Każdy pracodawca ma obowiązek zlecić nowo zatrudnionemu lub stałemu pracownikowi profilaktyczne badania lekarskie do pracy, które stwierdzą brak przeciwwskazań do wykonywania swoich obowiązków na określonym stanowisku. Bez takich badań pracownik nie może zostać dopuszczony do świadczenia pracy. Przygotowaliśmy dla ciebie zbiór najważniejszych informacji dotyczących wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich. Zapraszamy do lektury!
Spis treści
Wstępne badania lekarskie do pracy
Według art. 229. Kodeksu pracy, wstępne badania lekarskie do pracy muszą przejść osoby:
- Osoby przyjmowane do pracy
- Pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowisko pracy
- Pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe na dla zdrowia lub warunki uciążliwe
Ponadto, nie ma znaczenia czy pracownik wykonywał takie badania już wcześniej, np. w poprzednim miejscu pracy. Za każdym razem powinien zrobić je ponownie.
Ważne! W przypadku, gdy pracodawca dopuści pracownika do pracy bez aktualnych badań lekarskich, grozi mu kara grzywny w wysokości od 1 000 do 30 000 zł za naruszenie praw pracowniczych i zasad BHP.
Dlaczego jest to tak istotne? Ponieważ, zgodnie z art. 229 § 4 kp., pracodawca bez dokładnych informacji na temat aktualnego stanu zdrowia pracownika, nie będzie mógł dopuścić go do świadczenia pracy.
Natomiast, badaniom lekarskim nie podlegają osoby, które:
- Zostają ponownie przyjęte do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy o pracę z tym pracodawcą
- Przyjmowane są do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę, jeżeli posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach opisanych w skierowaniu na badania lekarskie. Ponadto nowy pracodawca stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy (w tym przypadku nie uwzględnia się osób przyjmowanych do wykonywania szczególnie niebezpiecznej pracy)
Są istotnym elementem profilaktycznej ochrony zdrowia w zakresie której pracodawca ściśle współdziała z służbą medycyny pracy. Przed rozpoczęciem i w trakcie wykonywania pracy w ramach stosunku pracy pracownik musi poddawać się określonym badaniom lekarskim, są to:
- badania wstępne
- badania okresowe
- badania kontrolne
Celem tych badań jest przede wszystkim ustalenie, czy pracownik nie ma żadnych przeciwwskazań do wykonywania powierzonej mu pracy i czy jego zdrowiu i życiu nie zagraża niebezpieczeństwo – źródło Encyklopediazarzadzania.pl
Okresowe i kontrolne badania lekarskie w trakcie pracy
Zgodnie z § 2 kp. każdy pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na jego dotychczasowym stanowisku. Ponadto, jeśli pracodawca zatrudnia pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających, to jego obowiązkiem jest zapewnić pracownikom okresowe badania lekarskie po:
- Zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami
- Rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami
Kontrolne badania lekarskie następują zaś wtedy, gdy niezdolność pracownika do wykonywania pracy trwa dłużej niż 30 dni i jest ona spowodowana chorobą. Pracodawca jest wtedy zobowiązany zweryfikować, czy jego pracownik wykazuje zdolność do dalszego świadczenia pracy na dotychczasowym stanowisku.
Sprawdź: Pobyt w szpitalu a zasiłek chorobowy – jakie wynagrodzenie Ci przysługuje?
Ważne! Okresowe i kontrolne badania lekarskie można wykonywać w trakcie godzin pracy, za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia i, w razie przejazdu na badania do innej miejscowości, prawo do pokrycia kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.
Kto wydaje skierowanie na badania lekarskie do pracy?
Pracodawca, w dwóch egzemplarza (dla lekarza i dla osoby kierowanej na badania) wydaje zarówno wstępne, okresowe, jak i kontrolne skierowanie na badania lekarskie do pracy. Taki dokument powinien zawierać nazwę stanowiska pracy oraz informacje o występujących czynnikach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych.
Pracownik, po przebytym badaniu lekarskim otrzymuje orzeczenie lekarskie, które powinien dostarczyć swojemu pracodawcy. Następnie pracodawca, wraz z kopią skierowania, przechowuje je w aktach osobowych pracownika.
Kto opłaca badania lekarskie do pracy?
Zgodnie § 6 kp. wszystkie badania lekarskie do pracy są przeprowadzane na koszt pracodawcy, który ponosi również inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikiem, niezbędnej z uwagi na warunki pracy.
Czy pracownik może odwołać się od orzeczenia lekarskiego?
Jeśli pracownik nie zgadza się z wynikiem badania lekarskiego do pracy, to ma prawo w ciągu 7 dni od wydania orzeczenia lekarskiego złożyć wniosek o przeprowadzenie powtórnego badania, które tym razem zostanie przeprowadzone w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Pamiętaj, od wyniku powtórnego badania lekarskiego do pracy nie można się już odwołać.
