Składki na ubezpieczenie rentowe opłaca większość pracujących Polaków, dlatego warto wiedzieć, w jakich przypadkach należy się konkretne świadczenie. Ubezpieczenia rentowe przyjmują różne formy. Sprawdź, ile wynosi składka na ubezpieczenie rentowe i czy kwalifikujesz się do któregoś ze świadczeń.
Ubezpieczenia społeczne to forma zapewnienia bezpieczeństwa socjalnego, które ma pomóc osobom o utrudnionej możliwości zarobkowania. Ubezpieczenia społeczne są wypłacane na krótki czas, długi lub nawet dożywotnio. Składki na ubezpieczenia społeczne, w tym ubezpieczenia emerytalne płaci pracownik oraz pracodawca, pomniejszając pensję brutto pracownika. Na ubezpieczenia społeczne składają się:
- ubezpieczenie emerytalne,
- ubezpieczenie chorobowe,
- ubezpieczenia rentowe,
- ubezpieczenie wypadkowe.
Co to jest ubezpieczenie rentowe?
Ubezpieczenie rentowe to forma świadczenia pieniężnego, które przysługuje w określonych przypadkach. Definicja mówi, że ubezpieczenie rentowe przekazane jest głównie na świadczenia osób, które utraciły dochód ze względu na niepełnosprawność. Celem wypłacania ubezpieczenia rentowego jest zastąpienie utraconego dochodu i zapewnienie podstawowych środków do życia.
Świadczenia z tytułu ubezpieczenia rentowego
Ubezpieczenia rentowe i następnie wypłacane z niego świadczenia dzielą się na kilka rodzajów. Wyróżniamy następujące świadczenia z tytułu ubezpieczenia rentowego:
Ubezpieczenie rentowe: renta z tytułu niezdolności do pracy
Należy się osobom objętym niepełnosprawnością z tytułu, której nie mogą podjąć pracy zarobkowej. Uzyskanie świadczenia jest możliwe po wykazaniu wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego. Aby uzyskać prawo do renty, należy spełnić kilka warunków:
- posiadać orzeczenie o niezdolności do pracy,
- wykazać wymagany okres składkowy i nieskładkowy,
- uzyskać niezdolność do pracy w momencie trwającego okresu ubezpieczenia, czy przebywania na urlopie lub do 18 miesięcy od momentu, gdy ubezpieczenie rentowe wygasło,
- mieć za sobą wypadek, który powstał w momencie pracy lub w drodze do niej, lub drodze powrotnej z pracy.
Ile wynosi renta z tytułu niezdolności do pracy? Ostateczny wpływ na jej wysokość ma to, czy niezdolność do pracy jest częściowa, czy całkowita, jaka jest liczba okresów składkowych, a także kwota bazowa i podstawa. Kwotę renty stanowi w 24% kwota bazowa, podstawa wymiaru renty za każdy rok składkowy w wysokości 1,3%, za rok nieskładkowy 0,7% oraz tyle samo za rok brakującego okresu do uzyskania 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Od dnia wnioskowania o rentę do dnia ukończenia 65. roku życia.
Świadczenia z tytułu ubezpieczenia rentowego: renta szkoleniowa
To świadczenie przysługuje osobom, które ze względu na nagłe pogorszenie stanu zdrowia np. w wyniku wypadku nie są w stanie wykonywać już pracy w swoim zawodzie. Renta szkoleniowa pomaga przekwalifikować się na inny zawód. Przysługuje przez okres 6 miesięcy, lecz w razie zrzeczenia się renty z tytułu niezdolności do pracy, można przedłużyć rentę szkoleniową do 30 miesięcy. Renta szkoleniowa zostaje wstrzymana w momencie, gdy rencista osiąga przychód z działalności pozarolniczej, zatrudnienia, czy służby. Wysokość renty szkoleniowej to 75% podstawy jej wymiaru, ale nie mniej niż najniższa renta przysługująca osobie częściowo niezdolnej do pracy.
Świadczenia z ubezpieczenia rentowego: renta rodzinna
Przysługuje bliskim zmarłej osoby, która w chwili śmierci pobierała rentę w wyniku całkowitej niezdolności do pracy. Do pobierania renty rodzinnej uprawniona jest najbliższa rodzina zmarłego, czyli np. dzieci, wnuki, rodzice, małżonek. Jeśli uprawniona do odebrania renty rodzinnej jest tylko jedna osoba, otrzymuje ona od 85% należnej zmarłemu kwoty ubezpieczenia rentowego. Jeśli osób jest więcej, wysokość renty rodzinnej wzrasta do 95% i następnie jest równo podzielona pomiędzy osoby uprawnione do świadczenia. W sytuacji, gdy osobą uprawnioną jest sierota, przysługuje jej również dodatek dla sierot zupełnych.
Zasiłek pogrzebowy jako świadczenie z ubezpieczenia rentowego
W momencie, gdy osoba pobierająca rentę lub spełniająca warunki do jej pobierania umrze, zasiłek pogrzebowy wypłacany jest osobie, która pokryła koszty jej pogrzebu. Tyczy się to nie tylko rodziny, lecz także pracodawcy, gminy, kościoła czy domu opieki społecznej. Zasiłek pogrzebowy wypłacany jest w wysokości 4000 zł od roku 2011.
Dodatek pielęgnacyjny
Świadczenia, na jakie pozwalają ubezpieczenia rentowe, obejmują również dodatek pielęgnacyjny. Należy się on osobie uprawnionej do pobierania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i utrudnionej samodzielnej egzystencji, a także osobom, które ukończyły 75. rok życia. Dodatek pielęgnacyjny ma pomóc w sfinansowaniu opieki dla osoby, która potrzebuje środków poprawiających sprawność organizmu oraz pomocy osób trzecich.
Przeczytaj także: Dodatek pielęgnacyjny a zasiłek pielęgnacyjny: czym się różnią?
Ile procent wynosi składka na ubezpieczenie rentowe i kto ją płaci?
Stawka na ubezpieczenie rentowe wynosi 8%. Składki na ubezpieczenie rentowe pracownika w 6,5% podstawy wymiaru opłaca pracodawca, a w 1,5% wymiaru pokrywa ją pracownik. Podstawa składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe naliczana jest od maksymalnie 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia. W przypadku, gdy wynagrodzenie pracownika przekroczy tę kwotę w trakcie trwania roku, składka na ubezpieczenie rentowe przestaje być już na dany rok pobierana.
Ubezpieczenie emerytalno-rentowe: kto płaci obowiązkowe, a kto dobrowolne?
Podobnie jak na ubezpieczenie emerytalne, składki na ubezpieczenie rentowe obowiązkowo muszą uiszczać pewne grupy osób. Ci, którzy nie są objęci obowiązkiem ubezpieczeniowym, mają możliwość dobrowolnego przystąpienia do ubezpieczenia.
Obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne i rentowe dotyczy:
- pracowników niepełniących stanowiska prokuratora,
- pracownicy nakładczy,
- zleceniobiorców i ich współpracowników,
- przedsiębiorcy,
- osoby na urlopie macierzyńskim,
- posłów i senatorów,
- stypendystów sportowych poza osobami uczącymi się,
- stypendystów Krajowej Szkoły Administracji Państwowej,
- więźniów pracujących w ramach skierowania,
- tytuł ubezpieczenia rentowego dotyczy także osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych oraz absolwentów pobierających stypendium w okresie odbywania szkolenia lub stażu, na które zostali skierowani przez powiatowy urząd pracy,
- duchownych,
- osób niepracujących pobierających świadczenie szkoleniowe,
- żołnierzy niezawodowych w czynnej służbie,
- funkcjonariuszy Służby Celnej,
- świadczeniobiorców socjalnych,
- osób na zasiłku stałym lub gwarantowanym,
- wynagradzanych członków rad nadzorczych.
Szukasz pracy? Zobacz, czy praca we Wrocławiu spełni Twoje oczekiwania
Dobrowolne ubezpieczenie emerytalne i rentowe dotyczy:
- osób opiekujących się krewnym, który kwalifikuje się do zasiłku pielęgnacyjnego,
- małżonków pracowników skierowanych do pracy dyplomatycznej,
- polskich obywateli, którzy wykonują pracę za granicą,
- studentów i doktorantów,
- alumnów seminariów duchownych, nowicjuszy, postulanów i juniorystów do ukończenia 25 roku życia,
- stażystów na nieodpłatnych umów cywilnoprawnych.
Kto finansuje ubezpieczenie rentowe?
Ubezpieczenie rentowe finansowane jest ze składek pracownika oraz płatnika. Tak sytuacja przedstawia się w przypadku osób pracujących. W pozostałych przypadkach:
- osoby prowadzące działalność pozarolniczą finansują ubezpieczenie z własnych środków,
- składki żołnierzy niezawodowych finansowane są z budżetu państwa. Dysponentem składek jest Minister Obrony Narodowej,
- składki osób duchownych w 20% finansują sami duchowni, a w 80% fundusz opłacane są w 100% przez Fundusz Kościelny,
- budżet państwa finansuje składki osób już pobierających świadczenie socjalne i zasiłki,
- osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych, świadczenie integracyjne, czy stypendium szkoleniowe oraz staże z ramienia urzędu pracy mają opłacane składki z Funduszu Pracy.
Ubezpieczenie rentowe a okres składkowy
Aby uzyskać prawo do uzyskania renty, trzeba wykazać odpowiednie okresy składkowe i nieskładkowe. Ich wysokość jest zależna od wieku ubezpieczonego i tego, w którym momencie życia uzyskał status osoby niezdolnej do pracy.
- 1 rok dla niezdolnego, zanim ukończył 20 lat,
- 2 lata dla niezdolnego w wieku 20 – 22 lat,
- 3 lata – dla niezdolnego w wieku 22 – 25 lat,
- 4 lata – dla niezdolnego w wieku 25 – 30 lat,
- 5 lat – dla niezdolnego w wieku powyżej 30 lat.
