Reklama

Kontrole zwolnień lekarskich z ZUS. Co Polacy robią na zwolnieniach i co grozi za udawanie choroby?

Metody kontroli ZUS pozwalają zwalczać często występujące nadużycia, do których dochodzi podczas przebywania na zwolnieniu chorobowym. Jakie istnieją rodzaje kontroli zwolnień lekarskich przez ZUS? Co grozi za oszukiwanie? Czy telewizyty realnie wpływają na liczbę lewych zwolnień lekarskich?

Rodzaje kontroli ZUS - kobieta przeziębiona
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_112554201_gor%C4%85czka-portret-m%C5%82odej-kobiety-chorej-u%C5%BCywaj%C4%85cej-chusteczki-i-wydmuchuj%C4%85cej-nos.html?vti=nvlbtwm4swp8eb95uy-1-11

Istnieją różne metody kontroli ZUS, które mają zapobiegać rozprzestrzenianiu się nieprawidłowo wystawionych zwolnień lekarskich. Szczególnie w czasach pandemii telefoniczne wizyty lekarskie ułatwiły nieuczciwym pracownikom udawanie niezdolności do pracy. Jakie rodzaje kontroli zwolnień lekarskich mogą spotkać pracownika? Czy jeśli ZUS przyłapał Cię na kłamstwie lub wykorzystywaniu zwolnienia lekarskiego w celach wczasowych, można nałożyć na Ciebie karę? Czy pracodawcy mogą kontrolować swoich podwładnych? Sprawdź!

Szukasz pracy? Praca w Katowicach czeka, aż ją odkryjesz!

Metody kontroli ZUS – czego się spodziewać?

Pandemia zapoczątkowała sprzyjające warunki do przechodzenia na lewe zwolnienia lekarskie. Większość wizyt odbywa się przez telefon, a lekarz nie ma pełnej możliwości zbadania pacjenta. W związku z tym ZUS stawia szczególny nacisk na kontrolowanie zwolnień i wykluczanie nieprawidłowości. Metody kontroli ZUS mają przede wszystkim ocenić, czy pracownik faktycznie jest chory, i czy stosuje się do zaleceń lekarza mających pomóc w jak najszybszym powrocie do pracy. 

Rodzaje kontroli zwolnień lekarskich przez ZUS dzielą się na dwie podstawowe grupy. Pierwszą z nich jest ocena, czy zwolnienie zostało wystawione osobie chorej, czy pracownikowi, który wprowadził lekarza w błąd. W tym celu ZUS może zaglądać do elektronicznych zwolnień lekarskich, konsultować się z lekarzem prowadzącym, a także wysłać pracownika na ponowne wykonanie badań u orzecznika bądź konsultanta. 

Metody kontroli ZUS – co z miejscem pobytu?

Skuteczne metody kontroli ZUS to także wizyty urzędników. Zakład Ubezpieczeń Społecznych może sprawdzić, czy pacjent stosuje się do zaleceń lekarskich i spędza czas w stałym miejscu pobytu. Urzędnicy mogą zapukać do drzwi osoby, która z jakiegoś powodu wzbudza podejrzenia ZUS-u lub pracodawcy. Taka kontrola sprawdza, czy chory pracownik nie wykorzystał zwolnienia lekarskiego do nadrobienia zaległości w drugiej pracy, lub szybkiego wypadu nad polskie morze. Co, jeśli nie będzie go w domu?

Czy pracodawca może samodzielnie kontrolować wykorzystanie zwolnienia lekarskiego?

Pracodawca, który wypłaca wynagrodzenie chorobowe z własnych środków, ma prawo przeprowadzać kontrolę swoich pracowników przebywających na zwolnieniu lekarskim. Kontrola ta polega na weryfikacji, czy pracownik wykorzystuje zwolnienie zgodnie z jego celem – czyli czy faktycznie jest niezdolny do pracy i nie wykonuje żadnych obowiązków zawodowych ani aktywności, które mogłyby opóźnić jego powrót do zdrowia. Pracodawca może delegować to zadanie odpowiednio przeszkolonym pracownikom lub firmom zewnętrznym. Należy jednak pamiętać, że pracownik kontrolujący musi posiadać pisemne upoważnienie i działać zgodnie z przepisami prawa. Jeżeli pracodawca zauważy nieprawidłowości, może wystąpić do ZUS z wnioskiem o przeprowadzenie dalszej kontroli.

Jakie konsekwencje grożą za nadużywanie zwolnienia lekarskiego?

Jeżeli pracownik zostanie przyłapany na nieprawidłowym wykorzystywaniu zwolnienia lekarskiego, na przykład na wykonywaniu innej pracy zarobkowej, podróżowaniu lub uczestniczeniu w aktywnościach, które nie są zgodne z zaleceniami lekarza, może ponieść poważne konsekwencje. ZUS ma prawo wstrzymać wypłatę zasiłku chorobowego i zażądać zwrotu już wypłaconych środków. Co więcej, pracodawca może uznać takie działanie za ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, co w skrajnych przypadkach może prowadzić nawet do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Pracownik ma jednak prawo do złożenia odwołania od decyzji ZUS, jeśli uzna, że doszło do nieprawidłowości w trakcie kontroli.

Co Polacy robią na chorobowym? Wyniki kontroli ZUS z 2024 roku

Kontrole ZUS przeprowadzone w 2024 roku wykazały, że wielu Polaków nadal traktuje zwolnienia lekarskie jako okazję do dodatkowego zarobku lub przedłużenia wakacji. ZUS skontrolował ponad 461 tysięcy zwolnień lekarskich, a blisko 29 tysięcy świadczeń zakwestionowano, co przyniosło kwotę zwróconych zasiłków wynoszącą ponad 29 milionów złotych. Przykłady nadużyć obejmują prowadzenie własnej działalności w trakcie chorobowego, uczestniczenie w imprezach, a nawet branie udziału w polowaniach czy remontach domów. W niektórych przypadkach ZUS nałożył obowiązek zwrotu zasiłków chorobowych, które zostały wypłacone niesłusznie. Tego rodzaju przypadki pokazują, że kontrole ZUS są niezbędne, aby zapobiegać nadużywaniu zwolnień lekarskich.

Oceń artykuł
3/5 (2)