Praktyki a staż. Na czym polega różnica? I czy staż w ogóle różni się czymś od praktyk? Większość społeczeństwa stawia te dwa pojęcia na równi, jednak istnieje kilka drobnych różnic, która wpływają na rozróżnienie tych pojęć.
Obecnie na rynku pracy panuje trend stawiania doświadczenia zawodowego ponad wykształcenie. Oczywiście nie dotyczy to wszystkich zawodów, jednak znaczna większość pracodawców ceni sobie doświadczenie zawodowe bardziej od wiedzy teoretycznej. Dlatego staż lub praktyka to dobry pomysł na rozpoczęcie kariery. Pomaga wyrobić sobie opinię o zawodzie, wprowadza w tajniki wiedzy praktycznej i przygotowuje grunt pod ewentualne przyszłe zatrudnienie.
Spis treści
Staż: co to?
Staż, to nazwa dla jednej z form podjęcia stosunku pracy. Zazwyczaj odbywa się w ośmiogodzinnym trybie pracy przez pięć dni w tygodniu, co do złudzenia przypomina normalną pracę. Jednak staż różni się tym od pracy na pełen etat, tym że: po pierwsze jest gorzej płatny, po drugie opiera się na innej umowie, a po trzecie nastawiony jest na zdobycie doświadczenia na danym stanowisku. Osobie na stażu nie przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego oraz innych przywilejów związanych z pracą na umowę o pracę.
Ile trwa staż i jak się dostać?
Staż trwa zazwyczaj od 3 do 6 miesięcy i jest przeznaczony, w większości, dla osób do 30. roku życia. Czasami można natrafić na oferty stażów, które trwają 12 miesięcy. Jest to jednak rzadka sytuacja, a okres 12 miesięcy to maksymalny możliwy czas trwania tej formy zatrudnienia.
Najłatwiej dostać się na staż z urzędu pracy. Taka opcja przywracania do życia zawodowego cieszy się w ostatnim czasie dużym powodzeniem. Urzędy pracy prowadzą ciekawe programy stażowe, które pomagają wielu ludziom w pozbyciu się statusu osoby bezrobotnej. Staże organizowane przez przez powiatowy urząd pracy dla zarejestrowanych w nim osób bezrobotnych. Podstawą tutaj jest Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Na staż można dostać się również przez fundacje studenckie lub bezpośrednio u pracodawcy. Pracodawcy, którzy chcą zatrudnić stażystę ogłaszają się na portalach z ogłoszeniami o pracę. Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ aby dostać się na staż, często trzeba przejść rekrutację, która nie różni się niczym od tej prowadzonej, aby wypełnić wakat. Jeśli pracodawca uzna, że stażysta dobrze sprawdził się podczas nauki stanowiska, po zakończeniu stażu może zaproponować stałe zatrudnienie. Odbycie stażu często prowadzi do późniejszego zajęcia stanowiska stażowego.
Czy staż wlicza się do lat pracy?
Tak, staż wlicza się do lat pracy. Mimo, że stażysta nie jest uznawany w świetle prawa za pełnoprawnego pracownika, nie ma pełni praw i przywilejów pracowniczych, to jednak czas poświęcony na odbywanie stażu liczony jest do okresu przepracowania. Tak samo jak okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych oraz okres pobierania stypendium wlicza się również do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych oraz okresów składkowych.
Ile można zarobić na stażu?
Istnieją dwa rodzaje stażu: płatny i bezpłatny. Bezpłatne staże coraz częściej znikają z rynku pracy. Niewiele osób może pozwolić sobie na ośmiogodzinny, bezpłatny tryb pracy każdego dnia. Najczęściej bezpłatne staże oferują duże korporacje, więc jeśli z jakiś powodów oferta stażowa w danej firmie jest interesująca, warto zastanowić się nad podjęciem bezpłatnej pracy. Zdarza się, że stażysta tak bardzo ceni sobie osiągnięcia danej firmy, że możliwość odbycia stażu, nawet bezpłatnego, jest dla niego niczym wygrany los na loterii. Często pojawia się także możliwość ewentualnego zatrudnienia po czasie odbycia stażu.
Większość staży jest płatna. Staż organizowany przez urząd pracy, oferuje za wykonaną pracę wynagrodzenia równe 120% wartości zasiłku dla bezrobotnych. Główna zaleta odbywania stażu, wiąże się ze zdobywaniem doświadczenia, dlatego niestety nie ma co liczyć na wysokie zarobki.
Staż: jak przebiega?
Warunki odbywania stażu określa Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Staż, zazwyczaj w przypadku osób młodych, jest pierwszym doświadczeniem zawodowym.
Na początku najważniejszym elementem, o który należy zadbać jest podpisanie umowy. Zarówno w przypadku praktyk jak i stażu najczęściej jest to dokument nazywany umową cywilnoprawną – jest to umowa zlecenie lub umowa o dzieło. Jeśli jest to staż z urzędu pracy, umowa taka zawierana jest między pracodawcą a danym urzędem pracy. W tym wypadku stypendium również wypłaca urząd pracy. Warto także zadbać o ubezpieczenie. Jak się domyślacie, korzystając ze stażu z urzędu, to właśnie ta instytucja pokrywa koszty ubezpieczenia.
Następnie stażysta otrzyma od pracodawcy dokładną listę obowiązków i zadań do wykonania podczas stażu. Dodatkowo musi wykonywać wszystkie polecenia zlecane przez przełożonego. W przypadku stażu z urzędu pracy, należy także na bieżąco przygotowywać dokumentację stażu, najlepiej w formie raportu.
Po zakończeniu stażu, na młodych ludzi czeka opinia od przełożonego podsumowująca pracę stażysty. Pracodawca ocenia stażystę pod względem poprawności wykonanych zadań, a także zwraca uwagę na jego predyspozycje zawodowe na danym stanowisku. Taka opinia, to cenny dodatek do CV. Na jej postawie ustala się także warunki zakończenia stażu. Jej pozytywny wydźwięk, może mieć znaczenie przy ewentualnym późniejszym zatrudnieniu.
Warto też nadmienić, że stażysta, który zerwie umowę z pracodawcą zorganizowaną przez urząd pracy, bez wyraźnego powodu, może liczyć się z przykrymi konsekwencjami. Często wiąże się to z obowiązkiem zwrócenia kosztów np. za badanie lekarskie. Dodatkowo osoba taka zostaje pozbawiona prawa do zasiłku dla bezrobotnych – najmniejszy wymiar tej kary to 120 dni bez zasiłku, natomiast maksymalny czas bez wypłaty pieniędzy to 270 dni.
Praktyka: co to?
Praktyki, to bardzo ważny element programu edukacyjnego. Pozwalają lepiej poznać specyfikę całego zawodu, a nie tylko pojedynczego stanowiska. Ich głównym zadaniem jest praktyczne wprowadzenie do zawodu. Praktyki można odbyć u dowolnego pracodawcy, który zgodzi się przyjąć praktykanta pod swoje skrzydła. Jest to zdobycie pierwszego doświadczenia w zawodzie, w którym zaplanowaliśmy edukację. Odbycie praktyki na studiach bądź w szkołach zawodowych i technicznych jest obowiązkowe i wiąże się z zaliczeniem semestru. Praktyki studenckie różnią się nieco od dawnych wakacyjnych praktyk. Obecnie staż oraz praktyka stwarzają doskonałą okazję do zdobycia doświadczenia zawodowego, które może pojawić się w CV.
Ile trwają praktyki?
Praktyki absolwenckie, trwają zazwyczaj do 3 miesięcy. Na ten czas pracodawca i praktykant podpisują umowę cywilnoprawną. Praktyki zazwyczaj nie mają sztywno ustalonych ram czasowych. Kandydaci zazwyczaj mogą porozumieć się z pracodawcą co do godzin i dni, w których pojawią się w firmie. Jedyny obowiązek spoczywający na praktykantach polega na wypełnieniu określonej przez szkołę, minimalnej liczby godzin praktyk zawodowych.
Czy na praktykach absolwenckich można zarobić?
Zazwyczaj praktyki absolwenckie są nieodpłatne. Chociaż zdarzają się firmy, które proponują drobne wynagrodzenie swoim praktykantom. Praktyki mają na celu praktyczne wprowadzenie do zawodu i umożliwiają dostanie się do wymarzonego miejsca pracy. Idea praktyk polega w dużej mierze na tym, aby wiedza teoretyczna, którą absolwent zdobył w szkole, znalazła swoje zastosowanie w praktyce. Praktyka absolwencka nie obejmuje jednak ubezpieczenia. Często osoby uczące się bądź studiujące są ubezpieczone przy szkole, jednak jest to ważna kwestia, którą powinien poruszyć każdy praktykant, ponieważ ubezpieczenie na praktykach pozostaje w kwestii praktykanta.
Kto może starać się o praktykę?
Praktyki są przeznaczone dla uczniów i studentów. Odbywają się w ramach programu nauczania danej placówki. Dlatego o odbycie praktyk mogą starać się osoby posiadające status ucznia lub studenta. Często praktyki są obowiązkowym elementem zaliczenia, a szkoła pomaga w znalezieniu pracodawców, którzy współpracują z placówką i poszukują praktykantów.
Aby brać udział w praktykach może starać się osoba, która:
- w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyła 30 lat,
- ukończyła co najmniej gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową.
Jak przebiega praktyczna nauka zawodu?
Rozpoczęcie praktyk, tak ja w przypadku stażu, zaczyna się od podpisania stosownej umowy. Praktykant, starający się o praktykę absolwencką, musi upewnić się czy ubezpieczenie na czas praktyk pokrywa szkoła lub uczelnia. Ubezpieczenie, które jest po stronie praktykanta, kosztuje niewiele, a umożliwia zdobycie cennego doświadczenia.
Następnie razem z pracodawcą lub bezpośrednim przełożonym praktykant ustala dni oraz godziny w jakich może pojawić się w firmie. Pracodawcy są zazwyczaj w tej kwestii bardzo elastyczni, ponieważ cenią sobie pomoc praktykantów, która nie wymaga od nich dużego nakładu pracy. Nie muszą tworzyć nowego stanowiska, nie wymagają wielu formalności oraz są szansą na poznanie i wprowadzenie potencjalnego nowego pracownika do specyfiki zawodu.
Praktykant, pod okiem opiekuna praktyk, uczy się wykorzystywać wiedzę teoretyczną w praktyce. W celu zaraportowania nauki, jaką zdobył podczas praktyk student jest zobowiązany do prowadzenia karty praktyk zawodowych(dziennik praktyk). Są to specjalne dokumenty, w których znajdują się dane praktykanta oraz firmy, opisy zadań, ilość godzin poświęconych na praktykę, przemyślenia studenta na temat pracy a także opinia opiekuna praktyk.
Na zakończenie praktyki, uczeń jest zobowiązany sporządzić sprawozdanie z praktyk, w którym opisuje poszczególne prace zlecone przez opiekuna oraz dokładny spis obowiązków. Sprawozdanie można sporządzić na podstawie karty praktyk. Dodatkowo powinno zawierać dane praktykanta, uczelni lub szkoły a także dane pracodawcy.
Staż i praktyka: różnice
Mimo, że staż i praktyka absolwencka są do siebie bardzo podobne, to jednak można zauważyć kilka różnic, które je od siebie odróżniają. Są one szczególnie istotne dla młodych ludzi, wybierających miedzy jedną a drugą formą zdobywania doświadczenia zawodowego, a także dla pracodawców. Czym różni się staż od praktyki?
Zacznijmy od tego, że staż jest najczęściej organizowany przez powiatowe urzędy pracy dla osób bezrobotnych. Praktyki natomiast odbywają się poprzez szkoły bądź uczelnie wyższe. Dodatkowo, staż nie jest obowiązkowy, a praktyki już tak. Praktyka jest podstawą zaliczenia semestru edukacji – staż ma za zadanie mobilizację zawodową.
Największą różnicą jest jednak wymiar czasowy. Staż wymaga zazwyczaj ośmiogodzinnego trybu pracy pięć dni w tygodniu, czyli swoją specyfiką przypomina pełnoetatową pracę. Praktyki są bardziej elastyczne. Student pojawia się w firmie w godzinach, które mu najbardziej odpowiadają i które zaakceptował pracodawca. Ponadto łączny czas trwania stażu to – najczęściej – od 3 do 6 miesięcy, natomiast praktyki odbywają się w okresie do 3 miesięcy.
Staż a praktyka: podobieństwa
Staż i praktyka mają także kilka cech wspólnych. Jedną z nich jest cel tej formy zatrudnienia. Główną myślą praktyk oraz stażu jest zdobycie przez młodych ludzi często pierwszego doświadczenia zawodowego. Dzięki cennej wiedzy praktycznej, zdobytej podczas stażu i praktyk, rynek pracy może zaoferować stażystom oraz praktykantom wiele ciekawych ofert pracy. Dodatkowo zdarza się, że pracodawca postanawia zatrudnić na stałe osobę, która sprawdziła się w tej formie zatrudnienia.
Obie formy nie są także nastawione na zarobek. Mimo, że na stażu częściej dostaje się wynagrodzenie, to jednak jest ono na tyle małe, że nie można liczyć go jako pełnoprawną wypłatę. Praktyki są zazwyczaj bezpłatne, choć zdarzają się firmy, które oferują symboliczne kwoty dla praktykantów. Korzyści dla stażysty oraz praktykanta pozostają w sferze niematerialnej, czyli wynikają z możliwości zdobycia doświadczenia oraz szansy na późniejsze zatrudnienie.
Zarówno staż jak i praktyka kończy się zdobyciem dokumentu potwierdzającego uzyskanie konkretnego doświadczenia zawodowego. Takie podsumowanie, w obu przypadkach zawiera także opinię od pracodawcy, która jest cennym elementem do CV.
W planowaniu swojej zawodowej ścieżki, warto znaleźć czas na odbycie praktyk lub stażu, ponieważ umożliwia to zdobycie cennego doświadczenia oraz pomaga zapoznać się ze specyfiką danego stanowiska lub zawodu. Mimo, że obie formy nie zapewnią atrakcyjnego zarobku, to jednak dają możliwość ewentualnego, poźniejszego podjęcia dobrze płatnej pracy w tej samej firmie.
