500 plus ma być dostępne także dla uchodźców z Ukrainy. Ostatnie wypowiedzi minister Marleny Maląg rozwiały wszelkie wątpliwości. Kto dokładnie dostanie 500+ dla Ukraińców? Jakie jeszcze świadczenia będą mogli dostać?
Zgodnie z wypowiedziami Marleny Maląg 500 plus dla uchodźców z Ukrainy to jeden z elementów wsparcia, który wejdzie w życie wraz z nową ustawą pomocową. Już teraz obywatele Ukrainy mogą ubiegać się o różnego rodzaju świadczenia, jednak pozwolenie na pracę i pobyt w formie pieczątki w paszporcie – znacznie ten proces usprawni. Kiedy nowe przepisy o zatrudnianiu Ukraińców? Jakie jeszcze świadczenia dostaną?
500 + dla Ukraińców – uchodźcy z dodatkowym wsparciem
Szefowa resortu rodziny Marlena Maląg na antenie Polskiego Radia przekonywała, że pieczątka w paszporcie wystarczy do legalnego pobytu w Polsce i prawa do podjęcia pracy. Legalne zatrudnienie na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy już teraz uprawnia do otrzymania 500+ dla Ukraińców. Nowa pieczątka skróci cały proces. Pracodawcy będą tylko musieli zgłosić takiego pracownika do urzędu pracy i podpisać z nim umowę bez konieczności zdobywania zezwolenia na pracę.
Nowi pracownicy będą mogli złożyć wniosek o 500 plus i dostać go na takich samych zasadach, na jakich otrzymują go obywatele Polski (na podstawie obowiązujących przepisów). Pieczątka, o której mowa, ma zostać wprowadzona już niedługo. Sejm zebrał się w tej sprawie 3 marca 2022 roku i podjął prace nad rozpisaniem projektu ustawy.
Nie tylko 500 plus dla uchodźców z Ukrainy – co jeszcze?
Uchodźcy z Ukrainy będą mogli starać się także o inne świadczenia. Zgodnie z wypowiedzią Marleny Maląg, będą to wszystkie świadczenia wychowawcze i świadczenia z rodzinnego kapitału opiekuńczego. Zaznaczyła jednak, że jej zapowiedź dotyczy tych świadczeń, które da się zrealizować.
Uchodźcy planujący zostać w Polsce na stałe, będą mogli starać się o „Dobry Start” i środki z „Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego”. Rząd planuje utworzyć długoterminowe programy wsparcia, które pomogą uchodźcom zadomowić się w nowym, bezpiecznym miejscu. Co prawda koszty poniesione przez państwo będą bardzo wysokie (zapewniliśmy schronienie już ponad 500 000 uchodźców) jednak już teraz toczą się rozmowy z przedstawicielami UE o potencjalnych rekompensatach dla Polski.
Czy Ukraińcy mają prawo do 500+? Kto dokładnie?
O świadczenie 500+ mogą ubiegać się osoby z innych krajów, które spełnią jeden z warunków przedstawionych poniżej:
- obywatelstwo jednego z krajów UE albo EFTA;
- obywatelstwo jednego z krajów współpracujących z Polską na podstawie umowy o zabezpieczeniu społecznym (np. Ukraina, USA);
- posiadanie zezwolenia na pobyt czasowy w związku z zawodem wymagającym wysokich kwalifikacji;
- posiadanie karty pobytu pozwalającej na „dostęp do rynku pracy”;
- przeniesienie na teren Polski związane z migracją wewnątrz jednego przedsiębiorstwa;
- przeprowadzanie w Polsce badań naukowych.
Każdy z tych warunków pozwala na zdobycie 500+, jeśli obcokrajowiec przebywa w kraju wraz z rodziną.
500 plus dla Ukraińców. Aktualizacja
Od marca 2022 roku polski rząd wprowadził możliwość ubiegania się o świadczenie 500+ dla obywateli Ukrainy, którzy legalnie wjechali do Polski po 23 lutego 2022 roku w związku z konfliktem zbrojnym. Dzięki uproszczonej procedurze wnioski można było składać przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, portal Emp@tia lub za pośrednictwem bankowości elektronicznej. W styczniu 2024 roku świadczenie zostało automatycznie podniesione do 800 zł, co nie wymagało od beneficjentów żadnych dodatkowych formalności.
Jednak prawo do 500+ (obecnie 800+) dla Ukraińców jest ściśle uzależnione od statusu legalnego pobytu w Polsce. Obywatele Ukrainy, którzy opuszczają Polskę na ponad 30 dni, tracą status UKR, co skutkuje natychmiastowym wstrzymaniem wypłaty świadczenia. Powrót do Polski umożliwia ponowne ubieganie się o wypłatę, jednak wymaga to spełnienia określonych formalności.
Od września 2024 roku wprowadzono kolejny warunek: dzieci obywateli Ukrainy muszą uczęszczać do polskich szkół. Obowiązek edukacji w lokalnych placówkach oświatowych stał się kluczowy dla dalszego przyznawania świadczeń rodzinnych, w tym „Dobrego Startu”. Brak spełnienia tego kryterium skutkuje automatycznym wstrzymaniem wypłat.
Podsumowując, rządowe programy wsparcia, takie jak 500+ (800+), pozostają dostępne dla obywateli Ukrainy, jednak ich przyznawanie wiąże się z przestrzeganiem zasad legalnego pobytu i wypełnianiem obowiązku edukacji dzieci. Te przepisy mają na celu zarówno wspieranie uchodźców, jak i integrację ich rodzin w polskim społeczeństwie.
