Podjęcie zatrudnienia wiąże się także z możliwością wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę. Na taki krok może zdecydować się zarówno pracodawca jak i pracownik. Sytuację te określa artykuł 36 Kodeksu pracy. Co dokładnie mówią zapisy ustawy?
Wypowiedzenie pracownikowi umowy to powszechna praktyka na rynku pracy. Tak samo, jak dość często zdarza się, że to pracownik rezygnuje z zatrudnienia. Wszystkie te sytuacje uregulowane są w Kodeksie pracy, ponieważ wiążą się z szeregiem przywilejów i obowiązków ciążących na każdej ze stron. Dzięki temu możliwa jest rotacja na rynku i pracodawcy oraz pracownicy mogą się rozwijać i szukać swojej niszy oraz sposobu na sukces. Jednocześnie należy pamiętać, że wypowiedzenie umowy – niezależnie przez kogo – najlepiej, aby odbywało się w atmosferze neutralnej. Oczywiście bywa różnie, jednak dobrze jest pożegnać się z pracodawcą z szacunkiem i nie palić za sobą mostów. Aby cala procedura przebiegała z poszanowaniem praw odchodzącego i zwalniającego należy korzystać z zapisów artykułu 36 Kodeksu pracy. To właśnie tam znajdziemy informacje o okresie wypowiedzenia, który chroni interesy pracodawcy i pracownika w przypadku ustania stosunku pracy.
Spis treści
Jakie są formy rozwiązania stosunku pracy?
W celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony lub nieokreślony pracownik oraz pracodawca mogą skorzystać z kilku form przewidzianych przez Kodeks pracy.
- Wypowiedzenie za porozumieniem stron
- Wypowiedzenie z zachowaniem okresu wypowiedzenia,
- Wypowiedzenie bez zachowania okresu wypowiedzenia
- Zwolnienie dyscyplinarne.
Każda tę formę znajdziemy dokładnie opisaną w ustawie Kodeks pracy. Dzisiaj kupimy się na artykule 36 Kodeksu pracy, który opisuje zasady regulujące wypowiedzenie umowy na czas określony i na czas nieokreślony – przede wszystkim dotyczą one okresy wypowiedzenia.
Wypowiedzenie umowy o pracę – prawo każdej ze stron
Na początek należy podkreślić, że zarówno zmiana pracy, jak i zwolnienie z pracy to stałe elementy zatrudnienia i kariery zawodowej. I chociaż nie są to momenty przyjemne – szczególnie zwolnienie – to jednak nie da się bez nich prowadzić swojego zawodowego życia. Sytuacje, jakie zdarzały się za czasów naszych rodziców i dziadków, że pierwsza praca była zarazem już tą ostatnią, obecnie praktycznie nie mają zastosowania. Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy dopasowują się bowiem do zmieniających się potrzeb rynku, dlatego też widoczna jest rotacja, która ma służyć zmianom na lepsze.
Pracodawca zwalnia, ponieważ kandydat się nie sprawdził lub jego wkład w działalność firmy ostatecznie się nie opłaca finansowo. Jest to dość zimne spojrzenie biznesowe, jednak nie możemy winić szefa, że chce, aby jego firma przetrwała. Jednocześnie pracownik ma prawo odejść i zerwać współpracę, jeśli nie czuje się doceniany lub otrzymał lepszą ofertę zatrudnienia za większe pieniądze.
Jednocześnie to nie jedyne powody, przez które pracownicy rozstają się z pracodawcami. Dochodzą do tego trudne sytuacje rodzinne, zmiana miejsca zamieszkania czy lokalizacji firmy bądź problemy zdrowotne. Dlatego warto wiedzieć, że rozwiązanie stosunku pracy jest nie tylko możliwe, ale także ugruntowane i dokładnie opisane w ustawie.
Artykuł 36 Kodeksu pracy
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub określony
§ 1. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
§ 11. Do okresu zatrudnienia, o którym mowa w § 1, wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 231 przejście zakładu pracy na innego pracodawcę, a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.
§ 2. (uchylony)
§ 3. (uchylony)
§ 4. (uchylony)
§ 5. Jeżeli pracownik jest zatrudniony na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie, strony mogą ustalić w umowie o pracę, że w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1, okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc, a w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 2 – 3 miesiące.
§ 6. Strony mogą po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną z nich ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy; ustalenie takie nie zmienia trybu rozwiązania umowy o pracę.
Czy można skrócić okres wypowiedzenia?
Pojawia się wiele pytań o to, czy można skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia umowy o pracę. To dług czas, który dla pracowników i pracodawców ma gwarantować ciągłość zatrudnienia. Zdarza się jednak, że pracownik szybciej znajduje nowe zatrudnienie lub pracodawca znalazł już kogoś na zwolnione miejsce. Co w takim wypadku?
Jak wynika z powyższej treści Kodeksu pracy. Możliwe jest skrócenie okresu wypowiedzenia na mocy porozumienia stron. Wszystko tym wypadku zależy od tego czy pracodawca dogada się z pracownikiem. Jeśli pracownik ma już lepszą ofertę pracy i mógłby podjąć zatrudnienie od razu w nowej firmie, to z pewnością chciałby szybciej zakończyć okres wypowiedzenia umowy. Pracodawca w takim wypadku może się zgodzić, ponieważ w jego wypadku wiąże się to z krótszym okresem wypłacania wynagrodzenia. Zdarza się także, ze pracodawca może zaproponować takie rozwiązanie, jednak zazwyczaj musi on wypłacić pracownikowi równowartość pensji, które otrzymywałby on w czasie trwania wypowiedzenia.
Jednocześnie w przepisach przewidziana jest także sytuacja związana z upadłością firmy:
§ 1. Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub umowy o pracę zawartej na czas określony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.
§ 2. Okres, za który przysługuje odszkodowanie, wlicza się pracownikowi pozostającemu w tym okresie bez pracy do okresu zatrudnienia.
Od kiedy zaczyna liczyć się okres wypowiedzenia?
Okres wypowiedzenia umowy zaczyna liczyć się od pełnego okresu, który został przywołany w wypowiedzeniu. Co to oznacza?
Jeśli wiec pracownik zatrudniony był przez czas krótszy niż 6 miesięcy, a jego okres wypowiedzenia to dwa tygodnie, oznacza to, że wypowiedzenie „właściwe” zaczyna się dopiero od tygodnia następującego po tygodniu, w którym pracownik złożył lub otrzymał wypowiedzenie. W ten sposób jeśli złożysz wypowiedzenie w poniedziałek, to dwa tygodnie prawnie powinny liczone być dopiero od przyszłego początku tygodnia. W ten sposób teoretycznie pracujesz o tydzień dłużej.
W przypadku miesiąca zasada ta działa analogicznie. Jeśli wiec złożysz wypowiedzenie 2 stycznia, to okres wypowiedzenia trwający miesiąc lub 3 miesiące zacznie się dopiero od lutego. W praktyce oznacza to więc, że przy najwyższym wymiarze 3 miesięcy faktycznie w pracy pozostaniesz przez 4 miesiące.
