Kompetencje zawodowe – czym są i jakie wyróżniamy? Poznaj przykłady

Kompetencje zawodowe określają predyspozycje kandydata do pełnienia konkretnego stanowiska pracy. Podczas rozmów kwalifikacyjnych, rekruterzy analizują zarówno umiejętności twarde, jak i miękkie kandydata. Dowiedz się, jakie jeszcze kompetencje zawodowe wyróżniamy i jak na ich podstawie stworzyć skuteczne CV.

Kiedyś pracodawcy, oferując zatrudnienie, polegali głównie na tym, jakie ktoś miał kwalifikacje zawodowe. Edukacja i przede wszystkim doświadczenie to aspekty, które odgrywały największą rolę na rynku pracy. I choć obecnie również stanowią podstawę, to niemal w równym stopniu badane są cechy charakteru kandydata. Zdarza się, szczególnie w przypadku stanowisk juniorskich, że kandydat komunikatywny, który szybko się uczy i dba o samorozwój po godzinach pracy, ma większe szanse na stanowisko niż osoba doświadczona, lecz zamknięta w sobie. Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci branża HR nabrała dynamicznego tempa. Priorytety rekruterów uległy zmianom na korzyść budowania zgranych i efektywnych zespołów. By zrealizować ten cel, potrzebni są kompetentni pracownicy. Dlatego pytania na rozmowie kwalifikacyjnej często badają cechy osobowości.

Co to są kompetencje zawodowe?

Wśród kompetencji zawodowych, wyróżnić możemy trzy, główne elementy. Są to: wiedza, umiejętności i odpowiedzialność. Definicje rzeczonych zdolności są różne, większość jednak skupia się na podkreśleniu udziału cech charakteru, umiejętności, i możliwości prawnych do wykonywania konkretnego zajęcia. Czasem można usłyszeć, że ktoś jest kompetentny – to oznacza, że ma wiedzę i umiejętności, które sprawiają, że jest on osobą uprawnioną do podejmowania decyzji, działania, wykonywania czynności i ponoszenia odpowiedzialności za skutki swoich działań. Kompetencje zawodowe mogą się odnosić w stosunku do pracownika, jak i całej organizacji. Wyróżniamy kompetencje miękkie i twarde. Jedne określają uzdolnienia, potencjał pracownika i możliwości nabycia nowych kompetencji – inne określają również sformalizowane nadanie uprawnień uzyskane w drodze formalnej, czyli takie jak ukończenie szkoły czy uzyskanie certyfikatu z kursu bądź szkolenia.

Wszystkie te cechy stanowią ogromną wartość, bez względu na to, na jakim stanowisku zamierzasz pracować – to ważne, byś pamiętał o wszystkich gdy kompletujesz swoje CV, lub piszesz list motywacyjny. Z kolei mówiąc o kompetencjach, które możesz zawrzeć w swoim CV, zwróć uwagę na fakt, że wymagania pracodawcy mogą zupełnie nie dotyczyć posiadanych przez Ciebie talentów, podobnie jak zadania, które przyjdzie Ci wykonywać na powierzonych stanowiskach. Niemniej, warto o nich wspomnieć bez względu na wszystko – udowodnisz w ten sposób swoją elastyczność i wielozadaniowość, co zdecydowanie jest cechą cenioną na rynku pracy.

Kompetencje miękkie – nie pomijaj ich w swoim CV!

Kandydaci często przygotowując swoje CV lub list motywacyjny, pomijają kwestie kompetencji miękkich. Robią błąd, ponieważ współcześni rekruterzy zwracają na nie szczególną uwagę. Nawet duża wiedza w niektórych zawodach nie będzie miała wartości, jeśli kandydat nie będzie w stanie odpowiednio wykorzystać jej przy pomocy kompetencji miękkich. Kompetencje miękkie dużo mówią o człowieku i o tym, jakim będzie pracownikiem. Jedne z bardziej pożądanych kompetencji miękkich dotyczą rozwiniętej inteligencji emocjonalnej czy kreatywności. Pierwsza z nich daje gwarancję, że zatrudniony będzie w stanie porozumiewać się z resztą pracowników, będzie potrafił postawić się w ich sytuacji i dzięki temu stanie się lepszym członkiem zespołu, a w przyszłości może kierownikiem czy liderem.

Kreatywność jest szczególnie ceniona w branży reklamowej, czy marketingu, gdzie by zaistnieć, należy wykazać się najlepszymi pomysłami na rynku. Jednak kreatywność przyda się również w pracach technicznych i analitycznych, gdzie czasem trzeba poszerzyć horyzonty myślenia, by rozwiązać dany problem. Umiejętności miękkie opisują zachowanie człowieka, jego postawę w określonych sytuacjach i ogólny sposób bycia. Obejmują motywację pracownika do działania, jego osobowość, umiejętności komunikacji. Kompetencje miękkie są bardzo istotne, ponieważ tylko dzięki nim dobry pracownik jest w stanie odnaleźć się w danej organizacji i być może wspiąć się na wyższe szczeble kariery.

Co ciekawe, niektóre oferty pracy wprost wymagają od kandydatów, by ci charakteryzowali się określonymi kompetencjami miękkimi (jak na przykład komunikatywność), w niektórych branżach stawiając je nawet wyżej niż wykształcenie. Równie ważne mogą być takie cechy, jak zdolność do wyciągania wniosków i poszukiwania kreatywnych rozwiązań w sytuacjach podbramkowych. Bądź gotowy na to, że podczas rozmowy kwalifikacyjnej możesz usłyszeć pytania, które sprawdzą Twoje talenty w tej materii w praktyce.

Kompetencje twarde, czyli co w CV znaleźć się musi

Choć kompetencje miękkie mają ogromne znaczenie, to tak naprawdę w pierwszej kolejności analizowane są zawsze kompetencje twarde. Ich znaczenie określa wiedzę i umiejętności specjalistyczne potwierdzone doświadczeniem, albo kursami, szkoleniami, wykształceniem, a także stażami i praktykami. Kompetencje twarde to zespół cech, które potencjalny pracownik nabiera w ciągu lat edukacji i pracy w innych firmach. Te cechy można nabyć. Ciężko jest wypracować w sobie kreatywność, która należy do kompetencji miękkich. Natomiast umiejętności twarde, takie jak obsługa kasy fiskalnej, można wyszkolić w krótkim czasie. Potwierdzeniem posiadania kompetencji twardych są dyplomy, certyfikaty, świadectwa i inne dokumenty, które są w stanie udowodnić zdolności kandydata, figurując w jego CV. Natomiast miękkie kompetencje zawodowe trzeba zaprezentować.

Konkretne przykłady kompetencji zawodowych, wliczających się w poczet tych twardych, to na przykład:

• Prawo jazdy kat. b,
• Znajomość języka obcego (niekoniecznie musi to być język angielski), najlepiej potwierdzona odpowiednim certyfikatem,
• Znajomość branży i dobrych praktyk, zapewniających zwiększenie efektywności pracowników w danym zawodzie – tę wiedzę w CV odzwierciedlać będą głównie ukończone przez Ciebie kursy.

Kompetencje społeczne – czym są?

Kompetencje społeczne są istotne, jeśli szefostwo chce tworzyć spójną organizację. Polegają na wykorzystaniu swoich umiejętności postrzegania i rozumienia interakcji społecznych w środowisku pracy. Posiadanie wysoko rozwiniętych kompetencji społecznych, pomaga w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji międzyludzkich ze współpracownikami, a przez to – efektywniejszą realizację powierzonych zadań. Utrzymywanie poprawnych relacji i wysoka komunikatywność, pozwalają zatem wypracować i utrzymać wysoką wydajność całej organizacji. Do umiejętności społecznych możemy zaliczyć asertywność, czyli umiejętność wyrażania swojego zdania, empatię do drugiego pracownika, znajomość reguł życia społecznego i umiejętność dostosowania się do nich.

Także sama autoprezentacja jest jedną z umiejętności społecznych, która wpływa na to, jak jesteśmy postrzegani przez innych. Kompetencje społeczne są także niezmiernie istotne w branży usługowej. Pracownik wówczas musi wypracować i utrzymać relacje nie tylko ze współpracownikami, lecz przede wszystkim z klientem. Od jego kompetencji społecznych w dużej mierze zależy to, czy klient wróci ponownie do sklepu, fryzjera, czy salonu masażu.

W zasadzie, opisane tutaj talenty, możemy śmiało zaliczyć w skład kompetencji miękkich, tak bardzo ostatnimi czasy cenionymi przez pracodawców. Pamiętaj o tym, że choć Twoje CV i list motywacyjny powinny zawierać informacje na ich temat, to jednak to Twoje czyny w trakcie rozmowy o pracę powinny je potwierdzać.

Kompetencje kluczowe – na co przede wszystkim zwrócić uwagę w CV?

Kompetencje kluczowe jak sama nazwa wskazuje, są bardzo istotne, w dużej mierze dotycząc posiadanej wiedzy. Jest ich 8, a wszystkie wspólnie stanowią pewien trzon umiejętności i postaw niezbędnych do osiągnięcia samorealizacji, zapewniając pracodawców, że posiadający je kandydat będzie w stanie rozwijać się i kwitnąć na wszystkich powierzonych mu stanowiskach. Wyróżniamy takie kompetencje kluczowe jak:

• porozumiewanie się w języku ojczystym,
• znajomość języka obcego,
• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,
• kompetencje informatyczne,
• społeczne i obywatelskie,
• umiejętność uczenia się,
• przedsiębiorczość i inicjatywność,
• świadomość i ekspresja kulturalna.

Jak widać kompetencje kluczowe, łączą w sobie wszelkie umiejętności i postawy, które mają wpływ na zachowanie pracownika w konkretnych sytuacjach. Są one niezbędne do tego, by rozwijać się, być aktywnym obywatelem, integrować się z resztą społeczeństwa i dobrze wykonywać swoje obowiązki w pracy. Dla wielu przedsiębiorców, to właśnie one będą na pierwszym miejscu.

Kompetencje kluczowe rozwijają się w człowieku przez jego całe życie. Kształtują się już na etapie wczesnej szkoły, następnie odgrywają ważną rolę w życiu zawodowym. Umiejętność posługiwania się językiem ojczystym, a także innymi językami pomaga wyrażać się, interpretować pojęcia, także myśli i uczucia wobec współobywateli i osób z zagranicy. Daje to możliwość zdobywania wiedzy z wielu źródeł i w rezultacie szansę na rozwój również innych kompetencji. Niezwykle ważne są kompetencje informatyczne, które we współczesnym świecie odgrywają rolę w każdej przestrzeni życiowej. Nie tylko w pracy czy w szkole, lecz przykładowo w trakcie zakupów, gdzie obecne są kasy samoobsługowe.

Wzmiankowane tutaj zdolności, można zatem uznać za syntezę najistotniejszych talentów miękkich i twardych. To właśnie dzięki nim, Twoje CV będzie najefektywniej przyciągać najatrakcyjniejsze oferty pracy, niezależnie od stanowiska na jakie aplikujesz.

Kompetencje zawodowe – dlaczego są tak istotne?

Wszystkie dotąd wymienione kompetencje zawodowe odnoszą się również do środowiska pracy. Jednak mają zastosowanie także w życiu codziennym, natomiast umiejętności zawodowe są ściśle ukierunkowane na konkretną branżę i o ile można bez nich funkcjonować w społeczeństwie, tak w pracy są niezbędne, by móc wykonywać swoje powinności i utrzymać zatrudnienie. Kompetencje zawodowe określają zdolności indywidualne pracownika i jego predyspozycje zawodowe do wykonywania czynności na danym stanowisku. Łączą w sobie zarówno kompetencje zawodowe miękkie, jak i twarde kompetencje zawodowe. Do miękkich możemy zaliczyć umiejętność podejmowania ryzyka czy pomysłowość, lecz podstawę tutaj stanowi zdolność do wykorzystania już zdobytych kwalifikacji.

Kompetencje zawodowe są ściśle ukierunkowane na szkolnictwo i doświadczenie. Jednak to nie oznacza, że obejmują wyłącznie dyplom ukończenia studiów czy referencje od poprzedniego pracodawcy. Kwalifikacje zawodowe to także samo dokształcanie się, czyli czytanie książek popularnonaukowych, tych dotyczących branży, oglądanie poradników na YouTubie, czy wykonywanie hobbystycznie własnych projektów w domu. Poparcie kompetencji zawodowych o twardym charakterze kompetencjami miękkimi daje połączenie cechujące idealnego pracownika. Tacy kandydaci są najlepiej postrzegani na rynku pracy.

Kompetencje zawodowe w CV – przykłady

W każdej branży od kandydata oczekuje się innych cech, dlatego przykłady kompetencji zawodowych mogą być różne. Przykładowo, programista musi wykazywać umiejętność analitycznego myślenia oraz znać języki programowania. Z kolei coach musi być komunikatywny, by nawiązać relacje z ludźmi. Księgowa musi natomiast być odporna na stres związany z ewentualnymi pomyłkami. Dziennikarz powinien radzić sobie z pracą pod presją czasu. Kompetencje zawodowe pracownika produkcji polegają na zdolnościach manualnych i kondycji fizycznej. Istnieją jednak wspólne kompetencje zawodowe przyszłości, które dotyczą wszystkich.

Rozwój technologii sprawia, że zdolności informatyczne zaczynają odgrywać coraz większą rolę niemal w każdej przestrzeni. Nie do przecenienia są cechy, które pozwolą Ci stale się rozwijać, poszerzając cenne wpisy w CV i dopasowując Cię do coraz szerszego grona rozmaitych stanowisk i związanych z nim zadań.

Certyfikat kompetencji zawodowych – kogo dotyczy?

Certyfikat kompetencji zawodowych to dokument potwierdzający umiejętności w zakresie danej branży. Pozwala nie tylko pracować, lecz przede wszystkim prowadzić firmę. Certyfikat jednocześnie jest elementem kompetencji zawodowych, jak i kompetencji twardych. Jest domeną pracy przewoźników. To dokument, który nie tylko podnosi wartość pracownika na rynku, lecz jest niezbędny do tego, by wiedzieć, jak założyć firmę spedycyjną i w ogóle móc to zrobić.

Certyfikat jest obowiązkowy w branży przewozowej. Potwierdza wiedzę oraz umiejętności w zakresie prowadzenia samej działalności gospodarczej i znajomość przepisów transportu drogowego. By uzyskać certyfikat kompetencji zawodowych w tym zakresie, trzeba zdać egzamin państwowy. Egzamin jest trudny, dlatego by się do niego przygotować warto najpierw podejść do kursów, które już przygotują kandydata zarówno do zawodu, jak i uzyskania certyfikatu. Co więcej, certyfikatu nie musi posiadać kierowca – choć nic nie stoi na przeszkodzie, by pracodawca postanowił taki warunek w rekrutacji. Tak czy inaczej, wszystkie kursy, które może zaprezentować Twoje CV czy list motywacyjny, znacząco zwiększają Twoje szanse na zdobycie zatrudnienia.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku kierowców, którzy oprócz samej jazdy zajmują się także zawieraniem umów przewozu czy zbywania i nabywania określonych środków transportu. Pracownicy, których obowiązki tego dotyczą i są zatrudnieni na umowie cywilnoprawnej, taki certyfikat powinni uzyskać. Jeśli pojazdy są wykorzystane do niezarobkowego przewozu maksymalnie 8 osób (o masie nieprzekraczającej 3,5 ton), wówczas posiadanie certyfikatu kompetencji zawodowych nie jest konieczne. Dokument nie dotyczy także firm zajmujących się ratownictwem medycznym, transportem sanitarnym, czy usługami pocztowymi.

Jak określić swoje kompetencje zawodowe? Test predyspozycji zawodowych

Wielu z nas z pewnością pamięta, jak w szkołach zjawiali się specjaliści od kariery. Młode osoby, które stoją dopiero przed wyborem zawodu swojej przyszłości, mogą nie być pewne czy sobie z nim poradzą. Dlatego u młodych osób wykonuje się często testy kompetencji zawodowych, które mają ocenić predyspozycje kandydata do branży, w której chce działać. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby dorosła osoba, która już ma za sobą pewne doświadczenia również wspomogła się takim testem.

Test predyspozycji zawodowych ocenia wpływ cech charakteru, umiejętności i zainteresowań na predyspozycje do określonego zawodu. Nie wskazuje tylko danego zawodu, lecz cały obszar działań, w których potencjalny kandydat mógłby się realizować. Wykonywanie testów predyspozycji zawodowych jest częstą praktyką w urzędach pracy. Test wskazuje na dominujący typ osobowości, właściwości do pracy i przykłady idealnych zawodów bądź konkretnych stanowisk pracy. Wykonanie takiego testu wiąże się również z wizytą u doradcy zawodowego z UP, który przeanalizuje wspólnie z kandydatem kompetencje zawodowe. Średnie wyniki testu, w połączeniu z konsultacją doradczą umożliwiają wybór nowej drogi rozwoju kariery.

Kompetencje zawodowe na co dzień pomagają nam radzić sobie w pracy i w przestrzeni społecznej. Jak widać, istnieje wiele rodzajów kompetencji. Tak naprawdę połączenie ich wszystkich udoskonala kompetencje zawodowe i daje możliwość wspięcia się na wyżyny kariery.

Przykłady kompetencji zawodowych – jak przygotować idealne CV?

Jeżeli zamierzasz w niedalekiej przyszłości pracować w wymarzonym zawodzie, musisz stworzyć skuteczne CV i list motywacyjny, którymi zaimponujesz pracodawcy. Na naszym blogu znajdziesz podobne artykuły, które mogą bardziej kompleksowo odpowiedzieć na Twoje pytania – niemniej, możesz skorzystać z poniższej bazy wiedzy w pigułce.

Jak rozbudowane pod kątem ilości powinny być Twoje kompetencje zawodowe?

Średnia ilość kompetencji zawodowych, jakie powinny znaleźć się w Twoim CV, nie jest odgórnie narzucona. W życiorysie umieść po prostu wszystkie posiadane przez siebie kwalifikacje, kładąc nacisk na te kompetencje zawodowe, które lepiej wpasowują się w profil stanowisk, na jakie aplikujesz.

Twarde kompetencje zawodowe czy miękkie – które ważniejsze?

Aktualnie, na rynku pracy, komunikatywność i inne pozytywne cechy charakteru, są równie istotne co Twoje wykształcenie czy ukończone szkolenia. Przedsiębiorcy nie tylko poszukują pracowników do określonych zadań – chcą też mieć pewność, że zatrudniony będzie się stale rozwijać, podnosząc zakres swoich kompetencji zawodowych.

Kompetencje zawodowe przyszłości – o czym pamiętać?

Wśród kompetencji zawodowych, które warto rozwijać nie tylko pod kątem wpisania ich do CV, wyróżniamy tzw. kompetencje zawodowe przyszłości – w najprostszych słowach, są to zdolności, które umożliwiają nam przystosowanie się do codziennego życia w stale zmieniającym się świecie.