Zmiana nazwiska oznacza także zmianę dokumentów i danych w banku, pracy i innych miejscach. Procedura zmiany nazwiska nie jest skomplikowana, lecz wymaga dokładnej analizy sytuacji. Osoba zmieniająca nazwisko musi pamiętać o tym, gdzie należy zmianę zgłosić. Wiele zależy od samych okoliczności zmiany imienia lub nazwiska.
Zmiana nazwiska to kwestia, która jeszcze nie tak dawno wzbudzała zdziwienie. Obecnie jest to już dosyć powszechna praktyka i nietrudno jest spotkać osoby, które dokonały zmiany nazwiska, a nawet imienia. Oczywiście jest to procedura uregulowana. Nie ma więc pełnej dowolności zmiany personaliów. Nazwisko może się składać maksymalnie z dwóch członów, a wnioskodawca może posiadać tylko dwa imiona. Zmienić można zarówno używane nazwisko, jak i nazwisko rodowe. Zmiana nie zawsze jest jednak możliwa. Niedopuszczalna jest zmiana nazwiska na nazwisko historyczne, znaczące dla kultury i nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej w przypadku osób, które nie posiadają członków rodziny o tym nazwisku.
Spis treści
Zmiana nazwiska w Polsce – kiedy ma miejsce?
Kwestię zmiany nazwiska lub imienia reguluje Ustawa o zmianie imienia i nazwiska. Wbrew pozorom nie tylko zawarcie związku małżeńskiego jest jedyną opcją na dokonanie zmiany swoich personaliów. Ustawa dokładnie określa, w jakich okolicznościach mówimy o zmianie imienia lub nazwiska. Zgodnie z art. 3 zmiana imienia to:
- zastąpienie wybranego imienia innym imieniem;
- zastąpienie dwóch imion jednym imieniem lub odwrotnie;
- dodanie drugiego imienia;
- zmiana pisowni imienia lub imion;
- zmiana kolejności imion.
Z kolei zmiana nazwiska to:
- zmiana na inne nazwisko;
- zmiana pisowni nazwiska;
- zmiana nazwiska ze względu na formę właściwą dla rodzaju żeńskiego lub męskiego.
Nazwisko może zmienić obywatel mieszkający na terytorium Polski, który ma ku temu ważny powód, na przykład ośmieszające nazwisko. Nazwisko może także zmienić cudzoziemiec, który uzyskał w Polsce status uchodźcy, jednak tylko w sytuacji zagrożenia życia, zdrowia, wolności, czy bezpieczeństwa osobistego.
Zmiana nazwiska po ślubie
Zwykle to małżeństwo wiąże się ze zmianą nazwiska. Jednak przyjęcie nazwiska męża przez małżonkę nie jest jedyną opcją. Mogą oni zdecydować się na jedno wspólne nazwisko jednego z małżonków – albo żony, albo męża. Jednocześnie każdy z małżonków może zachować własne dotychczasowe nazwisko. Mogą także połączyć ze swoim nazwiskiem nazwisko drugiego małżonka. Maksymalnie może być ono dwuczłonowe. Małżonkowie decydują o nazwisku w momencie składania oświadczenia przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego.
Zwykle takie oświadczenie składa się w momencie sporządzenia przez kierownika zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Dowód na zmianę nazwiska stanowi akt zawarcia małżeństwa sporządzany tuż po ceremonii zaślubin. Nie można przyjąć nazwiska partnera lub partnerki, jeśli pozostaje się w związku nieformalnym. Zgodnie z orzecznictwem, nie jest to ważny powód zmiany nazwiska.
Zmiana nazwiska po rozwodzie
Nazwisko można także zmienić po rozwodzie. Nie ma obowiązku pozostania przy nazwisku małżonka lub małżonki, jeśli związek się rozpadł. W tym celu należy złożyć oświadczenie o powrocie do poprzedniego nazwiska przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem. Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wnioskodawca ma na to 3 miesiące od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu. Wówczas wróci do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.
Zmiana nazwiska w trakcie trwania małżeństwa
Przyszli małżonkowie mogą jednak kwestii zmiany nazwiska ze sobą nie skonsultować przed złożeniem oświadczenia. To może skutkować podjęciem decyzji, której będą potem żałować. W trakcie składania oświadczenia może także dojść do błędu. Jeśli urzędnik nie zakomunikuje konieczności dokonania wyboru, wówczas małżonkowie zostają przy swoich dotychczasowych nazwiskach. W trakcie trwania małżeństwa można zmienić nazwisko. Jednak wówczas możliwa jest zmiana nazwiska w trybie administracyjnym przed urzędem stanu cywilnego miejsca stałego zamieszkania. Jednak w tym przypadku trzeba wskazać tzw. ważne powody jak na przykład faktyczne posługiwanie się nazwiskiem drugiego małżonka.
Zmiana nazwiska dziecka
Nazwisko można także zmienić dziecku. Dzieci do 13 roku życia muszą zmienić nazwisko na nazwisko ich opiekuna prawnego. Jednak konieczna jest do tego zgoda obojga rodziców. W przypadku dzieci, które mają skończone 13 lat, również one same muszą udzielić zgody na zmiany nazwiska. W przypadku braku porozumienia między rodzicami może tego dokonać sąd opiekuńczy na wniosek rodzica. Jeśli nazwisko zmienią oboje rodzice, to zmiana nazwiska rozciąga się na małoletnie dzieci z ich małżeństwa oraz na dzieci, które urodzą się z tego małżeństwa.
Ponadto w ciągu 6 miesięcy od sporządzenia aktu urodzenia dziecka, rodzice mogą złożyć oświadczenie o zmianie nazwiska dziecka do kierownika urzędu stanu cywilnego.
Zmiana imienia i nazwiska: argumenty
Sytuacja każdej osoby, która chce zmienić imię lub nazwisko, rozpatrywana jest indywidualnie. Jeśli zmiana nazwiska nie ma związku z małżeństwem, to wnioskodawca musi odpowiednio uargumentować swoją wolę, aby wniosek został pozytywnie rozpatrzony.
Jeśli ktoś chce zmienić nazwisko na takie o znaczeniu historycznym, musi się liczyć z prawdopodobną odmową, jeśli w swojej rodzinie nie ma członków, którzy rzeczywiście takie nazwisko noszą. Powody, które stanowią odpowiednie argumenty dla zmiany nazwiska, zostały wyszczególnione w Ustawie o zmianie imienia i nazwiska. Imię lub nazwisko można zmienić, jeśli ma charakter ośmieszający lub jest nieodpowiednie ze względu na godność człowieka. Można zmienić nazwisko lub imię, gdy jest ono używane, zostało bezprawnie zmienione lub jest noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.
Powód chęci zmiany nazwiska należy wyszczególnić we wniosku składanym do USC. Uzasadnienie jest bardzo ważne, bowiem nie tylko te, wymienione powyżej przypadki stanowią podstawę do zmiany nazwiska. Ważne, by powód przekonał kierownika stanu cywilnego. W przypadku zmiany nazwiska dziecka przykładowe uzasadnienie zmiany nazwiska może dotyczyć faktu braku zainteresowania przez drugiego rodzica dzieckiem i wychowywanie dziecka po rozwodzie wyłącznie przez matkę.
Zmiana nazwiska – gdzie zgłosić? Formalności
Chęć zmiany imienia lub nazwiska zgłasza się u kierownika urzędu stanu cywilnego. Należy złożyć odpowiedni wniosek. Procedura zmiany imienia lub nazwiska kończy się wydaniem decyzji pozytywnej bądź negatywnej. W razie odmowy wnioskodawca może jeszcze odwołać się do wojewody. W przypadku nieletnich chcących zmienić nazwisko wymagana jest reprezentacja przedstawiciela ustawowego, np. rodzica. Jeśli nazwisko zostanie zmienione, kierownik przekazuje informacje do innych urzędów, aby te dokonały korekty w akcie urodzenia i akcie małżeństwa. Po zmianie nazwiska np. po ślubie trzeba pamiętać o kilku formalnościach.
- O zmianie nazwiska należy poinformować pracodawcę lub urząd pracy w przypadku osób ze statusem bezrobotnego.
- Małżonek prowadzący działalność gospodarczą musi zawiadomić ZUS i urząd skarbowy w ciągu 7 dni od dnia zmiany danych osobowych.
- Należy dokonać aktualizacji danych w banku (dotyczących zarówno nowego nazwiska, jak i numeru nowego dowodu). To ważne, jeśli chcemy korzystać m.in. z ePUAP przez bankowość elektroniczną.
- Konieczne jest także powiadomienie uczelni o zmianie nazwiska. Skutkuje to zmianą w systemie uczelni, jak i uzyskaniem ewentualnego tytułu zawodowego lub naukowego na nowe nazwisko.
Wniosek o zmianę nazwiska
W celu zmiany nazwiska, wnioskodawca składa wniosek w urzędzie stanu cywilnego miejsca stałego lub ostatniego stałego pobytu. Jeśli wnioskodawca mieszka za granicą, wówczas wniosek o zmianę imienia lub nazwiska może złożyć za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej. O druk możesz poprosić w urzędzie lub też sam stworzyć wniosek w oparciu o elementy wyszczególnione w art. 11 Ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska.
Należy wskazać dane osoby, której zmiana dotyczy:
a) imię (imiona) i nazwisko oraz nazwisko rodowe,
b) wskazanie kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt urodzenia oraz akt małżeństwa, jeżeli zmiana imienia lub nazwiska będzie dotyczyła tego aktu,
c) numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, zwany dalej „numerem PESEL”, jeżeli został nadany;
2) imię lub nazwisko, na jakie ma nastąpić zmiana;
3) wskazanie miejsca sporządzenia aktu urodzenia małoletnich dzieci, jeżeli zmiana imienia lub nazwiska będzie dotyczyła tych aktów;
4) adres do korespondencji wnioskodawcy;
5) uzasadnienie;
6) oświadczenie wnioskodawcy, że w tej samej sprawie nie złożył wcześniej wniosku do innego kierownika urzędu stanu cywilnego lub nie została wydana już decyzja odmowna.
Wniosek o zmianę nazwiska – wzór
Poniżej znajduje się przykładowy wzór wniosku o zmianę imienia lub nazwiska. Należy go wydrukować i wypełnić własnymi danymi. Można także skopiować treść i uzupełnić w edytorze tekstu.
Pobierz: wzór wniosku o zmianę nazwiska
………………………………………….
miejscowość i data
………………………………………….
nazwisko i imię wnioskodawcy
………………………………………….
nazwisko rodowe
………………………………………….
adres zamieszkania
………………………………………….
adres korespondencyjny
………………………………………….
PESEL
Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego
w ……………………….
Wniosek o zmianę imienia/nazwiska
Wnoszę o zmianę imienia/imion/nazwiska/nazwiska rodowego*
z…………………………………………….. na ………………………………….
UZASADIENIE:………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….
Jednocześnie oświadczam, że nie złożyłem wcześniej w tej samej sprawie wniosku do innego kierownika urzędu stanu cywilnego ani nie została wydana już decyzja odmowna.
……………………………………….
data i podpis wnioskodawcy
*Niepotrzebne skreślić
Oświadczenie o zmianie nazwiska
Po dokonaniu zmiany nazwiska, pora na powiadomienie pracodawcy, uczelni, czy banku o tym fakcie. W przypadku banku zwykle możemy dokonać zmian samodzielnie za pośrednictwem serwisu internetowego. Do uczelni, czy do pracodawcy należy przekazać oświadczenie o zmianie nazwiska. We wniosku należy w szczególności określić, jakie dane uległy zmianie – wskazać wcześniejsze nazwisko oraz nowe, na które zostało ono zmienione. Poniżej znajduje się przykładowy wzór oświadczenia.
Pobierz: oświadczenie o zmianie nazwiska
………………………..
miejscowość i data
………………………………….
imię i nazwisko wnioskodawcy
………………………………….
adres pracownika
………………………………….
dane pracodawcy
………………………………….
nazwa firmy
Oświadczenie o zmianie nazwiska
Oświadczam, że w dniu ………………. zmianie uległo moje dotychczasowe nazwisko: z ……………………………………….. na ……………………………………….
Proszę o aktualizację moich danych osobowych.
Z wyrazami szacunku
…………………………..
podpis wnioskodawcy
Wymiana dokumentów po zmianie nazwiska – o czym pamiętać?
Zmieniając nazwisko, koniecznie trzeba pamiętać także o zmianie dokumentów. W przypadku zmiany nazwiska ze względu na zawarcie małżeństwa, wymianę dokumentów przeprowadzamy na podstawie aktów stanu cywilnego (odpis skróconego aktu małżeństwa). Przede wszystkim trzeba oczywiście zmienić dowód osobisty, lecz zmiany wymagają także inne dokumenty, takie jak paszport, czy prawo jazdy.
Ile ważny jest dowód po zmianie nazwiska?
Dowód osobisty trzeba wymienić w ciągu trzech miesięcy od dnia ślubu. Po upływie 120 dni od dnia zmiany danych w rejestrze PESEL dowód osobisty traci ważność. W tej sytuacji wymiana dowodu nic nie kosztuje. Wniosek należy złożyć w dowolnym urzędzie, niezależnie od adresu zameldowania. Jednak to w tym samym urzędzie dokument trzeba będzie odebrać. Do urzędu trzeba ze sobą zabrać dotychczasowy dowód osobisty. Wniosek można także złożyć przez Internet, lecz i tak konieczna jest wizyta w urzędzie w ciągu 30 dni od jego złożenia. Trzeba uzupełnić wniosek o odciski palców i wzór podpisu.
Paszport po zmianie nazwiska
Po zmianie nazwiska trzeba także zmienić paszport. Jest on ważny przez 60 dni od dnia ceremonii, czy doręczenia decyzji administracyjnej lub orzeczenia sądu stwierdzającego zmianę danych. Osoba, której dane uległy zmianie, jest zobowiązana wystąpić o wymianę paszportu nie później niż w terminie 30 dni od sporządzenia aktu małżeństwa lub wydania decyzji. Wydanie nowego paszportu kosztuje 140 zł. Wniosek wypełnia się w punkcie paszportowym wraz z dołączoną fotografią. Urząd wydaje dokument w ciągu 30 dni.
Zmiana nazwiska w księdze wieczystej
Jeśli zmiany nazwiska dokonuje osoba, która jest właścicielem nieruchomości gruntowej, lokalowej czy budynkowej, musi także pamiętać o zmianie nazwiska w księdze wieczystej. Procedura zmiany nazwiska w księdze wieczystej wymaga udokumentowania zmiany nazwiska. W przypadku ślubu będzie to odpis zupełny aktu małżeństwa. W przypadku ślubu zmianą danych osobowych zajmuje się sąd wieczystoksięgowy. Należy złożyć wniosek w sądzie wieczystoksięgowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości. Jest to urzędowy formularz KW-WPIS. Formularz dostępny jest do pobrania ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, ale można go także pobrać w sekretariacie wydziału sądów. Opłata sądowa za zmianę nazwiska w księdze wieczystej wynosi 100 zł.
Zmiana nazwiska w dowodzie rejestracyjnym i prawie jazdy
Po otrzymaniu nowego dowodu osobistego, pora na wymianę prawa jazdy. Od momentu otrzymania dokumentu jest na to 30 dni. W tym celu należy udać się do starostwa powiatowego lub urzędu miasta. Wymiana wiąże się z opłatą w wysokości ponad 100 zł. Do wniosku trzeba dołączyć zdjęcie, kopię aktualnego dowodu osobistego, orzeczenie lekarskie. Dokument powinien być wydany w ciągu 9 dni roboczych. W urzędzie miasta należy także złożyć wniosek o wydanie nowego dowodu rejestracyjnego, jeśli małżonek jest np. właścicielem lub współwłaścicielem pojazdu. Zmiana dowodu rejestracyjnego wiąże się z opłatą w wysokości niespełna 55 zł. Wymiany należy dokonać w ciągu 30 dni od dnia wydania nowego dowodu osobistego. Nowy dokument powinien być wydany w ciągu 30 dni.
Ile kosztuje zmiana nazwiska?
Na procedurę zmiany nazwiska oraz czynności dodatkowe, z którymi się taka zmiana wiąże, składa się wiele cząstkowych opłat. Opłata za wydanie decyzji o zmianie imienia lub nazwiska wynosi 37 zł. Opłata skarbowa za ewentualne pełnomocnictwo wynosi 17 zł. Do tego należy doliczyć także koszty związane ze zmianą nazwiska w księdze wieczystej, dowodzie rejestracyjnym, czy koszt wymiany paszportu.
Ile trwa zmiana nazwiska?
Zmiana nazwiska trwa ok. 1 miesiąc od momentu złożenia kompletnego wniosku. Jednak czas ten może się wydłużyć do ok. 2 miesięcy, Jeśli sprawa jest wyjątkowo skomplikowana. Przypominamy, że każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie. Dlatego kluczowe znaczenie dla czasu rozpatrzenia wniosku ma uzasadnienie wskazane we wniosku. Jeśli wniosek o zmianę imienia lub nazwiska jest podyktowany ważnymi powodami, można liczyć na jego pozytywne rozpatrzenie.
