Numer PESEL dla Ukraińców ma umożliwić uchodźcom korzystanie z usług publicznych na terenie Polski. Składanie wniosków o PESEL jest możliwe od 16 marca. Jak przebiega procedura nadania numeru, gdzie należy złożyć wniosek i co jest wymagane?
Numer PESEL dla obywateli Ukrainy wprowadza tzw. specustawa ukraińska, czyli Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Dokument reguluje formy pomocy dla obywateli Ukrainy, którzy opuścili swój kraj od 24 lutego 2022 roku i legalnie przebywają na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. W specustawie znajdują się informacje na temat świadczeń dla Ukraińców, czy dla osób pomagających obywatelom Ukrainy. Poruszone zostały również kwestie edukacji dzieci z Ukrainy, studentów, zatrudnienia uchodźców, czy prowadzenia przez nich działalności gospodarczej. Aby obywatele kraju, w którym toczy się wojna, mieli możliwość godnego życia i korzystania z większości usług, ważna jest ich identyfikacja. Tę ma zapewnić numer PESEL dla Ukraińca.
Spis treści
Do czego jest potrzebny numer PESEL dla Ukraińca?
Numer PESEL dla obywatela Ukrainy służy m.in. do zarejestrowania legalnego pobytu na terenie Polski. Numer identyfikacyjny umożliwia obywatelowi Ukrainy korzystanie ze świadczeń zapewnionych na mocy specustawy ukraińskiej. PESEL jest również konieczny do założenia i prowadzenia działalności gospodarczej przez obywatela Ukrainy. Ponadto samo zatrudnienie Ukraińca z nadanym numerem PESEL jest łatwiejsze.
Jak złożyć wniosek o PESEL dla Ukraińców? Od kiedy?
Zgodnie z Komunikatem Ministra Cyfryzacji z 12 marca 2022 r. w sprawie określenia terminu wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających stosowanie przepisów art. 4-10 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. poz. 584) wniosek o PESEL dla Ukraińca można złożyć w każdym urzędzie gminy już od środy 16 marca 2022 roku. Formularz wniosku jest dostępny na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministra Cyfryzacji.
Gdzie złożyć wniosek o numer PESEL dla Ukraińca?
O procedurze złożenia wniosku mówi nam art. 4 ust. 2-21 specustawy ukraińskiej. Przede wszystkim wniosek musi zostać złożony przez obywatela Ukrainy osobiście, w postaci papierowej. Wniosek o PESEL należy opatrzyć własnoręcznym podpisem. Osoba z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych może być reprezentowana przez rodzica, opiekuna, kuratora, czy opiekuna tymczasowego.
Warto zaznaczyć, że w czasie składania wniosku, obywatel Ukrainy musi złożyć odciski palców. Obowiązek ten nie obejmuje dzieci poniżej 12 roku życia i osób, które nie mają fizycznej możliwości złożenia odcisków palców.
PESEL dla Ukraińców – zdjęcie
Obywatel Ukrainy ubiegający się o PESEL dla cudzoziemca powinien w urzędzie okazać dokument, który umożliwi ustalenie jego tożsamości. To może być dowód osobisty, paszport, czy Karta Polaka. Ze względu na sytuację pod uwagę brane są również dokumenty, które utraciły swoją ważność. Ustalenie tożsamości dzieci jest możliwe również na podstawie aktu urodzenia. Ponadto do wniosku o numer PESEL dla Ukraińców należy dołączyć fotografię spełniającą następujące wymagania:
- Fotografia kolorowa;
- Wymiary 35×45 mm;
- Fotografia wykonana na jednolitym jasnym tle;
- Obraz na zdjęciu musi być wyostrzony i oddawać naturalny odcień skóry osoby;
- Postać musi być objęta od wierzchołka głowy do górnej części barków;
- Twarz powinna zajmować 70%-80% zdjęcia;
- Zdjęcie musi prezentować postać w pozycji frontalnej z zachowaniem symetrii;
- Postać musi patrzeć wprost, zachować naturalny wyraz twarzy, mieć zamknięte usta i włosy niezasłaniające twarzy;
- Osoba na zdjęciu nie może mieć na sobie nakrycia głowy ani okularów przeciwsłonecznych.
Co istotne, na mocy specustawy organ powinien zapewnić obywatelom Ukrainy możliwość wykonania zdjęcia nieodpłatnie.
1. Organ gminy może zapewnić obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, możliwość nieodpłatnego wykonania fotografii, o której mowa w art. 4 ust. 7.
Co zawiera wniosek o PESEL dla Ukraińców?
Specustawa ukraińska określa jakie dane powinny znaleźć się we wniosku o PESEL dla Ukraińca. Są to:
1) imię (imiona);
2) nazwisko;
3) unikalny numer ewidencyjny nadany przez organ ukraiński;
4) obywatelstwo;
5) imię matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;
6) nazwisko matki osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;
7) imię ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;
8) nazwisko ojca osoby małoletniej, o ile zostało udokumentowane;
9) numery PESEL rodziców, o ile zostały nadane i są znane;
10) datę urodzenia;
11) miejsce urodzenia;
12) kraj urodzenia;
13) płeć;
14) datę wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
15) datę złożenia wniosku;
16) adnotację o tym, czy odciski palców zostały pobrane;
17) adnotację urzędnika o wyniku lub przyczynach braku weryfikacji z rejestrem obywateli Ukrainy prowadzonym przez Straż Graniczną;
18) informacje dotyczące sprawowania faktycznej opiekę nad dzieckiem, w tym między innymi wskazanie stosunku pokrewieństwa z dzieckiem – jeżeli taki istnieje, a w przypadku jego braku – innej relacji łączącej tę osobę z dzieckiem;
19) oświadczenie o przybyciu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa;
20) oświadczenie o byciu małżonkiem obywatela Ukrainy, który przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa;
21) oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku oraz klauzulę o treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”;
22) własnoręczny czytelny podpis wnioskodawcy albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu;
23) własnoręczny podpis osoby ubiegającej się o nadanie numeru PESEL, która ukończyła 12. rok życia, albo adnotację pracownika organu gminy o przyczynie braku podpisu.
Osoby, którym zostanie nadany numer PESEL, trafią do rejestru obywateli Ukrainy, gdzie minister właściwy do spraw informatyzacji będzie przechowywać dane na ich temat, takie jak:
- data wjazdu obywatela na terytorium Polski;
- data złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL.
Warto zaznaczyć, że sprawniejsze załatwienie spraw urzędowych obywatelom ma zapewnić również dostęp do profilu zaufanego.
PESEL dla obywateli Ukrainy. Aktualizacja
Od 16 marca 2022 roku obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z konfliktem zbrojnym, mogli ubiegać się o nadanie numeru PESEL, co umożliwiało im korzystanie z usług publicznych, takich jak opieka zdrowotna, pomoc społeczna czy zakładanie działalności gospodarczej. Procedura ta była kluczowa dla integracji uchodźców w polskim społeczeństwie.
W 2023 roku wprowadzono istotne zmiany w przepisach dotyczących obywateli Ukrainy przebywających w Polsce. Od 1 marca 2023 roku nałożono obowiązek ubiegania się o numer PESEL dla tych, którzy przybyli po 24 lutego 2022 roku. Dodatkowo, wprowadzono zasady współfinansowania pobytu w miejscach zbiorowego zakwaterowania:
- Po 120 dniach pobytu w Polsce uchodźcy są zobowiązani do pokrycia 50% kosztów zakwaterowania.
- Po 180 dniach – 75% kosztów, jednak nie więcej niż 60 zł dziennie na osobę.
Wyjątki od tych zasad dotyczą m.in. osób niepełnosprawnych, dzieci, seniorów, kobiet w ciąży oraz osób w trudnej sytuacji życiowej.
W 2024 roku zasady te pozostały niezmienione. Obywatele Ukrainy z nadanym numerem PESEL i statusem „UKR” nadal mają dostęp do rynku pracy, świadczeń rodzinnych, opieki zdrowotnej oraz możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na uproszczonych warunkach.
Podsumowując, procedura nadawania numeru PESEL dla obywateli Ukrainy została skutecznie wdrożona w 2022 roku, a kolejne lata przyniosły dodatkowe regulacje mające na celu integrację uchodźców oraz uregulowanie ich statusu w Polsce.
Witam!
Czy 3 tygodniowy Noworodek też musi mieć zdjęcie? Obawiam się, że problem wymogów zdjęć w żaden sposób nie będzie zachowany 🙁
Ktoś, coś…
– pozdrawiam
P.P.,
noworodek również musi mieć zdjęcie, niestety ani ustawa o dowodach osobistych, ani powołująca się na nią ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa nie zastrzegają w tym zakresie wyjątku.
Jednakże art. 29 ust. 7 ustawy o dowodach osobistych wskazuje, że fotografia osoby do 5. roku życia może nie spełniać wymogów w zakresie określonego w ust. 3 wizerunku, a zatem noworodek na zdjęciu nie musi patrzeć na wprost, może mieć nienaturalny wyraz twarzy, otwarte usta, twarz przysłoniętą włosami, niewidoczne brwi, oczy, a nawet źrenice.
Dołączenie fotografii jest jednak niezbędne, gdyż jest to jeden z podstawowych wymogów, którego niespełnienie jest jedną z głównych przesłanek odmowy wydania dowodu osobistego, jak również nadania numeru PESEL obywatelowi Ukrainy (art. 4 ust. 16 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy).
Pozdrawiam
Ekspert GoWork
CZY ZNAJOMA KTORA PRZYJECHALA DO MNIE W STYCZNIU NA MIESIAC INIE WROCILA NA UKRAINE BO WYBUCHLA WOJNA TEZ MOZE STARAC SIE O PESEL.ONA CHCIALA WRACAC ALE PRZEKONALAM JA ZE NA UKRAINIE JEST TERAZ NIEBEZPIECZNI I ZOSTALA
Elu,
zgodnie z art. 4 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, numer PESEL nadaje się, na jego wniosek, obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny.
Za legalny natomiast uznaje się pobyt obywatela Ukrainy, który wjechał legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 4 i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny w okresie 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r. (art. 2 ustawy). Legalne przekroczenie granicy powinno zostać zarejestrowane przez komendanta placówki Straży Granicznej podczas kontroli granicznej (a zatem dane obywatela Ukrainy powinny znajdować się w rejestrze obywateli Ukrainy prowadzonym przez Straż Graniczną), a jeżeli takie zarejestrowanie się nie odbyło, to powinno się to odbyć na wniosek obywatela Ukrainy, złożony w dowolnym organie wykonawczym gminy, jednak nie później niż 60 dni od dnia wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek ten jest równocześnie wnioskiem o nadanie numeru PESEL (art. 4 ustawy).
Elu, numer PESEL przyznawany jest cudzoziemcom również na podstawie innych przepisów niż powyższe, dlatego najlepiej po prostu udać się do urzędu i dokładnie przedstawić sytuację znajomej 🙂
Pozdrawiam
Ekspert GoWork