Spółdzielcza umowa o pracę jest specyficznym rodzajem umowy. Czy w przypadku spółdzielczego stosunku pracy zastosowanie mają przepisy Kodeksu pracy? Kto może podjąć takie zatrudnienie i jakie są jego podstawowe warunki? Sprawdź!
Spółdzielcza umowa o pracę reguluje szczególny rodzaj stosunku pracy. Pod pewnymi względami jest ona podobna do innych umów, jednak wyróżnia ją kilka zapisów zawartych w Prawie spółdzielczym. Kiedy podpisuje się spółdzielczą umowę o pracę, na jakich zasadach można ją rozwiązać i co powinieneś o niej wiedzieć? Czy Kodeks pracy 2021 ma związek z tym specyficznym stosunkiem zatrudnienia?
Spółdzielcza umowa o pracę: co to jest?
Co to znaczy „spółdzielcza umowa o pracę”? Jest to umowa regulująca stosunek pracy pomiędzy spółdzielnią a jej członkiem. Według definicji spółdzielcza umowa o pracę zawierana jest wówczas, gdy członek spółdzielni wykonuje na jej rzecz określoną pracę, zaś spółdzielnia wypłaca mu wynagrodzenie. Członek ma obowiązek pozostawania w stosunku pracy przez cały czas swojego członkostwa w spółdzielni.
Co w przypadku, gdy nie zostanie z nim zawarta spółdzielcza umowa o pracę? Stosunek pracy, który nie jest przez nią uregulowany z winy spółdzielni, oznacza dla członka możliwość roszczenia o podpisanie umowy. Jeśli nie zostanie on nawiązany z jego winy – spółdzielnia może go wykluczyć z członkostwa.
Dla kogo spółdzielcza umowa o pracę?
Wszyscy członkowie spółdzielni pracy mają obowiązek pozostawania w spółdzielczym stosunku pracy ze swoją spółdzielnią. Może ona zrzeszać np. krawcowe lub wytwórców ręcznie malowanych glinianych kubków. Każda ze wspomnianych osób, która wykonuje pracę spółdzielczą, musi posiadać podpisaną umowę.
Spółdzielcza umowa o pracę – Kodeks pracy
Czy w przypadku pracy spółdzielczej zastosowanie ma Kodeks pracy? Spółdzielczy stosunek pracy regulowany jest przez Prawo spółdzielcze (ustawa z 16 września 1982 r.). Przy spółdzielczej umowie o pracę KP ma zastosowanie wówczas, gdy w Prawie spółdzielczym nie znajdują się specjalne regulacje dotyczące danej kwestii.
Składki ZUS a spółdzielcza umowa o pracę
Spółdzielczy stosunek pracy pod niektórymi względami różni się od innych umów. W kwestii ZUS zasady są jednak podobne, jak np. w przypadku standardowej umowy o pracę. Przy spółdzielczej umowie o pracę ZUS opłaca spółdzielnia, która jest pracodawcą członka. Wysokość składek zależna jest od wysokości wynagrodzenia zapisanego w umowie.
Znajdź zatrudnienie z GoWork.pl! Czeka na Ciebie praca w Sosnowcu i innych miastach
Spółdzielcza umowa o pracę a okres próbny
Jak wygląda kwestia okresu próbnego na spółdzielczej umowie o pracę? Zgodnie z prawem, w przypadku zawarcia spółdzielczego stosunku pracy przepisy dotyczące zawierania umów na okres próbny nie mają zastosowania. Osoba, która wykonuje pracę, może zostać do niej przystosowana podczas tzw. stażu kandydackiego (o ile w statucie zapisano, że przyjęcie możliwe jest tylko po jego ukończeniu).
Rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę
W przypadku pracy spółdzielczej umowa wygasa w momencie ustania członkostwa oraz w sytuacjach określonych w przepisach prawa pracy. Rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia możliwe jest jedynie wówczas, gdy:
- członek otrzymał prawo do emerytury,
- ze względu na gospodarczą konieczność zmniejszono stan zatrudnienia, co zostało zatwierdzone uchwałą rady spółdzielni.
W przypadku niezgodnego z prawem rozwiązania spółdzielczej umowy o pracę przez spółdzielnię jej członek może domagać się orzeczenia bezskuteczności wypowiedzenia całej umowy bądź jej warunków albo domagać się przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach, o ile została ona rozwiązana.
Możliwe jest rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę przez spółdzielnię bez wypowiedzenia z powodów zapisanych w Kodeksie pracy. Członek powinien otrzymać oświadczenie, w którym zapisana została przyczyna – w przeciwnym wypadku (bez pisemnego określenia przyczyny lub w razie naruszenia przepisów) może się on domagać przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach.
Zobacz również, jakie są rodzaje umów o pracę i który z nich będzie dla Ciebie najlepszy.
Wypowiedzenie zmieniające spółdzielczej umowy o pracę
Czy możliwa jest zmiana warunków pracy spółdzielczej? Według prawa w przypadku spółdzielczej umowy o pracę wypowiedzenie zmieniające możliwe jest w dwóch przypadkach:
- gdy członek utraci zdolność do wykonywania dotychczasowych obowiązków przez niezawinioną utratę uprawnień do ich wykonywania lub stan zdrowia (konieczne jest stosowne orzeczenie lekarskie),
- gdy jest to podyktowane potrzebami organizacyjnymi lub gospodarczymi spółdzielni.
W tym zakresie spółdzielczy stosunek pracy przypomina umowę o pracę: nowe warunki pracy albo wynagrodzenie powinny być adekwatne do kwalifikacji członka oraz możliwości, jakie posiada spółdzielnia.
Możliwe jest także zmniejszenie pensji członków i/lub równomierne skrócenie czasu pracy członków przez walne zgromadzenie. Zmiany muszą jednak objąć co najmniej jeden dział albo wszystkie osoby, które wykonują ten sam rodzaj pracy. To rozwiązanie stosowane jest jako ostateczność wówczas, gdy spółdzielnia chce zapewnić pracę wszystkim członkom.
Spółdzielczy stosunek pracy a umowa o pracę
Czym różni się spółdzielcza umowa o pracę od najczęściej spotykanej, standardowej umowy o pracę? Należy wymienić kilka głównych różnic. Przede wszystkim w pracy spółdzielczej, jak wspomnieliśmy, nie obowiązuje okres próbny. Ponadto, stosunek pracy wygaśnie wówczas, gdy dana osoba przestanie być członkiem spółdzielni. Co więcej, wynagrodzenie członka to nie tylko kwota zapisana w umowie, ale również część nadwyżki bilansowej, która dzielona jest między członków spółdzielni według ich statusu.
Spółdzielcza umowa o pracę: wzór
Nie masz pewności, jak uregulować pracę spółdzielczą? Skorzystaj z przykładu spółdzielczej umowy o pracę, który znajdziesz poniżej.
Spółdzielcza umowa o pracę
zawarta w dniu ………………. r. w …………………… pomiędzy:
Spółdzielnią ……………………., z siedzibą w ……………………………., reprezentowaną przez ……………………….., zwaną dalej „Pracodawcą”
a
……………………………………….., zamieszkałą/ym w …………………………., legitymującą/ym się dowodem osobistym nr ………………………………, wydanym przez ……………………………, nr PESEL ……………………………, zwaną/ym dalej „Pracownikiem”.
1.Pracodawca zatrudnia Pracownika na czas określony od ……………. do …………../na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku …………………….. .
2. Pracownik będzie wykonywać pracę w ……………………… .
3. Do obowiązków zawodowych pracownika należy w szczególności ……………………. .
4. Za wykonaną pracę Pracodawca wypłaci Pracownikowi wynagrodzenie w wysokości ……………………. zł brutto.
5. W sprawach nie uregulowanych umową zastosowanie mają przepisy Kodeksu pracy, Prawa spółdzielczego i statutu Pracodawcy.
6. Strony oświadczają, że zapoznały się z treścią umowy i przyjęły ją do wiadomości, a każda z nich podpisała i otrzymała po jednym egzemplarzu umowy.
……………………………….. ……………………………..
(data, podpis pracodawcy) (data, podpis pracownika)
Oświadczam, że zapoznałam/em się z treścią regulaminu pracy Pracodawcy i przepisów dotyczących wynagradzania, akceptuję je i zobowiązuję się do ich stosowania i przestrzegania.
…………………………………..
(data, podpis pracownika)
Spółdzielcza umowa o pracę PDF – wzór
