Pragmatyzm – co to jest i czy przydaje się w pracy?

Co to właściwie oznacza? Pragmatyzm – określenie często używane w domu, pracy i w szkole. Pragmatyków często określa się jako leni w dobrym tego słowa znaczeniu. Bo przecież gdyby nie lenistwo świat stałby w miejscu. Tylko tak naprawdę, co kryje się pod pojęciem pragmatyzmu? I czy używamy go we właściwym kontekście?

Czy pragmatyzm może przydać się w pracy? Odpowiedź brzmi: tak! Jedno z założeń pragmatyzmu zauważa, że jeśli mamy do czynienia z problemem, który wydaje się niemożliwy do rozwiązania, a który w jakiś sposób, możemy zdefiniować, to oznacza, że jest on do rozwiązania. Ciekawe założenie, prawda? Skoro znamy naturę problemu i jego przyczynę, to co miałoby stać na przeszkodzie pokonania go? Pragmatyzm opiera się na realistycznej ocenie rzeczywistości, a to bardzo przydaje się w codziennym życiu, również zawodowym. Ten typ osobowości wie, jak pracować i nie zwariować. Idee pragmatyzmu świetnie sprawdzają się w praktycznie każdym zawodzie – no może pomijając profesje skupione bardziej wokół artystycznych zakątków naszej duszy. Pragmatyk mógłby nie odnaleźć się w kreatywnej agencji marketingowej lub w firmach zajmujących się sztuką. Praktyczny sposób myślenia ma bowiem swoje ograniczenia i sprawdza się na bardziej „ścisłych” stanowiskach. Jak pragmatyk poradzi sobie na rynku pracy? Czy pragmatyczny pracownik, to dobry pracownik?

Pragmatyzm: co to?

Zacznijmy od tego, czym właściwie jest pragmatyzm? To nurt filozoficzny, który powstał na przełomie XIX i XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Stał w wyraźniej opozycji do empiryzmu, idealizmu racjonalnego oraz metafizycznego. Ruch, który określamy nurtem filozoficznym, został rozpowszechniony przez Williama Jamesa, którego uznaje się za ojca pragmatyzmu i który był główną postacią całego ruchu. Jak sam mówił: „jest to nowa nazwa dla starych przekonań”, ponieważ uważał, że jest tylko kontynuatorem myśli stworzonej przez Charlesa Sandersa Peircea.

Ówcześni pragmatycy uważali, że filozofia powinna służyć społeczeństwu i poruszać zagadnienia, w których możemy doszukać się praktycznych skutków w rzeczywistości. Uznają idee za prawdziwe, jeśli te wyrosły na gruncie społecznym. Kryterium prawdy, którym pragmatycy kierują się w podejmowaniu działań to zasługa filozofii według kryterium jej użyteczności. Obecnie temat ten podejmowany jest również przez wielu współczesnych filozofów, którzy kontynuują dążenie do tego, aby filozofia w jak największym stopniu stała się praktyczna i pomocna w codziennym życiu.

Pragmatyzm definicja

Definicja pragmatyzmu, którą możemy znaleźć w Słowniku Języka Polskiego, jest zadziwiająco dosadna i krótka. Zwraca także uwagę na rozróżnienie pojęcia na postawę życiową oraz nazwę nurtu filozoficznego. Według Słownika Języka Polskiego pragmatyzm to:

1. postawa życiowa polegająca na trzeźwej ocenie sytuacji i podejmowaniu wyłącznie działań, które zapewniają skuteczność; realizm;

2. kierunek filozoficzny uzależniający prawdziwość twierdzeń od ich praktycznych skutków.

Tak naprawdę na tym polega istota pragmatyzmu w praktyce. Podejmowanie racjonalnych decyzji i osądów w oparciu o rzeczywistość bez zbędnego fantazjowania i abstrakcji. Potocznie pragmatyzmem nazywana jest także postawa, która opiera się na podejmowaniu tylko koniecznych działań, które gwarantują skuteczność i prowadzą do praktycznych konsekwencji. Ciekawym założeniem pragmatyzmu jest myśl, że jeśli z różnych tez wynikają te same praktyczne konsekwencje, to nie ma między nimi większej różnicy.

Pragmatyzm: pragmatyczna teoria prawdy

Pragmatyczna teoria prawdy zakłada, że prawdziwość osądów może zagwarantować tylko praktyczność ich skutków. Jeśli więc uznamy, że prawdziwość pojęć definiuje ich użyteczność, jest to wyraz rzeczywistości widzianej oczami pragmatyka. Prawdziwe jest jedynie to, co gwarantuje praktyczny wynik w świecie rzeczywistym, czyli ma konsekwencje praktyczne, które przyniosły oczekiwane skutki. Jeśli natomiast jakieś pojęcie nie zahacza o wątek społeczny i nie posiada tych praktycznych konsekwencji — jest puste. Najprościej można zrozumieć tę teorię na przykładzie nauk medycznych. Uznajemy, że naukowe założenia z dziedziny medycyny są prawdziwe, ponieważ skutkują konkretnymi możliwościami ratowania życia. Ważne jest zatem kryterium prawdy, które stanowi o tym, czy dany tok myślenia jest w ogóle poprawny i skuteczny.

Pragmatyk: kto to?

Pragmatyk to osoba, która widzi świat podobnie jak ojcowie pragmatyzmu. Jest skupiona na rozumie i logicznym myśleniu. Każdy problem, który napotyka, analizuje i dopiero wtedy podejmuje decyzję, która ma doprowadzić do jego rozwiązania. Nie ulega emocjom i sugestiom. Konsekwentnie trzyma się swojego zdania, ponieważ ma świadomość, że wypracował je dzięki dokładnej analizie logicznej. Oprócz tego pragmatyka cechuje także:

• asertywność,
• trudność w zrozumieniu dzieł artystycznych,
• umiejętność myślenia przyczynowo skutkowego,
• analityczny umysł,
• obiektywizm,
• lekki deficyt kreatywności.

Pragmatyzm: kto może być pragmatykiem?

Niektóre cechy pragmatyków przydałyby się każdemu, kto tym pragmatykiem nie jest. Jednak czy można sobie postanowić, że „od dziś jestem osobą pragmatyczną”? Niestety nie… To tak samo gdybyśmy postanowili sobie, że od jutra zaczynamy logicznie myśleć w sytuacjach kryzysowych. To przecież niewykonalne. Nie da się zmienić rdzenia charakteru, możemy jedynie popracować nad wprowadzeniem elementów pragmatyzmu do naszego codziennego życia. Jeśli uznamy, że pragmatyczny sposób rozwiązywania problemów przyda się nam w pracy, warto podejmować próbę zmiany przyzwyczajeń. Najlepiej więc ćwiczyć taki pragmatyzm najpierw na mniejszych zadaniach – może sprawdzi się zapisywanie listy z planem dnia i szeregowanie punktów pod względem ważności? Drobne nawyki szybko sprawią, że zalążki pragmatyzmu zostaną z Tobą na dłużej. Kto wie, może spodoba Ci się takie poukładanie?

Pragmatyzm w pracy

Pragmatyzm w pracy może być niezwykle przydatny. Choć tu pojawia się pytanie? Czy w każdej branży? Otóż nie. Pragmatyk doskonale sprawdzi się w branżach technicznych, jednak już artystyczny rodzaj pracy może sprawić mu problemy. Pragmatyzm nawołuje również do tego, aby ograniczyć swoje działania do absolutnego minimum, dlatego osoba pragmatyczna na stanowisku pracownika, który ma skrupulatnie uzupełniać tabelki, sprawdzi się idealnie. Jej umiejętności skupienia wysiłków tylko na tym co konkretnie ma zrobić, zagwarantują dobrze wypełnione arkusze w Exelu. Jednak pragmatyk nie tylko odnajdzie się w nudnej pracy z cyferkami. Może być także dobrze prosperującym prywatnym przedsiębiorcą lub managerem dużej firmy. Wie, co ma zrobić i skupia się na konkretnych zadaniach, ponieważ wie, że jego działania motywowane są realnym skutkiem.

Pragmatycy prezentują często dokładnie przemyślane kariery zawodowe. Studia, staż i pierwsze doświadczenie w pracy – wszystko jest zaplanowane i odbywa się zgodnie ze schematem, w którym podąża pragmatyk. Zazwyczaj nie ma on także problemu z wybraniem swojej drogi. Wie, co chce robić i to najczęściej już od czasów dzieciństwa. Dzięki temu skupia się na kolejnych punktach i realizuje założenia każdego etapu edukacji, a następnie każdego etapu na rynku pracy. Dzięki temu ma stabilną pracę, która niekoniecznie jest porywająca, ale daje mu poczucie spełnienia, bezpieczeństwa i atrakcyjne wynagrodzenie.

Zawody dla pragmatyka — pragmatyzm w życiu

Pragmatyk, może być doskonałym pracownikiem w wielu branżach, w których wymagana jest skrupulatność i skupienie. Warto oddelegować osobę pragmatyczną do zadań, które wymagają logicznego myślenia, szybkiej analizy sytuacji oraz trafność oceny. Oto kilka zawodów, w których pragmatyczne podejście jest wręcz wymogiem koniecznym:

• lekarz,
• ratownik medyczny,
• architekt,
• prawnik,
• sędzia,
• dziennikarz,
• rzecznik prasowy,
• elektryk,
• mechanik samochodowy,
• programista,
• manager

Pragmatyzm: wady i zalety bycia pragmatykiem

Bycie pragmatykiem często uznawane jest za niewątpliwy atut w życiu zawodowym, jednak może być znaczącym utrudnieniem w sferze prywatnej. Pragmatyczne podejście sprawdzi się w zawodach technicznych, medycznych i prawniczych, jednak pragmatyk nie odnajdzie się w zawodach artystycznych lub takich, w których oczekuje się od pracownika inicjatywy oraz podjęcia ryzyka. Oto kilka wad i zalet bycia pragmatykiem:

Wady:

• trudności komunikacyjne,
• pracoholizm,
• mała kreatywność,
• słabe zdolności interpersonalne,
• brak chęci podjęcia ryzyka.

Zalety:

• działanie według założonego wcześniej planu,
• sumienność,
• konsekwentne działanie,
• umiejętność realnej oceny sytuacji,
• zachowanie spokoju w stresujących sytuacjach,
• logiczne myślenie,
• samodzielność w podejmowaniu decyzji.

Pragmatyzm — czy warto być pragmatykiem?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Osoby pragmatyczne często oskarżane są o brak kreatywności i spontaniczności. Mogą mieć także problem ze zbudowaniem trwałych relacji międzyludzkich, dlatego uznaje się w życiu prywatnym, lepiej nie być pragmatykiem. Z drugiej jednak strony, życie zawodowe pragmatyków pokazuje, że pracodawcy pożądają takich cech u swoich pracowników. Ktoś, kto jest pragmatykiem, nagle nie przestanie nim być. Warto jednak pracować nad sobą i znaleźć złoty środek, zarówno w byciu pragmatykiem jak i nie-byciu pragmatykiem.

Pragmatyzm jako klucz do efektywności i sukcesu zawodowego

Pragmatyzm to podejście, które pozwala zachować równowagę między idealizmem a praktycznością, koncentrując się na rzeczywistych, osiągalnych celach. W środowisku zawodowym oznacza to podejmowanie decyzji opartych na realnych możliwościach i konkretnych korzyściach, zamiast na teoretycznych założeniach. Pragmatyczne podejście pomaga w osiąganiu wymiernych rezultatów, co jest szczególnie istotne w sytuacjach wymagających szybkich i trafnych rozstrzygnięć. Dzięki pragmatyzmowi pracownicy stają się bardziej elastyczni, co ułatwia im dostosowywanie się do dynamicznych zmian i nowych wyzwań zawodowych.

Osoby pragmatyczne mają tendencję do skupiania się na zadaniach przynoszących największą wartość, co przekłada się na większą efektywność i zadowolenie z pracy. Pragmatyczne myślenie pomaga również uniknąć marnowania czasu i energii na niepraktyczne projekty, zamiast tego kierując uwagę na działania przynoszące szybkie i zauważalne efekty. Taka postawa wzmacnia motywację i buduje poczucie skuteczności, co przekłada się na wyższy poziom zadowolenia z pracy.

Pragmatyzm jest także niezwykle cenny w budowaniu relacji z innymi współpracownikami. Podejście to pozwala na lepsze zrozumienie potrzeb i oczekiwań zespołu, co z kolei pomaga w rozwiązywaniu konfliktów i osiąganiu wspólnych celów. Pragmatyczni liderzy są w stanie skuteczniej zarządzać zespołami, ponieważ potrafią priorytetyzować zadania, uwzględniając ograniczenia czasowe i zasobowe, co przekłada się na większą efektywność całego zespołu.

Pragmatyzm nie tylko ułatwia wykonywanie codziennych obowiązków, ale także wspiera rozwój osobisty. Dzięki zdolności do obiektywnego spojrzenia na wyzwania, osoby pragmatyczne lepiej radzą sobie z przeciwnościami losu i szybciej wyciągają wnioski z popełnianych błędów. To podejście nie tylko sprzyja sukcesowi zawodowemu, ale również pozwala na ciągły rozwój i doskonalenie swoich umiejętności, co jest nieocenione w dążeniu do długofalowej satysfakcji z kariery zawodowej.