Ostatnio coraz głośniej o specjalnych aneksach do umów w firmach, w których obowiązuje praca zdalna. Zakaz czynności domowych, takich jak: gotowanie, sprzątanie i zajmowanie się dziećmi, to tylko niektóre z pomysłów pracodawców. Czy to w ogóle legalne? Czy szef może wprowadzić zakaz prania i sprzątania podczas pracy?
Od jakiegoś czasu pracownicy informują o pracodawcach, którzy niejako wymuszają na nich akceptację specjalnych aneksów do umów. Często stawianym wymaganiem jest całkowity zakaz czynności domowych podczas pracy zdalnej. Oczywiście nie ma niczego dziwnego w obawie o jakość pracy w warunkach domowych. Przełożeni nie są w stanie kontrolować pracowników tak bardzo, jak do tej pory. Jednak w tym przypadku powstaje kilka zasadniczych pytań. Przede wszystkim, czy efektywność pracy zdalnej nie powinna być wyrażana w wynikach? Po czyjej stronie stoją przepisy prawa pracy? Jak pracodawca mógłby sprawdzić, że zakaz prania i sprzątania podczas pracy zdalnej jest przestrzegany?
Szukasz pracy? Sprawdź zakładkę “praca Katowice” na GoWork.pl
Praca zdalna – zakaz czynności domowych jest legalny?
Czy zakaz czynności domowych podczas pracy zdalnej nie jest przesadą? Wygląda na to, że rozwiązanie problemu leży gdzieś pośrodku. Z jednej strony, zakaz prania i sprzątania w pracy zdalnej można odebrać, jako niepotrzebną ingerencję w życie prywatne pracownika. Z drugiej zaś, musimy pamiętać o tym, że bez względu na to, gdzie wykonujemy pracę – obowiązują nas przepisy Kodeksu pracy. Artykuł 100. kodeksu jasno stwierdza, że:
Art. 100. § 1. Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.§ 2. Pracownik jest obowiązany w szczególności: 1) przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy, 2) przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku […]
W tym przypadku należy zwrócić uwagę, na kilka szczególnie ważnych kwestii. Nawet jeśli pracownik wykonuje swoje zadania z domu, obowiązują go przepisy o sumiennej pracy, przestrzeganiu regulaminu, a także przestrzeganiu ustalonego czasu pracy. To oznacza, że jeśli w regulaminie zakładowym określono system przerw o konkretnych godzinach – pracownik powinien się do niego stosować.
Praca zdalna – zakaz prania i sprzątania jest zbędny?
Oczywiście, w świetle przepisów prawa pracy – szef może wymagać sumiennego wykonywania obowiązków, zgodnie z ustalonym harmonogramem (nawet zdalnie). Jednak w praktyce, takie aneksy i zakazy są dalekie od wspomnianego już poszukiwania złotego środka. Każdy rodzic wie, że praca zdalna z dziećmi w domu praktycznie wyklucza możliwość bezwzględnego przestrzegania harmonogramu pracy w firmie. Naturalnie narzucającym się rozwiązaniem, jest zmiana sposobu rozliczania pracownika i pójście na drobne ustępstwa podczas pracy zdalnej. Zakaz prania i sprzątania powinien zostać zastąpiony przez wynikowy sposób rozliczania pracy.
O faktycznej legalności takich aneksów będziemy mogli mówić, gdy dojdzie do pierwszych rozstrzygnięć sądowych.
Praca zdalna – zakaz prania i sprzątania. Jak to zweryfikować?
Pomińmy, czy zakaz czynności podczas pracy zdalnej jest odpowiednim działaniem i zastanówmy się odpowiedzią na ostatnie pytanie. Jak miałaby przebiegać kontrola pracy zdalnej, która udowodni, że pracownik faktycznie spędza czas przed służbowym komputerem. Już na samym początku odrzucimy możliwość zainstalowania w domu ukrytego monitoringu i czujnika kurzu na stole (z oczywistych względów). Sprawdzanie obecności pracownika na popularnych komunikatorach lub poczcie elektronicznej mogłoby być jakimś rozwiązaniem. Jednak w tym przypadku zarówno szef, jak i pracownik – muszą stracić czas na częstą wymianę wiadomości. Co pozostaje?
Najlepszym sposobem na rozliczanie pracy zdalnej, jest obserwowanie jej efektów. Pracownik powinien otrzymać konkretne zadania do wykonania w ciągu dnia. W ten sposób łatwo sprawdzić, czy sumiennie wykonywał swoje obowiązki. Z drugiej strony, pracownik będzie mógł nieco bardziej elastycznie dysponować czasem i chwilowo zająć się np. dzieckiem, gdy sytuacja tego wymaga.
