Maszyniści to osoby odpowiedzialne za prowadzenie pojazdów pociągowych. Jakie jeszcze obowiązki czekają na maszynistów? Jak zostać maszynistą? Czy nadal trzeba zdobyć licencję maszynisty, aby rozpocząć pracę w zawodzie?
Większość z nas niejednokrotnie miała okazję podróżować pociągiem lub tramwajem. Często komfort jazd zależny jest od maszynisty — od sposobu hamowania, ruszania bądź wchodzenia w zakręt. Na pierwszy rzut oka, praca maszynisty wydaje się lekka, prosta i przyjemna. W końcu pociąg porusza się po torach, czyli teoretycznie nie trzeba martwić się o prawidłową trasę. Jednak maszyniści mają na sobie ogromną odpowiedzialność, nie tylko za pasażerów, ale także za pojazdy i osoby będące w jego niedalekiej odległości. Kierując tak dużą maszyną, nie jest łatwo gwałtownie wyhamować, a fakt, że pociąg porusza się po torach powoduje, że w razie niebezpieczeństwa maszynista nie zmieni toru jazdy. Jak dokładnie wygląda praca maszynisty?
Spis treści
Maszynista: na czym polega praca maszynisty?
Praca na stanowisku maszynisty polega przede wszystkim na prowadzeniu pojazdów pociągowych pasażerskich i towarowych. Maszynista musi tak kontrolować różne nakładające się na siebie parametry, aby zagwarantować najwyższy poziom bezpieczeństwa pasażerom, współpracownikom oraz całemu taborowi. Jest to bardzo odpowiedzialny zawód, a na maszynistach ciąży duża odpowiedzialność nie tylko za ludzi będących w pociągu, ale także za najbliższe otoczenie.
Głównym zadaniem maszynisty jest więc dowiezienie pasażerów całych i zdrowych do stacji docelowej zgodnie w obowiązującym rozkładem jazdy. Oprócz tego maszynista jest również odpowiedzialny za utrzymanie czystości szyb i reflektorów oraz za ogrzewanie lub klimatyzowanie pociągu.
Osoba sterująca pociągiem musi także na bieżąco reagować na sytuację na torach oraz na stacjach kolejowych. Kolejarze muszą być w ciągłym kontakcie z obsługą pociągu, z dyspozytorami ruchu kolejowego oraz z dyżurnym ruchu.
Maszynista rozpoczyna swoją pracę od sprawdzenia trzeźwości alkomatem, a następnie zapoznania się z bieżącą dokumentacją pojazdu oraz rozkładu jady. Następnie wspólnie z rewidentem taboru wykonuje próbę hamulca, bez której żaden pociąg nie zostanie dopuszczony do ruchu. Po sprawdzeniu wszystkich systemów pociąg jest gotowy do jazdy i zostaje podstawiony pod stację, z której rozpoczyna swoją trasę.
Maszynista — zakres obowiązków
W pracy maszynisty liczy się przede wszystkim skupienie na codziennych obowiązkach. Maszynista jako osoba uprawniona do prowadzenia lokomotyw (w tym lokomotyw manewrowych) musi doskonale odnajdywać się w zadaniach takich jak:
- przygotowanie pociągu (lokomotywy) do drogi
- sprawdzenie wszystkich systemów odpowiedzialnych z bezpieczeństwo w trakcie podróży
- sprawdzenie czystości szyby przedniej
- upewnienie się, że wszyscy członkowie załogi są w pociągu (łącznie z kierownikiem pociągu)
- kierowaniem pociągiem zgodnie z rozkładem jazdy
- utrzymywanie stałego kontaktu ze współpracownikami
- reagowanie na sygnały odpowiedzialne za badanie reakcji maszynisty
Jak zostać maszynistą?
Jeśli chcesz zostać maszynistą, musisz legitymować się wykształceniem minimum średnim, najlepiej jeśli skończyłeś technikum techniczne o profilu kolejowym. Podjęcie zatrudnienia na stanowisku maszynisty wymaga również posiadania świadectwa maszynisty, które umożliwi Ci podjęcie pracy w zawodzie. Jednak jeszcze zanim podejdziesz do szkolenia na świadectwo maszynisty, musisz uzyskać licencję maszynisty. Jak to zrobić? Uzyskanie licencji maszynisty często wiąże się właśnie z ukończeniem szkoły średniej o profilu kolejowym. Jeśli jednak nie masz w swoim CV takiego punktu, możesz zapisać się na kurs, który po zdaniu egzaminu, da Ci taką licencję.
Jak uzyskać licencję maszynisty?
Licencja ta wydawana jest przez Urząd Transportu Kolejowego. Aby uzyskać licencję maszynisty, musisz spełnić szereg wymagań, takich jak między innymi:
- zdanie egzaminu teoretycznego
- zdanie egzaminu praktycznego
- przejście badań potwierdzających dobry stan zdrowia fizycznego i psychicznego
Często licencję można zdobyć albo podczas nauki w profilowanej szkole średniej lub podczas procesu rekrutacji organizowanej przez danego przewoźnika.
Jak uzyskać świadectwo maszynisty?
Świadectwo to jest niezbędne jeśli chcesz samodzielnie prowadzić pociągi. Zazwyczaj szkolenie to odbywa się już w trakcie pracy dla konkretnych przewoźników i ma formę szkolenia praktyki zawodowej z elementami teorii. Taki kurs trwa około 14 miesięcy, podczas których pracujesz na stanowisku asystenta maszynisty i normalnie pobierasz wynagrodzenie.
Świadectwo maszynisty dzieli się na:
- kategorię A — prowadzenie lokomotyw manewrowych i roboczych
- kategorię B — prowadzenie przewozu osób i rzeczy
Obydwa dokumenty wydawane są na określony czas, po którego upływie na nowo trzeba przejść egzaminy oraz badania.
Maszynista: wymagania
Zawód maszynisty nie należy do najłatwiejszych. Musisz spełniać szereg wymagań jeśli chcesz mieć możliwość sprawdzenia się w prowadzeniu pociągów. Praca wymaga dużo uwagi, ponieważ dyżur maszynisty trwa średnio 12 lub 24 godziny. W tym czasie na maszynistę czeka kontrolowanie ogromnej, rozpędzonej maszyny przy jednoczesnym uważnym obserwowaniu otoczenia. Aby podjąć pracę maszynisty, należy spełnić kilka podstawowych wymagań, takich jak:
- dobry stan zdrowia
- stabilność emocjonalna
- brak chorób przewlekłych oraz chorób psychicznych
- umiejętność utrzymania skupienia
- zadaniowość
- pragmatyzm
Ile zarabia maszynista?
Zarobki maszynisty zależą w dużej mierze od ilości dyżurów w danym miesiącu oraz od przewoźnika, dla którego pracuje maszynista. Powszechnie uważa się, że najwyższe wypłaty oferuje PKP Intercity.
Dużo także zależy od doświadczenia samego maszynisty. Oczywiście im dłuższy staż pracy, tym można spodziewać się wyższej PKP Intercity to około 5 tys. zł brutto. Z czego 25% zatrudnionych na tym stanowisku może pochwalić się zarobkami w wysokości ponad 7 tys. zł brutto. Co drugi maszynista PKP Intercity zarabia w przedziale 4,5 – 6 tys. zł brutto. Zarobki maszynistów PKP Cargo to natomiast około 8 tys. zł brutto przy posiadaniu kilkuletniego doświadczenia.
