Epidemiolog – zakres obowiązków. Na czym polega praca w zawodzie?

Epidemiolog to osoba odpowiedzialna za badanie chorób zakaźnych, które mogą wywołać epidemię. Jak dokładnie wygląda praca epidemiologa? Czy praca epidemiologa gwarantuje atrakcyjne wynagrodzenie? Co możemy zaliczyć do obowiązków epidemiologa?

Choroby zakaźne były, są i będą. Osoby, które doświadczyły pandemii koronawirusa w 2020 roku chyba lepiej niż ktokolwiek inny, mają świadomość, jak duże zagrożenie wiąże się z chorobami przenoszonymi drogą kropelkową. Ostatni czas odbił piętno na ludności całego świata. Od tego momentu inaczej patrzymy na przestrzeganie higieny w miejscach publicznych, czy utrzymywanie społecznego dystansu. W tym czasie praca epidemiologów znacznie zyskała na uznaniu społecznym. Osoby odpowiedzialne za badanie chorób zakaźnych, które mogą okazać się śmiertelne, dzielnie walczyły, aby zatrzymać postępująca pandemię. Teraz gdy w naszych życiach zrobiło się trochę spokojniej, praca epidemiologów nadal kręci się wokół wirusów. W końcu ktoś musi zadbać, aby sytuacja, jak ta z 2020 roku, się nie powtórzyła. Jednak czy możliwe jest wygranie walki z wirusami i drobnoustrojami? Czy epidemiolodzy są w stanie odpowiednio wcześnie wychwycić czynniki zakaźne? Na czym polega praca epidemiologa i jak nim zostać?

Epidemiolog: na czym polega praca epidemiologa?

Praca epidemiologa polega przede wszystkim  na badaniu chorób zakaźnych występujących na konkretnym obszarze. Najczęściej stosowaną jednostką jest powiat. Epidemiolog po części odpowiedzialny jest za zdrowie populacji w swoim regionie. Skupia się na wychwytywaniu i badaniu czynników mogących wywołać choroby zakaźne i doprowadzić do rozwoju epidemii.

W przypadku wystąpienia możliwości choroby zakaźnej epidemiolog zobligowany jest do prowadzenia raportów i spisów zakażeń szpitalnych. Określa także stopień zagrożenia epidemiologicznego i wraz ze sztabem specjalistów opracowuje środki zapobiegające rozprzestrzenianiu się czynnika chorobowego.

W zawodzie epidemiologa chodzi przede wszystkim o szybkość reakcji połączonej z natychmiastowym podjęciem środków zapobiegawczych. Epidemiolog występuje w roli doradcy-badacza, którego rolą jest poinformowanie lokalnego społeczeństwa, stworzenie mechanizmów zachowań zmniejszających skalę rozprzestrzeniania się wirusa i wdrożenie systemu szczepień, kwarantanny lub organizacja planów dotyczących zwiększenia poszczególnych leków w aptekach.

Epidemiolog to niezwykle ważne i odpowiedzialne stanowisko. Uświadomiła nam to szybka i niekontrolowana pandemia wirusa SARS-CoV-2 oraz jego pochodnych odmian. Warto pamiętać, że epidemiolodzy nie zajmują się tylko badaniem wody i stwierdzaniem jej zdatności do picia, ale często dzierżą odpowiedzialność za zdrowie nie tylko małej społeczności, ale także kraju, kontynentu, a jak pokazał to niedawny wirus, również za zdrowie całego świata.

Epidemiolog — zakres obowiązków

Zakres obowiązków epidemiologa zatrudnionego w oddziałach SANEPID-u określany jest ustawą z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Każdy państwowy oddział epidemiologi realizuje zakres obowiązków mający na celu wykrycie i zatrzymanie ewentualnych czynników epidemiologicznych. Według rządowego serwisu gov.pl osoby pracujące w takich oddziałach na stanowiskach epidemiologów odpowiedzialne są za:

• Weryfikowanie rejestrowań zachorowań na choroby zakaźne w oparciu o Międzynarodową Statystyczną Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10).
• Analizuję i ocenę sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych.
• Prowadzenie nadzoru merytorycznego nad dochodzeniami w ogniskach chorób zakaźnych.
• Prowadzenie nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego nad grypą w systemie SENTINEL.
• Rejestrację, opracowanie i analizę ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych.
• Opracowanie informacji na temat chorób szerzących się epidemicznie.
• Tworzenie procedur postępowania na wypadek wystąpienia szczególnie niebezpiecznych chorób zakaźnych.
• Sprawowanie bieżącego nadzoru, ocenę działań mających na celu wczesne wykrycie i likwidację ognisk szczególnie niebezpiecznych chorób zakaźnych.
• Sprawowanie ciągłego nadzoru mającego na celu wczesne wykrycie i likwidację skutków użycia broni biologicznej.
• Podejmowanie działań związanych z systemem wczesnego ostrzegania przed biologiczno-chemicznymi zagrożeniami oraz systemem wczesnego reagowania, ostrzegania i powiadamiania państw członkowskich o zagrożeniach epidemiologicznych.
• Opracowanie i ocenę stanu sanitarnego zakładów opieki zdrowotnej.
• Sprawowanie nadzoru nad zakażeniami szpitalnymi i drobnoustrojami alarmowymi.
• Sporządzanie zbiorczej sprawozdawczości (raporty o zachorowaniach i podejrzeniach zachorowań na wybrane choroby zakaźne, zgonach i podejrzeniach zgonów z powodu chorób zakaźnych itp.)
• Sprawowanie nadzoru nad wykonywaniem szczepień ochronnych na terenie województwa lub powiatu oraz przeprowadzanie analizy w tym zakresie.

Jak zostać epidemiologiem?

Aby zostać epidemiologiem, niezbędne jest posiadanie wykształcenia wyższego. Zazwyczaj osoby zainteresowane pracą w tym zawodzie kończą studia medyczne, na których wybierają jedną ze specjalności takich jak Higiena i epidemiologia lub Wirusologia. Pracę na stanowisku umożliwiają także studia podyplomowe na tych samych kierunkach. Warto jednak, aby studia inżynierskie albo licencjackie odbyły się na uczelniach przyrodniczych lub medycznych. Pracodawcy dopuszczają jeszcze wykształcenie zdobyte na takich kierunkach jak Mikrobiologia lub Biotechnologia.

Do podjęcia pracy w stacji SANEPID-u przyda się również doświadczenie zawodowe. Jak je zdobyć? Na początek możesz poświęcić się pracy naukowej i zdobyć zatrudnienie przy uczelni, w jednostce szpitalnej lub w laboratoriach chemicznych bądź biologicznych. Wart mieć jednak świadomość, że praca laboranta, szczególnie tego na początku swojej zawodowej drogi może nie wiązać się z wysokimi zarobkami i fascynującymi wyzwaniami badawczymi. Jest to jednak niezbędny etap, który daje Ci możliwość czerpania wiedzy od starszych pracowników i poznania zawodu „od kuchni”. Wykorzystaj więc pierwsze doświadczenia zawodowe do końca. Pamiętaj, że to nie tylko punkt do CV — to także realna wiedza, która przyda Ci się w późniejszych etapach kariery.

Ważne są także predyspozycje zawodowe. Epidemiolog powinien cechować się… nienagannym zdrowiem! Musi mieć dobry wzrok i sprawne dłonie, ponieważ to jest jego główne narzędzie pracy. Ponadto dobry epidemiolog musi być dokładny, dociekliwy i cierpliwy. Liczy się skrupulatność i umiejętność długiego utrzymania skupienia. Jak pokazały ostatnie miesiące, konieczna jest także odporność na stres i umiejętność szybkiego podejmowania trafnych decyzji w obliczu sytuacji awaryjnych.

Epidemiolog — gdzie szukać zatrudnienia?

Epidemiolodzy zazwyczaj zatrudniani są w laboratoriach znajdujących się przy szpitalach bądź przychodniach. Część osób na tym stanowisku znajdzie pracę w SANEPID-zie co zazwyczaj wiąże się ze stabilnością zatrudnienia w państwowej firmie. Często epidemiolodzy poświęcają się pracy naukowej przy uczelniach wyższych.

Zdarza się, że podejmują także zatrudnienie w państwowych laboratoriach medycznych i farmakologicznych. Mogą także dostać pracę w prywatnych koncernach zajmujących się produkcją leków, kosmetyków, a nawet żywności.

Epidemiolog: zarobki

Zarobki epidemiologa zależą od wielu czynników. Najważniejsze z nich dotyczą miejsca zatrudnienia, zajmowanego stanowiska, wykształcenia, stażu pracy oraz odpowiedzialności. Epidemiolog może zarobić najwięcej w prywatnych firmach farmakologicznych i medycznych, jednak zatrudnienie w organach państwowych wiąże się z szeregiem benefitów i stabilnym zatrudnieniem. Na początku swojej drogi zawodowej epidemiolog nie może liczyć na zbyt wysokie wynagrodzenie — warto wziąć to pod uwagę i nastawić się na wypłaty w postaci zdobytego doświadczenia.

Jak podaje portal wynagrodzenia.pl, mediana zarobków na stanowisku epidemiologa wynosi 4670 zł brutto. Jednak wartość ta nie jest równa średniej płacy w zawodzie. Mediana oznacza bowiem pensję środkową wyciągniętą z ciągu liczb ułożonych w szeregu od najmniejszej do największej. Oznacza to, że połowa epidemiologów zarabia mniej niż 4670 zł brutto, a druga połowa zarabia więcej. Dodatkowo z analiz portalu wynagrodzenia.pl wynika, że 25% wszystkich osób zatrudnionych w zawodzie epidemiologa zarabia ponad 5400 zł brutto.