Fundusz alimentacyjny pomaga w utrzymaniu dziecka po rozwodzie. Jeśli z jakiegoś powodu rodzic nie płaci alimentów, to można ubiegać się o przyznanie świadczenia z funduszu alimentacyjnego w wysokości 500 zł miesięcznie. Jakie warunki należy spełniać, by otrzymać środki?
Rozwód jest trudnym etapem zarówno dla małżonków jak i ich małoletnich dzieci. Kiedy jedna ze stron decyduje się na opiekę, druga zostaje zobowiązana do płacenia comiesięcznych alimentów. Ich wysokość ustala sąd na podstawie potrzeb dziecka oraz zarobków rodzica. Co jednak w sytuacji, kiedy rodzic nie chce płacić alimentów? Można zgłosić taką sytuację i skorzystać z pomocy funduszu alimentacyjnego. Nie każdy jednak otrzyma ustalenie prawa do świadczeń, trzeba spełnić kilka warunków. Jakie dokumenty trzeba złożyć i gdzie? Jaka jest wysokość przyznanych środków? Zapraszamy do lektury!
Spis treści
Warunki skorzystania funduszu alimentacyjnego
Utrzymanie dzieci kosztuje bardzo wiele. Czasem trudno jest pokryć wszelkie wydatki rodzicom prowadzącym wspólne gospodarstwo domowe, a co dopiero rodzicom samodzielnym. Po rozwodzie rodzice dzielą się kosztami wychowania. Jeden rodzic często musi płacić alimenty. Zdarza się jednak, że nie realizuje tego obowiązku. Aby móc skorzystać ze świadczenia z funduszu alimentacyjnego, należy spełnić kilka koniecznych warunków. W tym przypadku nie wystarczy, że jeden z rodziców, na przykład ojciec, nie przelewa co miesiąc alimentów na swoje dziecko. O jakich warunkach mowa?
Fundusz alimentacyjny wypłaci środki, jeśli:
- dochód na jedną osobę w rodzinie nie będzie wyższy niż 900 zł,
- alimenty zostały przyznane przez sąd, ale komornik nie potwierdził skutecznej egzekucji alimentów od rodzica,
- alimenty zostały przyznane przez sąd dziecku, a nie byłemu współmałżonkowi,
- dziecko, któremu zostały przyznane alimenty, nie ukończyło 18. roku życia, a jeśli kontynuuje naukę, to nie przekroczyło 25. roku życia.
Fundusz alimentacyjny a kryterium dochodowe
Aby otrzymać świadczenia z funduszu alimentacyjnego, trzeba spełniać kryterium dochodowe. Dotychczas wynosiło ono 800 zł na osobę, ale 1 października 2020 roku podniesiono kwotę i obecnie wynosi 900 zł na jedną osobę w rodzinie.
Żeby ustalić dochody na okres pobierania świadczenia 2021-2022, należy wziąć pod uwagę dochód rodziny z roku poprzedzającego, czyli 2020. Do obliczenia wysokości dochodów rodziny zalicza się takiego osoby, jak:
- dziecko uprawnione do pobierania alimentów,
- rodzica lub prawnego opiekuna osoby uprawnionej do pobierania alimentów,
- nowego małżonka rodzica osoby uprawnionej,
- osobę, z którą rodzic dziecka wychowuje wspólnie dziecko,
- pozostające na utrzymaniu rodzica i jego małżonka/partnera inne małoletnie dzieci do 25. roku życia, dzieci, które ukończyły 25. rok życia, ale wciąż otrzymują świadczenia z funduszu alimentacyjnego albo dzieci, które legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Do obliczenia dochodów rodziny nie zalicza się takich osób, jak:
- rodzica dziecka uprawnionego do otrzymywania alimentów, który zobowiązany jest na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd do wypłacania alimentów na rzecz dziecka,
- dziecka, które pozostaje pod opieką opiekuna prawnego,
- dziecka, które pozostaje w związku małżeńskim.
Wiek osoby uprawnionej do alimentów z funduszu
Podstawową zasadą funduszu alimentacyjnego jest pomoc w zabezpieczeniu życia dziecka, któremu zostały przyznane alimenty, nigdy osoby dorosłej. Kto zatem może ubiegać się o przyznanie środków?
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie do czasu, gdy:
- nie ukończyła jeszcze 18.roku życia, albo
- w momencie, kiedy uczy się jeszcze w szkole lub szkole wyższej do czasu ukończenia 25. roku życia,
- w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, to bezterminowo.
Jeśli osoba uprawniona do otrzymywania świadczenia zakończy szkołę wyższą w trakcie trwania ostatniego roku studiów, to prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego przysługuje jej do końca trwania danego roku studiów, ale nie dłużej niż do dnia 25. urodzin.
Wysokość kwot wypłacanych przez fundusz alimentacyjny
To ważne, aby zaznaczyć tę kwestię już na samym początku. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego rzadko kiedy dorównują wysokości bieżąco ustalonych alimentów. Oznacza to tyle, że jeśli dziecku zostały przyznane alimenty w wysokości kilkuset złotych, których rodzic nie płaci to niestety, ale środki z funduszu będą niższe. Wysokość świadczeń z funduszu alimentacyjnego wynosi maksymalnie 500 zł miesięcznie. Nie mogą one być także wyższe niż przyznane przez sąd alimenty, ale zgodnie z ustaleniami wielu sędziów (prawo nie odniosło się do minimalnej kwoty alimentów), najniższe przyznawane alimenty wynoszą 500-600 zł miesięcznie.
Jeśli zatem sąd przyznał dziecku alimenty w wysokości 800 zł miesięcznie, a komornik potwierdził bezskuteczną egzekucję alimentów od rodzica, to z funduszu alimentacyjnego dziecko otrzyma tylko 500 zł miesięcznie.
Fundusz alimentacyjny – gdzie złożyć wniosek?
Fundusz alimentacyjny przyznaje prawo do otrzymywania świadczeń na cały czas trwania okresu świadczeniowego. W przypadku tego rodzaju świadczenia trwa on od 1 października do 30 września następnego roku kalendarzowego. Wnioski o ustalenie prawa do pobierania świadczenia na nowy okres świadczeniowy są przyjmowane stacjonarnie od dnia 1 sierpnia danego roku, zaś drogą elektroniczną od dnia 1 lipca.
Gdzie należy złożyć wniosek o przyznanie świadczenia? Składa się go w urzędzie gminy lub urzędzie miasta właściwym do miejsca zamieszkania dziecka uprawnionego do otrzymywania alimentów. Wniosek powinien złożyć rodzic lub prawny opiekun dziecka. Istnieją dwa sposoby na złożenie wniosku:
- w formie papierowej, składając go w urzędzie miasta lub urzędzie gminy,
- w formie elektronicznej na stronie empatia.mpips.gov.
Pamiętaj, że oprócz wniosku należy też złożyć inne, niezbędne dokumenty.
Fundusz alimentacyjny – jakie złożyć dokumenty?
Aby świadczenia z funduszu alimentacyjnego zostały przyznane, należy też złożyć wiele innych dokumentów, nie tylko sam wniosek. Co jeszcze powinno trafić do urzędników?
Do wniosku należy dołączyć m.in.:
- dokument, że sąd potwierdził bądź zatwierdził przyznanie alimentów na dziecko,
- oświadczenie stwierdzające bezskuteczność egzekucji od organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne dłużnika (w okresie ostatnich dwóch miesięcy),
- odpis postanowienia sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty, odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty, odpis protokołu, który zawiera treść ugody sądowej lub ugody zawartej przed mediatorem,
- oświadczenie o dochodach członków rodziny.
Kiedy fundusz alimentacyjny może zabrać alimenty?
Czasami dochodzi do sytuacji, kiedy mimo wcześniejszego przyznania środków z funduszu alimentacyjnego, mogą one zostać odebrane. Zazwyczaj ma to miejsce wtedy, gdy dziecko ukończy 18. rok życia i nie podejmie dalszego kształcenia lub gdy zdobędzie wyższe wykształcenie przed skończeniem 25. roku życia. Czasami zdarza się też, że środki nie są wypłacane, ponieważ osoba uprawniona do otrzymywania alimentów wzięła ślub bądź został przekroczony dochód na osobę w rodzinie wynoszący obecnie 900 zł. Kiedy jeszcze fundusz alimentacyjny może odebrać prawo do otrzymywania świadczeń? Na przykład wtedy, gdy nie zostaną dopełnione wszystkie formalności:
- nie zostaną złożone w odpowiednim terminie wyjaśnienia względem prawa do świadczeń zarządzonych przez gminę,
- osoba uprawniona do otrzymywania świadczeń nie pobiera ich od trzech miesięcy,
- nastąpiła odmowa lub została zatajona prawda odnośnie udzielenia informacji na temat procesu egzekucyjnego.
Bezskuteczna egzekucja alimentów a fundusz alimentacyjny
Zadaniem funduszu alimentacyjnego jest pomoc dzieciom w sytuacji, kiedy rodzic nie płaci należnych alimentów, a egzekucja okazała się bezskuteczna.
Za bezskuteczną egzekucję uważa się sytuację, kiedy podczas ostatnich dwóch miesięcy nie udało się wyegzekwować pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Mówimy o niej również wtedy, gdy zaistniała niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji przeciwko dłużnikowi przebywającemu poza granicami Polski, zwłaszcza gdy:
- brak jakiejkolwiek podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,
- brak możliwości wskazania przez dziecko uprawnione do alimentów miejsca zamieszkania dłużnika za granicami kraju.
W takiej sytuacji fundusz będzie wypłacał świadczenia, ale obowiązkiem dłużnika jest zwrócenie wszystkich wypłaconych środków wraz z odsetkami. Jeśli uda się komornikowi wyegzekwować jakiekolwiek kwoty, to w pierwszej kolejności jest spłacane zadłużenie z tytułu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
