Kaizen to po polsku „poprawa” lub „zmiana na lepsze”. Jeśli chcesz osiągnąć sukces, zacznij od tych najmniejszych rzeczy, które wbrew pozorom mają największe znaczenie. Dzięki Kaizen zrozumiesz, że nie ma sensu się spieszyć. Spokój i pewność w podejmowaniu decyzji będzie mieć o wiele większy wpływ na powodzenie, niż pośpiech i łapanie “trzech srok za ogon”. Sprawdź więc, jak filozofię kaizen wprowadzić w swoje życie!
Znasz to uczucie, kiedy chcesz coś zmienić w swoim życiu, jednak nagłe zmiany Cię przytłaczają? Ciężko Ci od razu zebrać się za ścisłą dietę, zapisać się na pełen kurs językowy lub za jednym zamachem przeorganizować swoje codzienne przyzwyczajenia? W takim przypadku warto spróbować metody polegającej na bieżącym, systematycznym wprowadzaniu zmian, które ostatecznie doprowadzą do pożądanych efektów. Jeśli chcesz przejść na dietę, zacznij małymi krokami od odstawienia słodyczy, słonych przekąsek i napojów gazowanych. Gdy już poczujesz się pewniej, wprowadź kolejne elementy zdrowego odżywiania, aż zauważysz, że stało się to twoim stylem życia. Mniej więcej na tym polega metoda zarządzania zmianami bazująca na japońskiej filozofii Kaizen. Co to dokładnie jest? Jak wprowadzić Kaizen do życia zawodowego?
Spis treści
Kaizen: co to jest?
Kaizen jest częścią kultury japońskiej to filozofia, praktyka i sztuka zarządzania, której celem jest ciągłe doskonalenie. Dzieli się na dwa słowa “Kai”(zmiana) oraz “Zen” (na lepsze). Jej zastosowanie znajdziemy zarówno w biznesie jak i życiu prywatnym. To metoda małych kroków do przodu, które spokojnie, ale i sukcesywnie doprowadzą nas do realizacji własnych celów. Filozofia Kaizen stawia na cierpliwość i pokorę. Pozwala wyeliminować wszelkie błędy i porażki, popełniane często przez chaotyczne i ryzykowne decyzje. Koncepcja Kaizen to nieodłączna część lean management w organizacji.
Zasady Kaizen wprowadzone do lean management opierają się na dążeniu do ciągłego doskonalenia przedsiębiorstwa, które oscyluje wokół wiedzy i zaangażowania pracowników. Możemy wyróżnić dwa rodzaje kaizen:
- Kaizen procesu — rozumiane jako udoskonalenie pojedynczych elementów w przedsiębiorstwie.
- Kaizen przepływu — to doskonalenie związane z reorganizacją całego obszaru pracy lub przedsiębiorstwa.
Kaizen: metoda małych kroków
„Tylko ruch wprowadza zmianę, a to od Ciebie zależy, w którą stronę pójdziesz”.
Sprawdźmy to na przykładzie, w którym pewna osoba chce zrezygnować z mięsa i całkowicie przejść na dietę wegetariańską. Jeśli całe swoje życie jadła mięso, nagłe odrzucenie potraw odzwierzęcych będzie dla niej bardzo ciężkie. Może również odbić się to na jej zdrowiu. Natomiast jeśli postanowi, że tylko raz lub dwa razy w tygodniu będzie jeść mięso, jej organizm zdąży się do tego przyzwyczaić. Dzięki temu o wiele szybciej i łatwiej wprowadzi nawyki, które odpowiednio zbilansują jej dietę.
W taki sposób filozofia Kaizen może również przenieść się na sferę zawodową. W miejscu pracy mówimy o tym jak o ciągłym doskonaleniu się wszystkich pracowników firmy. Idea polega więc na konstruktywnym myśleniu „jak to zrobić?” zamiast „dlaczego nam to nie wyszło?”. Szukanie rozwiązania i kreatywne oraz spokojne myślenie pomaga w ciągłym rozwijaniu się, a nie skupianiu na swoich słabościach. To samo założenie idealnie współgra z życiem prywatnym.
W naszej kulturze leży nawyk oceniania się i porównywania do innych. Takie zachowanie w żadnym stopniu nie pomaga w podejmowaniu działań na swoją korzyść. Filozofia Kaizen pozwala więc zbudować pokorę i wprowadzić porządek w głowie, w której znajduje się milion myśli na sekundę. Często niezbyt pozytywnych.
Kaizen: przykłady zastosowania w przedsiębiorstwie
Kaizen ma swoje zastosowanie zarówno w życiu osobistym, jak i w biznesie. Dlatego wiele mniejszych lub większych przedsiębiorstw korzysta z działań, które pozwalają im rozwijać się w powolny, ale sukcesywny sposób. Biznesowy Kaizen zorientowany jest na proces dążenia do ciągłego doskonalenia i rozwiązywania wewnętrznych problemów w firmie, a nie na ocenię pracowników przez pryzmat wyników.
Przykład metody Kaizen w pracy — wygląda to w następujący sposób:
Nad każdym zespołem w firmie stoi manager grupy, który wyznacza zadania, organizuję oraz kontroluję współpracę. Często nie jest w stanie zauważyć pewnych szczegółowych kwestii, z którymi na co dzień stykają się pracownicy. Kaizen to dokładna obserwacja drogi, którą firma lub pracownik musi przejść. Ich skupienie wędruje na wiele pobocznych, ale niemniej ważnych spraw. Dzięki temu każda osoba w zespole ma możliwość wdrożenia usprawnień na ich stanowisku pracy, które w znacznym stopniu wpłyną na końcowy sukces.
Kultura Kaizen a lean management
Kaizen to tak naprawdę podstawa lean managementu. Jest to sposób zarządzania, który opiera się na bieżącym wyłapywaniu niezgodności i ich redukowaniu. Lepiej popełniać małe błędy, niż doprowadzić do powstawania dużych. W dużej mierze chodzi o to, aby pracownicy byli zaangażowani na każdym etapie produkcji, dzięki czemu można sukcesywnie podnosić jakość produktu oraz wydajność firmy. Można zauważyć, że jest to inne spojrzenie na prowadzenie biznesu, niż proponuje tradycyjne podejście.
Zazwyczaj wprowadzenie Kaizen do firmy wiąże się z powołaniem nowego stanowiska i zatrudnienie osoby odpowiedzialnej za wdrożenie zmian oraz odpowiednie szkolenie pracowników. Kolejnym etapem jest wprowadzenie formularza do zgłaszania usprawnień. Może mieć on formę papierową lub elektroniczną. Do obowiązków osoby na tym stanowisku należy także ogłaszanie informacji o przyjętych wnioskach i rozdzielenie nagród za najlepsze usprawnienia, czyli w przypadku akceptacji wniosku. Dzięki takiemu rozwiązaniu szeregowi pracownicy mają szansę w praktyce wpływać na wewnętrzne problemy firmy z danych obszarów , o których kadra kierownicza może nie mieć pojęcia. Takie rozwiązanie to poprawa jakości pracy, produktów i zatrudnienia oraz redukcja kosztów. Pozwala także na tworzenie kryteriów oceny i ulepszanie systemu nagród.
Proces ten nie ma końca. Kaizen dąży do udoskonalenia, a jak wiemy, nigdy nic nie będzie na tyle doskonałe, aby można było zaprzestać rozwoju. Gdy filozofia ta przyjmuje sformalizowaną postać i jest częścią systemu zarządzania, tworzy atmosferę sprzyjającą natychmiastowemu rozwiązywaniu problemów i współpracy. Pozwala także lepiej zrozumieć potrzeby pracowników i wypracować nowe systemy nagradzania lub wspierania całego procesu produkcji.
10 zasad Kaizen
Istnieje również 10 zasad kaizen, które brzmią następująco:
- Problemy stwarzają możliwości.
- Pytaj 5 razy „Dlaczego?” (Metoda 5 why).
- Bierz pomysły od wszystkich.
- Myśl nad rozwiązaniami możliwymi do wdrożenia.
- Odrzucaj ustalony stan rzeczy.
- Wymówki, że czegoś się nie da zrobić, są zbędne.
- Wybieraj proste rozwiązania, nie czekając na te idealne.
- Użyj sprytu zamiast pieniędzy.
- Pomyłki koryguj na bieżąco.
- Ulepszanie nie ma końca.
Natomiast Fundacja Lean Education stworzyła własną listę 10 zasad Kaizen skierowaną dla młodzieży:
- Porzuć stare zasady myślenia i działania – szukaj nowych!
- Myśl o sposobach by pierwsze stało się możliwe.
- Nie rób wyjątków!
- Szukaj najprostszego rozwiązania, nie najlepszego.
- Naprawiaj błędy od ręki.
- Używaj rozumu, a nie portfela.
- Widzisz problemy? Masz możliwości!
- Szukaj źródła problemu.
- Szukaj pomysłów, angażując innych.
- Doskonalenie nie ma końca.
Która z nich jest dla ciebie bardziej czytelna? Którą z nich szybciej zapamiętasz? Warto korzystać z mądrej wiedzy, jaką jest filozofia Kaizen, czyli inaczej metoda małych kroków. Może to właśnie ta metoda okaże się właściwą drogą do osiągnięcia wyznaczonych celów zarówno prywatnych jak i zawodowych. Jeśli jesteś przedsiębiorcą, również zainteresuj się tym sposobem nawiązania głębszej współpracy z pracownikami. Szef, który zna problemy swoich podwładnych, a co najważniejsze, wysłuchuje ich, ma szansę na stworzenie stabilnego, rentownego biznesu.
