Specustawa ukraińska 2022 to odpowiedź rządu polskiego na rozpoczętą wojnę w Ukrainie. Ma zagwarantować uciekającym przed wojną godne warunki życia w Polsce. Treść specustawy o pomocy obywatelom Ukrainy już została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Poznaj regulacje.
Wybuch wojny w Ukrainie szybko zmobilizował Polaków do niesienia pomocy obywatelom Ukrainy. Uchodźcy zostali dobrze przyjęci na granicy Polski, gdzie otrzymali podstawową pomoc ze strony wolontariuszy. Wielu obywateli Ukrainy otrzymało schronienie w prywatnych domach Polaków, inni postanowili samodzielnie odnaleźć swoje miejsce w Polsce. Liczba uchodźców z Ukrainy w Polsce liczona jest już w milionach. To oznacza konieczność wprowadzenia zmian prawnych. Rząd Polski postanowił przygotować tzw. specustawę ukraińską regulującą pobyt uchodźców z Ukrainy w naszym kraju. Jakie zmiany wejdą w życie?
Spis treści
Specustawa – Ukraina
Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa to pełna nazwa opublikowanej w Dzienniku Ustaw ustawy (Dz. U. z 2022 r. poz. 583). Dokument liczy sobie 46 stron określających regulacje prawne powstałe w celu pomocy obywatelom Ukrainy. Już w art. 1 Ustawy czytamy o sensie jej powstania.
Ustawa określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Specustawa ukraińska ma również bezpośredni wpływ na zmianę przepisów ujętych m.in. w:
- Ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym,
- Ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- Ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, ustawę z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.
- Ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym,
- Ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa,
- Ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy
Wojna w Ukrainie rozpoczęła się 24 lutego 2022 roku. Wówczas siły rosyjskie zaatakowały kraj, zmuszając ludność cywilną do ucieczki w trosce o życie swoje i bliskich. I to właściwe o tych osobach mówi treść ustawy. Ustawa reguluje legalność pobytu obywateli Ukrainy. Zgodnie z jej treścią osoby zmuszone przez wojnę do opuszczenia kraju, które legalnie znalazły się na terytorium Polski w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 4, które deklarują zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przebywają na terytorium kraju legalnie, w okresie 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r. Także dziecko urodzone na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przebywa na terenie kraju legalnie, jeśli zostało urodzone przez matkę, która opuściła swój kraj z powodu wojny.
Oprócz legalnego pobytu ustawa określa również:
1) szczególne zasady powierzenia pracy obywatelom Ukrainy, przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) pomoc zapewnianą przez wojewodów, jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty obywatelom Ukrainy;
3) utworzenie Funduszu Pomocy w celu finansowania lub dofinansowania realizacji zadań na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy;
4) niektóre uprawnienia obywateli Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny;
5) szczególne zasady przedłużania okresów legalnego pobytu obywateli Ukrainy oraz wydanych im przez organy polskie dokumentów dotyczących uprawnień w zakresie wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
6) niektóre uprawnienia obywateli polskich i obywateli Ukrainy będących studentami, nauczycielami akademickimi lub pracownikami naukowymi wjeżdżającymi z terytorium Ukrainy;
7) szczególne regulacje dotyczące kształcenia, wychowania i opieki dzieci i uczniów będących obywatelami Ukrainy, w tym wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w realizacji dodatkowych zadań oświatowych w tym zakresie;
8) szczególne zasady organizacji i funkcjonowania uczelni w związku z zapewnianiem miejsc na studiach dla obywateli Ukrainy, o których mowa w ust. 1;
9) szczególne zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez obywateli Ukrainy, przebywających legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Specustawa Ukraina – od kiedy?
Głosy o przepisach dotyczących regulacji pobytu uchodźców z Ukrainy pojawiły się już w pierwszych dniach wojny. Wówczas obywatele Polski, jak i sam rząd przekonali się o skali problemu. Prace nad specustawą ruszyły blisko tydzień po wybuchu wojny w Ukrainie. 12 marca 2022 roku prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę. Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa ostatecznie zaczyna obowiązywać z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r.
Specustawa Ukraina: PESEL dla obywateli
Aby obywatele Ukrainy mogli w sposób swobodny przebywać na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, konieczne jest nadanie im numerów identyfikacyjnych PESEL. Ustawa wprowadza możliwość przyznania numerów Ukraińcom w celu realizacji na ich rzecz usług publicznych. Tryb nadania numerów PESEL obywatelom Ukrainy ma przebiegać w sposób szczególny. Zgodnie z art. 4:
Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, na podstawie wniosku złożonego w dowolnym organie wykonawczym gminy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nadaje się numer PESEL, o którym mowa w art. 15 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2021 r. poz. 510, 1000, 1641 i 1978 oraz z 2022 r. poz. 350).
Formalności w ubieganiu się o numer PESEL na mocy ustawy zostają zredukowane do minimum. Obywatel Ukrainy chcący uzyskać PESEL musi złożyć odpowiedni wniosek zawierający dane podstawowe, takie jak m.in. imię (imiona); nazwisko; unikalny numer ewidencyjny nadany przez organ ukraiński, czy obywatelstwo. Obywatele Ukrainy będą mogli uzyskać wzór wniosku w Biuletynie Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji. Obywatele muszą się jednak nastawić na proces poboru odcisków palców. Ponadto do wniosku ma być załączana fotografia osoby ubiegającej się o nadanie numeru, jednak to organ gminy zobowiązany jest do zapewnienia wnioskodawcy nieodpłatnego wykonania zdjęcia.
Rejestr obywateli Ukrainy
Podczas nadawania numeru PESEL musi zostać ustalona tożsamość osoby z Ukrainy. Do tego mają posłużyć dokumenty, takie jak paszport, prawo jazdy, Karta Polaka, czy dowód osobisty uchodźcy. Co ważne, pod uwagę będą brane także dokumenty unieważnione. Dzieciom PESEL może zostać nadany także na podstawie aktu urodzenia. Jeśli obywatel nie będzie miał żadnego dokumentu potwierdzającego jego tożsamości, dopuszczalna będzie możliwość wystosowania oświadczenia. Dane obywateli Ukrainy, którzy otrzymają numer PESEL, będą przechowywane w rejestrze obywateli Ukrainy, czym zajmie się minister właściwy do spraw informatyzacji. W rejestrze znajdą się takie informacje jak:
- data wjazdu obywatela na terytorium Polski;
- data złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL.
Ponadto obywatele Ukrainy dla sprawniejszego załatwiania spraw urzędowych mają mieć możliwość skorzystania z profilu zaufanego.
Specustawa a zatrudnienie
Zgodnie z treścią specustawy obywatel Ukrainy może uzyskać status bezrobotnego po zarejestrowaniu się w urzędzie pracy lub podjąć zatrudnienie. Jak zatrudnić Ukraińca? Obywatel może pracować bez zezwolenia o pracę pod warunkiem dopełnienia formalności. Ukrainiec, który przebywa w Polsce legalnie, oznacza zatem dla pracodawcy dodatkowe obowiązki. W czasie 14 dni od zatrudnienia obywatela pracodawca zobowiązany jest powiadomić urząd pracy o zatrudnieniu Ukraińca. Może tego dokonać za pomocą systemu na stronie praca.gov.pl. Co powinno się znaleźć w powiadomieniu?
1) Informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy:
a) nazwę albo imię (imiona) i nazwisko,
b) adres siedziby albo miejsca zamieszkania,
c) numer telefonu lub adres poczty elektronicznej o charakterze służbowym,
d) numer identyfikacyjny NIP i REGON – w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą albo numer PESEL – w przypadku osoby fizycznej,
e) numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia – w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej,
f) symbol PKD oraz opis wykonywanej działalności związanej z pracą obywateli Ukrainy;
2) dane osobowe obywatela Ukrainy:
a) imię (imiona) i nazwisko,
b) datę urodzenia,
c) płeć,
d) obywatelstwo,
e) rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość oraz państwo, w którym wydano ten dokument,
f) numer PESEL – o ile został nadany;
3) rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy;
4) stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy;
5) miejsce wykonywanej pracy.
Świadczenie pieniężne dla osób przyjmujących uchodźców
Jak już wspomniano na początku, pomoc Ukraińcom w dużej mierze niosą zwykli Polacy. Biorąc ich pod swój dach, zapewniają żywność i inne rzeczy niezbędne do życia. Wydają na pomoc własne pieniądze, często samymi nie są osobami zamożnymi. Państwo postanowiło pomóc tym osobom finansowo. Z tego powodu specustawa zakłada, że każdy podmiot, lecz z naciskiem na osoby fizyczne otrzyma pomoc materialną. Tę kwestię przybliża nam art. 13. 1. specustawy.
Każdemu podmiotowi, w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, może być przyznane na jego wniosek, świadczenie pieniężne z tego tytułu nie dłużej niż za okres 60 dni. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
Pomoc humanitarna od osób fizycznych na rzecz obywateli Ukrainy, która ma miejsca od dni 24 lutego 2022 do dnia 31 grudnia 2022, ma zostać zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych. Ponadto zwolnienie z podatku obejmuje również świadczenie, jakie osoby niosące pomoc Ukraińcom otrzymają za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia uchodźcom.
Świadczenia dla uchodźców z Ukrainy
Specustawa ukraińska wprowadza również szereg świadczeń dla obywateli Ukrainy. Pomoc będzie przysługiwać zarówno rodzinom ukraińskim, jak i obywatelom, którzy przybyli do kraju uciekając przed wojną w Ukrainie. Na jakie formy wsparcia materialnego mogą liczyć Ukraińcy?
- Świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.
- Świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162, 1981 i 2270), jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- Świadczenia dobry start, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2022 r. poz. 447), jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- Rodzinnego kapitału opiekuńczego, o którym mowa w ustawie z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz. U. poz. 2270), jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- Dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, o którym mowa w art. 64c ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2021 r. poz. 75, 952, 1901 i 2270), jeżeli zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Aby uzyskać świadczenia pieniężne na zasadach i w trybie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej obywatele Ukrainy nie będą badani w oparciu o wywiad środowiskowy. Udzielenie świadczeń ma zapewnić gmina, biorąc pod uwagę oświadczenie o sytuacji osobistej uchodźcy, rodzinnej, dochodowej i majątkowej.
- Ponadto obywatele Ukrainy mogą liczyć na jednorazowe świadczenie pieniężne w kwocie 300 zł na osobę. Celem świadczenia jest pokrycie najważniejszych wydatków, takich jak żywność, czy odzież, środki higieniczne, a także wydatki związane z mieszkaniem. Aby otrzymać takie świadczenie, uchodźca będzie musiał złożyć pisemny wniosek w ośrodku pomocy społecznej lub w centrum usług społecznych.
- Państwo polskie na bazie specustawy oferuje obywatelom Ukrainy również bezpłatną pomoc psychologiczną. Zapewnienie jej leży w interesie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta gminy właściwej ze względu na miejsce pobytu obywatela Ukrainy.
Zapewnienie pomocy psychologicznej należy do zadań zleconych gminy z zakresu administracji rządowej i finansowane jest w formie dotacji celowej z budżetu państwa.
Opieka medyczna dla obywateli Ukrainy
Obywatele Ukrainy doświadczą również opieki medycznej obejmującej świadczenia opieki zdrowotnej na zasadach i w zakresie, w jakim osobom objętym obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym przysługuje prawo do świadczeń na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wyłączeniu podlegają natomiast leczenie uzdrowiskowe, rehabilitacja uzdrowiskowa i produkty lecznicze wydawane świadczeniobiorcom w ramach programów polityki zdrowotnej ministra właściwego do spraw zdrowia.
Niepełnosprawni obywatele Ukrainy otrzymają środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Przedłużenie wizy krajowej i zezwolenie na pobyt 2022
Co więcej, ustawodawca nie pominął w regulacjach obywateli Ukrainy, którzy w dniu ataku wojsk Federacji Rosyjskiej, czyli 24 lutego 2022 r. przebywali w Polsce legalnie. Specustawa daje możliwość przedłużenia pobytu takich osób aż do końca roku 2022 (31 grudnia). Przedłużony pobyt będzie możliwy na podstawie wizy krajowej i okresu ważności ww. wizy oraz zezwoleń na pobyt czasowy, gdy obywatelowi Ukrainy skończyła się ważność legalnego pobytu w Polsce od dnia wybuchu wojny w Ukrainie.
Obywatel Ukrainy, który przebywał na terenie Polski legalnie, będzie mógł otrzymać pozwolenie na pobyt czasowy. W tym celu konieczne jest złożenie wniosku o udzielenie pobytu jednorazowo raz na 3 lata od momentu wydania decyzji.
Specustawa a edukacja dzieci z Ukrainy
Na mocy Specustawy przewidziane jest zwiększenie rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej o środki pochodzące z budżetu państwa właśnie na rzecz edukacji i opieki nad dziećmi będącymi obywatelami Ukrainy, które przebywają w Polsce legalnie. Jednostki samorządu terytorialnego mogą liczyć również na dodatkowe środki z Funduszu Pomocy.
W razie konieczności zapewnienia edukacji ukraińskim dzieciom w planach jest tworzenie dodatkowych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych. Zmiany czekają również nauczycieli, o czym mówi art. 56 Ustawy:
W roku szkolnym 2021/2022 w szkole, w której utworzono dodatkowy oddział w celu zapewnienia kształcenia, wychowania i opieki dzieciom i uczniom będącym obywatelami Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, nauczycielowi mogą być przydzielone, za jego zgodą, godziny ponadwymiarowe w wymiarze wyższym niż określony w art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762).
Pracownicy medyczni z Ukrainy
Obywatele Ukrainy na mocy specustawy będą mogli na terenie Polski wykonywać zawody medyczne.
Obywatel Ukrainy, który posiada kwalifikacje lekarza lub lekarza dentysty uzyskane poza terytorium państw członkowskich UE będzie mógł otrzymać zgodę na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty. Może również liczyć na przyznanie warunkowego prawa do wykonywania zawodu lekarza albo warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty, jeżeli spełnia warunki, o których mowa w art. 7 ust. 2a pkt 3–5 i 7 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
Przez 18 miesięcy od dnia wybuchu wojny w Ukrainie minister właściwy do spraw zdrowia może nadać numer odpowiadający numerowi prawa wykonywania zawodu na wniosek lekarza albo lekarza dentysty, który uzyskał zaświadczenie, o którym mowa w art. 9 ust. 7 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, a także zgłosił zamiar udzielania świadczeń zdrowotnych osobom, legalnie przybywającym na terenie Polski.
Zgodę na wykonywanie zawodu pielęgniarki lub położnej może także uzyskać obywatel Ukrainy posiadający odpowiednie kwalifikacje zdobyte poza terytorium państw UE pod warunkiem, że spełni warunki wymienione w art. 35a ust. 1 pkt 3–5 i 7 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej.
Studenci z Ukrainy
W specustawie znalazły się również regulacje dotyczące studentów, nauczycieli akademickich i naukowców. Osoby z polskim obywatelstwem będące studentami uczelni ukraińskiej na kierunkach lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty, ratownika medycznego, przyjęte na kierunek stanowiący odpowiednik zawodu na uczelni polskiej za studia niestacjonarne lub w języku obcym uiszczają nie większą opłatę jak dotychczas wnoszoną za studia w Ukrainie. Należy jednak tamtejsze płatności udokumentować.
Naukę będą mogli kontynuować ci studenci z Ukrainy, którzy od czasu wybuchu wojny przybyli do kraju, przebywają w nim legalnie i poświadczą o swoim statusie studenta, podając kierunek, poziom studiów, jak i rok. Dla celów dowodowych potrzebne są informacje o okresach studiów, egzaminach, czy zaliczeniach. Osoby nieposiadające takich informacji będą mogły kontynuować naukę w drodze weryfikacji efektów kształcenia.
Nauczyciele z Ukrainy
Natomiast osoby przebywające w Polsce legalnie, posiadające tytuł zawodowy, stopień naukowy, stopień profesora i kwalifikacje stanowiskowe, które w dniu rozpoczęcia wojny w Ukrainie pracowały jako nauczyciele akademiccy, mogą zostać zatrudnione na uczelni bez przeprowadzania konkursu. Podobnie pracownicy naukowi z Ukrainy mogą bez konkursu zostać zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych Polskiej Akademii Nauk, instytutach badawczych, Centrum Łukasiewicz oraz instytutach działających w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz.
Zgodnie z treścią specustawy ukraińskiej w roku szkolnym 2021/2022 dopuszczalne jest zatrudnienie osoby bez obywatelstwa Polskiego na stanowisku pomocy nauczyciela, jeśli tylko zna język polski zarówno w mowie i piśmie na poziomie pozwalającym na pomoc uczniowi, który języka polskiego nie zna wcale lub w niewielkim stopniu.
Pomoc wojewody obywatelom Ukrainy
Obywatele Ukrainy mogą zgłosić się o pomoc także do wojewody, który zgodnie z art. 12 ustawy powinien ich wesprzeć w
- zakwaterowaniu;
- zapewnieniu całodziennego wyżywienia zbiorowego;
- zapewnieniu transportu do miejsc zakwaterowania, o którym mowa w pkt 1, między nimi lub do ośrodków prowadzonych przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców lub miejsc, w których obywatelom Ukrainy udzielana jest opieka medyczna;
- finansowaniu przejazdów środkami transportu publicznego oraz specjalistycznego transportu przeznaczonego dla osób z niepełnosprawnością do miejsc lub pomiędzy miejscami, o których mowa w pkt 3;
- zapewnieniu środków czystości i higieny osobistej oraz innych produktów.
Pomocą mogą się również zająć inne organy administracji publicznej, czy jednostki im podległe lub przez nie nadzorowane, a także jednostki sektora finansów publicznych i inne organy władzy publicznej.
Do zamówień publicznych niezbędnych do zapewnienia pomocy przez wskazane podmioty nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129, 1598, 2054 i 2269 oraz z 2022 r. poz. 25).
Prowadzenie działalności gospodarczej przez obywatela Ukrainy
Obywatele Ukrainy, którzy legalnie przebywają na terytorium Polski, mogą podjąć założenie działalności gospodarczej, na takich samych zasadach jak obywatele polski. Jednak aby to było możliwe, obywatel Ukrainy w pierwszej kolejności musi znaleźć się w wyżej przytoczonym rejestrze PESEL. Jeśli przedsiębiorca będący obywatelem Ukrainy straci prawo do legalnego pobytu w Polsce, to zostanie wykreślony z CEIDG.
Specustawa ukraińska – aktualizacja. Co się zmieniło od 2022 roku?
Od 1 lipca 2024 roku obowiązuje nowelizacja specustawy ukraińskiej, która istotnie wydłuża okres legalnego pobytu obywateli Ukrainy w Polsce aż do 30 września 2025 roku. Zmiana ta obejmuje zarówno osoby korzystające z ochrony czasowej, jak i te, które przebywają na podstawie przedłużonych dokumentów pobytowych, takich jak wizy czy karty pobytu. Dodatkowo wprowadzono bardziej rygorystyczne terminy dla pracodawców: powiadomienie o zatrudnieniu obywatela Ukrainy należy teraz zgłosić w ciągu 7 dni od rozpoczęcia pracy, zamiast wcześniejszych 14 dni. Nowe przepisy mają na celu uproszczenie procedur, zwiększenie ochrony pracowników oraz ułatwienie integracji uchodźców na polskim rynku pracy.