Zwolnienia z VAT. Kto jest zwolniony i co to oznacza dla przedsiębiorcy?

Zwolnienia z VAT może dokonać przedsiębiorca spełniający odpowiednie kryteria – przede wszystkim nie może przekroczyć rocznego limitu obrotu. Są takie rodzaje działalności, których automatycznie dotyczy zwolnienie z podatku VAT. Jesteś przedsiębiorcą? Dowiedz się, kto jest zwolniony z VAT. 

Zwolnienie z VAT jest prawem, z którego mogą skorzystać niektórzy przedsiębiorcy ze względu na określone limity obrotów lub rodzaj wykonywanych usług i sprzedawanych towarów. Ci, którzy wiedzą co to jest VAT, doceniają w zwolnieniu redukcję biurokracji. Na przedsiębiorcy nadal ciążą jednak pewne obowiązki. Zwolnienie z VATu przybiera dwie formy. Możemy wyróżnić zwolnienie podmiotowe VAT, które nadaje prawo do zwolnienia ze względu na limity obrotów i zwolnienie przedmiotowe, które dotyczy konkretnych usług, np. związanych z wykonywaniem umów ubezpieczenia na terytorium kraju.

Kto jest zwolniony z VAT? 

Przedsiębiorcy zajmujący się sprzedażą towarów i usług mogą skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, jeśli spełnią wymogi, jakie narzuca ustawa VAT. Zgodnie z art. 113 ust. 1, jeśli sprzedaż podatnika w poprzednim roku podatkowym netto nie przekroczyła w sumie 200 000 zł, przedsiębiorca może skorzystać z prawa do zwolnienia. Podmiotowe zwolnienie z podatku VAT ma miejsce także w przypadku podatników rozpoczynających prowadzenie działalności.

Czynności zwolnione z VAT

Dokładne usługi zwolnione z VAT określa katalog czynności, który można znaleźć w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z nim zwolnione z podatku są np. usługi medyczne, finansowe czy edukacyjne (np. korepetycje). Natomiast w przypadku transakcji zagranicznych, czynności zwolnione z podatku VAT wymieniono w art. 44. Zwolnienia przedmiotowe najczęściej obejmują:

• okoliczności odpłatnego świadczenia usług ubezpieczeniowych,
• sytuacji przy świadczeniu usług udzielania kredytów,
• odpłatnej dostawy towarów służących do wsparcia działalności nieobjętej podatkiem. Pod warunkiem, że ich dostawca nie miał prawa obniżyć kwoty podatku należnego o kwotę naliczonego ze względu na ich nabycie, wytworzenie czy import,
• dostawy towarów (budynków i ich elementów), jeśli  nie trafiają do pierwszego nabywcy lub nie upłynęły jeszcze dwa lata od pierwszego zasiedlenia do dostawy budynku,
• świadczenie usług w zakresie udzielania poręczeń,
• usługi dotyczące depozytu pieniędzy.

Zwolnienie z VAT – do jakiej kwoty?

Może się zdarzyć, że przedsiębiorca rozpocznie prowadzenie działalności w trakcie roku podatkowego. Wówczas należy proporcjonalnie obliczyć limit zwolnienia z VAT. Wypracowany obrót należy pomnożyć przez liczbę dni, w których uzyskano obrót podzielony przez liczbę dni całego roku. Jeśli otrzymana kwota nie przekroczy 200 000 zł, wówczas przedsiębiorca ma prawo do skorzystania ze zwolnienia VAT.

Warto pamiętać, że dni, w których uzyskano obrót, liczy się już od pierwszego dnia prowadzenia działalności, a nie od momentu dokonania pierwszej transakcji. Przy wyznaczaniu limitu obrotów nie uwzględnia się wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na terytorium kraju UE, sprzedaży wysyłkowej na terytorium Polski, odpłatnego świadczenia usług zwolnionych z podatku, przychodów pochodzących ze sprzedaży środków trwałych podlegających amortyzacji.

Kogo nie dotyczy zwolnienie z VATu?

Niestety nie każdy przedsiębiorca mieszczący się w limicie obrotów może skorzystać ze zwolnienia z podatku VAT. Art. 113 ust. 13 ustawy definiuje podatników, którzy nie mają prawa do zwolnienia. Są to osoby zajmujące się sprzedażą:

• wyrobów z metali szlachetnych
• towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym (z wyjątkami, np. wyrobów tytoniowych),
• nieruchomości (terenów budowlanych, budowli lub ich części),
• sprzedaży wysyłkowej,
• nowych środków transportu,
• preparatów kosmetycznych,
• komputerów,
• urządzeń elektrycznych i wyrobów elektronicznych,
• produktów optycznych,
• większości sprzętów gospodarstwa domowego,
• części do pojazdów samochodowych, mechanicznych,
• usług prawniczych, jubilerskich, niektórych usług w zakresie doradztwa,
• sprzedaży turbin, pomp i silników.

Praca w Białymstoku czeka na Ciebie. Aplikuj na GoWork.pl!

Jak odnowić zwolnienie z VAT-u?

Zwolnienie z VAT można ponowić w momencie odzyskania prawa do niego, bądź w sytuacji, gdy podatnik wcześniej sam ze zwolnienia zrezygnował. Należy jednak spełnić wymagane warunki m.in. musi minąć przynajmniej rok od końca roku utraty prawa do zwolnienia z VAT.  W celu powrotu do zwolnienia z podatku VAT podatnik musi złożyć aktualizacyjny wniosek VAT-R. Ma na to 7 dni od momentu uzyskania prawa do zwolnienia.

Zwolnienie z VAT a ewidencja sprzedaży. W jakich przypadkach konieczna jest dokumentacja?

1. Osoba, która korzysta ze zwolnienia z VAT, wciąż pozostaje podatnikiem, lecz nie musi prowadzić ewidencji dotyczącej podatku od towarów i usług. Musi natomiast ewidencjonować samą sprzedaż z danego dnia, gdyż na jej podstawie ustala się ewentualne przekroczenie limitu.
2. Polski podatnik VAT jest zobowiązany do składania raportu podatkowego JPK. W momencie, gdy obroty firmy przekroczą limit 200 000 zł, wówczas przedsiębiorca wcześniej objęty limitem także musi taki raport złożyć. Musi on dotyczyć wyłącznie miesiąca, w którym przekroczono limit
3. W przypadku rezygnacji ze zwolnienia VAT, przywilej przestaje obowiązywać dopiero od przyszłego miesiąca po miesiącu, w którym dokonano rezygnacji. Plik JPK_V7 należy zatem złożyć dopiero za ten miesiąc, w którym zwolnienie przestało obowiązywać.
4. Jeśli podatnik zdecyduje się na powrót do zwolnienia z VAT, wówczas składa JPK_V7, za miesiąc, który miał miejsce przed powrotem do przywileju zwolnienia.

Ponadto podatnik zwolniony z VAT może zostać wezwany przez organ do przekazania następujących plików:

• struktury do faktur  JPK_FA,
• struktury dla ksiąg rachunkowych JPK_KR,
• struktury dla wyciągu bankowego JPK_WB,
• struktury dla magazynu JPK_MAG,
• struktury dla podatkowej księgi przychodów i rozchodów JPK_PKPIR,
• struktury dla ewidencji przychodów JPK_EWP.

Zwolnienie z VATu a faktura bez VAT

Przedsiębiorcy zwolnieni z podatku od towarów i usług mają obowiązek wystawienia faktury bez VAT, jeżeli kontrahentem jest inna firma. Natomiast osoba prywatna ma prawo do żądania wystawienia faktury przez podatnika zwolnionego z VAT. Podatnik w tym celu powinien się zarejestrować na druku VAT-R.

Zwolnienie z VAT. Jak wystawić fakturę bez VAT?

Na fakturze koniecznie należy zawrzeć informacje o podstawie, na której przedsiębiorca jest zwolniony przedmiotowo z podatku VAT. To może być przepis dyrektywy, czy podstawa prawna. Jeśli zwolnienie VAT ma charakter podmiotowy, taki zapis na fakturze nie jest konieczny. Ponieważ sprawdzenie firmy po NIP, jak i sam numer służy jednocześnie do identyfikacji podatnika VAT, osoba zwolniona z podatku nie musi wpisywać identyfikatora. Fakturę bez VAT należy wystawić maksymalnie do 15 dnia miesiąca następującego po dokonaniu transakcji.

Podatnik VAT – zwolniony przekroczył limit. Co dalej?

W przypadku przekroczenia uprawniającego do zwolnienia z VAT limitu obrotów przedsiębiorca jest zobowiązany do powiadomienia o tym fakcie urzędu skarbowego. W tym celu musi się zarejestrować, a jeśli już kiedyś prowadził działalność zwolnioną z VAT, wystarczy, że zaktualizuje dane na odpowiednim druku. Od momentu przekroczenia kwoty 200 000 zł podatek VAT dotyczy każdej kolejnej transakcji. Od tej chwili przedsiębiorca musi także prowadzić dokumentacje faktur, ewidencję i składać wymagane deklaracje.

Choć zwolnienie z podatku VAT brzmi obiecująco, to nie zawsze się opłaca. Największą wadą takiego rozwiązania jest brak możliwości odliczenia VAT-u, przez co przedsiębiorca nie jest konkurencyjny na rynku, sprzedając droższy towar. Zaletą jest na pewno brak konieczności wypełniania deklaracji VAT i sporządzania rachunków pieniężnych.