Jak zostać syndykiem? Czy trzeba mieć licencję?

Syndyk to osoba odpowiedzialna za zarządzanie masą upadłościową niewypłacalnego przedsiębiorcy. Zaspokaja roszczenia dłużników, opracowuje plan likwidacyjny. Jego praca jest bardzo odpowiedzialna i wymaga spełnienia ścisłych kryteriów. Jak zostać syndykiem?

Osoby, które zakładają firmę, oczekują, że będzie ona dobrze prosperować i generować zyski. Niestety nie zawsze tak się dzieje. Czasem przedsiębiorcy są zmuszeni do tego, by zamknąć interes, jeśli nie chcą jedynie pogłębiać zadłużenia. Ogłoszenie upadłości, czy postępowanie restrukturyzacyjne to niekiedy jedyne drogi do poradzenia sobie z problemami finansowymi firmy. W przypadku podjęcia decyzji o działaniach powoływany zostaje syndyk. Kto to? Jak nim zostać?

Kim jest syndyk?

Syndyk zwany też doradcą restrukturyzacyjnym to osoba, która ingeruje w działalność niewypłacalnego podmiotu. Jeśli firma ogłosi upadłość, wówczas potrzeba kogoś, kto zajmie się jej majątkiem. Tą osobą jest syndyk. Co dokładnie należy do jego zadań?

Majątek przedsiębiorcy w upadłości stanowi tzw. masę upadłościową. I to właśnie ta masa leży w zakresie zainteresowań syndyka. Przez czas działania w pewien sposób włada majątkiem firmy, zabezpieczając go. Przeprowadza postępowanie upadłościowe.

• Sporządza spis inwentarza;
• opracowuje plan likwidacyjny;
• spieniężenie masy upadłościowej, np. nieruchomości;
• zawiadomienie wierzycieli o upadłości;
• sporządzanie wpisów do ksiąg wieczystych;
• ochrona masy upadłościowej.

Spieniężenie masy służy zaspokojeniu roszczeń wierzycieli upadłego przedsiębiorstwa. Co istotne, syndyk nie może spieniężyć wszystkiego. Przedmioty niezbędne do życia, jak np. leki, czy żywność pozostają poza jego zasięgiem.

Syndyk to osoba z “zewnątrz”. Nie może nim być wierzyciel, czy bliska osoba dłużnika.

Syndyk – wymagania. Kto może zostać syndykiem?

Bycie syndykiem wymaga dużej wiedzy (szczególnie w zakresie prawa) i odpowiedzialności. Przed syndykami stawiane są zatem duże wymagania. Przede wszystkim prawo wykonywania zawodu syndyka ma osoba z licencją. Mogą się o nią ubiegać osoby spełniające kryteria określone w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego. Syndykiem może zostać osoba, która:

• ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
• zna język polski w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności syndyka, nadzorcy lub zarządcy;
• ma pełną zdolność do czynności prawnych;
• ukończyła wyższe studia i uzyskała tytuł magistra lub równorzędny w państwie, o którym mowa w pkt 1;
• posiada nieposzlakowaną opinię;
• w okresie 15 lat przed złożeniem wniosku o licencję doradcy
  restrukturyzacyjnego przez co najmniej 3 lata zarządzała majątkiem upadłego, przedsiębiorstwem lub jego wyodrębnioną częścią w Rzeczypospolitej
  Polskiej lub państwie, o którym mowa w pkt 1;
• nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;
• nie jest podejrzana albo oskarżona o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
• nie jest wpisana do rejestru dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego ani w odniesieniu do tej osoby nie są ujawnione w Krajowym Rejestrze Zadłużonych informacje, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych;
• złożyła z pozytywnym wynikiem egzamin przed Komisją Egzaminacyjną, powołaną przez Ministra Sprawiedliwości.

Jak zostać syndykiem?

Zmiany w sprawie ścieżki do zostania syndykiem miały miejsce w 2007 roku. Ograniczono wówczas możliwości do objęcia stanowiska. Przed zmianą przepisów, syndykiem mógł zostać każdy, kto ukończył odpowiednie studia w zakresie prawa. Obecnie do pełnienia zawodu wymagana jest licencja.

Syndyk powinien posiadać wiedzę z zakresu prawa upadłościowego i ekonomii. Dobrze zatem udać się na studia prawnicze lub pokrewne.

Kandydaci, którzy spełniają kryteria, mogą podejść do egzaminu organizowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Dopiero po jego zdaniu możliwe jest staranie się o licencje.

Egzamin na syndyka

Egzamin na syndyka składa się ze 100 pytań. Jest prowadzony w formie pisemnej. Dotyczy zagadnień ekonomii, finansów i prawa. Szczególny nacisk kładziony jest na kwestie postępowania upadłościowego i restrukturyzacyjnego. Pytania zawierają trzy propozycje odpowiedzi. Należy wybrać tylko jedną z nich. Prawidłowa odpowiedź daje kandydatowi jeden punkt. By zdać, należy uzyskać 75 punktów z części testowej oraz 20 punktów z części problemowej. Syndyk może się przygotować do egzaminu, ponieważ Minister Sprawiedliwości udostępnia wykaz tytułów aktów prawnych oraz literatury, która stanowiła podstawę do opracowania pytań egzaminacyjnych.

Informacji na ten temat należy szukać w Biuletynie Informacji Publicznej maksymalnie na 3 miesiące przed terminem pierwszego egzaminu. Egzamin na syndyka jest stosunkowo drogi, obecnie wynosi 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę i jest to 2257,50 zł. Wpłaty należy dokonać na konto Ministerstwa Sprawiedliwości. Egzamin na doradcę restrukturyzacyjnego ma miejsce minimum 2 razy w roku. Wniosek o możliwość przystąpienia do egzaminu należy złożyć najdalej z 45-dniowym wyprzedzeniem.

W celu wzięcia udziału w egzaminie należy wnioskować do Ministra Sprawiedliwości. Trzeba przygotować dokumenty, które uprawniają do udziału w egzaminie. Są to:

• wniosek o przystąpienie do egzaminu dla osób ubiegających się o licencję doradcy restrukturyzacyjnego;
• kopia dyplomu ukończenia studiów;
• zaświadczenie o ukończeniu wyższych studiów magisterskich albo równorzędnych w państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
• oświadczenie wnioskodawcy, że nie jest podejrzany albo oskarżony o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
• dowód uiszczenia opłaty;
• 2 zdjęcia wykonane według kryteriów zdjęć do dowodu osobistego.

Licencja syndyka – jak ją zdobyć?

Po zmianie przepisów syndyk oznacza jedną z funkcji pełnionych przez doradcę restrukturyzacyjnego. Na podstawie licencji możliwe jest także pełnienie obowiązków nadzorcy sądowego i zarządcy.

Jeśli kandydat zda egzamin, ma dwa lata na ubieganie się o licencję. Aby otrzymać licencję, należy złożyć wniosek do Ministra Sprawiedliwości. Dokumenty, jakie należy dostarczyć, to:

• Wniosek o przyznanie licencji doradcy restrukturyzacyjnego;
• Dokument potwierdzający obywatelstwo (kopia dowodu osobistego lub paszportu);
• Dyplom ukończenia studiów;
• Dokumenty potwierdzające, zarządzanie majątkiem upadłego przez co najmniej 3 lata w ciągu ostatnich 15 lat przed wnioskowaniem o licencję syndyka;
• oświadczenie o pełnej zdolności do czynności prawnych i braku prowadzenia wobec wnioskodawcy postępowania o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
• dowód wniesienia opłaty.

Po wszystkim Minister wydaje decyzje w sprawie przyznania licencji syndyka. Kolejny krok to złożenie ślubowania i wpis na listę osób posiadających licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Licencja nadawana jest bezterminowo.

Praca dla syndyka

Syndyk działa z ramienia sądu. Pracę odbywa zwykle w pomieszczeniach biurowych. Jego miejsce pracy jest uzależnione od tego, gdzie znajduje się firma objęta jego działaniami.

Ile zarabia syndyk?

Kwota wynagrodzenia syndyka nie może być wyższa niż 3% wartości masy upadłościowej. Najwyższe wynagrodzenie może wynieść 140-krotność miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Skąd może ustalić wysokość wynagrodzenia na wniosek syndyka lub zarządcy. Wysokość wynagrodzenia jest ustalana w oparciu o masę upadłościową, prognozowany czas trwania postępowania oraz jego poziom skomplikowania. Syndyk ma prawo do zwrotu wydatków poniesionych w czasie prowadzenia sprawy.

Syndyk a komornik

Syndyk bywa mylony z komornikiem. Rzeczywiście przedstawiciele obu zawodów mają podobny obszar działań, jednak ich obowiązki są inne. Komornik prowadzi postępowania egzekucyjne, tzn. ściąga długi. Jego celem jest nie tyle opracowanie planu najlepszego wyjścia z sytuacji, lecz po prostu wyegzekwowanie pieniędzy. Syndyk zarządza majątkiem, a nie ściąga go. Warto także dodać, że jego obecność w filmie jest dyktowana wolą przedsiębiorcy w upadłości. Działanie komornika ma charakter przymusowy.