ważnym etapem jest również ustalenie, jakie dokładnie wyliczenia emerytury ZUS uwzględni. Aby świadczenie było korzystne, warto sprawdzić swoją sytuację, zgromadzić dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia, a także skonsultować się z doradcą emerytalnym, który wskaże najlepszy moment na przejście na emeryturę.

Złożenie wniosku o emeryturę nie oznacza, że natychmiast zaczniemy otrzymywać pieniądze. ZUS potrzebuje czasu, aby przetworzyć wszystkie informacje i wyliczyć świadczenie na podstawie zgromadzonych składek. Ostateczna wysokość emerytury zależy również od aktualnych przepisów oraz zmian, które regularnie wprowadza rząd. Z tego względu niezbędne jest monitorowanie najnowszych regulacji, aby upewnić się, że nasze świadczenie zostanie wyliczone na korzystnych warunkach.

Dla przyszłych emerytów niezwykle istotne jest także zadbanie o kompletność dokumentów, zwłaszcza tych dotyczących okresów zatrudnienia przed 1999 rokiem. Jeżeli w systemie ZUS brakuje informacji o niektórych latach pracy, może to negatywnie wpłynąć na wysokość świadczenia. Z tego powodu każdy, kto zbliża się do wieku emerytalnego, powinien zadbać o wcześniejsze zebranie wszystkich potrzebnych dokumentów, co pozwoli na sprawne i bezproblemowe wyliczenie emerytury.

Opcja ponownego przeliczenia emerytury

Od 2025 roku osoby, które pobierały wcześniejszą emeryturę przed 2012 rokiem, mogą wystąpić o ponowne przeliczenie wysokości swojego świadczenia. Nowe przepisy pozwalają na ustalenie emerytury powszechnej bez pomniejszania jej o kwoty już wypłaconych wcześniejszych świadczeń. Dzięki temu rozwiązaniu wielu seniorów może otrzymać wyższą emeryturę niż dotychczas. To istotna zmiana, która ma na celu wyrównanie sytuacji osób, które przez lata były niekorzystnie traktowane przez wcześniejsze regulacje.