Często słyszymy, że coś jest “niszowe”. Słowo to jest używane w kontekście rzeczy nieco unikalnych, oryginalnych. Nie oznacza to jednak, że nisza jest czymś nowym. Może być sferą dotąd niecieszącą się większym zainteresowaniem. Co dokładnie oznacza bycie niszowym? Jakie znaczenie niszowość ma w biznesie?
W pierwszej kolejności warto wyjaśnić, czym jest nisza. Zgodnie z definicją Słownika Języka Polskiego niszowy oznacza należący do niszy, występujący w małej ilości, wyselekcjonowany. Termin ten ma często zastosowanie w kontekście biznesu. Może się odnosić do produktów, branż, usług, a nawet całych rynków. O tym, że dany obszar jest niszowy, mówimy wtedy, gdy koncentruje się na wąskiej grupie odbiorców. Zwykle produkty i usługi kierowane są do szerokiej grupy docelowej, co pozwala na generowanie dużego zysku. Produkty niszowe jednak także mogą okazać się opłacalne, ponieważ ze względu na ich szczególny charakter często są to produkty o wyższych cenach. Jednak sama niszowość może mieć różny charakter w zależności od tego, w jakim kontekście tego słowa używamy. Niszowe mogą być produkty, które mają pewne szczególne cechy, ale i dotąd niezagospodarowany rynek odbiorców o szczególnych potrzebach. Tym, co wyróżnia niszowe produkty, czy usługi jest brak masowej produkcji.
Spis treści
Wybór niszowej branży
Branża stanowi gałąź gospodarki obejmującej usługi lub produkty danego rodzaju. Jest to najmniejsza jednostka klasyfikacji, np. branża spożywcza, odzieżowa, czy produkcyjna. Te trzy wymienione branże nie stanowią niszowych. Żywność i odzież skierowana jest do dużych grup odbiorców, praktycznie do ogółu społeczeństwa. O branży niszowej mówimy wówczas, gdy spełnia specyficzne potrzeby wąskiego grona klientów. To może być np. branża kosmetyczna, lecz kosmetyków naturalnych.
Oczywiście niszowa branża powiązana jest z produkcją niszowych produktów, czy oferowaniem niszowych usług. Cechą branży jest wysoka lojalność klientów, którzy ze względu na brak dużej konkurencyjności w danej branży, nie mogą szukać produktów u innych firm. Inną cechą niszowej branży jest powiązanie ze szczególną kulturą społeczności, do której jest kierowana, reprezentuje pewne wartości. To może być przykładowo branża usług weselnych, lecz zupełnie wykraczająca poza standardy rynkowe (np. wesela w nietypowych miejscach).
Jakie produkty są niszowe?
W każdej branży mamy do czynienia z produktami lub usługami. W przypadku niszowych produktów cechuje je konkretne, szczególne zastosowanie. To mogą być np. produkty ręcznie tworzone, czy kosmetyki naturalne. Tego typu produkty skierowane są do klientów, którzy cenią ich cechy, takie jak jakość, unikalność, czy ekskluzywny charakter. Produkty niszowe skierowane są do wąskiej grupy osób i są zaprojektowane właśnie pod ich potrzeby.
Odbiorcy produktów niszowych mają wyróżniające się zainteresowania i preferencje. Jeszcze do niedawna za niszowe można było uznać produkty ekologiczne. Choć obecnie zainteresowanie nimi znacznie wzrosło, a wraz z nim dostępność także w marketach. Niszowe produkty mogą być także spersonalizowane, dostępne w bardzo małej ilości lub wręcz tworzone na zamówienie. Cechą takich produktów są zwykle wysokie ceny. Brak masowej produkcji hamuje możliwości zarobkowe, a takie produkty zwykle cechują się wyższą jakością i wymagają droższych materiałów i procesów produkcji.
Niszowe mogą być także usługi
Niszowe usługi przyjmują bardzo ciekawy charakter. Klientom ciężko jest sobie czasem wyobrazić, jakiego typu usługi na rynku można spotkać. Unikalne usługi są zwykle zindywidualizowane. Odpowiadają na potrzeby konkretnych klientów. Przykładem takich usług mogą być modyfikacje samochodów dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami, usługi opieki nad roślinami, usługa wynajmu sprzętu turystycznego, czy usługi projektowania zagospodarowania przestrzeni na dachach.
Jakie rynki są niszowe?
Niszowy może być także sam rynek. Przedsiębiorca może wpaść na pomysł otworzenia biznesu dla wąskiego segmentu rynku, np. osób interesujących się konkretną dyscypliną sportową, czy kierować swoje produkty wyłącznie na dany region. Przykład może stanowić sprzedaż produktów do wypraw górskich wyłącznie w rejonach turystycznych. Dane regiony cechują się inną kulturą i można kierować do ich mieszkańców innego rodzaju produkty i usługi. Inne potrzeby mają mieszkańcy wsi, a inne dużych miast. Aby wyodrębnić niszę rynkową, trzeba najpierw zidentyfikować grupę klientów z niezaspokojonymi potrzebami. Trzeba zdefiniować ich cechy, zasięg terytorialny i grupy klientów.
Dlaczego warto inwestować w niszę?
Na rynku produktów i usług panuje duże konkurencja. Mamy tak naprawdę kilku gigantów, którzy są liderami w swojej branży i przejmują większość klientów. Małe przedsiębiorstwa także odnoszą zyski, lecz nie na taką skalę. Muszą one konkurować z podobnymi sobie. Często na rynku nie ma już miejsca dla nowych przedsiębiorców. Wówczas przedsiębiorca zmuszony jest do poszukiwania swojej niszy. Niszowe produkty i usługi mogą być opłacalne pod warunkiem, że będą odpowiedzią na niezaspokojone dotąd potrzeby klientów. Jednak trzeba pamiętać, że o ile firmy skierowane do szerszej grupy odbiorców są w stanie rozwijać się na różne sposoby, tak w przypadku branż niżowych jest to nieco ograniczone. Ciężko jest rozwijać spersonalizowane produkty o już nadanych szczególnych cechach.
Korzyścią niszowych biznesów jest mniejsza konkurencja oraz zbudowanie grona lojalnych klientów. Niszowe produkty i usługi często oferowane są w wyższych cenach, co pomaga w jakimś stopniu nadrobić braki spowodowane ograniczoną grupą klientów. Zawsze jednak można rozszerzać swoją ofertę o kolejne rynki. Lojalni klienci z czasem zaczną identyfikować się z marką i informować innych potencjalnie zainteresowanych o ofercie firmy. To może przyczynić się do ugruntowania pozycji firmy na niszowym rynku i do wzrostu jej zysków. Jednak warto pamiętać, że niszowe biznesy są obarczone pewnym ryzykiem. Podstawą do przedsięwzięcia jest przeprowadzenie dokładnej analizy rynku i potrzeb klientów.
