Redaktorzy – zakres obowiązków. Poznaj zadania na stanowisku redaktora

Redaktorzy kiedyś mieli zbliżony zakres obowiązków. Pracowali głównie w prasie, następnie w TV. Dziś, gdy media powoli przenoszą się do Internetu, zmienia się również zakres obowiązków redaktorów. Sprawdź, jakie obecnie mają zadania.

Redaktor to dosyć ogólne określenie, które na przestrzeni lat nabrało zupełnie innego charakteru. Pojęcie pracy redaktora zmienia się wraz z pojawianiem się nowych mediów. Ewolucja środków masowego przekazu sprawiła, że słowo “redaktor” nie jest już jednoznaczne. Istnieją różni redaktorzy, mający odmienny zakres obowiązków. Jaki dokładnie? Czym zajmuje się konkretny redaktor?

Kto to jest redaktor?

Ogólnie ujmując stanowisko redaktora, jest to osoba odpowiedzialna za redakcję tekstu. To może być treść artykułu, dłuższa treść (np. książki), encyklopedie, a współcześnie również strony www. Redaktor to także określenie na prowadzących w programach radiowych i telewizyjnych. Często słowa redaktor używa się naprzemiennie ze słowem dziennikarz. Niezależnie od rodzaju mediów, redaktorzy zajmują się przekazywaniem informacji w odpowiedniej formie. Kreują obraz publikacji od początku, już w momencie wyboru tematu, aż po ubranie go we właściwe słowa. Aby zrozumieć, kim jest redaktor, należy dokonać podziału tej profesji. Możemy wyróżnić takich redaktorów jak:

• redaktor merytoryczny, czyli odpowiedzialny za brak błędów językowych, poprawność gramatyczną i ortograficzną tekstu;
• redaktor naczelny, który odpowiada za całość utworu, opracowanie książki, czasopisma, czy inny produkt wydawniczy;
• redaktor naukowy – osoba odpowiedzialna za naukowe opracowania tekstu, ocenia wartość naukową treści, czy ujęcie problematyki;
• redaktor techniczny, odpowiedzialny za adiustację tekstu, sprawdzający estetykę książki pod kątem graficznym, np. wielkość czcionki, układ zdjęć;
• redaktor portalu internetowego, czyli osoba odpowiedzialna za umieszczanie tekstów w sieci.

Warto zaznaczyć, że redaktor bywa mylony także z korektorem. Nie są to jednak te same zawody, choć mają zbliżony zakres obowiązków. Korektor analizuje tekst surowy pod kątem błędów. Redaktor natomiast analizuje treść również pod kątem merytorycznym, komunikacyjnym, ocenia tekst. Redaktor może także pełnić inne funkcje, jednocześnie pracować jako tłumacz i być oczywiście dziennikarzem.

Redaktorzy – zakres obowiązków. Co robi redaktor?

Redaktorzy wydawniczy przygotowują materiał do publikacji. Mogą zajmować się wydawaniem książek, czasopism, encyklopedii, gazet. Redaktorzy dbają o to, by treść, jak i sama forma materiału była atrakcyjna dla odbiorcy. Dbają o to, by rozdziały były podzielone w odpowiedni sposób, aby poszczególne tematy w gazetach przyciągały uwagę bardziej lub mniej od innych. Także do zadań redaktora należy wyjaśnianie zastosowanych terminów, czy przytaczanie definicji. Ponadto redaktor wykonuje również zadania, jakie przypisane są korektorowi. Likwiduje błędy ortograficzne, gramatyczne, interpunkcyjne. Doba także o styl tekstu i objaśniania obcojęzycznych wyrazów. W zależności od stylistyki tekstu wplata lub unika słownictwa potocznego. Redaktorzy biorą także udział w opracowaniu strony tytułowej lub okładki książki.

Redaktor to osoba, która wie, co się na świecie dzieje, stale monitoruje sytuację i znając trendy, jest w stanie zaproponować bieżący temat do wydawnictwa. Często pełni więc również obowiązki dziennikarza. Praca redaktora to często praca z ludźmi. Musi utrzymywać kontakty z autorami, znanymi osobami, innymi redaktorami i dziennikarzami. Redaktorzy mogą także pracować, jako dziennikarze śledczy, przygotowując artykuły do publikacji w mediach różnego typu.

Jeśli redaktor pracuje w gazecie, wówczas do jego głównych obowiązków należy:

• analiza codziennych wydarzeń,
• poszukiwanie tematów do publikacji,
• zaplanowanie materiałów do publikacji,
• sprawdzanie tekstów pod kątem tematów i merytoryki,
• zlecenie poprawek w tekstach,
• koordynacja pracy dziennikarzy,
• analiza dat, poprawności nazwy i nazwisk przedstawionych w tekście,
• analiza treści pod względem wiarygodności,
• sprawdzanie treści w zakresie plagiatu,
• analiza poprawności zastosowanych cytatów,
• dbanie o konstrukcję publikacji,
• przygotowanie do druku publikacji,
• poszukiwania nowych kontaktów, autorów,
• przekazywanie tłumaczeń do językoznawcy,
• odpowiednie umieszczenie grafik, tabeli w bibliografii, indeksów.

To, czym zajmuje się redaktor, jest jednak uzależnione od charakteru jego stanowiska. Jak jest w przypadku redaktorów pracujących w innych mediach?

Redaktorzy online – zakres obowiązków

Redaktor online to zawód, który rozwinął się najpóźniej – gdy pojawił się Internet. Praca redaktora online jest zbliżona do pracy w wydawnictwie, lecz dotyczy publikacji utworów w sieci. Często jest pracownikiem działu marketingu, ponieważ treści publikowane w sieci miewają charakter reklamowy. Redaktor kreuje treści, które mają być umieszczone na stronie internetowej, często sam opracowuje temat, tworzy utwór lub też pozyskuje teksty od firm zewnętrznych na zasadzie outsourcingu. Do jego obowiązków należy między innymi:

• obróbka zdjęć,
• weryfikacja praw autorskich,
• sporządzanie podpisów zdjęć,
• tworzenie treści, zarówno tekstów, jak i galerii zdjęć, czy quizów,
• pisanie artykułów sponsorowanych,
• wybór tematów „na czasie”,
• troska o wysoką jakość merytoryczną i językową publikacji,
• dążenie do uzyskania jak największej liczby odsłon,
• kierowanie się etyką dziennikarską,
• przegląd bieżących tematów,
• obsługa platformy CMS,
• przeprowadzanie wywiadów,
• opracowywanie nagłówków i leadów,
• współpraca z grafikami,
• tworzenie akcji promocyjnych.

Podobnie jak dziennikarz, redaktor online musi być osobą obiektywną, kierować się bezstronnością. Jest to ważne, ponieważ Internet i artykuły w nim zamieszczane obecnie mają duży wpływ na światopogląd ludzi.

Redaktorzy telewizyjni: zakres obowiązków

Redaktor to także osoba pracująca w stacjach telewizyjnych i radiu, współpracująca z autorami programu. Bierze udział w ocenie materiałów, przedstawia temat w sposób atrakcyjny, opiniuje go, komentuje. Przede wszystkim jednak jest realizatorem koncepcji telewizyjnej. Podczas gdy dziennikarz pozyskuje materiały i opracowuje jak, redaktor telewizyjny i radiowy jest odpowiedzialny za to, by w prawidłowej formie przekaz trafił do ludzi. Oczywiście finalnie obowiązki redaktora są uzależnione od tego, na jakim dokładnie jest stanowisku. Niektórzy redaktorzy mają większe kompetencje niż inni. Jedni mają pewną decyzyjność w opracowaniu programu, inni jedynie ten program przedstawiają. Zwykle do obowiązków redaktora telewizyjnego należą:

• opracowywanie koncepcji programów,
• wybór tematów,
• realizacja programu w czasie emisji,
• układanie ramówki,
• przedstawianie badań opinii publicznej,
• przedstawianie tematów,
• przeprowadzanie wywiadów,
• płynne przechodzenie do kolejnych tematów,
• zapraszanie do obejrzenia lub wzięcia udziału w programach, akcjach promocyjnych,
• zapowiadanie ramówki.

A na czym polega praca redaktora radiowego? Jego obowiązki są zbliżone, z tą różnicą, że skupia się na słowie mówionym i musi większy nacisk kłaść na dykcję, niż na sam wygląd.

Jak zostać redaktorem?

Kariera redaktora jest uzależniona od tego, w jakim medium dokładnie chce pracować kandydat. Najlepszym wyborem w przypadku redaktorów telewizyjnych i radiowych są studia dziennikarskie. Mogą się przydać również studia aktorskie. Redaktor w tych mediach jest przede wszystkim postacią wizerunkową i musi dobrze się prezentować i mieć prawidłową dykcję. Natomiast redaktor wydawniczy powinien udać się na studia polonistyczne. Polecana jest specjalizacja edytorstwo. Jeśli redaktor ma dodatkowo pełnić zawód tłumacza, dobrze, aby miał studia filologiczne. Kandydat na redaktora w wydawnictwie powinien pomyśleć o praktykach lub stażu w redakcji, jeszcze zanim zacznie szukać pracy. Tam zyska pierwsze doświadczenie i dowie się, jak działa taka organizacja.

Kandydat na studiach poznaje zagadnienia z zakresu prawa, procesów wydawniczych, praw własności intelektualnej, praw autorskich, komputeryzacji wydawnictwa. Dowiaduje się, jak działają media, kształci w sobie umiejętności edytorskie, wie, jak analizować teksty pod kątem poprawności merytorycznej i ortograficznej, interpunkcyjnej i stylistycznej. Po prostu wie, jak pracować z tekstem. Takie samo wykształcenie dotyczy redaktorów online. Oni także pracują z tekstem i muszą przede wszystkim wiedzieć, jak powinien wyglądać poprawnie napisany artykuł. Przyszli redaktorzy online powinni pomyśleć o stworzeniu własnego portfolio, które znacząco pomaga w pozyskaniu nowych propozycji zatrudnienia.

Jak wygląda praca redaktora?

Praca redaktora merytorycznego i redaktora online najczęściej odbywa się w zamkniętych pomieszczeniach biurowych. Redaktor online może także wykonywać swoją pracę w domu. Jedyne narzędzia, jakich potrzebuje to komputer z dostępem do Internetu. Natomiast redaktor wydawniczy musi się komunikować z pracownikami będącymi na miejscu, często odwiedza drukarnię, przez co zmuszony jest czasem zjawiać się w biurze. Praca redaktora często odbywa się pod presją czasu, ponieważ niektóre newsy w ciągu dnia pojawiają się nagle i musi on momentalnie dostosować się do nowej narracji. Szczególnie jeśli mowa o redaktorze telewizyjnym, gdy omawia przyjemny wakacyjny temat, a nagle otrzymuje informację o śmierci znanej osoby. Musi zmienić intonację i wiedzieć jak dotrzeć do ludzi tak, by zachować się w zgodzie z etyką dziennikarską.

Każdy redaktor pracuję także w kontakcie z ludźmi, zarówno z autorami, jak i dziennikarzami, czy grafikami. Podobnie jak dziennikarz, pozyskuje czasem informacje poprzez kontakt telefoniczny i mailowy. Praca redaktora odbywa się w niestandardowych godzinach pracy, ponieważ musi publikować informacje pojawiające się nagle. Zdarza się, że jest to praca zmianowa, również w porach nocnych, weekendy i święta. W przypadku redaktorów telewizyjnych i radiowych swoją pracę często wykonują również na zewnątrz, gdy jadą zrobić reportaż np. na rynku miasta.

Redaktorzy – wymagania wobec kandydatów

Redaktor telewizyjny lub radiowy musi mieć doskonałą dykcję, być osobą komunikatywną, otwartą, która potrafi w sposób jasny formułować swoje myśli. To także osoba, która musi być opanowana, odporna na stres, samodzielna i mieć umiejętność pracy pod presją czasu. W tej pracy bardzo ważna jest organizacja i podzielność uwagi, Szczególnie jeśli w studio znajduje się kilku gości jednocześnie. Redaktorzy wydawniczy i redaktorzy online muszą natomiast mieć lekkie pióro, doskonale znać zasady pisowni, mieć ciekawy styl pisania, potrafić używać metafor i związków frazeologicznych. W zawodzie przydaje się także umiejętności researchu, nie tylko w źródłach internetowych, lecz także w archiwach, czy bibliotekach. Ze względu na charakter pracy od redaktorów wymaga się również pewnych cech fizycznych, w szczególności dobrego wzroku.

Ile zarabia redaktor?

Według danych portalu Wynagrodzenia.pl mediana zarobków na stanowisku redaktora wynosi 5100 zł brutto, czyli 3724 zł „na rękę”. Co drugi redaktor ma zarabiać od 4130 zł brutto (3105 zł netto) do 6590 zł brutto (4736 zł netto). Z kolei mediana zarobków na stanowisku redaktora wydawniczego wynosi 4870 zł brutto, czyli 3577 zł „na rękę”.