Jakie są przykłady konfliktów?

Przykłady konfliktów mogą dotyczyć wielu różnych sytuacji. Często jednak w firmach powielane są podobne schematy, a konflikty mają swoje źródło m.in. w braku zaufania, czy zwyczajnych uprzedzeniach. Mając świadomość o standardowych rodzajach konfliktów i ich przyczynach, można przygotować się na nie, zanim nastąpią, wytypować właściwe sposoby rozwiązania konfliktu i zapobiec jego nieprzyjemnym następstwom.

Konflikty w pracy są praktycznie nieuniknione. Praca jest środowiskiem bardzo sprzyjającym powstawaniu konfliktów. Ma to związek m.in. z mnogością zadań, z jakimi mierzą się w pracy ludzie o różnych charakterach, wiedzy i doświadczeniu. Każdy może mieć inną wizję na realizację zadań, lecz argumenty nie zawsze są w stanie do wszystkich przemówić. Jednak warto w tym momencie zaznaczyć, że konflikty, choć kojarzą się głównie negatywnie, niosą także pozytywne skutki (przy umiejętnym rozwiązywaniu konfliktów). Przede wszystkim dają szanse na zmiany.

Czym jest konflikt?

Niemal każdego dnia jesteśmy świadkami konfliktów. Jednak wiele z nich stanowi jedynie chwilową niezgodność, z którą ludzie świetnie sobie radzą bez niczyjej interwencji. Jest to choćby zwykły element dyskusji. Poważny konflikt ma miejsce, gdy przynajmniej dwie osoby mają niezgodne cele, lecz jednocześnie są od siebie zależne, przez co druga strona wydaje się stanowić przeszkodę w realizacji własnej wizji.

Jednak aby konflikt zaistniał, musi dojść do interakcji, która jest konieczna do tego, by osoby dowidziały się o odmienności swoich celów. Konflikty wywołują w ludziach wiele emocji i wpływają także na ich zaangażowanie w realizacje celów.

Fazy konfliktu – jakie wyróżniamy?

Konflikty od lat stanowią przedmiot badań naukowych. Dzięki temu, mamy obecnie szeroką wiedzę na ich temat. Możemy np. wyróżnić fazy konfliktu.

• Faza I (powstanie konfliktu) – aby konflikt zaistniał, potrzebne są do tego sprzyjające warunki. Oczywiście nikt nie dąży do ich stworzenia, lecz niektóre sytuacje mogą być bardziej konfliktowe niż inne i warto je rozpoznać. Konfliktom sprzyja np. niewystarczająca dla wszystkich ilość zasobów, o które ludzie mogą konkurować, czy też odmienność poglądów i duże zmiany.
• Faza II (wybuch konfliktu) – wybuch konfliktu następuje, gdy niezadowolenie osób osiągnie swój punkt kulminacyjny. Strony konfliktu nabierają wobec siebie wrogiego nastawienia, uważają, że ich zdanie jest właściwe.
• Faza III (przebieg konfliktu) – to głównie faza decyzji, jakie podejmowane są w związku z konfliktem. Konflikt się toczy, a jego uczestnicy powoli dążą do jego rozstrzygnięcia poprzez np. uleganie, kompromis, czy narzucanie.
• Faza IV (wynik konfliktu) – to faza, w której następuje rozstrzygnięcie konfliktu. Zwykle mamy do czynienia z wygranym i przegranym. Osoba, która wygrała konflikt, umacnia swoją pozycję. Druga strona doświadcza niezadowolenia i uczucia porażki. Ponadto zakończenie jednego konfliktu może stanowić początek kolejnego.

Jakie są rodzaje konfliktów?

Literatura naukowa dzieli konflikty w oparciu o różne kryteria. Mediator Ch. W. Moore wyróżnia:

• Konflikt wartości – mogą mieć podłoże religijne, czy ideologiczne. Odnoszą się do tożsamości stron sytuacji konfliktowej.
• Konflikt relacji – wynika z niewłaściwej komunikacji i towarzyszącym temu silnym emocjom.
• Konflikt interesów – ma miejsce, gdy niezgodność stron związana jest z interesami rzeczowymi, takimi jak np. czas, czy podział pracy oraz psychologicznymi, jak szacunek, czy poczucie własnej wartości.
• Konflikt danych – jego źródłem jest inna interpretacja danych, ich błędne zrozumienie, lub wręcz brak informacji.
• Konflikt strukturalny – następuje, gdy między stronami zachodzi nierówno rozkład sił, np. nierówny przydział zasobów, czy różne role społeczne.

Konflikty można także dzielić w oparciu o liczbę stron konfliktu. Tak np. mamy intergrupowy rodzaj konfliktu, gdy zachodzi między grupami pracowników, czy interpersonalne konflikty, między jednostkowymi osobami, jak i intragrupowe – zachodzące wewnątrz danej grupy pracowników.

Skąd się biorą konflikty w pracy?

Występowanie i rozwiązywanie konfliktów w pracy jest naturalnym procesem. Często dochodzi do nieporozumień, podobnie, jak w życiu codziennym, w organizacji spraw formalnych, a nawet w domu. Konflikty w pracy mogą mieć charakter obiektywny, gdy ich przyczyny są niezależne od jednostki, jak i subiektywny. Wówczas to rozbieżność opinii i postaw doprowadza do konfliktów.

Źródła konfliktów uzależnione są też od pozycji stron objętych konfliktem. Te mogą zachodzić zarówno w relacjach poziomych, między pracownikami, jak i pionowych, czyli pomiędzy podwładnym a przełożonym. Konflikty w pracy mogą wynikać z samych relacji między pracownikami, poczucia niesprawiedliwości ze względu np. na nierówne płace, czy podział obowiązków. To prowadzi do uczucia frustracji i spadku motywacji pracowników.

Przyczyny konfliktów w pracy

Choć konflikty ze względu na swoje efekty, obecnie często postrzegane są jako coś pozytywnego, to jednak chcemy ich unikać. Zawsze wiążą się z negatywnymi emocjami, tyle że o różnym nasileniu. Przyczyną konfliktu może być praktycznie każda sytuacja negatywna, jaka zachodzi między stronami.

Sam konflikt może się zrodzić także na gruncie pewnych nieprawidłowości, jakie mają miejsce w organizacji. Sprzyjają temu brak poprawnej komunikacji, czy niejasna kultura organizacyjna. Dlatego przedsiębiorca powinien zadbać o wdrożenie odpowiednich zasad w organizacji, egzekwować od pracowników kadry zarządzającej dążenie do budowania zgranego zespołu w oparciu o zasady szacunku do innych osób.

Często konflikty wynikają także z poczucia niesprawiedliwości stron. Czasem przyczynia się do tego po prostu atmosfera pracy. Łatwiej o konflikt także wtedy, gdy praca generuje wiele stresu, jest zbyt mało pracowników, przez co zatrudnieni są przeciążeni zbyt dużą ilością obowiązków. Sprzyjać temu może także nawiązywanie prywatnych relacji w pracy.

Przykłady konfliktów w pracy

Konflikty w pracy mogą wystąpić w różnych sytuacjach. Przykłady obejmują konflikty w pracy ze względu na:

• Faworyzowanie niektórych pracowników – faworyzowanie nie musi mieć miejsca w rzeczywistości. Wystarczy, że pracownik odnosi subiektywne wrażenie.
• Nierówność wynagrodzeń – w wielu firmach obowiązuje polityka nieujawniania swoich wynagrodzeń. Wiedza o tym, że pracownik na zbliżonym stanowisku zarabia więcej, może wywołać konflikt w pracy. Przy czym konflikty na tle wynagrodzeń mogą przyjmować różne konfiguracje. Często wieloletni pracownicy nie godzą się na wynagradzanie młodych i niedoświadczonych pracowników w takim samym stopniu, co ich. Czasem też pracownicy po prostu oceniają pracę innych osób w filmie na mniej wartą niż ich.
• Brak zaangażowania pracownika – jeśli pracownik nie przykłada się do swoich zadań, a inni maksymalnie się angażują, a mimo to wszyscy pracownicy mają taki sam status, osoby w zespole mogą czuć się pokrzywdzone i wejść w konflikt z niewydajnym współpracownikiem.
• Niesprawiedliwy grafik – pracownicy mogą zacząć pałać do siebie niechęcią, a następnie wejść w konflikt, jeśli np. mają inny grafik. Przedmiotem konfliktu może być fakt, że np. ktoś ma więcej dni pracy na 1 zmianę, czy też więcej wolnych weekendów.
• Niespójność wizji kierownika czy współpracowników – gdy pracownicy, czy ich przełożeni mają inną wizję na realizację danego zadania, może dojść do konfliktu. Jeśli dotyczy to współpracowników, przełożony może zainterweniować. W przypadku konfliktu z przełożonym konsekwencje mogą posunąć się dalej.
• Konflikty związane z dyskryminacją – mają miejsce, gdy pracownik czuje się dyskryminowany ze względu na swoją płeć, wiek, czy orientacje. Są to kwestie, które wciąż są przez wielu postrzegane przez pryzmat stereotypów. Wszelkie przejawy dyskryminacji należy zwalczać, nie tylko ze względu na konflikt, a fakt, że przyzwolenie na dyskryminację narusza prawo pracy.
• Nieobecności – w Polsce każdy pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego, zwolnienia chorobowego urlopu na żądanie, czy dni wolnych w związku z oddaniem krwi. Niektórzy pracownicy mogą mieć pretensje do osoby korzystającej ze swoich praw o częste nieobecności i przez to brak dodatkowych rąk do pracy. Jednak bardziej wynika to z braku prawidłowej organizacji w zespole i kwestii zastępstw.

Jak widać, liczne przykłady konfliktów wynikają z poczucia niesprawiedliwości. Ludzie chcą, aby wszyscy pracownicy byli traktowani tak samo. Faworyzowanie, na pozór bezpodstawne awanse, czy lepsze warunki zatrudnienia sprawiają, że inni po prostu źle się czują w pracy i wchodzą w konflikt ze swoim przeciwnikiem.

Rozwiązywanie konfliktów w pracy

Osoba odpowiedzialna za prace zespołu powinna mieć na uwadze możliwość wystąpienia konfliktów. Jeśli takie sytuacje mają miejsce, jej zadaniem jest interwencja w celu rozwiązywania konfliktów. Jak reagować na konflikty w pracy? Podstawą tego procesu jest rozmowa. Osób skonfliktowanych należy wysłuchać, zrozumieć sedno problemu, a następnie doprowadzić do ich konfrontacji.

W ramach takich mediacji mogą zrozumieć swoje subiektywne spostrzeżenia. To także szansa dla menedżera zespołu na zrozumienie pod wpływem argumentów, że być może podjął złą decyzję np. w zakresie planowania grafiku, czy awansu. Osobom skłóconym można także zaproponować rozwiązanie kompromisowe.

Przykłady konfliktów – podsumowanie

Konflikty w pracy należy traktować jak coś naturalnego – zjawisko, które po prostu się zdarza. Warto zadbać w pracy o otwartą komunikację, która pomaga uniknąć konfliktów. Istnieją różne sposoby rozwiązywania konfliktów. Jednak, aby rozwiązać konflikt, konieczna jest rozmowa. Jeśli chcesz rozwiązać konflikt, pamiętaj, by analizować wszystkie sytuacje obiektywnie, starać się nie kierować emocjami, bo te tylko napędzają konflikt.